Zoekresultaten voor: stop de vertrutting

Sommigen hebben alles over voor twintig seconden pure doodsangst.

Stop de vertrutting

Iedere cultuur kent wel een vorm van haast suïcidale waaghalzerij. Het bungee jumpen, vastgebonden aan een touw tientallen meters de afgrond in springen,  is in Vanuatu uitgevonden en verspreidde zich als een lopend vuurtje onder durfals over de hele wereld. Op Sardinië zetten masochistische waaghalzen hun tanden in casu marzu, een kaas die krioelt van de levende maden met de nare gewoonte, zich in de ingewanden van de eter te boren.  Ook hier in Nederland komt het voor: rellen schoppen, het afsteken van levensgevaarlijke vuurwerkbommen en nieuwjaarsduiken. Wat bezielt die levensmoede maniakken, vaak jonge mannen, vragen veel mensen zich af. Misschien dat we er een nieuwe lichting sociaal pedagogen tegenaan moeten gooien.

Mens heeft ingebakken behoefte aan risico

Psychologisch onderzoek wijst keer op keer uit dat we als het ware een ingebouwde risicometer hebben.

Sommigen hebben alles over voor twintig seconden pure doodsangst.
Sommigen hebben alles over voor twintig seconden pure doodsangst. – Wikimedia Commons

Automobilisten met gordel rijden harder dan automobilisten zonder gordel. Dit risicovolle gedrag hangt samen met het testosterongehalte in iemands lichaam, de reden dat jonge mannen, waarbij het testosterongehalte het hoogst is, dit gedrag het meest vertonen. Testosteron verlaagt de bezorgdheid en verhoogt de behoefte aan sociale competitie. Kortom: iemand die dol is op ruige feestjes staat doorgaans stijf van de mannelijke hormonen.

Toch verklaart dit niet alles. Veel adrenalinejunkies hebben domweg behoefte aan een portie rauwe doodsangst om de grauwheid en grijsheid van het dagelijks bestaan van zich af te schudden.

Nederland wordt geteisterd door vertrutting

Het is steeds moeilijker geworden in Nederland gevaar te lopen. Allerlei wijze, goedbedoelende commissies van grijzende dames en heren hebben er miljoenen mensuren vergadertijgeren inzitten om Nederland te veranderen in een brave speeltuin. De vertrutting sloeg al stevig toe met de oprichting van vereniging Veilig Verkeer Nederland (en tot overmaat van ramp het enige competente lid van het koninklijk tehuis tot voorzitter werd benoemd) die driest de aanval inzette op maximumsnelheden, ontbrekende autogordels, Dakar-waardige weggedeelten en gebrek aan bewegwijzering, met als gevolg dat de vaderlandse wegen de grootste bordjesdichtheid van het oostelijk halfrond kennen.

In de cultklassieker Fight Club (1999) slaan gefrustreerde mannen elkaar in het geheim lens. Critici vonden de film onverantwoordelijk.
In de cultklassieker Fight Club (1999) slaan gefrustreerde mannen elkaar in het geheim lens. Critici vonden de film onverantwoordelijk. Bron: screenshot

Een politicus die zich een flink stuk in de kraag drinkt en er daarna stevig op los scheurt, kortom in de meeste samenlevingen het gedrag van iedere zich respecterend alfamannetje, wordt neergezet als een gewetenloze misdadiger. Een stevige dreun na een avondje stappen is reden tot aftreden. Incompetentie en kleurloosheid wordt daarentegen vergeven en gekoesterd.

Dat terwijl er nog tot ver in de negentiende eeuw werd geduelleerd op leven en dood, juist in de hoogste kringen, en het gewone volk ook niet vies was van een ontspannende kloppartij op zijn tijd.

Tijd voor het nieuwe avontuur

Nederland gaat ten onder aan een verstikkende consensuscultuur, waarin we elkaar vooral niet mogen kwetsen, we de boel bij elkaar moeten houden. We respect moeten hebben voor ideeën en mensen die volgens elke redelijke maatstaf duidelijk geen respect verdienen, want ‘er is geen absolute waarheid’. De zucht naar avontuur, een gezonde menselijke behoefte, wordt er van jongs af aan uitgeramd door pedagogen, ambtenaren, welzijnswerkers. Het gevolg: gefrustreerde mannetjes zetten hun frustraties om in jaloezie en geniepig pestgedrag, terwijl de vrouwen massaal op zoek gaan naar een man die aan de maatschappijverbeteraars heeft weten te ontkomen.

Verstikkende veiligheidsregels maken ruimtevaart peperduur dat terwijl de meeste astronauten liever de kans lopen om te komen in een explosie dan hun leven vegeterend, tevergeefs hunkerend naar een kansje op de ervaring van hun leven, op deze aardkloot te moeten doorbrengen. Wat is er op tegen om elkaar af en toe stevig de huid vol te schelden, desnoods blauwe ogen te bezorgen en daarna een biertje te drinken? We lopen toch allen met een doodvonnis op zak. Laten we er voor zorgen dat de tijd die we nog op dit ondermaanse mogen doorbrengen, voor iedere goedwillende persoon – en onze nakomelingen – leuk en de moeite waard is.

De metroseksueel die meer tijd achter de spiegel doorbrengt dan de gemiddelde vrouw.

Heeft de man nog toekomst?

In deze tijd, waarin babbelen en netwerken in alle toonaarden wordt verheerlijkt, zijn typisch mannelijke deugden als zwijgzaamheid, trots en fysieke moed overbodig geworden, zo lijkt het. Kunnen de mannen onder ons het beste hun sperma doneren en dan massaal de pil van Drion slikken?

Een seksistische geschiedenis van de mensheid: egalitaire jagers-verzamelaars
Verreweg het grootste deel van het bestaan van de mensheid, de periode ook waarin verreweg de grootste genetische druk op de mens als soort werd uitgeoefend en de aangeboren component van ons karakter zich vormde, leefden mensen als jagers-verzamelaars. Hierbij was er een duidelijke rolverdeling tiussen de seksen. De mannen jaagden op grote dieren, de vrouwen verzamelden eetbare vruchten, zaden en knollen en, soms, op kleine dieren. Ook niet onbelangrijk: de geregeld voorkomende gewelddadige conflicten om jacht- en verzamelgronden werden door de mannen beslecht, waarbij de overwinnende stam doorgaans de mannen, vaak ook de kinderen, uitmoordde en  de vrouwen en soms kinderen van de verliezers inlijfde. Overigens werd en wordt van deze verdeling bij jagers-verzamelaars geregeld afgeweken als de nood aan de man komt: we zijn een flexibele en opportunistische soort. Ook blijven conflicten tussen groepen jagers-verzamelaars doorgaans beperkt: er zijn domweg te weinig hulpbronnen om aan oorlog te verspillen. Bij moderne jagers-verzamelaars zoals de San, spelen vrouwen een relatief gelijkwaardige rol aan mannen. Het werk van beide seksen was en is essentieel voor het overleven van de stam.

De metroseksueel die meer tijd achter de spiegel doorbrengt dan de gemiddelde vrouw.
De metroseksueel die meer tijd achter de spiegel doorbrengt dan de gemiddelde vrouw. Bron: Huiquipedia.

Landbouwbazen en vruchtbaarheidsgodinnen
De neolithische landbouwrevolutie van ongeveer tienduizend jaar geleden werd mogelijk door de eerdere experimenten in het laat-Pleistoceen met landbouw en door het stabieler wordende klimaat. Ook verdwenen de vruchtbare Pleistocene kustvlakten, die ooit jagers-verzamelaars een rijk bestaan boden, onder de golven, waardoor landbouw een bittere noodzaak werd. Voor boeren is land een essentiële hulpbron. Eigendomsrechten en verdedigen van vruchtbare stukken land is van levensbelang voor agrarische samenlevingen. Dit betekende de vorming van steden, legers en een centraal gezag. Deze bestonden, enkele uitzonderingen zoals de vrouwelijke krijgers van het West-Afrikaanse koninkrijk Dahomey daargelaten, geheel uit mannen. In deze samenleving kregen mannen een vooraanstaande plaats, al werden vrouwen gezien als symbool van vruchtbaarheid en bleven hun helpende handen op de boerderijen belangrijk. In de industriële samenleving kregen mannen er nog een rol bij, die van uitvinders en technici. Sociologisch is er eigenlijk pas sinds kort, met de opkomst van de moderne techniek, een einde gekomen aan dit tijdperk.

De informatiesamenleving en de verweesde man
Op dit moment vraagt de maatschappij van ons dingen, die vrouwen doorgaans beter liggen dan mannen. Het begint al bij het basisonderwijs, dat neerkomt op stilzitten en leren, een ramp voor de meeste jongetjes. Bij de meeste beroepen is het niet meer belangrijk om spierkracht of overwicht te bezitten. Indruk maken op het schone geslacht door een duel of stevige kloppartij, zoals in betere tijden usance was, komt je op een rechtszaak of verplichte training agressiebeheersing te staan. Straatraces, vuurwerk, gevaarlijke stunts… er staat meteen een horde welzijnsambtenaren klaar om je met een dosis Ritalin tot de orde te roepen of je autisme aan te praten. De beste man voor een prestigieuze positie als rechter, verkoper of manager is doorgaans een vrouw. Old-boys netwerken liggen zwaar onder vuur. Geen wonder dat veel mannen anno eenentwintigste eeuw zijn veranderd in zelfhatende, huilende zielepoten met een rijk ontwikkeld gevoelsleven.

Quo vadis?
In de landbouw en veeteelt is het al gebruikelijk om bij éénhuizige soorten één mannelijk exemplaar op vele vrouwelijke exemplaren te houden, behalve als deze mannelijke exemplaren een nuttig product leveren (bijvoorbeeld hennepvezels). De druk zal dus toenemen om iets aan de sekseratio te doen, misschien door gedwongen abortus van mannelijke babies. Een andere optie is dat mannen specialistische beroepen kiezen waarin vakkennis (nog) wel telt en de communicatieve vaardigheden aan anderen overgelaten kunnen worden. En er af en toe een ouderwets potje robotworstelen wordt gehouden.