Lessen uit het geheime masterplan van Varoufakis

In het diepste geheim bereidden onder leiding van de briljante ex-minister van Financiën, Yanis Varoufakis, de Grieken een parallel bankensysteem voor. Kunnen wij, als burgers, dat zelf ook niet doen?

Het masterplan van Varoufakis
Al voor de verkiezingsoverwinning  gaf voorzitter Tsipras van SYRIZA, Varoufakis en zijn team van IT-specialisten de opdracht om de mogelijkheden voor een parallel bankensysteem uit te werken. Varoufakis ging los en bedacht een werkelijk geniaal systeem, blijkt uit een uitgelekt telefoongesprek dat in handen viel van de Griekse krant Ekathemerini.

Varoufakis realiseerde zich, net als Visionair overigens, dat er in feite al een parallel bankensysteem bestaat: de belastingdienst, dat je inderdaad met vrij weinig moeite kan omturnen in een nationaal betaalsysteem. Iedere Griek, of wat betreft Nederlander en Belg, beschikken over een belastingnummer. Dit is zo goed als een rekeningnummer: de identiteit is gecontroleerd en belastingschulden en ~tegoeden worden regelmatig van en naar het gekoppelde bankrekeningnummer overgemaakt. Bankiers doen graag erg gewichtig over de onmisbaarheid van hun extreem winstgevende oligopolie, maar feit is, dat er nu al open source banksoftware is, die zo goed is als de software die banken gebruiken. Denk aan Cyclos en bitcoin. Als je de rekeninginformatie van banken hiernaar overkopieert, heb je een nationale staatsbank. Geld is informatie. Die kan je in een enorm stenen wiel opslaan, zoals de inwoners van Yap vroeger deden, op een velletje bedrukt papier aan toonder of op een harde schijf. Kortom: koppel wat gebruiksvriendelijke bankiersoftware aan de Belastingdienst, tover het belastingnummer  om in een rekeningnummer en ziedaar, daar is je staatsbank.

Hacken van de belastingdienst
Vervelend voor de Grieken is alleen, dat eerdere regeringen de controle over hun banksysteem en de belastingdienst uit handen hebben gegeven aan de troika van de Europese Commissie, ECB en IMF. Daarmee hebben deze instituten een wurggreep over de Griekse staat. Uit het gelekte telefoongesprek blijkt, dat Varoufakis in enkele stappen te werk wilde gaan. Eerst wilde hij zijn team de software van de belastingdienst laten overkopiëren, zodat zij deze konden hacken en zo een interface konden bouwen tussen deze software en de betalingssoftware. Vervolgens, op het moment dat de ECB de Griekse banken lam zou leggen, konden ze hun systeem activeren, de inloggegevens van de belastingdienst gebruiken en de Griekse burgers onderling laten betalen via het nieuwe betaalsysteem. Dit zou verder uit worden gebreid met een betaal-app.

Voordelen van een eigen betaalsysteem
Een betaalsysteem onder beheer van de Griekse overheid, zoals Varoufakis voor ogen stond, is niet door het internationale bankenkartel of hun loopjongens van de EU en IMF te controleren. Ook is het een fluitje van een cent om over te schakelen op de drachme. Kortom: dit had de onderhandelingspositie van Tsipras en zijn regering enorm versterkt.

Kunnen we dit als burgers ook?
We worden nu in feite gegijzeld door de banken. Salarissen, uitkeringen en steeds meer ook uitgaven zijn onmogelijk zonder bankrekening. Een bank begin je niet zomaar. Daarvoor heb je een zogeheten bankvergunning van De Nederlandsche Bank N.V., een schimmig instituut waarvan de eigendomsstructuur angstvallig geheim wordt gehouden, nodig. De criteria voor het verlenen van een bankvergunning zijn niet erg transparant, wat doet vermoeden dat vriendjespolitiek een belangrijke rol speelt. De minimale hoeveelheid maatschappelijk kapitaal, 2,5 tot 5 miljoen euro, is in principe met een groep van enkele duizenden mensen wel bij elkaar te krijgen. Wel kampt ook een coöperatieve bank met dezelfde beperkingen van het bankstelsel, waaronder de plichten aan de ECB en de deelname aan het afgetapte banksysteem SWIFT. Er is eigenlijk geen realistisch alternatief voor het invoeren van een eigen munt en geldsysteem.