We houden voor het grootste deel vooral elkaar aan het werk. Dat kan slimmer.

Op naar de eeuwige vakantie

Technisch hebben we de mogelijkheden om er met maar enkele uren werk per week, toch een goede levensstandaard er op na te houden. Waarom doen we dat niet maar concurreren we elkaar kapot?

Hard werken om te kunnen luieren aan het strand
Er doet een klassieke, in diverse vormen opduikende anekdote de ronde over een rijke industrieel, van zijn zuurverdiende geld op vakantie op een paradijselijk Stille Zuidzee eiland. Hij ziet een op het strand luierende inboorling en leest hem de les over het nut van hard werken. Als de inboorling maar hard genoeg werkt en het koraalrif leegvist, is hij over dertig jaar multimiljonair en kan hij… luieren aan het strand.

Onnodige consumptie
Natuurlijk is de werkelijkheid voor aan het strand luierende inboorlingen wat minder rooskleurig dan hier voorgesteld, vraag maar aan de gemiddelde Cubaan of Jamaicaan, maar toch zit er een kern van waarheid in het verhaal.

We houden voor het grootste deel vooral elkaar aan het werk. Dat kan slimmer.
We zouden veel meer vakantie kunnen hebben als we elkaar niet zoveel aan het werk zouden houden.

Bepaalde dingen zuilen altijd nodig blijven. Denk aan voedsel, basale gezondheidszorg, kleding en een dak boven het hoofd. Toch is een groot deel van onze consumptie terug te voeren op volstrekt onnodige dingen. Wie heeft gevraagd om STER-reclames? Kerstkaarsen met led-lampjes er in  (ontdekte ik tot mijn afgrijzen achteraf)? Hondendekjes voor het warmhouden van eveneens volstrekt overbodige Mexicaanse naakthonden, die mensen nemen omdat ze geen tijd hebben om een vaste partner te vinden en kinderen te krijgen?

We houden voornamelijk elkaar bezig
In feite ontstaat een groot deel van het werk omdat mensen elkaar bezig houden. Veel ambtenaren schrijven rapporten voor andere ambtenaren. Veel ambtenaren controleren andere ambtenaren. Er gaat heel veel werktijd in vergaderingen zitten die tachtig procent van de tijd nergens over gaan. Verkopers zijn de hele dag druk in de weer om aan de telefoon andere werkenden een product aan te smeren – dubbel productiviteitsverlies.

Twee beroepsgroepen: de reclamejongens en de juristen – leveren ook extra werk op omdat ze leiden tot een wapenwedloop tussen fabrikanten, die om niet in de problemen te komen een betere jurist moeten inhuren dan de concurrent. Doorgedraaide overwerkte stakkers moeten naar een therapeut. Wanhopige huizenzoekers bieden tegen elkaar op waardoor de kosten van een woning voornamelijk uit gebakken lucht bestaan. Allemaal goed voor “de economie”, omdat alle omzetcijfers meetellen voor de berekening van het BNP.

De Wet van Parkinson
Cyril Northcote Parkinson stelde in zijn boek Parkinson’s Law: The Pursuit of Progress (London, John Murray, 1958) vast dat de omvang van het Britse imperium afnam terwijl het ambtelijk apparaat van het Britse imperium per jaar 5-7% in omvang toenam.

Dit proces blijkt ook in andere bureaucratieën (zoals de Nederlandse) en in grote bureaucratische bedrijven voor te komen. Volgens Parkinson zijn er hiervoor twee oorzaken: een bureaucraat (doorgaans bekend als ambtenaar, stafmedewerker of manager)  wil, in plaats van meer rivalen, meer ondergeschikten en een bureaucraat creëert werk (ze houden elkaar bezig).

Werkloosheid is helemaal geen probleem
Werkloosheid is het grote spookbeeld voor bestuurders en economen. Een groot deel van het papieren heen en weer schuiven wordt verdedigd met het argument dat het voorkomt dat er acute werkloosheid uitbreekt. Geen wonder dat ze er alles aan doen om werkgelegenheid te behouden.

Advocaten houden vooral elkaar aan het werk in een juridische wapenwedloop.
Advocaten houden vooral elkaar aan het werk in een juridische wapenwedloop.

De polderaars zijn absolute wereldkampioenen geworden in werk scheppen. Een probaat middel hiervoor is allerlei ingewikkelde regels en normen invoeren. Dan heb je namelijk veel ambtenaren en andere bureaucraten nodig die deze moeten gaan handhaven. Je begrijpt: als bedenker van een dergelijke regel zit je gebeiteld, want jij krijgt leiding over die groep controleurs en valt dus in een veel hogere salarisschaal.

Het gevolg: productie wordt duurder, want de salarissen van de bureaucraten moeten terug worden verdiend. Het handjevol mensen dat werkelijk productief werk doet, wordt steeds zwaarder belast.Daarom is het ziekteverzuim ook extreem hoog onder deze stakkers, denk aan bouwvakkers en fabrieksarbeiders. Met als resultaat dat er weer een nieuwe arbo- of verzuimmedewerker wordt aangenomen, die… enfin, het punt is duidelijk. Overigens: steeds meer van het productiewerk wordt nu volledig gerobotiseerd. Hetzelfde kunnen we de komende jaren verwachten met het werk in de zorg.

De Nederlandse overheid verdient verreweg het meeste aan consumptieve bestedingen: loonbelasting en BTW. Een vermindering in de omloopsnelheid van deze mallemolen merkt de schatkist meteen. Vandaar dat dit probleem door zal blijven etteren. Wie wil ontsnappen zal dat zelf moeten doen.

De oplossing: word financieel onafhankelijk
Financieel onafhankelijk worden kan op twee manieren: minder uitgeven en inkomen verwerven zonder werk (of met werk dat leuk is om te doen). Zelfs gedeeltelijke financiële onafhankelijkheid kan al veel stress schelen. Als gevolg hiervan zal het BNP dalen.

Daarentegen zal een land vol vrekken heel goed zijn voor onze concurrentiepositie. Het leven wordt veel goedkoper als de huizenprijzen als een plumpudding in elkaar zakken, waardoor ook de lonen niet zo hoog hoeven te liggen. Aan een vrek kan je alleen iets verkopen waar hij echt wat aan heeft, dus fabrikanten zullen zich moeten toeleggen op nuttige, kwalitatief hoogwaardige producten.

Meer mensen kunnen zich vrijwillig bezig houden met werk dat nu blijft liggen maar dat wel belangrijk is: wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaak van ernstige ziekten, ontwikkelen van milieuvriendelijke technieken en dergelijke. Op die manier zullen we zoveel waarde produceren dat Nederland toch een rijk land zal blijven.

12 gedachten over “Op naar de eeuwige vakantie”

  1. wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaak van ernstige ziekten, dit is ook onzinnig werk. Omdat er al sinds 1930 methodes bestaan die alle ziektes kunnen genezen, zelfs alle kanker soorten die we tegenwoordig kennen. We moeten alleen de farmaceutische firma’s buitenspel zetten en de doktoren omscholen. Dan zijn ziekenhuizen voor 95% overbodig en apotheken verdwijnen dan ook van zelf, omdat niemand naar een apotheek gaat voor pleisters en e.d.

  2. Dit is precies de reden waarom ik eerst mijn eigen betaalde ww opmaak, als ik weer wordt bedankt door een werkgever. Ik werk ook niet graag met mensen die zich niet in bovenstaand artikel kunnen vinden en het normaal vinden om je hele leven lang 40 uur per week te werken tot aan je 67e terwijl ze in de politiek al met 44 jaar vrij kunnen leven.

  3. Geweldig stuk! We hebben alles mooi verpakt in Nederland op deze manier, maar in feite zijn we niets ‘beter’ dan bijvoorbeeld Afrika. Daar zetten ze bij wegwerkzaamheden 5 mensen achter elkaar neer, 1 werkt en de andere 4 controleren de voorganger. Precies hetzelfde concept alleen wat doorzichtiger.

    1. Hallo Pam, volgens mij is Pam een meisjesnaam klopt dat? Ik vind het leuk hier nog meer vrouwen te ontmoeten omdat hier allemaal mannen zijn.
      Ik moest zo lachen om die Wet van Parkinson; ik dacht dat het een grap was..

  4. jeetje, wat een ontevredenheid hier. ik werk graag 40 uur. (vaak aangeboden gekregen om minder te werken), maar ik heb er plezier in. Dat ik er leuk mijn centjes mee verdien, is mooi meegenomen (nee, ik ben geen profvoetballer)

    maar als je anders wilt leven en je minder afhankelijk wil maken van de consumptie maatschappij, moet je voor jezelf een plan maken. Ik denk als ik zoiest zou willen, zou ik binnen 5 jaar mijn plan uitgewerkt hebben en buiten nederland wonen waar mensen minder consumptie gericht zijn.

    je bent tenslotte verantwoordlijk voor je eigen geluk.

  5. Opvallend is dat het stukje en de links naar de financiële onafhankelijkheid site van een zekere al bestaande welvaart uitgaan. Ik zie daarom een probleem als het gaat om een globale toepassing van het beschreven principe omdat een aantal startpunten geen rekening houden met het geheel, en zolang we niet met alles en iedereen rekening houden is een oplossing niet duurzaam te noemen maar is een tijdelijk iets, misschien goed voor een overgangsperiode.

    Uit eigen ervaring weet ik dat een aantal van de beschreven zaken zeer haalbaar zijn, zeker als je met weinig geld moet rondkomen. Hoe minder geld je hebt, hoe duidelijker de prioriteiten worden. Als je nagenoeg aan de grond zit dan wordt het pas duidelijk welke zaken wel en niet relevant zijn. Zolang men genoeg geld heeft voor het behouden van een zeker niveau van comfort is het zinloos te praten over de betrekkelijkheid van een groot aantal zaken die we dagelijks doen en gebruiken.

    Als je bijna alles moet laten en alleen bezig bent met overleven dan pas zie je wat je echt nodig hebt. De rest is volledig irrelevant. Je gaat je dan verbazen waarover anderen zich druk kunnen maken en je ziet overal verspilling van tijd en energie. Dan spreek ik nog niet eens over niet duurzame producten en het ongebreidelde uitputten van de natuurlijke bronnen van de planeet waarop wij als mens parasiteren.

    De oplossing is zowel simpel als bijna onhaalbaar. Het ligt eraan of wij zelf bereid zijn om de stap te nemen om onze eigen verantwoordelijkheden te nemen voor alles, maar dan ook ALLES wat we dagelijks doen en DENKEN. Hiermee bedoel ik dat je alles op jezelf betrekt, ook al ben je ervan overtuigd dat de ‘schuld’ bij een ander ligt of nog erger bij de maatschappij of de regering. Elke niet genomen verantwoordelijkheid is het afschuiven van een verantwoordelijkheid en daarmee ondermijn je de stabiliteit in je eigen leven en dat van de wereld waarin je leeft. Maar ach, we doen het allemaal, wat maakt het uit?

    De bovenstaande overweging is van belang om het belang in te zien van de introductie van een Equal Money System, een monetair systeem dan uitgaat van gelijkheid voor iedereen in de gehele wereld en hard kan maken dat het geen utopie is. De trend is nu (en als we goed naar de geschiedenis kijken is die trend er altijd geweest) dat enkelen steeds meer geld naar zich toe trekken en de rest maar moet zien hoe te overleven. Het EMS gaar uit van gelijke kansen voor iedereen van geboorte tot de dood. Als de machtigen der aarde ongelimiteerd geld bij kunnen maken om zichzelf te koste van anderen te verrijken (met als enig ogenschijnlijk doel de zelfverrijking zonder om te kijken naar de risico’s op lange termijn ook voor henzelf, kijk naar Mubarak) is het ook mogelijk om hetzelfde geld te creëren en hiermee ieder schepsel op aarde te voorzien van een basisinkomen waardoor je een garantie van laven krijgt. Geld = leven dus.

    Lees verder op http://equalmoney .org

  6. Heel goed artikel. Het merkwaardige is dat alle partijen links, rechts of daartussen allemaal het ‘U zult werken en wel zoveel mogelijk’ tot een dogma hebben verheven. 
    Mocht er een vernieuwende partij meedoen met de volgende verkiezingen dan zou de inhoud van dit artikel een van de hoofdpunten moeten zijn voor het economisch beleid.
    Bovendien is het ook milieuvriendelijk want al dat overbodige gerij van bijv. reclamejongens in dure leasebakken zorgt voor files en milieuverontreiniging.

Laat een reactie achter