In sommige gevallen is moorden toegestaan

Sinds Amnesty afgelopen donderdag (5 mei) te kennen heeft gegeven vraagtekens te zetten bij de dood van Al Qaeda-leider Osama bin Laden, is er van verschillende kanten kritiek gekomen op deze mensenrechtenorganisatie. Het zouden azijnpissers zijn die vanuit de grond van hun hart ook wel weten dat de wereld beter af is met de dood van Osama. Toch is het meer dan logisch dat er een reactie kwam van Amnesty.

Kennelijk is een groot deel van het Nederlandse volk de mening toegedaan dat in sommige gevallen moorden is toegestaan. Ikzelf geef toe dat ik ook niet wakker lig van het feit dat ‘de Amerikanen’ ter plekke deze ongewapende, zich niet verzettende terrorist hebben omgebracht, maar dat weerhoudt mij er niet van het commentaar op Amnesty in perspectief te plaatsen. Want als moorden in sommige gevallen is toegestaan, moet het wel duidelijk worden in welke gevallen dan precies. Er zou een helder en ondubbelzinnig criterium opgesteld moeten worden waaruit blijkt dat voor Osama niet meer de rechten golden die voor alle andere mensen wel gelden. Dit criterium is er heden ten dage nog niet.

Wanneer is het vermoorden van een persoon erg?

Waarom is zo’n criterium er nog niet? Omdat dit moeilijk, zo niet onmogelijk, op te stellen is. Een op te stellen criterium is namelijk al snel afhankelijk van het wereldbeeld (of paradigma) waar men aan onderhevig is. Een voorbeeld: in Nazi-Duitsland waren velen mensen van mening dat voor de Joden andere regels en rechten golden dan voor Ariërs. Achteraf gezien lijkt dit de grootste onzin, maar toendertijd en in die situatie was het ‘logisch’. Het is de vraag op welke gronden wij de daden van Hitler en zijn volgelingen vandaag de dag afkeuren. Waarschijnlijk op het feit dat onder zijn verantwoordelijkheid veel mensen zijn omgekomen. Is ‘als veel mensen onder de verantwoordelijkheid van een persoon omkomen’ het heldere en ondubbelzinnige criterium op gronde waarvan wij kunnen zeggen dat een persoon geen mensenrechten meer heeft? Geen recht op een eerlijk proces en dus eigenlijk in die zin dus eigenlijk geen mens meer is?

Ik voorzie met dit criterium twee problemen. Ten eerste de vraag wanneer iets ‘veel mensen’ zijn. Is het ombrengen van duizenden mensen veel? Of tientallen of enkelen? Of zelfs bij één; oog-om-oog tand-om-tand? Het moge duidelijk zijn dat dit laatste in ieder geval niet werkzaam is. Ten tweede de vraag wie beslist wat ‘veel’ en ‘onder de verantwoordelijkheid van die persoon’ is. Hier komt ook weer het wereldbeeld (of paradigma) en de situatie bij kijken. Onder verantwoordelijkheid van President Truman zijn er in 1945 in één klap (okay, twee klappen) ruim 160.000 grotendeels onschuldige mensen omgekomen. Had Truman van zijn mensenrechten ontdaan moeten worden? Waarom of waarom niet?
Een mogelijk antwoord zou kunnen zijn dat het gedaan werd om erger te voorkomen. Maar hier gelden weer dezelfde vragen: erger voor wie en wie bepaalt wat ‘erger’ is? De meerderheid bepaalt dit. Betekent dit dat het wereldbeeld (het geloof) dat de meeste aanhangers heeft, bepaalt welke mensen er rechten hebben en welke niet? Daar lijkt het misschien wel op, maar als onafhankelijk criterium is dit natuurlijk niet waar we naar op zoek zijn.

De wereld is blij met de dood van Bin Laden

Ik vraag me af of er ooit een gerechtshof zou komen te bestaan dat internationaal één of meerdere van de mensenrechten van een individueel persoon kan ontnemen. Daarbij vraag ik me nogmaals af op welke gronden het dan acceptabel zou zijn om een persoon, in dit geval Osama, zonder proces te liquideren. Omdat er geen duidelijk criterium is, is het maar goed dat er instanties zijn die ons daar zo nu en dan op wijzen. Amnesty verdedigt wereldwijd onze rechten op het mens-zijn en doet dat aan de hand van de middelen die we hebben. Ik zou verbaasd zijn geweest als zij géén vragen hadden gesteld bij de dood van Osama. Het is natuurlijk ieders goed recht om commentaar te hebben op organisaties als Amnesty, maar realiseer je daarbij wel dat je met commentaar op Amnesty in zekere zin tegen de grondvesten van de samenleving aan het schoppen bent.

22 gedachten over “In sommige gevallen is moorden toegestaan”

  1. De “oorlog tegen het terrorisme” legt een fundamenteel probleem bloot. De ethische discrepantie tussen oorlog en vrede. Als je een mens doodt in oorlogstijd ben je een oorlogsheld, als je een mens doodt in vredestijd een misdadiger. Daar is dit ethische dilemma een van de gevolgen van denk ik.

  2. Als we oorlog buiten beschouwing laten en bedenken dat iemand moord uit naam van zijn geloof vindt ik dat zo iemand rechtstreeks naar zijn hiernamaals gezonden mag worden zonder enig recht op martelaarschap. Zo gauw je zo iemand de kans geeft om misbruikt te kunnen laten maken van wetten en rechtbanken waar hij zowieso al geen rekenschap aan wil afleggen geef je terrorisme de kans om te bloeien. Oog om oog, tand om tand is zeker rechtvaardig. Wat wel een overweging is om zo iemand in leven te laten is dit: Als je de kop van een draak afhakt, sterft die draak dan? Of groeien er 2 koppen voor terug?

  3. Het is erg simpel:
    wie welbewust (veel) burgers dood, is een terrorist.

    Bovendien verklaar je jezelf op die manier tot ‘strijder’, al heb je geen uniform aan (wat wel verplicht is volgens het oorlogsrecht).

    Dan mag je dus met geweld bestreden worden.

  4. lange wapper

    Aan Niek : MIJN antwoord is “ja”. Of ik gelijk heb, is een andere kwestie. Waarom “ja” : ik zie geen verschil tussen 9/11 (terrorisme op burgers) en Nagasaki en Hiroshima (eveneens terrorisme op burgers) ! Voor de rest : het artikel gaat tot op de bodem van het probleem en ik denk dat dit laatste niet op te lossen is.

      1. Nee, klopt. Als een reden werd het risico genoemd van het onzichtbaar onder de kleding dragen van wapens.
        In de actie werden ook computers en harde schijven in beslag genomen, dat niet mogelijk was in combinatie met gevangenneming enz.

  5. Jammer dat jullie deze vraag niet begrepen hebben,
    Als je de kop van een draak afhakt, sterft die draak dan? Of groeien er 2 koppen voor terug?

    Deze 2 vragen geven een heel politiek verhaal weer in een notedop.

    1. Kun je hem toelichten, of wellicht zelf antwoord geven op de vraag? Denk jij dat met het vermoorden van Osama er nieuwe leiders op gaan staan die het erger maken? Hadden we daarmee hem dus beter niet kunnen vermoorden, is dat wat je impliceert?

      1. Niek,

        Ik implicieer idd dat er een grote mogelijkheid is dat als een leider van zo´n organisatie vermoord wordt zoals in dit geval dat er een kans in zit dat er meerdere leiders staan te springen om opperhoofd te worden van die club. En wie dat zijn hoeft niet vast te staan, ook al is het een organisatie, hierarchie en rangorde hoeft niet eminent te zijn. Als ze hem in leven hadden gelaten dan hadden ze informatie uit hem kunnen peuteren waarmee alle verborgen factoren ook uitgeschakeld had kunnen worden. Nu weten ze alleen wie zijn dichtsbijzijnde vrienden zijn die zijn rol kunnen overnemen. Naar ik begrepen heb zat er in zijn kleding gsm´s,geld en ander spul ingenaaid. Je mag van mij aannemen dat het opgezet spel is geweest, de cia, nsa, of welke andere organisatie die zich daarmee bezig houdt is er helemaal niks wijzer van geworden dan datgene wat ze al wisten. Zoals ik het zie hadden ze eerst de inhoud van zijn brein in een computer moeten downloaden, en dan zijn kop eraf moeten schieten.

  6. Schrikbarend om de reactie’s te lezen ten lande: Bin Lade is een terrorist want MEDIA bedrijven hebben ons jaren lang verteld dat dhr. Laden een terrorist is en daarom mag de man zonder rechterlijke tussenkomst omgelegd worden.

    We kunnen de rechtbanken opdoeken en de waarheid die CNN, FOX-news en bedrijven zoals het ANP en Reuter in de plaats zetten van rechterlijke uitspraken ?!

    Welke rechtbank heeft de uitlatingen van bedrijven en van overheden getoetst ? Weleens van de Trias Politica gehoord ? De scheiding der machten omzo te voorkomen dat staten de burgerij onderdrukken ?
    http://nl.wikipedia.org/wiki/Trias_politica

    In de trias politica zie ik GEEN rol weggelegd voor de media.

    Waarom heeft America dhr. Laden nooit voor een Internationaal Strafrechthof gebracht, zoals we in Den Haag hebben ? Dhr. Laden had dan een advocaat toegewezen kunnen krijgen en bij verstek had dat proces plaats kunnen vinden.

    1. @Esther: grappig, ik heb ooit een stuk geschreven waarin ik aangeef dat de Trias Politica eigenlijk niet meer bestaat als gevolg van de berichtgeving in de media. Een stukje uit mijn artikel:

      Onder invloed van de massamedia lijkt zich een tweede werkelijkheid te hebben gevormd; de zo genaamde ‘spektakelmaatschappij’. Zoals de Franse filosoof Guy Debord al in 1967 voorspelde “kan het beeld van de werkelijkheid de achterliggende realiteit verdringen en zo een werkelijkheid op zichzelf worden; in de economie is de toegekende ruilwaarde van een goed belangrijker dan de werkelijke gebruikswaarde (…)”

  7. We zijn lang niet alleen afhankelijk van de “media”, omdat we allemaal Internet hebben? Dan kun je zelf vaststellen wat Al Queda is waar Bin Laden de oprichter van is, wat hun filosofie is en op welke manier ze handelen en hebben gehandeld.
    Menswaardig??

  8. denk ook wel dat het verstandiger was dat die beerput dichtbleef ja…..
    maar puur uit interesse voor het waarom en het hoe enzo…
    onverstandig..
    dit stukje geschiedenis is dus “beperkt”

  9. De reden dat Osama zo is gedood is dezelfde als waarom Gadaffi is gedood. Ze wisten teveel smerige geheimen, waar sommige westerse leiders liever niet van zien dat die bij een proces boven water komen.

  10. Dat je je uberhaupt afvraagt of het vermoorden van iemand gerechtvaardigd kan worden…
    sorry hoor.
    Je kunt wel vanaf de zijlijn verkondigen dat het gerechtvaardigd is met allerlei interessante argumenten, maar je zult er achter komen dat het het meest onnatuurlijke is wat er bestaat wanneer je zelf de trekker over moet halen.
    En de zogenaamde oorlogshelden waar hier over gesproken wordt herkennen dit trauma maar al te goed. Voor de buitenwacht lijken het helden, maar de soldaten zelf gaan hun leven lang gebukt onder hun daden omdat ze die simpel weg niet met zichzelf in het reine kunnen brengen.

Laat een antwoord achter aan Julie Reactie annuleren