Financieel rijbewijs, een uitstekend idee: voor politici

Minister van Financiën Jan Kees de Jager, u weet wel, de man die mede verantwoordelijk is voor onder meer de weggegooide miljardensteun aan Griekenland, wil de Nederlanders beschermen tegen zichzelf. Hij vindt dat de burger een financieel rijbewijs moet halen voor zogeheten complexe financiële producten. Is het gezien de lange rij van financiële miskleunen door politici niet een veel beter idee, politici dat rijbewijs te laten halen? Bij het geld dat door politici in de loop der jaren over de balk is gegooid, verbleekt zelfs de woekerpolisaffaire.

Financieel rijbewijs
De minister wil voor complexe financiële producten waarvan consumenten de gevolgen niet kunnen overzien, een financiële kennistoets verplicht stellen, een ‘financieel rijbewijs’ in de woorden van de Telegraaf. De Jager: „Op dit moment kan de consument zonder waarschuwing kiezen om een complex financieel product af te nemen zonder advies, terwijl hij mogelijk de risico’s daarvan niet in kan schatten.” Een toets kan daarbij volgens De Jager uitkomst bieden. „Hierdoor wordt de consument bewust gemaakt van zijn financiële inzicht en de vraag of hij in staat is een afgewogen keuze te maken voor een financieel product. Zo wordt een vorm van bescherming geboden bij het afsluiten van een financieel product zonder advies.”

Nederlander heeft nu al erg weinig over zijn geld te vertellen
We kunnen de heer De Jager volmondig geruststellen. Over meer dan de helft van het geld dat de gemiddelde Nederlander verdient, heeft deze man of vrouw al bitter weinig te zeggen. In bestuurdersjargon heet dit de “wig”, het verschil tussen bruto loonkosten voor de werkgever en het netto geldbedrag dat de werknemer in handen krijgt. Dit verschil is groot. Om een voorbeeld te geven: bij een bruto loon van 2000 euro per maand is de werkgever meer dan dertigduizend euro per jaar aan loonkosten kwijt. Netto ontvangt de werknemer hiervan 1533 euro per maand plus vakantiegeld, dat is ongeveer twintigduizend euro per jaar. Dan is nog niet de in veel bedrijfstakken verplichte bijdrage aan een frauduleus pensioenfonds meegerekend. Een belangrijk deel van deze twintigduizend euro, rond 1200-2400 euro,  gaat op aan de verplichte ziektenkostenpremie. Ook aankopen zijn belast met BTW en accijnzen. Kortom: naar schatting de helft van de dertigduizend euro bruto inkomen wordt al door de overheid “uitgegeven”.

Politici zijn op financieel gebied amateurs
Vergeleken met andere Europese landen zien we er weliswaar redelijk wat van terug in de vorm van uitkeringen en sociale voorzieningen, maar ook Nederland kent de nodige ernstige miskleunen met overheidsgeld.
Een mooi voorbeeld is wat er nu met de steun aan Griekenland gebeurt. Een minister-president die een “rekenfoutje” van zestig miljard maakt. Eerder waren er de extreem kostbare (en achteraf gezien: zinloze) oorlogen in landen als Irak en Afghanistan, het totaal uit de hand gelopen immigratiebeleid, de zorg waarvan de kosten door onnodige bureaucratie exponentieel stijgen en (al wat langer geleden) miljardensteun aan bijna omvallende bedrijven. Of dure infrastructurele projecten als de Betuwelijn. Op lokaal niveau kan je denken aan de Noord-Zuid lijn. Al deze miskleunen zijn het gevolg van falend overheidsbeleid. In de woorden van Europees Burgemeester van het Jaar Job Cohen, grotendeels verantwoordelijk voor dit debacle: we zijn allemaal amateurs.
Is de logische conclusie van deze vaststelling niet dat er wat stevige eisen gesteld mogen worden aan financiële basiskennis van politici met bestuurlijke verantwoordelijkheid?