In een experiment dat rechtstreeks uit de bekende klassieker van Mary Shelley afkomstig lijkt, bouwden onderzoekers een levende robot van hartspier- en huidcellen van een kikker. In de eerste uitvoering bestaat deze xenobot uit niet veel meer dan hartspier- en huidcellen.
De Afrikaanse klauwkikker, Xenopus laevis, leeft in het wild in de stromen en vijvers van Afrika onder de Sahara, op zoek naar voedsel dat hij met zijn poten uit elkaar scheurt. Onderzoekers van University of Vermont en Tufts University oogstten huid- en hartspiercellen van kikkerembryo’s en zetten de levende materie weer in elkaar tot een soort biologische robot – waardoor Xenopus in xenobot veranderde.
Maandenlange simulaties in een supercomputer gingen vooraf aan het bouwen van een echte xenobot. Bron; Wikimedia Commons/Sam Kriegman
Xenobots zijn de eerste robots die volledig van levende materialen zijn gemaakt. Ze zijn ontworpen op een supercomputer die natuurlijke selectie nabootst: algoritmen bepalen mogelijke effectieve weefselconfiguraties voor een xenobot om een ​​bepaalde taak uit te voeren, zoals door vloeistoffen bewegen of een lading vervoeren. De meest veelbelovende ontwerpen worden gebeeldhouwd met een kleine tang en schroeijzers, en vervolgens losgelaten in petrischalen. Daar leven de millimeter-grote plukjes van amfibieënvlees ongeveer een week voordat ze uiteenvallen. Er is geen elektronica bij betrokken. In plaats daarvan worden pulserende hartcellen gebruikt om een “biologische schakeling” te bouwen. Deze “schakeling”, ingebed in een matrix van stijve huidcellen, werkt als spieren. Gedrag wordt volledig geprogrammeerd door de structurele rangschikking van de pulserende hartcellen die in een matrix van stijve huidcellen worden vastgehouden. Zie ook deze video.
Een team van computerwetenschappers creëerde een virtuele wereld voor de xenobots en gebruikte evolutionaire algoritmen die diverse ontwerpen van xenobots toetsten om dingen te verplaatsen of een ander doel te bereiken. Dit kostte de supercomputer enkele maanden rekenwerk. Het winnende xenobot-ontwerp voor een bepaalde taak werd vervolgens nagebouwd in een petrischaaltje.
Hoewel deze hersenloze xenobots nog niet veel meer kunnen dan kruipen of zwemmen, zien de onderzoekers een groot potentieel voor xenobots in de geneeskunde en het opruimen van gevaarlijke substanties. In de toekomst kunnen xenobots worden ontworpen die drugs door het menselijk lichaam transporteren of microplastics in oceanen opvangen. De xenobots vallen vanzelf uit elkaar als de klus is geklaard.
Opmerkelijk is dit onderzoek zeker. Zal het een doodlopend eind zijn, of is dit het begin van een nieuwe klasse van robots? Het toevoegen van een centraal zenuwstelsel zou het aantal toepassingen verveelvoudigen, maar ethische problemen met zich meebrengen. Zoals Mary Shelley al beschreef.
Zoals eerder tijdens de Drooglegging, is de Usaanse georganiseerde misdaad groot geworden door drugshandel. De kiezers in de Usaanse deelstaat Oregon hebben nu in een referendum besloten om bezit van kleine hoeveelheden van alle drugs, dus ook harddrugs zoals cocaïne en heroïne, te decriminaliseren. Hoe zal dit experiment uitpakken?
Sinds de omstreden president Nixon de “war on drugs” in de jaren zeventig afkondigde, zijn meerdere Zuid-Amerikaanse landen en Mexico ontwricht door de lucratieve cocaïnehandel. De Usaanse getto’s deden het weinig beter. De oorlog tegen drugs heeft over heel Amerika alleen verliezers opgeleverd. Reden voor steeds meer denkers om zich af te vragen of de totale oorlog tegen drugs wel zo’n slim idee is. Immers, de misdaad wordt steeds sterker en heeft nu ook een duidelijke prikkel om nieuwe gebruikers te zoeken, lees: verslaafd te maken. De oorlog tegen druggebruikers bezorgt ook de politie handel vol werk, ongeveer één op de twee gevangenen in Usa zit vast wegens drugsgebruik. Drugsgebruik is een in principe slachtofferloos misdrijf. Dit maakte ook in Usa de geesten rijp om een radicale maatregel in te voeren: wat als we alle druggebruik gaan legaliseren?
Legaliseren van drugs zou in principe de criminaliteit in Usa kunnen halveren. Bron: Steve pb/Wikimedia Commons ex. Pixabay
In het kabaal rond de voortwoedende Usaanse verkiezingsstrijd tussen Goed en Kwaad (plak uw eigen labels op uw bejaarde naar keuze) is het een beetje ondergesneeuwd, maar in de Usaanse deelstaat Oregon aan de Pacifische westkust, is een zeer revolutionair voorstel per referendum goedgekeurd. Namelijk: de decriminalisering van het bezit van kleine hoeveelheden van alle drugs, waaronder cocaïne, heroïne en LSD[1]. In plaats van zware straffen, wordt nu een boete van 100 dollar ingevoerd voor het bezit van drugs voor persoonlijk gebruik. In de VS is bijna vijftig procent van alle gevangenen opgesloten wegens een drugsdelict. [2] In theorie zou het legaliseren van drugs dus de hoeveelheid misdaad in de VS laten halveren. In de praktijk zullen veel criminelen waarschijnlijk een andere inkomstenbron zoeken. Wel zal dit een vreedzamer karakter hebben. Het vervalsen van merkartikelen, bijvoorbeeld, is ook erg lucratief en een stuk veiliger. Zal de misdaad in Oregon nu drastisch dalen? We komen er snel achter.
Er is naar schatting ongeveer vier maal zoveel donkere materie, als baryonische (standaard) materie. Van de zwaartekrachtswisselwerking van donkere materie merken we veel, maar in deeltjesdetectoren ontbrak tot nu toe elk spoor. Maar mogelijk is daar nu verandering in gekomen.
Spookachtige donkere bosonen
Een belangrijke kandidaat voor donkere materie zijn extreem lichte deeltjes die zwak op elkaar inwerken. We kennen al één vorm van dergelijke deeltjes: de spookachtige neutrino’s. Neutrino’s wisselwerken alleen via de zwakke kernkracht en de zwaartekracht. Dit betekent dat we neutrino’s alleen waar kunnen nemen door radioactieve reacties in het uiterst zeldzame geval dat ze die opwekken. De hypothetische steriele neutrino’s, een van de kandidaten voor donkere materie, zijn alleen via de zwaartekracht waar te nemen. Met een hoge-energie supercollider zijn deze en andere lichte deeltjes niet waar te nemen, maar met alternatieve methoden mogelijk wel. Veel onderzoekers zijn hier mee bezig.
Extreem energierijke botsingen, zoals deze waarbij een Higgsdeeltje betrokken was, zijn veel te sterk om lichte deeltjes te kunnen vinden, Bron: Wikimedia Commons/Lucas Taylor (CERN)
Wat zijn donkere bosonen?
Donkere bosonen is een verzamelnaam voor alle kandidaten van donkere materie die dezelfde kwantumgetallen kunnen hebben in elkaars buurt (dus: zonder elkaar af te stoten op elkaar geplaatst kunnen worden). Vooral de lichtere deeltjes binnen deze verzameling, ‘lichte donkere bosonen’, staan in de belangstelling. Zij zouden als ze met een atoom in aanraking komen, namelijk de energieniveaus van elektronen moeten veranderen. Onderzoekers over de hele wereld hebben daarom geprobeerd alternatieve technologieën en methoden te ontwikkelen die de detectie van deze deeltjes mogelijk maken. Een veelbelovende benadering is het meten van de verschillen in energieniveaus van verschillende isotopen. In de spectra van koolstof-12, koolstof-13 en koolstof-14, bijvoorbeeld, zit een miniem verschil in het energieniveau van een aangeslagen elektron. Dat komt door het massaverschil in de kern van steeds één neutron extra. Als er in het atoom niets anders is dan protonen, neutronen en elektronen, zal het verschil in een bepaalde overgang tussen koolstof-12 en koolstof-13 precies even groot zijn als het verschil in diezelfde overgang tussen koolstof-13 en koolstof-14. Is er nog een onbekend deeltje bij betrokken, dan zal een lijn die getrokken wordt door deze waardes afwijken van een rechte lijn: de voorspelling van het Standaardmodel.
Nieuwe aanwijzing voor donkere bosonen gevonden
Omdat de verschillen hier echt miniem zijn, moet precisiespectroscopie toegepast worden om deze waar te kunnen nemen. In hun experimenten onderzochten de teams van de Deense Universiteit van Aarhus (met calciumionen[1]) en de Usaanse MIT (met ytterbiumionen[2]) deze overgangen. Het team van Aarhus mat een rechte lijn (wat overeenkomt met de rechte lijn van het Standaardmodel), maar de groep van het MIT mat een afwijking in het ytterbiumspectrum. Deze afwijking was relatief klein, drie sigma (een kans van 0,3 procent dat de waarnemingen op toeval berusten is naar natuurkundige begrippen nog te hoog; zes sigma, 0,00033 procent was de standaard voor bijvoorbeeld de bevestiging van het Higgsdeeltje) maar wijst er toch op dat er waarschijnlijk “iets” aanwezig is. Het is goed mogelijk, dat de gebruikte benadering van het Standaardmodel bij het ytterbiumion niet volledig is en dat dit de afwijking verklaart, maar er is eveneens een goede kans dat dit het eerste echte spoor is van een nog onbekend deeltje.
Al eerder werden er aanwijzingen voor een nog onbekend deeltje aangetroffen in een met xenon gevuld vat diep onder de Italiaanse berg Gran Sasso. Verdere metingen en het uitwerken van het theoretische model moeten duidelijkheid opleveren.
Bronnen
1. Improved Isotope-Shift-Based Bounds on Bosons beyond the Standard Model through Measurements of the 2D3/2−2D5/2 Interval in Ca+. Physical Review LettersDOI: 10.1103/PhysRevLett.125.123003.
2. Evidence for nonlinear isotope shift in Yb+ search for new Boson. Physical Review Letters DOI: 10.1103/PhysRevLett.125.123002.
Stel je voor, een waterwereld met wereldomspannende oceaan, van pool tot pool. Van sommige exoplaneten wordt verondersteld dat het waterwerelden zijn. Ook de aarde was in het verre verleden een waterwereld, volgens aanwijzingen uit recent onderzoek[1]. Verklaart dit waarom het miljarden jaren duurde voordat zich hogere levensvormen vormden?
Het allereerste rotsachtige continent Ur, waarschijnlijk bedekt met een laag blauwalgen en bacteriën. Ur was drie miljard jaar geleden waarschijnlijk het enige land op aarde. Bron: aangepast van Reddit
Waterwereld aarde
Onze aarde had eigenlijk beter ‘water’ kunnen heten, aangezien zeventig procent van de aardoppervlakte water is. Toch is het land de plek geweest waarop zich de afgelopen zeshonderd miljoen jaar de interessantste evolutionaire ontwikkelingen hebben voorgedaan. Anders dan de zee, die alles en iedereen verbindt, is het land een plek waar biotopen sterk van elkaar geïsoleerd zijn. En isolatie schept divergentie. En daarmee speciatie, de vorming van nieuwe soorten. Zoals de mens. De vorming van land was dus een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van het leven.
We kennen het waterige zonnetje op Mars van opnamen van marsrovers. Van Apollo-missies de felle, niet door een atmosfeer tegengehouden zon op de maan, die pas na twee weken ondergaat. En natuurlijk onze eigen zon, als hij opkomt, als hij ondergaat of als hij wordt bedekt door de maan in een totale of gedeeltelijke zonsverduistering. Hoe zou een zonsopkomst op Venus er uit zien, gesteld dat je het overleeft? Of op Jupiter? Waarom heeft de zonsopgang op Mars een heel andere kleur dan die op aarde? Deze korte film neemt je mee op een grand tour door het zonnestelsel met elke keer een onverwachte blik op onze altijd weer bijzondere dichtstbijzijnde ster.
Een uiterst tijdelijke landkaart van de oppervlakte van de zon. Uiteraard verandert de gasvormige oppervlakte van de zon voortdurend. Bron: NASA
Kamerlid Pia Dijkstra van de partij D66 komt met een voorstel om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te verbeteren. Geef iedereen boven de 75 jaar een zelfmoordpil, de pil van Drion. Is dit een goed plan?
Wat houdt de Pil van Drion in?
De rechtsgeleerde Huib Drion (1917-2004) stelde in 1991 in een opinie-artikel[1] voor om aan alle ouderen boven de 75 jaar die daar om vroegen, een zelfmoordpil ter beschikking te stellen. Deze pil moest uit twee preparaten bestaan: pil A en pil B. Alleen de combinatie van deze twee preparaten zou een dodelijk effect hebben. Preparaat B zou dan enkele dagen na preparaat A geslikt moeten worden, om de zelfmoordenaar bedenktijd te geven. Dit idee deed het nodige stof opwaaien en werd de spreekwoordelijke Pil van Drion.
Wetsvoorstel Voltooid Leven in grote lijnen
Om in aanmerking te komen moet iemand 75 jaar of ouder zijn;
Het betreft mensen die niet voor euthanasie in aanmerking komen, maar die wel hun leven als voltooid beschouwen;
Deze mensen gaan eerst in gesprek met een levenseindebegeleider;
Er moeten minstens twee gesprekken met de levenseindebegeleider worden gevoerd en daar moet minstens twee maanden tussen zitten;
De levenseindebegeleider is een arts, verpleegkundige of psychiater die een speciale kopstudie heeft gevolgd om levenseindebegeleider te mogen worden;
De levensbegeleider moet toetsen of de doodswens authentiek en consistent is, en of er geen andere oplossingen mogelijk zijn;
Indien de levenseindebegeleider akkoord gaat, wordt er een stervensdatum afgesproken;
De levenseindebegeleider haalt het dodelijke middel bij de apotheek, bewaart het thuis, dient het toe op de afgesproken datum, blijft er bij tot de cliënt dood is en brengt het eventuele restant terug naar de apotheek;
Een toetsingscommissie toetst of alles volgens de regels is verlopen. [4]
Voordelen van de Pil van Drion
Door voorstanders van de Pil van Drion worden argumenten genoemd als: als een oudere vindt dat zijn leven geen zin meer heeft, moet deze in staat zijn op pijnloze wijze een einde aan zijn leven te maken, omdat zelfmoord een mensenrecht is.
Is het vrijwillig kunnen beëindigen van je leven een mensenrecht? Bron: Aangepast
Onuitgesproken argumenten zijn bijvoorbeeld: ouderen zijn duur. Ze werken niet, ze eten onze pensioenpot leeg, doen een buitenproportioneel beroep op de zorg en tot overmaat van ramp verergeren ze de woningnood en stemmen ze vaker dan gemiddeld op populistische partijen. Ze vergiftigen jonge, beïnvloedbare mensen met “foute” ideeën als nationalisme, godsdienst en traditionele feesten. Elk levensjaar van een oudere kost de samenleving tienduizenden euro’s aan pensioen en zorg, die nuttiger besteed kunnen worden aan bijvoorbeeld afvloeiingsregelingen voor politici en bijdrages aan de Europese Unie. Stel dat elke oudere boven de 75 jaar de Pil van Drion zou slikken, dan zou dat 1,4 miljoen AOW-uitkeringen minder, honderdduizenden leegstaande huizen en, als elke oudere boven de 65 deze pil zou slikken, de helft minder zorgkosten betekenen[2]. En denk aan de erfbelasting. Genoeg om zelfs de meest krankzinnige verkiezingsbeloftes na te komen en de Europese Unie fors te spekken. Althans, voor even. Opmerkelijk is ook, dat de discussie over de Pil van Drion vooral oplaait in tijden van economische tegenspoed. Zo toonde de Nederlandse economie in 1991 tekenen van afkoeling en was er in 1993 sprake van een lichte dip.
Sommige voorstanders, zoals [3] gaat het D66-voorstel nog lang niet ver genoeg. Zij willen dat iedereen de beschikking krijgt over deze “wonderpil”, ook mensen onder de 75. Kan de “menslievende” Pil van Drion de redding zijn van onze overheidsfinanciën?
Nadelen van de Pil van Drion
Het voornaamste nadeel van de Pil van Drion is dat het zo veel gemakkelijker wordt om te moorden zonder sporen na te laten. Een moord met deze zelfmoordpil kan dan door een moordenaar een zelfmoord lijken. Een forensisch anatoom kan geen onderscheid maken tussen moord en zelfmoord. Ook betekent het verspreiden van dodelijke giffen onder de bevolking, dat moordwapens altijd dichtbij zijn. In elk drankje kan een dodelijk gif zitten. Geen prettige gedachte.
In het voorstel van D66 is dit nadeel ondervangen door de professionele “levenseindebegeleider” als onafhankelijke derde er tussen te plaatsen. Dit maakt de taak voor moordenaars moeilijker. Moorden door “levenseindebegeleiders” en psychologische moorden, waarbij rijke ouderen wordt aangepraat dat hun leven voorbij is en het goed is als ze sterven, blijven echter mogelijk.
Een tweede nadeel is het nadeel van euthanasie in het algemeen. Het betekent een grote aantasting van de waardigheid van het menselijke leven.
Waarom willen ouderen dood?
Een gezond mens geniet van het leven. Dat geldt ook voor vrijwel alle gezonde ouderen. Redenen om niet meer te willen leven voor gezonde ouderen zijn een gevoel van eenzaamheid, uitzichtloosheid of nutteloosheid. Net als overigens bij jongeren is eenzaamheid een groot probleem onder ouderen. Wij mensen zijn een sociale diersoort en contacten met jongeren zijn erg belangrijk voor ouderen. Ouderen vormen het levende geheugen van de mensheid en zorgen ook voor cultuuroverdracht. Weliswaar een cultuuroverdracht die in strijd is met de door D66 zo geliefde “maakbare samenleving”, maar toch: een cultuuroverdracht.
Conclusie: de Pil van Drion is een onzalig idee. Er zijn zat nuttige dingen die gezonde ouderen kunnen doen, als ze zich nutteloos voelen. Ook wijlen Drion zelf heeft na zijn pensionering nog tal van nuttige dingen gedaan. In plaats van het verheerlijken van de dood en ouderen te zien als ballast, moeten we medische hulpmiddelen en geneesmiddelen ontwikkelen waardoor ouderen langer gezond blijven (bij voorkeur: het verouderingsproces stilzetten of terugdraaien) en ze meer betrekken bij de maatschappij. Dat ouderen minder meegaan met modieuze theorietjes heeft redenen. Vaak, niet altijd overigens, zijn dit erg goede redenen. Hun door levenservaring onderbouwde kritiek kan helpen zaken in perspectief te zetten en betere concepten te ontwikkelen.
De wereld heeft, hebben we op school geleerd, zeven continenten. Amerika (soms verdeeld in Noord- en Zuid-Amerika), Afrika, Europa, Azië, Oceanië en Antarctica. Maar klopt deze indeling wel?
Wat zijn continenten?
Het aardoppervlak is verdeeld in land, zee en een variërende hoeveelheid ijs, waaronder weer land of zee ligt. In het geval van Antarctica ligt dit land soms onder de zeespiegel. Over het algemeen zijn continenten grote eilanden (Australië, Antarctica) of door een smalle landengte met andere continenten verbonden bijna-eilanden (Afrika, de Amerika’s). Deze continenten vallen doorgaans samen met één of meer aardplaten. Zo bestaan Afrika, Zuid-Amerika en Australië uit één plaat. Noord-Amerika uit één grote plaat, met enkele kleine platen (de Juan de Fuca-plaat en de Cocos-plaat), alsmede de Caraïbische plaat die door tectonische krachten de tegenovergestelde kant op worden geduwd. Wat het bestaan van de Californische Sacramento Valley en de vele aardbevingen verklaart.
Met Europa en Azië is echter wat vreemds aan de hand. Er is geen duidelijke geografische scheiding tussen Europa en Azië. De Oeral, vaak als grens gezien, is een middelhoog gebergte. De Alpen en Pyreneeën, zelfs het Andalusische Sierra Nevada-massief zijn veel hoger. Er bestaat geen Europese of Aziatische plaat. Er bestaat wel een enorme Euraziatische plaat, die grenst aan de kleine Arabische plaat en de Indiase plaat. Deze kleine plaat boort zich steeds verder in de Euraziatische plaat. Daarom is de Himalaya het hoogste gebergte ter wereld. Het uiterste oosten van Azië (Oost-Siberië) bestaat uit een stukje Noord-Amerikaanse plaat. Zie kaartje.
Fysiogeografisch gezien bestaat Europa niet. Het is zinniger over India, of Arabië als continent te spreken, dan over Europa. Bron: Wikimedia Commons
De wisselende grenzen van Europa
Fysiogeografisch gezien is Europa dus een continent dat niet bestaat. Hooguit kan je spreken over een Europees schiereiland. Alleen het supercontinent Eurazië bestaat. Maar dat niet alleen. Ook de grenzen van wat bij Europa hoort en wat bij Azië, zijn in de loop der tijden keer op keer veranderd. De enige begrenzing waar de klassieke Grieken en de Europeanen van nu het over eens zijn is dat Europa ten westen van de Bosporus ligt en Azië ten oosten ervan. Asia was de oud-Griekse naam voor Anatolië, een begrip dat uiteindelijk elk deel van Eurazië wat niet tot “Europa” werd gerekend, opslokte. De oude Grieken beschouwden de Don, een Russische rivier die in de Zwarte Zee uitkomt, als de oostgrens van Europa. De grens van Europa is dus sinds de Griekse tijd zo’n duizend kilometer naar het oosten opgeschoven.Nu rekenen de voorstanders van de toetreding van Turkije tot de EU, Anatolië ook graag tot Europa. Rusland is dan weer ‘niet-Europees’. Cyprus, hoewel flink ten oosten van de Bosporus, wordt traditioneel dan weer wel tot Europa gerekend. Israël doet mee aan het Eurovisie Songfestival. Geografie is niet altijd even logisch.
Europa als cultureel concept
De inwoners van het Europese Schiereiland zagen (en zien) zichzelf graag als anders dan de rest van de wereld. Het verzinnen van een eigen continent is dan een logische stap. De Grieken zagen zichzelf als anders, en verheven, boven de Aziatische ‘barbaroi’, zoals de Perzen. Dit superioriteitsgevoel, wat overigens niet uniek is in de wereld, bleef in stand en werd versterkt door religieuze verschillen. Europa was tot de kolonisatie van de Amerika’s en Australië, het enige overwegend christelijke continent. Europeanen hebben vaker uiterlijke kenmerken, zoals lichter haar en blauwe of grijze ogen, die elders in de wereld zelden tot nooit voorkomen. De stap was vervolgens klein om ook superieure intellectuele vaardigheden te veronderstellen. En hiermee een natuurlijk recht om te heersen.
Eurazië: een beter concept
Het is onzinnig om aan Europa een meer speciale status toe te kennen dan aan bijvoorbeeld Zuid Oost Azië of het Indiase subcontinent. In veel opzichten vormt Zuid Oost Azië een spiegelbeeld van Europa, waarbij Japan ruwweg de rol vervult van de Britse Eilanden en China van Rusland. Omdat China in verhouding veel groter is dan welk Europees land dan ook, is de rol van China natuurlijk veel overheersender dan zelfs die van Rusland in Europa. Maar net als Europa vormt Zuid Oost Azië een cultureel samenhangend gebied.
Het is daarom beter om Europa niet te zien als continent, maar als onderdeel van het supercontinent Eurazië. Dat maakt ook de discussie over de toetreding van Rusland, en Turkije, tot de Europese Unie een stuk gemakkelijker. Beide zijn Euraziatische staten. De EU kan in principe fuseren met de Euraziatische Unie en op termijn zelfs met India en China. Kortom: denk groter. Denk Euraziatisch.
Sinds de ineenstorting van de Sovjet-Unie eind jaren tachtig leidt het communisme een kwijnend bestaan. Vrijwel alle nog in naam communistische landen, zoals Vietnam, Cuba en de Chinese Volksrepubliek, zijn kapitalistische autocratieën geworden of hebben veel ruimte gemaakt voor kapitalistische initiatieven. Kortom: de nederlaag van communisme lijkt totaal en definitief, het domein van radicalinsky’s, voor altijd verbannen naar de schroothoop van de geschiedenis. Is de rol van het communisme daarmee uitgespeeld? Integendeel, zegt Aaron Bastani, de schrijver van het boek Fully Automated Luxury Communism: A Manifesto.
Communisme zonder arbeiders
Centraal in het boek staat het idee dat in de toekomst alle menselijk werk overgenomen zal worden door robots, omdat robots alles beter en sneller zullen kunnen dan mensen. Hij trekt hiermee de trend door die al tientallen jaren aan de gang is: de exponentiële toename van de rekenkracht van computers en de overvloedige beschikbaarheid van energie en grondstoffen brengt de waarde van grondstoffen, energie en arbeid terug tot nul. En hiermee de kostprijs.
Het leven wordt door deze technologische deflatie steeds goedkoper. Weliswaar is er steeds minder werk, maar er is wel steeds meer welvaart in absolute zin. Tot nu toe was arbeid de voornaamste manier om welvaart te herverdelen. De meeste mensen hebben een baan. Hiervoor worden ze betaald uit de winsten die ondernemers maken, of uit de belastingen die ondernemers betalen. Maar wat, als er straks geen banen meer zijn? Biojvoorbeeld in 2029, als 1000 euro aan computers meer informatie kan verwerken dan het menselijke brein? Dan verdwijnt het belangrijkste herverdelingsmechanisme, loon. De oplossing is volgens Bastani: een herverdeling van de productiebronnen. Met andere woorden: communisme fase 5, de klassenloze maatschappij in het marxisme zonder dat fase 4, de dictatuur van het proletariaat, plaats heeft gevonden.
De vijf fasen van de maatschappij volgens het marxisme
In zijn boek Het Kapitaal (1867) analyseerde de negentiende-eeuwse Duitse schrijver en filosoof Karl Marx de relatie tussen technologie, kapitaal en maatschappij. Hij onderscheidde hierbij vijf fases in de ontwikkeling van de mensheid. Deze zijn:
1. Jager-verzamelaarsmaatschappijen, zoals de tegenwoordige Khoisan. Deze kenden, stelde Marx, een vorm van communisme om een praktische reden. Bij een zwervend bestaan kan je nooit meer bezitten dan je op je rug kan meedragen.
Karl Marx, de grondlegger van de ideeën achter het marxisme. Bron: Wikimedia Commons
2. Feodale maatschappijen. Met de komst van de landbouw werd het mogelijk bezit te accumuleren en legers te verzamelen. Hierbij perst de heersende klasse, de adel, kleine boeren en handwerkslieden af door middel van hun leger, zodat zij zich de winsten konden toeëigenen. Als marxisten-leninisten of maoïsten het over ‘feodaal’ hebben, verwijzen ze naar dit type maatschappij. We zien een heropleving van de feodale maatschappij in door de maffia en bendes beheerste samenlevingen.
3. Kapitalistische maatschappijen. Met de komst van vrije steden (en al eerder, bij op handel gebaseerde stadsstaten zoals Carthago, maar die pastten niet in Marx’ “ijzeren historische wetmatigheden”) en fabrieken wordt arbeid een factor die los staat van land en de adel. Naast de adel ontstaat er een klasse van gegoede burgers, de “bourgeois”, die het “proletariaat”, de arbeiders, tewerkstelt, een mager loon betaalt en de winsten herinvesteert om nog rijker te worden. Volgens het marxisme verkeren westerse landen in deze fase.
4. Dictatuur van het proletariaat. Marx droomde van een machtsovername door het proletariaat, waarbij er een egalitaire maatschappij zou ontstaan. Het proletariaat zou dit doen zonder respect voor de bourgeois, m.a.w. er zou een dictatuur van het proletariaat ontstaan. De productiemiddelen komen in handen van de staat. Dit communistische ideaal werd min of meer, ten koste van het nodige bloedvergieten, verwezenlijkt in de voormalige Sovjet-Unie en landen als Cuba en China.
5. Communistische maatschappij. Op een gegeven moment worden machines zo productief, dat ze alles voor vrijwel niets kunnen produceren. Iedereen kan nu een luxebestaan leiden zonder te hoeven werken. Omdat de productiemiddelen in handen zijn van de staat, wordt er niemand meer uitgebuit en kan iedereen eerlijk delen. Dit ideaal is in geen enkel land bereikt, wellicht oliestaten (tijdelijk en alleen voor de eigen bevolking) uitgezonderd.
Zoals we anderhalve eeuw later weten, bleek de praktijk weerbarstig. Hoewel zijn economische analyse in grote lijnen klopte, was hij te weinig macchiavellistisch qua beoordeling van de menselijke aard in zijn ideale maatschappij (zo voorzag hij niet de opkomst van de “rode adel” van corrupte partijfunctionarissen en inefficiënties bij het planningsproces) en onderschatte hij nationalisme enorm.
De vijf grote crises
Volgens Aaron Bastani heeft het kapitalisme de afgelopen twee eeuwen redelijk zonder kleerscheuren doorstaan, maar wordt het nu geconfronteerd met een existentiële crisis, vanwege vijf ontwikkelingen die tegelijkertijd op ons af komen. Deze zijn: klimaatsverandering, schaarste aan hulpbronnen zoals energie, water en grondstoffen, vergrijzing, een groeiend aantal “nutteloze” mensen, door Bastani “unnecesariaat” genoemd en, de grootste bedreiging, een nieuw tijdperk van machines waardoor de productiefactor arbeid geheel zal worden vervangen door machines, m.a.w. kapitaal. Kapitaal dat steeds ongelijker verdeeld is. In landen als de VS en het Verenigd Koninkrijk hebben tientallen mensen nauwelijks genoeg geld op de bankrekening staan om een maand te overleven. En een grote groep mensen die niets te verliezen heeft, is niet bevorderlijk voor de stabiliteit.
De keuze voor armoede voor de meesten…
Kapitalisme verricht in grote lijnen twee taken: het vergroten van de rijkdom (door efficiënte productietechnieken) en het herverdelen van de rijkdom (door lonen). Waar het vergroten van de rijkdom steeds beter lukt, geldt dit niet voor de herverdeling. Immers, arbeid wordt steeds minder belangrijk. Het logische eindresultaat zal een wereld zijn waarin een kleine groep rijken vrijwel alles bezit, van asteroïdemijnen die de aardse mijnen door hun enorme productie weg zullen vagen, tot vloten met zonne-energie producerende satellieten en een monopolie op medische technologie voor bijvoorbeeld levensverlenging. En de rest van de mensheid? De minst ongunstige uitkomst is dat deze in strak geregeerde sloppenwijken komen te wonen, waarbij het voedsel uit 3d-printers komt. Dit is immers de meest CO2-neutrale oplossing. Een wereld die veel weg heeft van die in de science-fiction film Elysium wordt geschetst. Waarschijnlijker is dat als alle bargaining power van de bevolking verdwijnt, de wereldbevolking op volstrekt pijnloze en hygiënische wijze zal worden gereduceerd tot 500 miljoen mensen, zoals de Georgia Guidestones aanbevelen. Dat is immers de efficiëntste en meest winstgevende oplossing.
In de bioscoopfilm Elysium leidt een schatrijke elite een bestaan zonder ziekte of gebrek in de gelijknamige ruimtekolonie, terwijl de rest van de mensheid is opgesloten in armoedige sloppenwijken. Luxe-communism wil een bestaan als in Elysium maar dan voor iedereen. Bron: bewerkt screenshot van de trailer van Elysium
Of voor luxe communisme
Het alternatief is, aldus Bastani, dat we nu het nog kan, kiezen voor luxe communisme. Met andere woorden: het verdelen van de productiefactoren onder de bevolking. Asteroïden, bijvoorbeeld, zijn niet het bezit van één persoon of land, maar van de gehele mensheid volgens het Ruimteverdrag. Ook bij de privatisering van intellectueel eigendom kan je je vraagtekens zetten. Met blanket patents kan de technische vooruitgang in een gehele sector stil worden gelegd. Dus zo bekeken is luxe-communisme de meest logische en ook menslievendste oplossing. Om luxe-communisme te bereiken moeten we, aldus Bastani, en ook Visionair.nl, kiezen voor verlicht populisme. Populisme, zo verketterd door de “progressieve” elite, is de enige ideologie die de belangen van de bevolking op nummer 1 zet. En die ons kan behoeden van een bestaan als in Elysium, waarbij een genetisch verbeterde opperklasse in verbijsterende luxe leeft en de overige 99% onder ellendige omstandigheden.
Na een Blitzkrieg buigen de Nederlanders als knipmessen voor het dictaat van de Amerikaanse techbedrijven Facebook, Twitter en Google om Zwarte Piet uit te bannen uit de Nederlandse cultuur. In ieder geval één Nederlandse traditie, het collaboreren met de buitenlandse bezetter, blijkt nog springlevend. Dit alles omdat Zwarte Piet gelijk wordt gesteld met de racistische blackface-traditie in de VS. Is Zwarte Piet blackface, of een oude traditie?
Zwarte Piet onlosmakelijk onderdeel van oeroude Europese traditie
In een boog die zich uitstrekt van Iran tot Scandinavië, dolen er rond de jaarwisseling duistere figuren rond. Deze variëren van de Iraanse Haji Firouz tot woeste Krampussen en geitenhuiden dragende Nuuttipukki’s. Zwitsers, Finnen en Sardiniërs kunnen niet echt beschuldigd worden van een koloniale traditie, anders dan actiegroepen als KOZP en napraters beweren. Inderdaad, Zwarte Piet is een onderdeel van een vermoedelijk duizenden jaren oude traditie. Omdat er tot in Iran zwartgeschminkte personen opduiken, is deze traditie vermoedelijk ouder zelfs dan het christendom. Een sinterklaasachtige figuur, doorgaans een bisschop, in Iran een zoroastrische priester, vergezelt een als duivel of zwartgeschminkte persoon uitgedoste figuur.
Onderzoeksjournalist Arnold-Jan Scheer heeft een diepgravend onderzoek gedaan naar Zwarte Piet-achtige figuren in de Europese folklore.
Hij schreef het boek Wild Geraas en bracht de documentaires Wild Geraas, Ontmoeting met de Duivel en Pagan Europe uit. Wild Geraas is uitverkocht, maar nog wel online te bekijken. Het boek en de overige twee documentaires zijn nog op DVD te bestellen.
Een fijn sinterklaasfeest gewenst aan onze lezers en hun familie.
Schmutzli speelt in Zwitserland de rol van Zwarte Piet in de lage landen. Hij wordt eveneens vergezeld door een bisschop met kromstaf. Bron: profielfoto Twittergebruiker @iamschmutzliOok de Iraanse folkloristische figuur Hadji Firouz, die tijdens Newruz (het Perzische nieuwjaar) heeft, vergezeld van een zoroastrische geestelijke veel weg van Zwarte Piet met Sinterklaas. Bron: Wikimedia CommonsKrampus, vergezeld door Sint Nicolaas. Deze griezelige verschijning is in de Duitstalige Alpen erg populair en krijgt ook in de VS steeds meer fans.In Spanje ligt de zwartgeschminkte Balthazar, die optreedt in het kerstverhaal als één van de wijzen uit het oosten, onder vuur. Bron: RT RuptlyHans Trapp, de metgezel van Sint Nicolaas in de Elzas. Bron: Wikimedia CommonsZwarte Piet, tijdens de intocht van Sinterklaas in Schiedam, 2010. Bron: Wikimedia CommonsKloppen in Finland de nuutipukki’s aan je deur, dan weet je dat het kerstfeest voorbij is. Zorg dat je drank klaar hebt staan.
Het verzet tegen euthanasie komt vooral uit christelijke hoek. Dit is onterecht. Er is een aantal erg goede argumenten, juist ook uit puur seculiere hoek, om euthanasie af te wijzen.
Bestaat er een ‘goede dood’?
Euthanasie is afgeleid van twee klassiek-Griekse woorden: eu (goed) en thanatos (dood). Letterlijk vertaald is euthanasie dus: een goede dood. Deze woordcombinatie is op zijn zachtst gezegd tegenstrijdig. De dood is iets wat een gezond mens zoveel mogelijk wil voorkomen, niet iets goeds. Hoewel de dood -nog- uiteindelijk onvermijdelijk is, althans: in de komende tien tot twintig jaar, is het een andere zaak om deze op te hemelen, of om de dood als beter te zien dan het leven. De dood betekent een einde aan alle ervaren. Voor een niet-gelovig persoon als ikzelf betekent de dood ook een einde aan het bestaan en is hiermee per definitie iets slechts. Gelovigen, zoals christenen, geloven dat er na dit aardse leven, nog een (eeuwig) leven zal komen en dat het bestaan in het hiernamaals, althans voor hen die voldoen aan de toelatingscriteria van het opperwezen, beter zal zijn dan het aardse bestaan. Redenen voor gelovigen om euthanasie af te wijzen zijn bijvoorbeeld: het ingaan tegen de wil van God die als enige het recht heeft om over leven en dood te beschikken en: het ontwijken van karma.
De door Philip Nitschke en Alexander Bannink ontwikkelde Sarco garandeert volgens de makers een pijnloze dood voor hen die dood willen. In warp speed naar de nulde dimensie. Bron: Wikimedia Commons
Euthanasie als gemakkelijke uitweg om een eind te maken aan lijden
Zoals de Nepalese prins Siddhartha Gautama (hier welbekend van de vele boeddhabeeldjes) al zei, zij het nogal eenzijdig bekeken: leven is lijden. Waar de meeste mensen per saldo van hun leven genieten – onze levenskwaliteit behoort tot de beste ter wereld, en zeker tot de beste in de menselijke geschiedenis -, was dit in vroegere tijden vaak anders, en is dit voor terminaal zieken zeker anders. Niet iedereen kan gemakkelijk omgaan met deze pijn, of de eenzaamheid die deze met zich meebrengt. Medelijden is ook lijden, en veel mensen ontwijken dit lijden liever. Euthanasie lijkt het op het eerste gezicht dé oplossing te zijn voor dit probleem. Euthanasie is low-tech, zoals archeologische vondsten van euthanazistische operaties zoals steekwonden en ingeslagen schedels uit de steentijd aantonen. Dit in tegenstelling tot pijnverlichting, waar middelen als morfine voor nodig zijn, of het genezen van tot dusver dodelijke ziekten.
Het T-4 euthanasieprogramma van de nazi’s
We kennen allemaal de gruwelverhalen van de Endlösing van de nazi’s, waarbij zes miljoen joden en andere menselijke obstakels voor het verwezenlijken van Hitlers racistische utopia werden vergast en neergeschoten. Minder bekend is dat voor de genocide op de joden begon, de nazi’s proefdraaiden op “geestelijk onvolwaardige” kinderen en volwassenen. Dit T-4 programma, genoemd naar het adres Tiergartenstrasse 4 in Berlijn waar het hoofdwartier van deze operatie was gevestigd, voerde zware psychiatrische patiënten af uit instituten en euthanaseerde ze met een injectie of door ze te vergassen. Toen dit in 1941 bij de katholieke kerk en het grote publiek bekend werd, brak een storm van verontwaardiging los onder de bevolking. De nazi’s beëindigden de openlijke praktijk, maar gingen er vervolgens in het geheim mee door, deze keer onder leiding van SS’ers om te voorkomen dat geruchten over het massaal euthanaseren van vijanden van het naziregime naar buiten zouden komen. In kampen als Auschwitz en Bergen-Belsen bereikte de euthanasie van joden het industriële “hoogtepunt”.
Hellend vlak
Zoals al eerder bij de nazi’s, zien we ook in Nederland dat in steeds meer gevallen euthanasie wordt toegepast. Zo gaan er steeds meer stemmen op om ook wilsonbekwame personen te “euthanaseren”. Dit was in het begin onbespreekbaar. De waardigheid van het menselijk leven komt hiermee steeds meer onder druk te staan. Er is geen logische grens om dit proces te stoppen. Zo worden nu al “klinisch ongeneeslijke” depressieve patiënten met behulp van een spuitje “genezen”. [1] Bijkomend voordeel is dat bij een geplande dood, er veel organen uit het lichaam kunnen worden geoogst. Zoals de geschiedenis in Duitsland heeft laten zien, is het hellende vlak een realiteit. Als eenmaal wordt begonnen met moorden, dan verschuift de grens steeds meer. De meeste mensen die een natuurlijke dood sterven, kunnen dat zonder verdoving. Een pijnlijke grimas op het gezicht van een overledene komt voor, maar doorgaans niet[2].
Palliatieve zorg en het genezen van ziekten
Ook hier geldt dat de moreel juiste weg ook de meest moeilijke is. Het bijwonen van het stervensproces is mede door het onvoorspelbare karakter pijnlijk voor de toekomstige nabestaanden. De visionaire oplossing is vanzelfsprekend het genezen van ziekten en het bereiken van klinische onsterfelijkheid. Euthanasie vermindert onze wil om een einde te maken aan het menselijk lijden. Het is een gemakkelijke en laffe uitweg. Euthanasie is geen goede dood, maar zelfmoord van onze beschaving.
De opvang voor stervenden is beter, zolang we nog niet beschikken over effectieve geneesmiddelen. Er komen steeds meer palliatieve rusthuizen, waar ongeneeslijk zieken hun laatste levensdagen doorbrengen. Hopelijk zullen de aanwezigen zweren tot de laatste snik te strijden tegen ziekte en dood, zoals elke Israëlische soldaat zweert: nooit meer Masada. Laat ik besluiten met een gedicht van de dichter Jan Arends, die enkele dagen voor zijn literaire doorbraak, dus volkomen zinloos, zelfmoord pleegde.
Kanker
is
een goede dood.
Teplettervallen
is
een goede dood.
Verdrinken
is
een goede dood.
Zelfmoord
is
een goede dood.
Elke dood
is
een goede dood.
Maar
de dood
die je
te wachten staat
dat is
een slechte dood.
