De onzichtbare Jan Franssen, een van de machtigste mensen in Nederland.

Heil komt niet uit politiek

Zowel de Nederlandse politieke partijen als grote bedrijven zijn zo georganiseerd dat de middelmaat regeert. Visionaire ideeën zullen van de bevolking zelf moeten komen.

De gemiddelde succesvolle Nederlandse politicus

Mensen die besluiten actief te worden in de Nederlandse politiek of hogere managementsfuncties in grote bedrijven delen bepaalde kenmerkende persoonlijkheidstrekken. Geen wonder, de sociale organisatie van politiek en bedrijven in Nederland is zodanig dat bepaalde karaktertrekken absoluut essentieel zijn om het ver te schoppen in de politiek.

Heeft u bij voorbeeld weleens gehoord van Jan Franssen (VVD)? Waarschijnlijk niet.

De onzichtbare Jan Franssen, een van de machtigste mensen in Nederland.
De onzichtbare Jan Franssen, een van de machtigste mensen in Nederland.

Toch is Franssen een van de machtigste mensen in Nederland. De man, gewezen geschiedenisleraar, begon zijn carrière in de politiek als JOVD-voorzitter en adviseur van VVD-caudillo Hans Wiegel. Hij klom zonder voorkeursstemmen op via lidmaatschap van de provinciale staten van Noord-Holland en Tweede Kamerlid voor de VVD tot burgemeester in Zwolle en zijn huidige, lucratieve baantje als commissaris van de koningin in Zuid-Holland. Ondanks het feit dat hij praktiserend homoseksueel is, iets waarmee de roomse kerk doorgaans nogal wat moeite heeft, leverde zijn bekering tot het rooms-katholieke geloof hem een roomskatholieke ridderorde op.

Wilders, Halsema en Roemer zijn luidruchtige schlemielen
Franssen kan als redelijk representatief worden beschouwd voor echt succesvolle Nederlandse politici. Ze zijn de onbetwiste heersers van de achterkamertjes, van het polderen en van, zoals dat zo mooi heet, het maatschappelijk middenveld. Feilloos voelen ze aan waar de politieke wind waait, welke coalities het nuttigste zijn om v0oruit te komen en beheersen het politieke ambacht van beentje lichten en gekonkelfoes tot in de puntjes.

Ze genieten wel de lusten van het politicus zijn, zoals veel onzichtbare macht en kansen op allerlei lucratieve, vaak wat minder koosjere bijverdiensten, maar niet de lasten, zoals onder vuur  liggen in de media, doodsbedreigingen van gestoorde gekken (de reden dat Halsema opstapte) en een hoge werkdruk.

Onzichtbare mannetjes als Franssen runnen dit land. Halsema, Wilders en Roemer zijn luidruchtige schlemielen, bedoeld om het volk mee rustig te houden, waarmee het op termijn net zo af zal lopen als met Rita Verdonk.

Denkt de Nederlandse oligarchie lange-termijn?
Voorstanders van de Nederlandse oligarchie vinden dat het ondoorzichtige netwerk van vele niet-democratisch gecontroleerde organisaties leidt tot continuïteit en lange-termijn denken. Als bestuurders van een zelfstandig bestuursorgaan niet worden afgerekend door de kiezer maar op hun prestaties, zal dat leiden tot echt lange termijn denken, stellen ze.

Op zich klopt deze redenatie. Politici denken doorgaans niet veel verder vooruit dan de volgende verkiezing. Voor benoemde bestuurders geldt dat in principe niet. Wat er alleen niet deugt aan de theorie, is de aanname dat bestuurders op hun verdiensten worden beoordeeld.

Wat drijft politici?
Politici en bestuurders zijn over het algemeen geen altruïsten. Anders dan veel topmanagers staat ze geen bonus te wachten als ze hun werk goed doen. Politici worden beloond met een beter betaald ambt. Lid worden van het Europees parlement (meer dan € 80 000 per jaar netto, meer dan de minister-president netto verdient), een baantje bij de VN, burgemeester worden of Commissaris der Koningin worden is het walhalla voor politici. Degenen die hier over beslissen zijn niet de kiezers, maar andere politici. De meeste politici willen hetzelfde: een risicoloos topambt dat een hoog inkomen verschaft of veel gelegenheid biedt een hoog inkomen bij elkaar te stelen. Iedereen die hen hierbij helpt, is hun vriendje.

SP-tweedekamerlid Ali Lazrak verveelvoudigde zijn inkomen door uit de SP-fractie te stappen.
SP-tweedekamerlid Ali Lazrak verveelvoudigde zijn inkomen door uit de SP-fractie te stappen.

De SP is hierop een uitzondering.  Omdat SP-politici hun salaris in de partijkas storten – achteraf gezien een meesterzet van Marijnissen – is de partij minder aantrekkelijk voor zakkenvullers – tenzij ze uit de fractie stappen, zoals het SP-kamerlid Ali Lazrak deed die hiermee zijn inkomen verveelvoudigde.

De jacht op vriendjes
Zoveel mogelijk vriendjes hebben is erg belangrijk voor een politicus. Die krijg je door collega’s voortdurend de bal toe te spelen en zo effectief mogelijk met de politieke winden mee te waaien. Draagvlak zoeken, heet dat in politiek jargon. Dat is ook de reden waarom de impopulaire PvdA-politicus Ad Melkert door CDA en VVD aan een gewild baantje bij de Wereldbank is geholpen en mede-PvdA-er Bert Koenders partijgenote Herfkens, speciaal door de VN aangesteld om Nederlands hulpgeld binnen te harken, aan een riante bijdrage uit de ontwikkelingshulppot heeft geholpen.

Grijze, incompetente  muizen overleven het langst
Er al te vooruitstrevende ideeën op na houden en die uiten is gevaarlijk. Daarmee verminder je je eigen manoeuvreerruimte, waardoor je niet meer mee kan draaien als dat goed is voor je carrière. Andere politici worden  zenuwachtig van visionaire ideeën. Ze kunnen je niet meer begrijpen en voorspellen.  Dat vermindert je nut als politiek instrument en bondgenoot. Kortom: visionaire politici houden het in Nederland niet lang vol. Ze worden op een zijspoor gemanoeuvreerd, weggepromoveerd, gecompromitteerd of, als ze echt gevaarlijk worden, opgeruimd.

Ook capabele bestuurders zijn gevaarlijk en worden dus gewantrouwd. Ze lossen namelijk problemen op. Problemen zijn het bestaansrecht van politici. Om problemen op te lossen, moeten er namelijk lucratieve commissies worden benoemd en dure externe adviseurs (doorgaans ex-politici die, geloof dat maar, zeker niet onder de Balkenende norm zitten) worden ingehuurd. Uiteraard wil je niet iemand aan een baantje helpen die jouw toekomstige bestaansbronnen bedreigt.

Ieder nadeel heb zijn voordeel
Niettemin zit er ook een prettige kant aan het uitgesproken schofterige karakter van de gemiddelde politicus. Ze zijn buitengewoon flexibel. Als je maar betaalt met gunsten of carrièremogelijkheden (of wat belastende informatie klaar hebt liggen) gaat elk principe opzij. Het feit dat ze geen enkel risico willen lopen, betekent dat al te stompzinnige beleidsmaatregelen uitblijven (hoewel de persvrijheid in Nederland helaas ver te zoeken is waardoor dit zelfreinigende mechanisme slecht werkt).

Een goed georganiseerde groep burgers kan dus veel meer bereiken buiten dan binnen de politiek. Erg veel ruggengraat hebben de meeste politici niet, waardoor een goed georkestreerde lobby van burgerlijke ongehoorzaamheid waar de meeste kiezers achter staan opmerkelijk veel effect kan hebben.

12 gedachten over “Heil komt niet uit politiek”

  1. Germen,

    Hahaha…lolll…en zo is het startschot gegeven.. :)

    Tsja, visionairen worden in andere landen gewoon afgeknald door de mafia of rebellerende groepen, gelukkig is de kans dat het hier in Nederland gebeurd erg klein. Laten we onze schouders eronder zetten.

    1. Niek, een paar voorbeelden van ex-politici met visionaire trekken: Femke Halsema, Pim Fortuijn, Jan Terlouw. Halsema is nu weg, we weten allen hoe het met Fortuijn is afgelopen. Jan Terlouw is geëindigd als kinderboekenschrijver en commissaris der koningin.

  2. niek,

    Elke politicus in nederland is visionair….zolang het gaat om het vullen van hun eigen beurs, daarom houden ze het ook niet lang vol.

    Was het niet Wim Kok die tot 3 keren toe de nederlandse wetten veranderde om zijn fabrieken te redden?

  3. Juist ja, een en ander geschied naar goed amerikaans model dus, alhoewel, de rest doet ook z’n best op dit gebied. Dat Femke Halsema als gevolg van doodsbedreigingen gestopt is, vind ik in en in treurig. Maar jij geeft het al aan Germen, hier ligt een taak voor de burgers weggelegd. Ook Femke Halsema kan zo een machtige invloed uitoefenen. Al moet het dan ook vanuit de anonimiteit gebeuren, onder een andere naam, het werkt even goed. Als burger heb je in een democratisch land genoeg macht, als je mening maar te lezen is voor voldoende publiek. Schitterend artikel, de waarheid in een explosieve notedop.

    1. alfa,

      Ons land is niet democratisch, dat is een niet uitgevoerde utopie. Politici beloven veel om gekozen te worden en na hun verkiezingen komen ze minder dan de helft na van hun beloftes. Beloftes waarop vooraf op gestemd is. Als je in nederland als echte en eerlijke visionair iets wil bereiken, en hiermee wil ik zeggen, iets voor de mensen in nederland of zelfs wereldwijd, dan is meer nodig dan alleen een vage stem in de anonimiteit. Je moet van je laten spreken en uit de anonimiteit stappen,er zijn talloze vormen van media maar enkele media laten het toe dat je anoniem kan bljven. De visionaire politici die ervoor hebben gezorg dat er een subsidie kwam op zonnecellen hebben het niet lang volgehouden, of althans, de subsidie bleef niet lang bestaan. Ik heb de persoon in kwestie nooit op televisie met hart en vuur hierover zien spreken dus ik weet niet eens welke minister het was. Ik denk niet dat we er veel mee opschieten als we van Femke Halsema een martelaar gaan maken om zo de macht te kunnen gebruiken die je daar mee verkrijgt. Het lijkt mij zinniger om visionaire uitvinders in nederland aan te gaan bevelen in de politiek en die uitvinders op de praatstoel zien te krijgen voor groot publiek zodat mensen zoals jij en ik of ieder ander beter snappen wat ze willen bereiken en hoe. Als je 1 goede uitvinder van een alternatieve energie in de politiek krijgt dan is dat meer waard dan 100 politica die vanalles beloven over alternatieve energie en niks nakomen.

        1. niek

          hahaha..lolll.. :) retorica:redekunst, leer van de welsprekendheid,holle woordenpraal, bombast.

          Ik hoop dat je mijn woorden niet zag als opgezwollen woordenpraal want dan ben ik niet goed overgekomen :) maar ik moet zeggen, je hebt gelijk, visionairen en visionaire uitvinders weten zichzelf idd niet te verkopen op enkelen na. Dat is ook waarom ik zeg dat wij hun op de praatstoel moeten zien te krijgen zodat ze in vuur en vlam over hun doelen en uitvindingen kunnen laten praten. Als dat grootschalig lukt dan verkopen ze zichzelf al.

  4. Destijds wilde Emile Ratelband de macht teruggeven aan de burger. Dit door middel van internet de burger bij alles hun stem uit laten brengen.
    Wat gebeurde er? Hij werd door alles en iedereen tot de grond toe afgebrand, t/m de KRO op TV toe.
    Het was namelijk een goed plan.
    Vergeet de politiek. Vergeet de media. Dit alles (enkele uitzonderingen daargelaten) is doorgestoken kaart. Puppets on a string. (En probeer ’n alternatief te vinden voor Google). Geef ze brood en spelen..
    Langzaamaan is de maat vol. De armen die armer worden en de rijken .. Op een bepaald moment houdt dat op, kan niet anders. Alleen dat bepaalde moment is niet bepaald. Het is een proces. Nieuwe inzichten, nieuwe stromingen ontstaan. Deze zullen beter zijn dan de bestaande situaties op politiek en economisch gebied. Oneness is er een van, EqualnessAndUniqueness o.a. ook. En zo zijn er vele. Ook op het gebied van geloof zijn er veranderingen gaande.
    Niemand wil er nog oorlog. Al velen zijn het beu en dat worden er steeds meer. Tolerantie, acceptatie. Het is aan de gang.
    Schop niet langer tegen de dingen maar zet er iets beters naast. Dan zullen de slechte zaken vanzelf verminderen. Evolutie. Niet de sterkste overwint, maar het beste.

    Oh ja, ik had graag de Gulden weer terug. Kan dat? Bij voorbaat dank.
    (Nog een Europese regering erbij en er is weer een doorsluis-hogere-beter-betaalde-politieke-functie bij. “Maak het verhaaltje af en kleur de plaatjes” zeiden we vroeger).

Laat een reactie achter