Wat als er een kernoorlog was uitgebroken? HIstorische foto van de atoomexplosie boven Hiroshima. Bron: USAF

Oekraïne: is het Poetin menens?

Wow, that escalated quickly, zou iemand van Gen Z zeggen. Rusland eist met zoveel woorden dat de VS en de NAVO zich terugtrekt uit Oost-Europa en dat Oekraïne nooit lid zal worden van de NAVO. En is bereid deze eis met militair geweld kracht bij te zetten. Hoe heeft het zover kunnen komen, en wat kunnen we de komende maanden verwachten?

Wat eist Rusland precies?

De eisen van Rusland, zoals verwoord door buitenlandminister Dimitri Lavrov, zijn als volgt.

  • De VS moet zich militair terugtrekken uit alle niet-NAVO landen in Europa. Troepen naar Oekraïne sturen is dus bijvoorbeeld niet toegestaan.
  • De NAVO mag niet verder uitbreiden. Dat betekent dat landen als Oekraïne, Georgië en Moldavië, maar ook bijvoorbeeld Zweden en Finland geen NAVO-lid mogen worden.
  • Het is voor de VS en Rusland niet toegestaan om kernwapens anders dan in het eigen land (de VS en Rusland, dus) te plaatsen. Bedenk daarbij dat Rusland een enclave midden in NAVO-gebied heeft: Kaliningrad, waar zich de nodige Russische luchtdoelraketten, zoals de Iskandr, bevinden. Hiermee kan Rusland de machtige Amerikaanse luchtmacht uit de buurt houden.
  • De bestaande Russische bezettingstroepen in bijvoorbeeld Zuid-Ossetië, Abchazië (beide Georgië) en Transdnistrië (Moldavië), om maar te zwijgen over de Krim en Donbass, blijven buiten schot.

De volledige tekst van het ultimatum is hier en hier te vinden.

Is het de Russen menens?

In Russischtalige media verschijnen artikelen die het ergste doen vermoeden. Zo publiceerde Svobodnaya Pressa een (Russischtalig; te raadplegen via Google Translate) interview met de Russische kolonel Konstantin Sivkov. Sivkov stelt dat de Russische legerleiding zich er ten volle van bewust is dat Rusland niet over de economische of militaire middelen beschikt om van NAVO te winnen. De enige mogelijkheid die de Russen rest, is het inzetten van kernwapens, stelt Sivkov.

Paddenstoelwolk van de zwaarste atoombom die ooit tot ontploffing is gebracht, de Tsar Bomba. Bron: Sovjet-archieven

Omdat Rusland een zeer uitgestrekt en dunbevolkt land is, en de Russen, omdat ze gewend zijn aan het barre Russische klimaat, beter dan de Europeanen en meeste Amerikanen in staat zullen zijn een nucleaire winter te overleven, verwacht Sivkov dat de schade van een kernoorlog voor de VS en Europa relatief gezien groter zal zijn dan de schade voor Rusland[1]. Ook verwijst Sivkov naar een Russisch superwapen[6], al enkele jaren eerder aangekondigd, waarmee het land met gerichte kernexplosies een tsunami op kan wekken richting de Amerikaanse kusten.

Ook de Russische bevolking wordt nu via de staatszenders en gelijkgeschakelde zenders voorbereid op oorlog. Het Kremlin verwacht dat het westen – dat in hun ogen door de overdreven nadruk op homo- en transrechten, en de BLM beweging, ernstig verzwakt is – zal toegeven en zich terug zal trekken uit de voormalige Sovjet-Unie en Oost-Europa.

Sommigen binnen het Kremlin, waaronder Sivkov, denken dat het westen als doel heeft om Rusland te vernietigen. [2] Sivkov lijtk met zijn verwijzingen naar het mystieke begrip “spirituele kracht van het Russische volk” in [1] een aanhanger van het Euraziatische gedachtengoed van Dugin. Zoals we in [2] zien, ligt de huidige Kremlin-strategie vrij nauwkeurig in lijn met de denkwereld van Sivkov. De Russische elite ziet dat het volk mort en dat het land steeds verder achterop sukkelt vergeleken met China, Europa en de VS. Mogelijk maakt dit het apocalyptische gedachtengoed van Sivkov aantrekkelijk. Dit is niet zomaar af te doen als bluf.

De rol van China

China heeft zich de afgelopen jaren steeds meer, en in 2021 uitgesproken, ontpopt als een bondgenoot van Rusland. De Chinezen zijn niet zo militaristisch als de Russen, en voelen al helemaal niets voor een kernoorlog, maar zien natuurlijk net als de Russen de Amerikanen het liefst snel vertrekken uit Eurazië. Wat dat betreft, zijn de Chinezen blij als de Russen voor ze de kastanjes uit het vuur halen.

Waarschijnlijk zijn de huidige Russische zetten in nauw overleg gepland met China. China wil het liefst zo snel mogelijk Taiwan inlijven. Uit Chinese militaire oefeningen en scenario’s blijkt dat er al plannen klaarliggen om dit met behulp van parachutisten te doen[4], terwijl de vele Chinese geheim agenten [3] onder de Kwo Min Tang aanhangers in het Taiwanese leger, het Taiwanese verzet saboteren. Grijpt het westen (lees: de VS) niet in als Rusland Oekraïne binnenvalt, dan weet China dat de tijd rijp is om Taiwan snel over te nemen. Niet alleen voor de Taiwanezen zelf zou dit strategisch gezien catastrofaal zijn. Taiwan, in het bijzonder TSMC, is het wereldwijde centrum voor halfgeleiders. Hierbij wil China waarschijnlijk in grote lijnen hetzelfde scenario volgen als de Taliban in Afghanistan.

Hoe het westen zich in de nesten heeft gewerkt

Gegrepen door overmatig klimaatactivisme en een onrealistische afkeer van kernenergie, heeft Europa op grote schaal kolen- en kerncentrales gesloten en zich steeds afhankelijker gemaakt van Russisch aardgas. Dit kunnen we vooral Angela Merkel aanrekenen. Het gevolg is dat nu Rusland de gaskraan dichtdraait, de kosten voor energie vele malen hoger zijn. Want zon en wind zijn te onregelmatig om de base load van kerncentrales en kolencentrales te vervangen. We zullen het dus met steeds schaarser gas uit onder meer Slochteren moeten doen.

Terwijl in Rusland gas voor ongeveer tien cent per kuub te krijgen is, en er ook in enorme hoeveelheden doorheen gaat, zijn de variabele gasprijzen in Nederland nu rond de 2,5 euro per kuub. Draait Rusland de gaskraan definitief dicht, dan hebben we gas tot februari. Hoewel er tien tot vijftien LNG gastankers onderweg zijn naar Europa, is dit in dat laatste geval te weinig om de tekorten op te lossen. Jarenlang hebben we ons, achteraf gezien: roekeloos, gestort op een groene droom, zonder dat we na hebben gedacht over energieonafhankelijkheid.

Wat gaat er nu gebeuren?

Op dit moment lijkt NAVO de Russische dreigementen in het publiek te negeren. De mainstream pers doet hier aan mee. Ondertussen vindt er op militair topniveau koortsachtig overleg plaats en wordt het leger van Oekraïne voorzien van wapens en training. Russische, of Wit-Russische, hackers hebben Oekraïense overheidsdiensten gekraakt. Mogelijk zijn hierbij persoonsgegevens buitgemaakt, die Rusland zou kunnen gebruiken voor een Taliban-achtige intimidatiecampagne om Oekraïne van binnen te ondermijnen, met belletjes naar Oekraïense sleutelfiguren door Russische agenten.

Oekraïne maakt een onmisbaar onderdeel uit van Poetins plannen om de Sovjet-Unie weer te laten herleven. Bron Wikimedia Commons

De opstand in Kazachstan is mogelijk door de NAVO-landen Turkije, VS en het Verenigd Koninkrijk, in samenwerking met Israël, opgezet om Rusland af te leiden[5]. Hierbij, aldus dezelfde bronnen[5], heeft Turkije gebruik gemaakt van het rijkgevulde reservoir aan islamisten in Idlib en Afghanistan. Moeilijk was dit niet – er heerst onder de verarmde Kazachstaanse bevolking veel onvrede over de rijke elite. Het minimumloon in Kazachstan is slechts 100 euro per maand. Ook in Idlib is het armoede troef.

Op dit moment zitten we in een geopolitiek schaakspel. Veel hangt af van de reactie van de NAVO en de steun die aan Oekraïne wordt verleend. Wordt het aan Poetin duidelijk gemaakt dat een inval in Oekraïne uit zal lopen op een verpletterende militaire nederlaag, lees hier: het leveren van voldoende luchtafweer en antitankwapens aan de Oekraïeners, dan zal hij deze uit zijn hoofd laten.

Maken we dezelfde fout die Neville Chamberlain eind jaren dertig maakte, dan kan dit uitdraaien op de Derde Wereldoorlog, want dan zullen ook andere dominostenen door militair geweld gaan vallen. Hoewel een pax sinica op zich goed uit kan pakken, is een wereldoorlog, zeker met de massavernietigingswapens van nu, iets wat we koste wat kost moeten voorkomen.

Bronnen

  1. Sergej Aksenov, Ультиматум Путина: Россия, если хотите, похоронит всю Европу и две трети США за 30 минут, Svobodnaya Pressa, 2022
  2. Dimitri Sudakov, USA harbors plans to decapitate Russia within minutes, Pravda, 2014
  3. Chinese Agents Lured Top Taiwan Military Officers Into Becoming Spies: Report, International Business Time, 2021
  4. Chinese paratroopers hold drills on Tainan island, TASS, 2021
  5. Pepe Escobar, After Kazakhstan, the color revolution era is over, The Cradle, 2022
  6. russia-poseidon-nuclear-attack-drone-video, Popular Mechanics, 2019

Hoe het tekort aan betaalbare huizen op te lossen is, met winst

Het tekort aan betaalbare huizen is een schijnprobleem. We hebben zowel de technologie als de hulpbronnen om huizen voor ver onder de 100.000 euro te bouwen.

Het heersende regime-Rutte heeft dan weer wat minder aandacht voor de mensenrechten van de eigen inwoners. Dat zien we onder meer bij het brute optreden tegen demonstranten die zich uitspreken tegen het coronabeleid, en bij demonstraties voor betaalbare huizen: het Woonprotest. Waarmee we op wonen als mensenrecht komen. In het door Nederland ondertekende verdrag EVRM is in artikel 8 het recht op een privéleven en gezinsleven (en hiermee woonruimte) vastgelegd. Ook in het Universele Verdrag van de Rechten van de Mens, artikel 25, is het recht op woonruimte met zoveel woorden vastgelegd:

Everyone has the right to a standard of living adequate for the health and well-being of himself and of his family, including food, clothing, housing and medical care and necessary social services, and the right to security in the event of unemployment, sickness, disability, widowhood, old age or other lack of livelihood in circumstances beyond his control.

Universele Verdrag voor de Rechten van de Mens, artikel 25

Betaalbaar huis voor iemand met een minimuminkomen: een berekening

Dit prachtige vakantiehuisje van 50 m2 wordt op Huislijn.nl aangeboden voor 69.000 euro k.k. Bron: Huislijn.nl

Aan de andere kant moet een huis natuurlijk wel het liefst zonder subsidie gebouwd kunnen worden. Als we er van uitgaan dat 30% van het inkomen besteden aan wonen redelijk is, en het minimumloon 1600 euro per maand netto is, dan komen we dus uit op 1600 x 30% = 480 euro per maand. Willen we dat wonen ook voor iemand met een bijstandsuitkering betaalbaar is, dan daalt dit bedrag tot rond de 300 euro per maand. Op dit moment zijn de huren van huizen veel te hoog in het grootste deel van het land.

Alleen dankzij huursubsidie, die tot 40-50% van de huurprijs bedraagt, kunnen mensen met een laag inkomen nog huren. Als we uitgaan van een koophuis zonder hypotheekrenteaftrek en een historische gangbare hypotheekrente van 4% per jaar, dan komen we bij een aflossingsvrije hypotheek uit op een maximaal hypotheekbedrag van x = (480 * 12) / 4% = € 144 000. Moet het bedrag ook afgelost worden in 30 jaar, dan daalt dit bedrag tot € 99 602. Voor mensen die van een uitkering op bijstandsniveau rond moeten komen daalt dit bedrag tot € 62 251. Voor deze berekening is de annuïteitformule gebruikt.

Kan dat, een eenpersoonshuis voor onder de 100.000 euro?

Ja. Op dit moment zijn er volwaardig bewoonbare vakantiehuizen te koop die ruim onder de 100.000 euro k.k. liggen. Het gaat hier om woningen die voorzien zijn van cv, keuken, badkamer en twee slaapkamers. Iets grotere prefab woningen worden aangeboden voor rond de 100.000 euro. Hier op Visionair.nl hebben we al geregeld aandacht besteed aan slimme uitvinders en architecten die nog goedkopere huizen ontwikkeld hebben. Hoe kan het dan dat de gemiddelde verkoopprijs van een huis in Nederland boven de 300.000 euro ligt? Wat is het verschil tussen een vakantiehuisje bij Coevorden en een vergelijkbaar woonhuisje in de Randstad, waar je vier keer zoveel voor betaalt? Wat is de “factor X” die huizenprijzen de hoogte in jaagt?

Kunstmatig gecreëerde schaarste

Eigenwijsbouw.nl biedt deze woning aan voor rond de 110.000 euro. Bron: Eigenwijsbouw.nl

Het antwoord: kunstmatig gecreëerde schaarste. Huizen zijn niet zo duur omdat het zo moeilijk of duur is om huizen te bouwen, maar omdat de politiek kunstmatige schaarste qua bouwgrond creëert. Voor een deel is dat begrijpelijk – ruimte is schaars in Nederland – voor een deel is het een ernstige misdaad tegen het fundamentele mensenrecht op wonen. “We” vinden in Nederland dat bij een nieuw huis een groot stuk grond hoort. Dit, terwijl de meeste mensen de grootste moeite hebben om hun tuin te onderhouden – de reden dat de betegelde tuin steeds meer oprukt. Die tuin kan dus ook wel minder, en aangevuld worden met een dakterras. En we kunnen ook prima de hoogte en de diepte in. Zo wordt een huis opeens veel betaalbaarder, want als je vloeroppervlakte 30 vierkante meter (met 20 vierkante meter tuin, en je huis een kelder plus drie verdiepingen heeft, kom je in totaal op 120 vierkante meter woonoppervlakte.

Niet voor niets zijn Amsterdamse grachtenpanden hoog en smal, waardoor je veel huis per meter straat kwijt kan. En gezien de absurde bedragen die voor deze grachtenpanden neer worden geteld, zijn de bewoners hier blijkbaar best wel blij mee.

Grondquotum per 1000 inwoners

Er is volgens onderzoek een tekort van een slordige 300.000 woningen. Als we 50 vierkante meter per huis, plus 50 vierkante meter infrastructuur (wegen, parken) rekenen, dan is er dus in Nederland in totaal 30 miljoen vierkante meter bouwgrond (30 km2) Erg veel is dit niet, we praten hier over iets minder dan 0,1 procent van de oppervlakte van Nederland. Op dit moment investeren we erg veel in het opleuken van de Randstad. Zo heeft Utrecht, vindt het gemeentebestuur, een peperdure metrolijn nodig. Kostprijs: een slordige 4 tot 5 miljard. Want dan horen ze er helemaal bij. Het is natuurlijk slimmer om in Flevoland en de kop van Noord-Holland, en eventueel aan de Markermeerdijk, huizen te bouwen. Zo verminder je de druk op Utrecht en kunnen we deze miljarden in onze zak houden. Als we in de rest van Nederland, waar nog best veel ruimte is, her en der strategisch wat plukjes huizen neerzetten, kunnen we de Randstad ontlasten.

Een alternatief is iedere gemeente een huizenquotum op te leggen.

Er is voldoende koopkrachtige vraag naar huizen. Mensen kunnen nu zonder problemen vele tonnen ophoesten voor huizen. Het is daarom niet nodig hier extra geld voor uit te trekken. Integendeel, dit kan de overheid zelfs veel geld opleveren. Mede omdat door de lage huizenprijzen de hypotheekrenteaftrek niet meer nodig is. De overheid kan goedkope leningen tegen euribor plus een procent of twee verstrekken aan jonge starters.

Waarom het afschaffen van de vrijheid mogelijk noodzakelijk is

Veel mensen vragen zich af waarom de overheid op het eerste gezicht onzinnige maatregelen neemt om de covid-19 pandemie een halt toe te roepen. En tegelijkertijd, de voor de hand liggende maatregelen negeert. Niet alleen hier in Nederland, maar ook in andere Europese landen. Mogelijk moeten we het antwoord zoeken in een onderwerp waar niet veel menen bij stil staan – een enkele visionair als Elon Musk uitgezonderd.

De gevolgen van exponentiële technologie en de Wet van Moore

Het zal je als lezer niet ontgaan zijn. Computers worden steeds krachtuiger en goedkoper. De oorzaak daarvan is de “Wet van Moore”, een bepaalde wetmatigheid die de gelijknamige hardware-ontwerper uit Silicon Valley ontdekte. Elke paar jaar verdubbelt het aantal transistoren dat je op een bepaalde oppervlakte van een chip kan persen. Dit leidt tot een halvering van de kosten van rekencapaciteit. De eerste computers, zoals ENIAC, werden nog met de hand vastgesoldeerd. Nu worden er ontelbare miljarden transistoren op plakken silicium geëtst, de “wafers”. Het apparaat dat dit doet heet een “wafer stepper”. Bijna alle wafer steppers die in de wereld gemaakt worden komen uit de ASML-fabriek in Eindhoven. Op dit moment zijn de details die op een plak silicium geëtst kunnen worden 3 nanometer groot. Dat is ongeveer twintig tot dertig atomen breed.

Groei gaat nog wel even door tot computers slimmer dan mensen algemeen zijn

We bereiken de minimale grootte dus vrij snel, maar er is nog zeker ruimte voor krimp tot 1 nanometer. Dat betekent dat computers zeker tien keer zo goedkoop worden wat betreft hun rekenvermogen. Ook de software wordt steeds beter. Op een gegeven moment bereiken we dan een punt waarop alle menselijke capaciteiten worden overtroffen door kunstmatige intelligentie. Voor details kan je onze artikelen over de Singulariteit raadplegen. Dit punt is op de meeste terreinen al bereikt – zo is er nu software, waar je tegen betaling via jarvis.ai toegang tot kan krijgen, die op basis van een korte omschrijving in het Engels een griezelig realistische tekst kan produceren.

Het gevaarlijke venster

Dit betekent ook, dat er veel meer mogelijkheden zijn om gevaren te doen ontstaan. Zo was december 2021 in het nieuws dat een groep extremisten of criminelen – de politie was daar niet duidelijk over – betrapt was bij het printen van vuurwapens met een 3D-printer op maar liefst 12 locaties tegelijk. Hiermee zijn in principe wapenwetten zinloos geworden, want het is mogelijjk met behulp van bouwplannen op internet zoveel kant en klare, redelijk goed werkende vuurwapens te produceren als gewenst. Die, als je met koolstofvezels versterkte polymeren als filament gebruikt, nauwelijks onderdoen voor het gemiddelde vuurwapen.

De FCG-9, ontworpen door de onder onduidelijke omstandigheden gestorven Duits-Koerdische Jstark 1809.

Pas echt vervelend is het vooruitzicht dat virussen op maat kunnen worden gemaakt – download het genetische materiaal van een verkoudheidsvirus, rommel hier wat mee en laat het bij een gespecialiseerd bedrijf in DNA vertalen. Turkse killer drones die autonoom alles wat beweegt onder vuur nemen, beslechtten al de oorlogen in Libië, Ethiopië en Nagorno Karabach. Een terroristische club of een huurmoordenaar kan dat natuurlijk ook.

Ook kan je AI inzetten om de breinen van mensen te hacken. Het bedrijf Cambridge Analytics deed dat met Facebook, gaf kiezers net dat zetje om wel, of juist niet te gaan stemmen en bezorgden zo Donald Trump de overwinning. Boze tongen beweren dat de DNA-profielen die bedrijven als 23andme.com opslaan, worden gebruikt om een wereldwijde database van menselijk DNA aan te leggen, met behulp waarvan je gerichte killer virussen zou kunnen ontwikkelen.

Volgens theoretici als Ray Kurzweil die zich met dit vraagstuk bezig hebben gehouden, is er een venster in de geschiedenis. Een venster tussen het moment dat dit soort technieken voor de massa beschikbaar komen, en het moment dat AI zo goed is geworden dat dit soort bedreigingen snel ontdekt en uitgeschakeld kunnen worden. Het moge duidelijk zijn, in dat gevaarlijke venster leven we nu. Wil je de apocalyptische schurk uithangen, dan is nu het moment. Om de enorme vrijheid en macht die je als individueel mens of zakelijke organisatie krijgt door deze exponentiële techniek in toom te houden, moet er daarom een soort politiestaat ingevoerd worden, denken sommigen.

Waarom nu een inperking van de vrijheid?

Mogelijk verklaart dit de krampachtige en fanatieke invoer in de hele westerse wereld van allerlei zeer vrijheidsbeperkende maatregelen. Zo is de nadruk op “bedrijven groter dan honderd medewerkers” interessant. Deze bedrijven moeten in Italië hun medewerkers verplicht een coronapas aan laten vragen. In Nederland wordt ook een dergelijke dwangmaatregel uitgerold, deze keer gericht op het “in kaart brengen van het CO2-gebruik per werknemer“. Mogelijk is dit bedoeld om bedrijven in de gaten te kunnen houden, of deze bijvoorbeeld geen subversieve activiteiten ontplooien. De corona-epidemie wortd hiermee als een soort breekijzer gebruikt om zeer restrictieve wetgeving door te voeren, waar eerder dingen als terrorisme en pedonetwerken voor dit doel werden gebruikt.

Gebeurt dit met de beste bedoelingen?

Er zijn dus op zich goede objectieve argumenten om een veel strakker veiligheidsbeleid dan nu te voeren. De gevaren die ons als mensheid op dit moment bedreigen zijn existentiëler dan ooit. Wat echter niet deugt, is de niet-transparante manier waarop deze maatregelen er doorheen worden gedrukt. Dit vergroot het vertrouwen in de politiek vanzelfsprekend niet, en doet vermoeden dat er ook andere dan puur menslievende redenen meespelen. De theorieën van de “wappies” dat het streven is om door middel van vaccinaties de wereldbevolking te verkleinen, of om een werelddictatuur te vestigen, worden hier een stuk geloofwaardiger door. Blijf dus waakzaam. Wat denken jullie?

pax sinica

Pax Sinica – een probleem of goed nieuws?

Ondanks het tegenspartelen van de inwoners van Usa en andere grootmachten, lijkt het er op dat China het machtigste land op aarde zal worden. Is de Pax Sinica een probleem, of pakt het juist goed uit?

China: van oudsher het meest geavanceerde land op aarde

De eerste sporen van aardewerk in China zijn oud en dateren van rond 20.000 jaar geleden[1]. Omstreeks de koudste periode van het Pleistoceen. Dit is het oudste aardewerk ter wereld en dateert bijna tienduizend jaar voor het begin van ons tijdperk, het Holoceen. De sporen van beschaving zijn dus erg oud in China. Het eerste aardewerk in het Midden Oosten dateert van veel later, rond de 8000 jaar geleden. Ook in de duizenden jaren daarna behoorde China altijd tot de top drie leidende beschavingen in de wereld en loopt de Chinese beschaving geregeld voorop qua technische ontwikkeling. Uitvindingen als papier, het kompas, buskruit, de boekdrukkunst, papiergeld, zelfs een aardbevingsdetector – je kan het zo gek niet bedenken of het is in China bedacht.

De Europese anomalie

Eigenlijk is pas sinds de laatste vijf eeuwen daar verandering in gekomen. Door een toevallige, gelukkige combinatie van omstandigheden ontstond in Europa de moderne industriële samenleving zoals we die nu kennen. Zo kende Europa de opkomst van de natuurwetenschap, de verzwakking van het christendom door het conflict tussen katholicisme en protestantisme waardoor de claim van het christendom op de absolute waarheid zwakker werd en een heropleving van de natuurfilosofie.

Door de meedogenloze, eindeloze oorlogen op het Europese subcontinent, ontstond er een voortdurende wedloop tussen de diverse Europese machten. Dat prikkelde de ontwikkeling van wetenschap en techniek. In twee wereldoorlogen verwoestte het Europese subcontinent zichzelf. Daarna werd de overheersende rol van Europa overgenomen door de voormalige Europese kolonie Usa, die zijn invloedssfeer uit kon breiden tot de voormalige koloniën van de Europese mogendheden. Ook de buitenlandse politiek van Usa is nogal agressief en militaristisch van aard.

Het verdeelde Europa versus de Chinese eenheid

De geografie van het Europese schiereiland maakt het erg moeilijk om hier een geheel van te maken. Zo zijn er de hoge scheidingsgebergten zoals de Alpen en de Pyreneeën, die natuurlijke barrières vormen tussen landen. Dat verklaart waarom er in Europa zoveel verschillende landen zijn. Er is in Europa een grote laagvlakte, waar Nederland deel van uitmaakt. Deze loopt van Parijs tot Wit-Rusland. In theorie was het mogelijk geweest om hier een superstaat te vestigen, wat ook door Adolf Hitler en eerdere heersers geprobeerd is, maar in de praktijk is dit altijd een versnipperd gebied geweest. Nu is de Noord-Europese Laagvlakte bijvoorbeeld opgedeeld tussen Frankrijk, Benelux, Duitsland, Polen en Wit-Rusland. De geschiedenis van China is anders verlopen.

De Oost-Chinese vlakte vormt het dichtstbevolkte aaneengesloten gebied op aarde. Bron: NASA

De geografie van de Chinese laagvlakte maakt het mogelijk om hier een enkele superstaat te vestigen. Hoewel er veel periodes zijn geweest dat China uit veel verschillende landen bestond, zoals de periode van de Strijdende Staten, is in het grootste deel van de geschiedenis van China deze laagvlakte een enkel rijk geweest.

China is aan drie kanten beschermd tegenj invallers. Alleen het noorden ligt open. Bron: worldmapwithcountries.net

Anders dan Europa, wat makkelijk vanaf het oosten en het zuiden is binnen te vallen, is China redelijk goed beschermd tegen invallers. In het westen ligt er de Gobiwoestijn, de Tibetaanse hoogvlakte, in het oosten en zuiden zee, gebergten zoals de Himalaya en enkele zwakke staten, zoals Korea, Vietnam en Birma. Het zwakke punt van China is de onbeschermde noordkant. De enige twee keren dat China door invallers veroverd is (Mongolen en Mantsjoes), gebeurde dit vanuit het noorden.

Voor een kort overzicht van de Chinese geschiedenis, geografisch gezien, deze animatie.

Het Europese versus het Chinese model van hegemonie

Binnen Europa zijn er grote geografische barrières, waardoor er duidelijk onderscheiden regio’s ontstonden. Spanjaarden voelen zich geen Fransen of Duitsers. Hun geschiedenis is heel anders. In China is dat anders. Gedurende het grootste deel van de Chinese geschiedenis maakte het Chinese kerngebied deel uit van een en hetzelfde rijk. Deze gecentraliseerde rijken voerden één standaardtaal in, het Mandarijn (ambtelijk Chinees). Wilde je promotie maken in deze rijken, dan moest je hels moeilijke examens in het Mandarijn (ambtelijk standaard-Chinees) afleggen. Examens zijn ook een Chinese uitvinding, overigens. Dus dat is nog een goede reden om China te haten.

Aan de andere kant, ook al was je de zoon van een eenvoudige boer, haalde je dat examen, dan was je kostje als machtige ambtenaar (mandarijn) gekocht. Dit meritocratische selectiesysteem zorgde er voor dat alleen de slimsten mandarijn konden worden, en dat de Chinese cultuur zich verspreidde onder de lokale elite. Kabinetten als Rutte-3 en Rutte-4, waarin aan niet al te slimme amateurs hoge posten toe worden bedeeld, of de recente episodes in Usa, zouden in keizerlijk of communistisch China onmogelijk zijn geweest.

Er is bijna nooit een discussie over geweest, wat de machtigste staat in Oost-Azië is. Is de Oost-Chinese vlakte verenigd in één rijk, dan is dit dichtbevolkte gebied zo machtig dat het alle andere gebieden in de regio totaal overheerst. Vandaar dat er een tribuutsysteem ontstond. De omliggende staten erkenden de overheersende positie van het Chinese keizerrijk en betaalden een schatting, in ruil voor vrede. Daardoor bleven, anders dan in Europa, de oorlogen beperkt in omvang. Vandaar dat Chinezen van oudsher minder met soldaten op hebben dan met bureaucraten, boeren en handwerkslieden.

De komende Pax Sinica

Op dit moment is China er al bijna in geslaagd om het centrale knooppunt in de wereldhandel te worden. Door de Belt and Road strategie ontstaan handelscorridors door heel Eurazië en Afrika. Op dit moment is China al de grootste handelspartner van de meeste landen. Dit effect zal vermoedelijk toenemen. Waarschijnlijk zal China de eenvoudigste productie uitbesteden aan gefragmenteerde landen die geen bedreiging vormen, zoals die in Afrika. Het is voor China niet nodig om buurlanden met grof geweld binnen te vallen. Immers, de enorme economische massa van de Noord-Chinese vlakte maakt het land met kop en schouder de overheersende mogendheid in de regio. Usa probeert op dit moment krampachtig de overhand te houden door het smeden van allerlei coalities, maar geopolitiek gezien zit het land behoorlijk in de problemen. China werkt innig samen met Rusland, de noorderbuur, waardoor China een sterke rugdekking heeft.

President Xi Jinping wil er alles aan doen, om de herinneringen aan de “Eeuw van Vernedering” uit te wissen. Oplettende westerlingen, zoals deze cartoonist, zagen dit een eeuw geleden al aankomen.

De buurstaten Korea en Vietnam zijn te zwak om China tegen te kunnen houden; Korea en Vietnam zijn historisch gezien vazalstaten van China. Japan dekt de zeeroutes af, en kan de regio ontregelen, maar het blijft een eilandstaat waarvan alleen een klein deel dichtbevolkt is. Omdat China de Tibetaanse hoogvlakte beheerst, heeft het land een wurggreep op India. De twee grootste rivieren van India, de Ganges en Yamuna (Brahmaputra) ontspringen in Tibet.

Kortom: slaagt China er in om de eenheid in het land te bewaren, bijvoorbeeld door zeer goede infrastructuur, dan wordt het opnieuw de machtigste staat van Eurazië. Dit, zolang het land samenwerkt met Rusland. De transportcorridors door Rusland, die de Amerikaanse vloot ontwijken, zijn essentieel in de Belt and Road strategie.

Hoe zal de Pax Sinica er uit zien?

Mandarijn Chinees is nu al de meest gesproken taal ter wereld, maar omdat bijna alle sprekers van deze taal in China wonen, heb je er buiten China weinig aan. Dat zal gaan veranderen. Op dit moment voert China al een beleid om het gebruik van Chinees aan te moedigen in plaats van Engels. Zo zijn Singaporezen die voor Chinese bedrijven werken, nu verplicht om Mandarijn te gebruiken in plaats van Engels. Dit is ook het geval voor werknemers die voor Chinese bedrijven willen werken.

Mandarijnen en de Chinese waarheid

Het Chinese model zal leidend worden. Dat betekent een machtig meritocratisch ambtenarenapparaat en een inperking van de individuele vrijheid, en die van zakenlieden. Die overheersende rol geldt ook voor de Chinese versie van de waarheid en de geschiedenis. Zo wilde Australië een onafhankelijk onderzoek naar de herkomst van het covid-19 virus. Sommige onderzoekers vermoeden dat dit afkomstig is van gain-of-function onderzoek uit het viruslab in Wuhan. In Wuhan vond namelijk de eerste uitbraak van covid-19 plaats. Dit kwam Australië op een Chinese boycot van steenkool en wijn te staan.

Taiwan

Vermoedelijk zal ook Japan worden gedwongen verantwoordelijkheid te nemen voor de verkrachting van Nanking en andere Japanse oorlogsmisdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat zal ook voor de Britten gelden, die een niet al te frisse rol speelden tijdens de Opiumoorlogen. Hierin dwongen ze het toenmalige Qing-rijk om de import van opium toe te staan. Een grote wens van president Xi Jinping is verder de annexatie van Taiwan. Als Taiwan in handen valt van China, bestaat de Republiek China niet meer en is dus de Chinese Volksrepubliek de enige legitieme vertegenwoordiger van China. Dit zou de ultieme bekroning van de opkomst van China betekenen.

Nu is de jure Taiwan de voortzetting van de Republiek China. Taiwan produceert tweederde van alle microchips en halfgeleiders in de wereld. Valt Taiwan in handen van China, dan betekent dit dat China een ijzeren greep krijgt op de wereldproductie. Want in bijna alle ingewikkelder apparaten zitten microchips.

Economische overheersing in plaats van militaire interventies

Anders dan de Amerikanen die voortdurend aan het oorlogvoeren waren, zal China eerder kiezen voor geweldloze methoden om een imperium op te bouwen en te beheersen. De komende Chinese heerschappij zal dus een stuk minder bloedig zijn dan de Amerikaanse was. Aan de oorlogen in het Midden Oosten en Afrika zal bijvoorbeeld een einde komen. Die zijn in Chinese ogen inefficiënt, onvoorspelbaar en onnodig wreed. Dus de vraag is of we het per definitie erg moeten vinden dat China een overheersende rol krijgt.

Het nachtmerriescenario is uiteraard een Orwelliaanse politiestaat, maar China heeft daar bepaald niet het monopolie op. In de VS is er een nauwe samenwerking tussen de techbedrijven en de Amerikaanse overheid.

Uitdagingen: demografie

Of dit scenario inderdaad zo gaat uitpakken is waarschijnlijk, maar niet helemaal zeker. Veel hangt er vanaf of Rusland China blijft steunen. Gaat Rusland China als bedreiging zien, dan verandert dit. Ook zal China moeten kiezen voor een minder confrontationele strategie dan de inmiddels berichte “wolf warrior diplomacy” van Xi Jinping. Een enorm probleem voor China is het lage aantal geboorten. Achteraf gezien is China veel te lang doorgegaan met het één-kindbeleid, tot 2015. Zelfs nu alle remmen los zijn, is het te laat. Kinderen zijn erg duur en de meeste Chinezen zijn niet in staat om voor veel kinderen te zorgen. En niet bereid om meer kinderen te krijgen. Dit zou namelijk een enorme achteruitgang in levensstandaard betekenen. Ook zijn huizen in een groot deel van China onbetaalbaar. Vergelijkbare problemen als die in Nederland dus.

Anders dan het Nederlandse regime ziet de CCP geen oplossing in immigratie van bijvoorbeeld Pakistanen. Dit zou namelijk leiden tot binnenlandse onrust – de ervaringen in West Europa zijn wat dat betreft leerzaam geweest voor de CCP. Hoe China dit probleem op gaat lossen is nog niet bekend, maar de CCP-partijtop is hiermee bezig.

Er zijn in principe drie voor de hand liggende oplossingen. Ten eerste zijn dat kunstmatige baarmoeders en CCP staatsweeshuizen, ten tweede verregaande robotisering, ten derde door de toepassing van verjongende, levensverlengende behandelingen, het voor Chinezen mogelijk te maken langer door te werken. De Nederlandse “oplossing”, door D66 gepropageerd, de no-questions asked Pil van Drion voor ouderen ouder dan 75, zullen de Chinezen afwijzen om ethische redenen – ouderen staan in hoog aanzien in China.

Bronnen

  1. Pottery predates agriculture, Harvard Magazine, 2012
  2. Lee Yong-Hwa, Is Pax Sinica Possible? Project Syndicate, 2021
  3. Zhou Xin, Why China’s worsening demographic situation will impact economic prospects for decades to come, SCMP, 2021

Gelukkig 2022!

Na een jaar dat de meesten van ons het liefst snel achter zich willen laten, komt er nu een nieuw jaar. De geopolitieke spanningen lopen op. Maar toch zijn er ook veel goede dingen gebeurd.

Gelukkige mensen zijn een absolute ramp voor de economie. Wat doen we aan deze bedreiging voor de staatsveiligheid?

De kunst van het problemen maken

Veel mensen geloven dat je rijk wordt door problemen op te lossen. Dat klopt, maar dan moeten die problemen er wel eerst zijn. Aan gelukkige mensen kan je namelijk niets verdienen. Daarom, in de naam van Volk, Vaderland en het Bruto Nationale Product een stoomcursus problemen maken voor beginners.

Geluk bedreigt economie

Iedereen wil graag gelukkig zijn. Tevreden zijn met wat je hebt en – vooral – dankbaar zijn, is daar onmisbaar voor. We mopperen in Nederland wel veel, maar hebben veel redenen om gelukkig te zijn. Onze levensverwachting is bijna de hoogste ter wereld, we hebben alles wat ons hartje begeert. Onze problemen zijn vergeleken die in bijvoorbeeld Moldavië, Burkina Faso of Somalië zelfs muizenissen. Dat is slecht nieuws voor de economie. Immers, gelukkige mensen kopen niets. Ook werken ze minder hard. En dat willen we natuurlijk niet. Het creëren van problemen is dan ook absoluut vereist voor werkgelegenheid. Daarom hier wat tips om het probleem van de gelukkige mensen op te lossen.

Kweek minderwaardigheidsgevoelens

Gelukkige mensen zijn een absolute ramp voor de economie. Wat doen we aan deze bedreiging voor de staatsveiligheid?
Gelukkige mensen zijn een absolute ramp voor de economie. Wat doen we aan deze bedreiging voor de staatsveiligheid?

Creëer een rolmodel dat onbereikbaar is voor de gemiddelde man of vrouw. Maak mannen wijs dat ze alleen met het nieuwste model benzineslurper een kans maken bij de meiden. Tot hun buurman een nog protseriger bak heeft natuurlijk. Zuinige auto’s zijn voor losers.
Ook vrouwen moeten er uiteraard aan geloven. Verander de mode voortdurend. Maak vrouwen wijs dat ze er als een Somalische vluchtelinge uit moeten zien. Photoshop is your friend. Negeer het feit dat de gemiddelde man op mollige vrouwen valt en de gemiddelde vrouw ook mollig is. Praat vrouwen een voortdurend minderwaardigheidscomplex wegens hun uiterlijk aan.

Maak mensen jaloers

Mensen zijn wat ze consumeren, niet wat ze denken, want denken levert niets op. Geef ze dus niet de kans hun eigen identiteit op te bouwen. Geef mensen het gevoel dat ze hun buurman of collega op het werk moeten overtreffen. Heeft hun collega een plasma-tv, laat ze daar dan overheen gaan met een monster van minimaal anderhalve meter diagonaal. Zo steken ze iedereen in hun kennissenkring de ogen uit, zodat ze zich het schompes gaan werken om een nog verpletterender statussymbool het huis in te kunnen slepen. Als ze met een burnout rondlopen, geen punt.  Nog meer problemen. Nog meer werkgelegenheid, voor apothekers, artsen, gezondheidskundig inspecteurs. En uitzendbureaus om voor invalkrachten te zorgen natuurlijk.

Stimuleer eenzaamheid

Een ander probleem is dat mensen graag op een kluitje op elkaar wonen. Ze delen zo met hun vieren een wasmachine, koelkast en magnetron. Ook voelen ze zich zo niet eenzaam genoeg. Dit is uiteraard absoluut dodelijk voor de economie. Het is veel beter om ieder alleen te laten wonen. Goed voor de woningmarkt en de werkgelegenheid in de bouwsector, want zo moeten er vier huizen komen waar er eerst maar een was. Zo kunnen ze zich omringen met massa-geproduceerde prullaria en gaan ze hun verdriet verdrinken in een café. Straf samenwonen dus af. Laat ambtenaren tandenborstels tellen en het watergebruik controleren om te voorkomen dat asocialen toch stiekem samen gaan wonen.

Zorg voor een compleet op hol geslagen ambtenarenapparaat

Geen moderne markteconomie zonder een neurotisch ambtenarencorps dat op commando van de politieke wind van hot naar her rent. Althans, doet alsof. Laat ze voortdurend nieuwe regels bedenken om zo het bedrijfsleven aan het werk te houden. Heb je vanwege politieke overtuigingen grote bezwaren tegen ambtenaren, leer dan van onze neurotische trigger-happy vrienden aan de overzijde van de grote plas. Zij krijgen hetzelfde voor elkaar met een compleet op hol geslagen juridisch apparaat. Een dode muis in je hamburger? Dan kan je de rest van je leven vakantie voeren op de Bahama’s. Bedrijven als Microsoft en Apple geven meer uit aan hun juristen dan aan softwareontwikkelaars. En het goede nieuws: deze juridische oorlogen komen naar ons toe. We gaan hier genieten van het beste van twee werelden. Lang leve de globalisering!

Lees ook:
Verdienen aan ellende

Zijn deze Japanse koepels DE oplossing voor huisvesting in aardbevingsgebieden?

Hypotheekrenteaftrek vervangen door kinderaftrek

Hypotheekrenteaftrek heet een ondersteuning te zijn voor werkende armen. Het netto effect van hypotheekrenteaftrek is een subsidie aan banken en huizenbouwers. De woonlasten blijven gelijk, want huizenkopers bieden tegen elkaar op. Is er niet een slimmer systeem te bedenken?

Het beoogde doel van hypotheekrenteaftrek

hypotheekrenteaftrek
Bron: piqsels.com

Huizen zijn duur. Dat is ook logisch: een huis is een enorm object, groot genoeg om een familie in te huisvesten. In het grootste deel van de wereld kost het vier tot vijf bruto jaarinkomens om een gemiddeld huis te kopen. In enkele landen, zoals Nederland, zijn de huizenprijzen nog veel hoger. De reden is dat huizenkopers tegen elkaar opbieden en nu steeds meer vrouwen werken, betekent dat dat het beschikbare budget bijna verdubbelt. De werkgelegenheid concentreert zich in de Randstad. In gewilde gebieden, zoals de Randstad, leidt dat tot torenhoge huizenprijzen, terwijl op het leeglopende platteland in randprovincies de huizenprijzen juist sterk dalen. Hypotheekrenteaftrek moest huizen betaalbaarder maken voor de middeninkomens. Het idee was dat jonge gezinnen en andere groepen die krap bij kas zitten, door de belastingteruggaaf toch een forse uitgave als een eigen huis kunnen bekostigen.

Effecten zijn tegenovergesteld en rampzalig

In de praktijk is de maatregel vooral gunstig voor de hoogste inkomens (die de meeste belasting betalen). Zij kunnen het meeste aftrekken. Ook betekent een hogere koopkracht bij een gelijkblijvend aanbod dat de prijzen stijgen. De strenge ruimtelijke-ordening bepalingen in Nederland belemmeren dat gebieden als het Groene Hart benut worden voor huizenbouw, waardoor het aanbod gelijk blijft. Het gevolg is dat steeds meer huizenbezitters zich tot de nek in de schulden steken om toch een huis te kunnen kopen en dat de onroerend-goed prijzen 20-30% hoger liggen dan normaal. Ook wordt de verwerpelijke gewoonte van het maken van schulden beloond. De overheid creëert een gouden kooi waarin huizen bezitters zich opsluiten. Dit heeft bij huizenbezitters zonder een nationale hypotheekgarantie tot grote persoonlijke drama’s geleid. En ja, wij hebben ook een paar jaar hypotheekrenteaftrek gehad. We wisten niet hoe snel we van dit cadeautje aan de banken konden afkomen.

Vervang de hypotheekrenteaftrek door kinderaftrek

Vooral werkende ouders kunnen nu nauwelijks rondkomen. Werkende armen is een gevleugelde uitdrukking geworden: werkende mensen met een minimumloon zijn slechter af dan een uitkeringstrekker die de gulle sociale voorzieningen maximaal benut. Mensen zijn verstandig genoeg om hun eigen problemen op te lossen. Dat hoeft de overheid niet voor ze te doen. In het geval van woonlasten en hypotheekrenteaftrek, zorgt de hypotheekrenteaftrek voor een onzinnige besteding van geld aan woningen in plaats van andere dingen. Het is zinniger ouders met kinderen een vaste kinderaftrek geven voor de eerste twee kinderen. Op die manier stimuleer je dat werkende ouders kinderen krijgen (wat helpt tegen de vergrijzing) en dat deze zwaarbelaste groep een stevige steun in de rug krijgt.

Benut leegstaande kantoren als woningen

Er is een grote leegstand aan kantoren in de Randstad. Een deel hiervan kan tot woning worden omgebouwd. Dat vermindert het woon-werk verkeer aanzienlijk. Hierdoor geven werkenden minder uit aan woon-werk verkeer en hebben werkende ouders meer vrije tijd. Er moet minder krampachtig dan nu worden omgesprongen met bestemmingsplannen, zolang dat geen grote hinder oplevert voor bestaande bedrijven. Zo kan je de veel te strenge regels tegen lawaai- en stankoverlast versoepelen in de gebieden waar kantoorpanden tot woonruimte worden omgebouwd.

Zullen diersoorten straks naar grote bedrijven genoemd worden? Het zou een oplossing kunnen zijn voor de bezuinigingen op taxonomisch onderzoek.

Nieuwe inkomstenbron voor wetenschappers: reclame?

Stel, er wordt een nieuwe exoplaneet ontdekt door een door PepsiCo gefinancierde ruimtelescoop. Of een door Philips gesponsorde bioloog ontdekte een nieuwe tarantulasoort: Tarantula philipsii. Of een gesponsorde fysicus ontwikkelt een nieuw superzwaar element, cisconium. Is sponsoring van wetenschappelijk onderzoek door megabedrijven dé kans om de steeds kleiner wordende budgetten van overheden te vervangen?

Ideeën belangrijker dan fysieke producten

Fabrikanten als sportschoenenreus Nike geven vele malen meer uit aan marketing dan aan de feitelijke productie van de schoen. Gezien de enorme marketingbudgetten die er door fabrikanten tegenaan worden gegooid om hun producten op de markt te zetten, ligt hier een enorme kans. Zullen zaken als wetenschap en cultuur in de toekomst gefinancierd kunnen worden met marketinggelden? Op zich is het idee niet zo gek. De bedragen die bedrijven uitgeven aan marketing en reclame zijn enorm. Zo geeft Nike per jaar gemiddeld zo’n 2 miljard dollar uit aan marketing in diverse vormen. [1] Bij zaken als frisdranken of andere fast-moving consumer goods is het effect van marketing ook enorm. Er is, anders dan fabrikanten je willen doen geloven, maar weinig verschil tussen dranken als Coca Cola en merkloze cola. Of tussen Spa Rood en water uit de kraan. Deze artikelen moeten het dus van hun image hebben, de perceptie in het brein van de consument.

Wetenschap als brand building en sociale activiteit

Wetenschap is de meest effectieve methode die we kennen om de waarheid te benaderen. Door de grote effectiviteit van wetenschap heeft wetenschap en hebben de wetenschapsbeoefenaars een bijna mythische status verkregen. Om deze reden doen marketeers graag een beroep op ‘wetenschappelijke’ onderbouwing van hun beweringen over het product dat ze verkopen. Toch kan het ook anders. Bekend zijn bijvoorbeeld de door documentairezenders als Discovery Channel of NGC gesponsorde expedities naar bijvoorbeeld het wrak van de Titanic. Hier wordt wetenschap bedreven terwijl het de zenders veel free publicity verschaft. Bedrijven zouden dit ook kunnen doen door bijvoorbeeld onderzoek te sponsoren naar biodiversiteit in tropische regenwouden. Of wellicht door het ontwikkelen van een manier om arme mensen op een goedkope en effectieve manier aan schoon water te helpen.

Zullen diersoorten straks naar grote bedrijven genoemd worden? Het zou een oplossing kunnen zijn voor de bezuinigingen op taxonomisch onderzoek.
Zullen diersoorten straks naar grote bedrijven genoemd worden? Het zou een oplossing kunnen zijn voor de bezuinigingen op taxonomisch onderzoek.

Nieuw ontdekte soorten als reclamemedium

Er kruipen letterlijk nog miljoenen niet-ontdekte insektensoorten rond. Ook arachniden, weekdieren en andere groepen met zeer kleine dieren kennen nog vele duizenden tot miljoenen potentieel te ontdekken soorten. Nu ruimtetelescopen steeds beter worden, worden er ook steeds meer kleine asteroïden ontdekt. Hier zit voor een bedrijf natuurlijk ook een nadeel aan. Stel dat de pasontdekte asteroïde 131313 Centraalbeheer een snoekduik richting aarde neemt, dan zal de marketingafdeling toch echt even Apeldoorn moeten bellen. Ook de trotse naamgever van de sprinkhaan Schistocerca macdonaldsii zal minder blij zijn als het lieve beestje zijn kaken blijkt te zetten in gewassen. Dus wie weet zal sponsoring door bedrijven dan toch beperkt blijven tot TNO-onderzoeken of productontwikkeling…

Bronnen
1. On The Run, forbes.com (2008)

De bolvormige sterhoop Messier 80. De centrale zwarte gaten in deze bolvormige sterhopen hebben een voorspelde massa van rond de 30 zonsmassa's.

Idee voor een nieuw Groot Verhaal

Recentelijk verscheen het boek “Waardenloos”, vert. van “Banking on Ethics”, van de voorzitter van de raad van toezicht van de Autoriteit Financiële Markten George Moller. Hierin toont hij aan dat de bankencrisis een gevolg is van het ‘verdampen’ van het ethisch besef bij de bankiers. “De bankwereld is verworden tot een sector waar je alles mag doen [bijv. het verkopen van misleidende woekerpolissen] zolang er geen regel is die dat verbiedt [zodat je er op gepakt kunt worden].”
Het is veelzeggend dat de noodkreet nu ook opstijgt uit de bankwereld zelf. Maar die begon al op te klinken in de jaren ’80, en de nihilistische mentaliteit in de financiële wereld was in Amerika al een decennium eerder opgekomen.
Waar stoelde de sociale controle op het zich houden aan normen en waarden voor die neergang dan op?
Op ‘christelijke’ waarden. Op het tot dan toe weliswaar al kwijnende maar nog steeds doorwerkende christendom. Ik ga hier drie punten aan de orde stellen.
1. Waarom zijn normen en waarden afhankelijk van een Groot Verhaal (zoals bijvoorbeeld het christendom) ? 2. Waardoor verdampte dat grote Verhaal hier in de westerse wereld? 3. Hoe kunnen we het gat onder onze normen en waarden weer opvullen?

Ad 1. Waarom moeten onze normen en waarden berusten op een Groot Verhaal? Nog al wiedes. Wanneer je je afvraagt of je iets wél dan wel niét zult doen, moet het ‘stemmetje’ in je binnenste wel argumenten hebben voor een antwoord. Het christelijke antwoord was toen: omdat God wil dat je braaf bent en lief voor je medemensen, dus niet egoïstisch. [Voor een humanosofisch beter onderbouwd antwoord moet je het woordje ‘humanosofie’ maar googelen.]
Ad 2. Waardoor is God ‘verdampt’ in de westerse wereld? Dat komt door de vrije markt-economie. Die was al eind 19e eeuw in opkomst, en toen al riep Nietzsche dat God dood was. Maar het christendom raakte pas echt uitgewerkt toen in de zestiger jaren de vrije markt haar grote doorbraak beleefde met het massamedium televisie.
Het heeft te maken met ons zelfbeeld. Dat hadden de kerken tot dan toe voor de grote massa mogen bepalen: het beeld van de tot niets goeds in staat zijnde, van Gods genade afhankelijke zondaar. Vanaf de zestiger jaren echter kregen de mensen dag in dag uit een veel leuker mensbeeld ter identificatie aangeboden: dat van de vrije en blije, a-godsdienstie en a-politieke, vrouw- en kindvriendelijke, hedonistische consument. Dag aan dag, in ieders vrije tijd, in reclames en shows, met levensecht bewegende beelden en omlijst met verleidelijke muziekjes. Een veel leuker mensbeeld om je mee te identificeren. De zondaar verdween door de achterdeur en de kerken begonnen leeg te lopen.
Wat bracht de vrije markt er aan Groot Verhaal voor in de plaats? NIX. De jongeren die in de nieuwe situatie opgroeiden, werden de ‘generatie NIX’. Natuurlijk: de vrije markt is niet ‘iemand’, het is slechts een economische situatie. We zullen het zelf moeten zien te maken, een nieuw Groot Verhaal.
Ad 3. Maar hoe moet dat? het grondeloze gat opvullen dat het verdampte Godgeloof achterlaat en waar onze normen en waarden boven hangen te ‘watertrappelen’, tot boe noch ba in staat? De gewone mensen hebben noch de opleiding noch de tijd om dat zelf te verzinnen. Het is filosofenwerk. Waarom doen de filosofen dat niet?  Waarom roepen ze hooguit dat we blij moeten zijn dat we van dat oude Grote Verhaal verlost zijn (daar hebben ze gelijk in), en dat nu ieder zijn eigen kleine verhaal mag maken? In dat laatste hebben duidelijk ongelijk: de bankiers laten zien waarom. Dat komt omdat onze filosofen geen idee hebben hoe mensen in elkaar zitten van nature. Ze hebben alleen de ideeën van dode filosofen meegekregen in hun opleiding, en die hadden nog geen echte wetenschappen om hun ideeën mee te onderbouwen. Vandaag zijn die er wél, en dus zou de opleiding van de filosofen daar uit moeten putten. Maar de academische filosofie moet zich nog steeds opnieuw uitvinden. Vroeger was dat namelijk het terrein van de kerken, om uit te maken hoe mensen in elkaar zitten, daar hadden de filosofen af te blijven. Wat een toestand!
Omdat een humanosoof wél gebruik maakt van de menswetenschappen en een coherent verhaal heeft over hoe mensen van apen tot mensen geworden zijn, kan die dat verhaal wél vertellen. Maar hoe wordt dat dan het nieuwe Grote Verhaal dat het oude monotheïstische kan uitdagen en het nieuwe IETS kan worden om het NIX te vervangen? Dat kan alleen als het een wereldwijd menswetenschappelijk project wordt, aangezwengeld door een zo hoog mogelijke instantie. Liefst door de Verenigde Naties – maar dat lukt sowieso nooit, om die daar allemaal achter te krijgen. Door Europa dan? Dat is misschien wél haalbaar.

Het verhaal van hoe mensen tot mensen geworden zijn, dus hoe ze van nature in elkaar zitten, begint zo’n vier miljoen jaar geleden en dat krijg je natuurlijk nooit in een ‘visionair’-post geperst. Als je er even voor wilt gaan zitten, zou je bijv. ook het woordje ’taligheidshypothese’  kunnen googelen. Maar dat het hoog tijd is dat de de ‘ideologische leegte’ gaan opvullen, zal iedereen wel duidelijk zijn.

The Corporation affiche

The Corporation

Deze Canadese documentaire gaat dieper in op de hedendaagse corporatie, ze brengen problematiek aan het licht maar laten ook verschillende CEO`s van grote bedrijven zoals o.a. Shell aan het woord om die kant te belichten. Ook laten ze zien hoe de verhoudingen van corporaties zijn ten opzichte van de mainstream media en de politiek. En tot slot laten ze zien dat er wel degelijk wat gedaan kan worden om de macht van corporaties in te binden. Een echte aanrader.

THE CORPORATION is a Canadian documentary film written by Joel Bakan, and directed by Mark Achbar and Jennifer Abbott. The documentary examines the modern-day corporation, considering its legal status as a class of person and evaluating its behavior towards society and the world at large as a psychiatrist might evaluate an ordinary person. This is explored through specific examples. Bakan wrote the book, The Corporation: The Pathological Pursuit of Profit and Power, during the filming of the documentary.


Een versie met Nederlandse ondertitels is hier te downloaden.

Naschrift van de redactie:

Helaas moeten de documentairemakers, en wij ook, constateren dat nu, tien jaar later, grote bedrijven nog steeds even walgelijk bezig zijn. Alleen, deze keer, met een groen en sociaal sausje er over heen. Zolang het niet teveel kost uiteraard.

Vandaar de vervolgdocumentaire “The New Corporation”, waarin de mooie inclusieve en duurzame praatjes van deze multinationals worden ontmaskerd voor wat ze zijn: goedkope marketingtrucjes, een dekmantel voor het nog steeds even psychopate pure winstbejag.

Vanzelfsprekend worden advertenties voor deze baanbrekende documentaire geweerd in media die in handen zijn van megabedrijven. Zolang ons het werk door de oprukkende dictatuur niet onmogelijk wordt gemaakt, doen wij daar niet aan mee.

Het boeiende vervolg op deze docu kan je hier bekijken.

Aanverwante artikelen en informatie:
-) Website van de documentaire The Corporation
-) In het licht van voortbestaan
-) Nederland heeft gebrek aan onafhankelijke media
-) Hoe werkt ons huidige economische systeem?
-) Bekentenissen van een Economische Huurmoordenaar
-) Corruptie uitgelegd door ex-lobbyist
-) Het militair-industriële complex
-) The Liberty Academy
-) The Greatest Truth Never Told
-) Propaganda, Noord-Korea over het Westen
-) De Nobele Leugen