De werkloosheid neemt steeds verder toe. Dit is structureel, zeggen denkers als Brynjolfsson van MIT en nu ook onze minister Asscher (PvdA) van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en heeft alles te maken met de oprukkende techniek. Maar klopt dit wel? Enkele denkfouten blootgelegd, met een remedie.
Nederland in 2025
Enkele trends zijn nu al zichtbaar. Dit zijn onvermijdbare trends, want zij hebben te maken met bijna onwrikbare kerngegevens zoals demografie en beschikbaarheid van energie en grondstoffen. De Nederlanders in 2025 zullen hier een antwoord op moeten hebben. Bij het schrijven van dit artikel, eind september 2014, is uiteraard niet te voorspellen wat voor oplossingen dit zullen zijn. Wel weten we dat deze oplossingen aan bepaalde eisen moeten voldoen, zoals het passen in de fysische en demografische randvoorwaarden van Noord-West Europa.
Om te beginnen met de demografie. De mensen die in 2025 beeldbepalend zullen zijn, leven nu al. De babyboomgeneratie is met 75 jaar of ouder hoogbejaard en zal weinig relevant meer zijn. De generatie na hen, generatie X, zal beginnen de bejaardenhuizen te bevolken. Er loopt een onzichtbare scheidslijn door de Nederlandse demografie. Boven deze scheidslijn is de bevolkingspiramide een brede, spits toelopende hoed. Daaronder bevindt zich een smalle, rechte steel. Dat wil zeggen dat het zwaartepunt van de Nederlandse demografie in 2025 ligt bij de leeftijdsgroep van boven de vijftig. In aantallen zullen zij werkelijk alles domineren. Deze groep beschikt over minder kapitaal dan de babyboomers nu, omdat zij slechtere arbeidsvoorwaarden hebben gekend. Wel zullen zij, beperkt, profiteren van de eerste erfenissen, omdat de babyboomgeneratie nu uit begint te sterven. Hierdoor zal er een overvloed aan woonhuizen op de markt komen en wordt leegstand een structureel probleem.
Oudere mensen zijn minder actief en kopen zelden nog consumptiegoederen. Ze hebben alles al; ze zijn minder geneigd dan jongeren om de laatste technologische snufjes in huis te halen, tenzij deze duidelijke voordelen opleveren. Hierdoor zal er veel rijkdom bij de oudere generaties blijven hangen, tenzij deze massaal zaken als zorgrobots gaan bekostigen.
Fossiele brandstoffen zijn anno 2025 schaars of liever gezegd: alleen door middel van kostbare technieken te winnen. De gasbel onder Slochteren is rond 2025 vrijwel leeg. Dit geldt ook voor grondstoffen zoals metalen. De makkelijk winbare ertsen zijn rond 2025 uitgeput. tegelijkertijd hopen de afvalbergen zich op. Rond 2025 vormen afvalhopen daarmee de bruikbaarste bron van grondstoffen.
Hoe blijft Nederland in 2025 en daarna leefbaar?
Om een geavanceerde samenleving in stand te houden, is er vervoer nodig. Benzine vervult twee functies: het is zowel een energiedrager als een energieleverancier. Olie is rond 2025 dermate schaars en duur dat het niet meer lonend is om aardolie als motorvoertuigbrandstof te gebruiken. De meest voor de hand liggende vervanger is elektrisch vervoer. Elektrische motoren zijn extreem zuinig (>90% efficiëntie) en elektriciteit is ook een flexibele energiedrager. Allerlei verschillende energiebronnen kunnen relatief eenvoudig in elektriciteit worden omgezet, terwijl bijvoorbeeld het explosieve gas waterstof weer uit elektriciteit of fossiel moet worden opgewekt. Er zijn twee technische problemen met elektrisch rijden: de energieopslag en het snel laden. Zoals het er nu naar uit ziet, worden deze opgelost. Nederland moet dus investeren in meer stroomkabels, omdat het stroomnetwerk de rol van olie en gas zal overnemen. In de zomer kunnen zonnepanelen voldoende energie leveren. Dit verandert in de winter, de zonneintensiteit is dan slechts 10% van die in de zomer. Hiervoor zijn er enkele technische oplossingen: biogas- of kerncentrales om de winterpiek op te vangen, windenergie, blauwe stroom, warmteopslag of een supergeleidende stroomkabel die elektriciteit uit Spanje of de Sahara aanvoert. Dit levert werkgelegenheid op voor honderdduizenden constructeurs.
Om het tekort aan grondstoffen op te vangen, moet recycling een efficiëntie van tegen de 100% bereiken. Dit kan bijvoorbeeld door afvalhopen te ontginnen en oude woon- en industriegebieden te bevrijden van koperen bekabeling. Werkelijk elke afvalstroom moet worden benut. Hiervoor moeten slimme koppen nieuwe processen en technieken uitdenken. Meer praktisch ingestelde mensen moeten zorgen voor het heen en weer slepen van grondstofffen, tussenproducten en eindproducten.
De jongere generaties zullen niet in staat zijn het enorme aantal ouderen te verzorgen. Zeker niet gezien de energietransitie en closed cycle re-engineering. Er moeten dus zorgrobots komen en wel snel. Ook moet er binnen de gezondheidszorg geld voor chronische behandelingen worden verschoven naar preventieve geneeskunde en curatieve middelen, die in één klap een ouderdomsziekte genezen.
Deze voorzieningen moeten er tegen die tijd wel zijn. Dit vergt het nodige werk. Kortom: berichten over het komende verdwijnen van werk zijn schromelijk overdreven. Er is nu een overschot van een waardevolle hulpbron: mankracht. Als de overheid zo slim is om deze investeringen een paar jaar naar voren te halen, uiteraard uitbesteed aan Nederlandse bedrijven, daalt de werkloosheid flink en krijgt de economie een enorme impuls. Nederlandse bedrijven doen ook waardevolle kennis op, waarmee ze op de wereldmarkt in de komende tien jaar goede zaken kunnen doen.
Geweldig artikel en het is erg goed dat politici zich nu ook gaan roeren in het debat over (de gevolgen van) robotica. Vanzelfsprekend bracht Visionair.nl al jaren eerder robots onder de aandacht. Chapeau! Nu gaat het evenwel tot 2025, maar eigenlijk vind ik het nog interessanter worden wat na 2025 zal gaan gebeuren. Ik denk niet in doemscenario’s, want een goed functionerende democratie is voldoende toegerust om misstanden in de samenleving aan te pakken, dus ook in de toekomst..
Voor de liefhebbers de hele speech van minister Asscher: http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/toespraken/2014/09/29/robotisering-kansen-voor-morgen-toespraak-van-minister-asscher-tijdens-het-szw-congres-op-29-9-2014.html
“Dit levert werkgelegenheid op voor honderdduizenden constructeurs.”
Laat dat nu werk zijn wat een lageropgeleide niet kan doen en deze groep juist in gevaar is voor de komende automatisering.
Wat je er ook duidelijk weer naar voren komt is dat er een stel slaven constructies en machines en dat klaarmaken om daarna een bedrijf blijvend te gaan betalen (uitgebuit worden) voor het gebruik ervan die die slaven met nog geen stukje papier (digitaal geld) als tegenprestatie aan het werk hebben gezet. Wake up.. tijd voor onafhankelijkheid / handen ineen te slaan.
Stel dat lager en middelbaar geschoolde arbeidskrachten niet meer aan de bak kunnen komen en hen een zee van vrije tijd te wachten staat en dat zij daarom ontevreden worden wegens bijvoorbeeld inkomstenderving dan behouden zij nog altijd hun stemrecht. En als er dan een politieke partij hun belangen in het oog heeft (reken maar) dan kun je daar op stemmen. Dit bedoelde ik eigenlijk met een ‘goed functionerende democratie’. ;-)
Natuurlijk.. niet.. die stemmen verdwijnen in de prullenbak of een partij met oog op die groep komt helemaal niet aan de top/macht en heeft zo geen invloed mede omdat de eliten daar geen belangen/voordelen bij hebben.. Democratie werkt sowieso niet omdat er altijd verdeeldheid is, dus nooit iedereen tevreden is met de meerderheid. Ik noemde op Douwe zijn site al dat het altijd zo 60 voor en 40 tegen is maar ook dat is niet zo. Het is niet in twee delen gestemd maar in meerdere tot twintig of zo. Daarom moet je de samenleving meer opsplitsen en niet nog eens meer samenvoegen. Daarnaast de huidige partijen waarop je kunt stemmen daar vindt ook nooit iemand zich 100% mee. Een deel is altijd slikken omdat er geen betere keuze is.
Een voorbeeld ook is het geloof, moslims willen niets met andere gelovigen te maken hebben en vise versa meestal ook niet maar worden wel op een hoop gezet wat totaal niet werkt, wat leidt tot conflicten en kan escaleren in ‘ruzies’.
Toelichting.. dat met stemmen.. je kan bij een aanbod, voor iets of tegen iets zijn, dus krijg je een twee stemmige uitkomst (a of b). Maar bij ideeën en oplossingen (mogelijkheid tot zelf denken/bepalen/aanbieden) is de stemming altijd breder verdeeld.
Een MBO-3 tot 4 opleiding is voor de meeste technische jobs voldoende. Lageropgeleiden in de techniek hebben enkele voordelen. Hun werk berust voor een groot deel op wat in het dagelijks leven gezond verstand heet, iets wat zeer moeilijk is te programmeren in een robot. Moeilijker dan schoolse kennis.
Praktijkervaring bedoel je, de fijne kneepjes van het vak? De zelflerende robot moet eerst ingewerkt worden door een ervaren vakman denk ik.
Als die zich alles zelf moet leren wordt het niks denk ik.
En die vakman wordt dan misschien als een verrader gezien, en misschien krijgt die een zeer hoog salaris om hem zover te krijgen.
Het is net of men steeds die oude auto die nooit echt lekker reed steeds weer laat repareren, of ondanks upgrades nooit zo goed zal zijn als nieuwere modellen.
Hieronder een toekomstbeeld van de samenleving ná de industriële revolutie van robotica zoals ik hem zie:
In een vrijetijdseconomie worden bedrijven zelfstandig gerund door humanoïde robots, de mens staat niet meer op de loonlijst in de meeste industrieën. De autonomie in een dergelijke economie blijft bij de mens middels ‘vakgroepen’ die de top vormen van takken van industrie. De natuurlijke rechtspersoon blijft de directeur (en commissarissen) die de top vormen van elk (industrieel) bedrijf. De belastingdruk van industriëlen aan de overheid wordt enorm. Energiebelasting bijvoorbeeld leent zich ervoor om exorbitant verhoogd te worden. Humanoïde robots hebben an sich weinig sociale wensen en kunnen maar liefst 7×24 uur=168 uren per week in bedrijf zijn.
De overheid zal een centrale rol spelen in een vrijetijdseconomie als uitkeringsverstrekker aan haar burgers. Die uitkeringen zullen gedifferentieerd worden verstrekt wat wordt bepaald door linkse of rechtse kabinetten. Grosso modo zullen linkse partijen de financiële onafhankelijkheid voor hun achterban willen vieren in vrijheid en zullen rechtse partijen een tegenprestatie verlangen voor de financiële uitgaven aan hun achterban. Uiteindelijk zouden ‘modale’ uitkeringen de norm kunnen worden.
De mens kan zich in een vrijetijdseconomie blijven ontplooien. Daarvoor zijn er voor de happy few vacatures. Ook kan de overheid bepaalde studies stimuleren door een permanente verhoging van de uitkering te koppelen aan het behaalde studieresultaat (punten of examen). Dit lijkt misschien paradoxaal, want voor het beroepsonderwijs zal mogelijk niet veel animo meer zijn. Maar er bestaat natuurlijk ook nog het voortgezet en universitair onderwijs waar studenten graag zullen komen.
In de vrijetijdseconomie zullen verschillende klassen blijven bestaan. Dat is een wet van Meden en Perzen. Immers, niet iedereen beschikt over dezelfde talenten, wijsheid, geluk, gedrevenheid, gezondheid, uitgangspositie e.d. Verschil zal blijven ontstaan, ook al is het de taak van de overheid om hierin te nivelleren.
In een vrijetijdseconomie wordt ook en vooral belangrijk wat de concurrentiekracht is van het land ten opzichte van het buitenland. Dat humanoïde robots zeer veel menselijke arbeid over hebben genomen zorgt voor een geheel eigen dynamiek in de economie.
In mijn optiek is een dergelijke economie niet beangstigend, omdat we er eigenlijk al aan zijn begonnen. Zo’n 50% van de Nederlandse bevolking leeft inmiddels van één of andere uitkering. Het is verbazingwekkend om te zien hoe mensen een nieuwe invulling kunnen geven aan hun leven zodra zij worden geconfronteerd met veel vrije tijd. En dan zouden de echte bestedingen in de vrijetijdseconomie nog moeten komen..
Shift happens!
Verwijderd wegens grof-antisemitische spam – Germen
Humans need not apply :
In dit filmpje wordt op heldere en intrigerende wijze verteld wat er de komende jaren gaat gebeuren op de arbeidsmarkt :
Op deze website : http://cgpgrey.subtitl.us/ is dit filmpje over robotisering te vinden met ondertiteling in het Nederlands. Zoek op de website naar het onderwerp : “Humans need not apply” .
Vervolgens vind je dan onder ‘languages’ ook “Dutch-Flemish”.
Sorry, een directe link was niet te vinden.
Er gaat een tijd aankomen van verdeling van werk. Ook gaan we ons meer vervelen: tijd voor (nog meer) brood en spelen. Er gaat een geweldige vermaakindustrie aankomen.
https://nos.nl/artikel/2250766-over-zeven-jaar-52-procent-van-de-banen-in-handen-van-robots.html
Heel erg jammer dat Visionair geen nieuwe content meer levert. Een groot gemis!
In 2025 meer robots dan mensen op de werkvloer volgens het World Economic Forum..
Kies nu voor een studie op ICT-gebied dan ben je verzekerd van werk!
Eer dat je daar mee klaar ben is het verouderd wat je geleerd hebt.
En dan zijn er misschien robots die ICT werk kunnen doen.