nederland

Uit enkele goed geïsoleerde blokhutten kan je een eengezinswoning samenstellen.

Hoe duur is het goedkoopst denkbare huis in Nederland?

Door de hypotheekrenteaftrek – in feite een verkapte bankensubsidie – zitten Nederlandse huizenbezitters zwaar in de schulden. Ook drijft het de huizenprijzen tot astronomische hoogten op. Het kan ook anders. Hoe duur is het allergoedkoopste denkbare, maar toch nog legale, huis in Nederland?

Bureaucratisch paradijs Nederland

Nederland is een zwaar gereglementeerd land. Voor een deel is dat ook nodig. Immers we wonen hier dicht op elkaar, dus de kans is vrij groot dat je iemand hindert. Voor een ander deel kan je je oprecht afvragen of de regeldruk allemaal wel zo nodig is. Een goed voorbeeld hiervan is het zeer gedetailleerde Bouwbesluit, waarin alle eisen staan waaraan woningen moeten voldoen. En dat zijn er nogal wat. Zelfs het, volgens de overheid,  beter leesbare Bouwbesluit 2012 telt ondanks de eenvoudiger tekst nog steeds 350 pagina’s. Tot overmaat van ramp wordt daarin ook vaak verwezen naar NEN-normen en dergelijke die alleen voor heel veel geld (rond de honderd euro per boekje) te bestellen zijn. Deze liggen overigens ook ter inzage in bibliotheken van technische universiteiten.

Belangrijkste eisen Bouwbesluit
Als we uitgaan van de minimale eisen zoals in het Bouwbesluit 2012 genoemd, voor een gemiddeld gezin van twee volwassenen en twee kinderen, komen we op de volgende hoofdpunten.
* Minimaal 12 vierkante meter woonoppervlakte per persoon (dus 48 m2 woonoppervlak).
* Elke etage 3 m hoog. Bij afmetingen van plm. 5x5x6 m (de energiezuinigste vorm) komen we dus op 170 vierkante meter oppervlak, waarvan 25 vierkante meter elk fundering en dak. De vloer van de eerste verdieping is dan extra.
* Goede ventilatie (7 liter + 0,9 l per vierkante meter per seconde), tegelijkertijd max. 0,2 kubieke meter per seconde tocht).
* Voldoende droog: luchtvochtigheid overal lager dan 70%.
* Voldoende energiezuinig (komt neer op minimaal dubbel glas, muur in totaal 2,5 m2 K/W. In de praktijk: bijvoorbeeld 7 cm dik, goed afgedicht massief hout of een dubbele geïsoleerde bakstenen muur).
* Voldoende groot aanrecht (plm. 1,5 m2) met plaats voor een kooktoestel.
* Sanitair (douche, wc, kraan). Afvalwater moet op een milieuvriendelijke wijze worden afgevoerd, dus geloosd op het riool of in een septic tank. Dit laatste mag alleen in het buitengebied, als er geen riolering is. Geen wonder, dit is een belangrijke inkomstenbron voor waterzuiveringsbedrijven waarin gemeenten grootaandeelhouder zijn. Zelf een biologische waterzuivering of biogastank aanleggen is uiteraard uit den boze.
* Daglicht. Een hels ingewikkelde berekening die er op neerkomt dat de daglichtsterkte in elke ruimte minimaal 10% van die in het open veld moet bedragen. Geen ambtenaar die er op komt domweg deze simpele eis op te nemen, die ook zeer snel met een simpel lichtmetertje is te checken. Een amateurbouwer kan  dit in grote lijnen bereiken door minimaal 10% van de totale buitenoppervlakte uit doorzichtig materiaal te laten bestaan. Hierbij moet uiteraard rekening worden gehouden met schaduwwerking van omringende bomen etc.

Oplossing: dubbel tuinhuisje plus serre

Uit enkele goed geïsoleerde blokhutten kan je een eengezinswoning samenstellen.
Uit enkele goed geïsoleerde blokhutten kan je een eengezinswoning samenstellen.

Het is uiteraard het goedkoopste, gebruik te maken van standaard materialen en componenten. Grote blokhuttenfabrikanten verkopen goed geïsoleerde tuinhuisjes met een oppervlakte van rond de 25 tot 30 vierkante meter voor rond de zesduizend euro per stuk. In 2021 zijn deze prijzen veel hoger geworden: een goed geïsoleerde blokhut van ongeveer 40 m2 met dikke 94 mm dikke wanden kost rond de 40.000 euro. Dit is in principe al een eengezinswoning. Hierbij kan een serre worden toegevoegd van enkele vierkante meters. Dit zal bij zelfbouw rond de duizend euro kosten.
Hierbij moet een betonvloer gestort worden voor een stabiele ligging. Voor rond de vijftig vierkante meter kan dit voor tussen de duizend tot tweeduizend euro. Een eenvoudige douchecabine is bij de bouwmarkt Gamma te krijgen rond de vierhonderd euro, een eenvoudig toilet rond de honderdvijftig euro. Met simpele wastafel, betegeling en riolering komt dit in totaal op vijftienhonderd euro.
Dan de keuken. Een eenvoudig aanrecht met ruimte voor een kookplaat, plus gootsteen komt op ongeveer tweehonderd euro. Het leggen van alle elektrische leidingen zal rond de driehonderd euro kosten.
Een goedkope HR-ketel komt op de twaalfhonderd euro. Hierbij komt nog een geiser voor warm water voor de douche en de keuken. Reken voor al deze apparatuur plus installatie samen op rond de tweeduizend euro.

Wonen voor 50.000-60.000 euro mogelijk
De totale kostprijs, exclusief bouwgrond dan, ligt hiermee onder de zestigduizend euro. Hiervoor heb je dan een mooie energiezuinige bungalow met kleine serre. Voor ongeveer dit bedrag is bij een Lets bedrijf overigens een vijf keer zo groot huis te bestellen. Wel moet dit huis dan nog worden voorzien van de genoemde inbouwapparatuur. Dit zal rond de vijfduizend euro extra kosten.
Waarschijnlijk is door scherp in te kopen nog wel het een en andere op deze prijzen te beknibbelen. Ook is dit een redelijk mainstream en ook ecologisch verantwoorde oplossing. De volgende keer zullen we echt de diepte induiken wat prijzen betreft. Hiervoor is het echter nodig de Nederlandse bouwregels aan onze laars te lappen. Wel zal er geen enkel compromis worden gesloten wat wooncomfort en veiligheid/gezondheid betreft.

Lees ook: Visionaire woonideeën

Geen mens is illegaal zal waarschijnlijk leiden tot dit soort taferelen.

Geen mens is illegaal: de gevolgen van massale immigratie

Nederland en België zijn populair als woonland. Geen mens is illegaal, zegt Bij1. Wat zijn de gevolgen als vestiging in Nederland en België legaal is voor iedereen?

Bevolking stijgt met 40 procent door “geen mens is illegaal”

Volgens een Gallup poll willen rond de 700 miljoen mensen wereldwijd migreren als ze de mogelijkheid hadden. Daarvan wil ongeveer een procent, zeven miljoen, naar Nederland verhuizen. België is minder bekend en kleiner. Daarom willen minder mensen naar België verhuizen: rond de twee miljoen, lijkt aannemelijk. Zeven miljoen nieuwe Nederlanders en twee miljoen nieuwe Belgen zou betekenen dat de bevolking van Nederland en België met 40 resp. 20 procent zou groeien. En Nederland is nog niet eens het populairste migratieland. Van Zwitserland en Singapore zou de bevolking meer dan verdubbelen, respectievelijk bijna verdrievoudigen.

Geen mens is illegaal? Goed nieuws voor bouwbedrijven en huizen- en landbezitters

Voor die miljoenen nieuwe inwoners moet er eerst onderdak komen. Met andere woorden, huizen. Veel huizen. Heel veel huizen. Als in: twee Brussels, en zeven keer Rotterdam er bij. De makkelijkste manier om dat te realiseren is heel veel flats bouwen. Zo creëer je veel woningen op een klein oppervlak. Een wijk met flats zoals de L-flat in Zeist (de grootste flat van Europa) heeft een bevolkingsdichtheid van al gauw 10 000 mensen per vierkante kilometer. Als je ze een beetje Hong Kong style op elkaar prakt. Voor die zeven miljoen extra mensen in Nederland en twee miljoen in België betekent dat een stad, bestaande uit torenflats, van zeven bij tien kilometer, resp. vier bij vijf kilometer, erbij. Kortom: een walhalla voor ondernemende vastgoedinvesteerders.

BNP groeit sterk, de omzet van supermarkten ook

De sterke groei van het BNP komt alleen al door deze extra huizenbouw en de extra consumptie van deze zeven, resp. twee miljoen mensen. Waarvan we aan zullen nemen dat vijf, resp. drie miljoen meerderjarig zijn. Naar schatting zal de sociale dienst rond de 100 miljard, resp. 30 miljard extra aan bijstandsuitkeringen en overige subsidies betalen, waarover later. Daarvan zal veel richting het land van herkomst verdwijnen.

We kunnen wel aannemen dat ze het leeuwendeel van hun besteedbare inkomen bijna geheel in Nederland en België zullen uitgeven. Een bijstandsuitkering is niet bijster hoog, namelijk. Boekhoudkundig komt dat neer op een verhoging van het BNP met rond de twintig procent – de winkels waar ze hun geld uitgeven, moeten namelijk ook weer inkopen doen – het zogeheten multiplier effect van consumptie. Vooral de buurlanden zullen hier overigens blij mee zijn. Hun winkels in de grensregio met de Lage Landen zullen veel meer omzet draaien, terwijl ze niet de kosten voor sociale voorzieningen hoeven te maken.

Veel jonge mannen, tekort aan jonge vrouwen

De groep die wil migreren [1] bestaat vooral uit jonge single mannen tussen de twintig en dertig. Dat is goed nieuws voor de stemmers op Bij1. Dat zijn vooral alleenstaande vrouwen. Het is wat minder goed nieuws voor politie en justitie. En de mannelijke inboorlingen, natuurlijk. Zij zullen veel meer moeite hebben om aan de vrouw te komen. Of voor vrouwen die ’s avonds alleen over straat willen gaan. Jonge mannen zijn vaker crimineel. Vooral single jonge mannen. Wat ook niet helpt is dat deze mannen vooral uit Afrikaanse landen komen. Daar hebben vrouwen een lage status. De top tien emigratielanden is overwegend Afrikaans. [1] [2]

Meer laagopgeleiden die geen Nederlands spreken

Wel blij zijn werkgevers van bedrijven waar veel laag- en middelbaar opgeleiden werken. Zoals tuinders en schoonmaakbedrijven. Het aanbod aan arbeiders stijgt sterk. Zij hoeven geen Polen meer in te huren. Hooggeschoolden zullen minder snel voor de Lage Landen kiezen. Voor hen zijn landen met lage belastingen en hoge inkomens meer in trek. Denk aan Usa en Singapore. Als wordt gelet op de brain drain, zal het aantal hoogopgeleiden in België gevoelig dalen, waar dat in Nederland weer met 21 procent toeneemt [1]. België is een aantrekkelijke migratiebestemming voor Kongolezen en andere Franstalige Afrikanen. Die spreken immers al Frans. Nog meer slecht nieuws voor Vlaamse separatisten dus, Ze verliezen hun meerderheid. En de Nederlanders kunnen dan weer nieuwe Belgenmoppen verzinnen.

Geen mens is illegaal zal waarschijnlijk leiden tot dit soort taferelen.
Bij het importeren van zeven miljoen immigranten zal Nederland waarschijnlijk na enkele jaren veel weghebben van het Palestijnse vluchtelingenkamp Mar Elias in Beiroet. (c) auteur / Visionair.nl

Grote schuld, einde sociaal stelsel

Iemand moet deze miljarden betalen. Die “iemand” is de belasting betalende burger. Er zal een opstand uit breken, als de belasting met een kwart omhoog gaat. Zo begon de 80-jarige oorlog. Dus de overheid zal zich in de schuld gaan steken. In het eerste jaar moet je denken aan netto 70 miljard, resp. 40 miljard staatsschuld per jaar erbij. Ongeveer dertig procent komt namelijk terug als BTW en andere belastingen. Op termijn meer. Als meer mensen werk vinden. Voor beide landen betekent dat meer schuld. Dat de staatsschuld per jaar met een slordige 20 procent, resp. 15 procent per jaar stijgt.

We hebben al eerdere ervaringen met migranten. Veel van hen zullen werkloos blijven. Zeven op de tien Syrische en Somalische migranten in Nederland zijn nu nog steeds werkloos [3]. De hoogopgeleiden zullen sneller aan het werk komen. Waarschijnlijk verlaagt de regering na enkele jaren de bijstand flink. Alleen zo blijft het betaalbaar.

“Geen mens is illegaal” en etnisch conflict

Diversiteit is niet altijd positief. Uit onderzoeksdata [4] uit Bosnië blijkt een sterke samenhang tussen een gemengde bevolking en sociale onrust. Om de Lage Landen rustig te houden, zal er dus een vorm van politiestaat moeten worden ingevoerd. Dit sluit naadloos aan op het nogal totalitaire partijprogramma van Bij1 [5]. De partij wil onder meer de zeggenschap over bedrijven overdragen aan de werknemers. Ook allerlei extra anti-discriminatieregels dwingend opleggen. Toxische mannelijkheid straffen. En ook nationalisaties. Dan nog een eenmalige coronaheffing op alle vermogen. Dit lukt alleen via een dictatuur.

De rijksten zullen het land verlaten. Met geld ben je overal welkom. De rest kan niet weg. Ze hebben een huis. En een baan. Ook een gezin. Zij zullen dus niet zonder slag of stoot hun bezit opgeven. Dit is een recept voor onrust. Kortom: laten we dit maar niet doen. Geen mens is illegaal, maar Libanon is geen leuk vooruitzicht.

Hezbollah-aanhangers hebben veel ervaring in het uitvechten van gewapende conflicten. Hun grote ervaring gaat erg van pas komen in het Nederland van Bij1. Bron: foto van auteur, in Hezbollah Tourist Landmark of the Resistance, Mleeta, Libanon

Bronnen

  1. Neli Esipova, Anita Pugliese en Julie Ray, Gallup, More Than 750 Million Worldwide Would Migrate If They Could, 2018
  2. Measuring Global Migration Potential, 2010–2015, IOM, 2017
  3. Zeven van de tien Somaliërs in de bijstand, CBS, 2015
  4. Natalija Novta, Ethnic Diversity and the Spread of Civil War, Journal of the European Economic Association, Volume 14, Issue 5, 1 October 2016, Pages 1074–1100, https://doi.org/10.1111/jeea.12171
  5. Partijprogramma Bij1, 2021
Op dit moment gebruikt Nederland 66% van het grondgebied voor landbouw. Wat, als we de landbouw gewoon afschaffen? Bron/copyright: visionair.nl

Moeten we in Nederland de landbouwgrond veranderen in woongebied en natuur?

De grootste grondgebruiker in Nederland is de landbouw. De interimmanager Iman Stratenus en zijn adellijke compaan jonkheer Eppo Folef Marie van Nispen tot Sevenaer, met een juridische achtergrond, hebben naar eigen zeggen dé oplossing. Wat, als we de landbouw in Nederland afschaffen en de vrijkomende grond inrichten als natuurgebied?

Stadsstaat Nederland heeft een grotere bevolkingsdichtheid dan menige wereldstad. Op 40 000 vierkante kilometer land huisvest Nederland 17 miljoen mensen. Ongelofelijk genoeg slaagt Nederland er ook in om op landbouwgebied grotendeels zelfvoorzienend in voedsel te zijn. Dit tegen een prijs. Zo wordt het land drooggemalen, waardoor de bewortelbare zone op akkers groter wordt en deze begaanbaarder worden voor zware landbouwmachines. Met als gevolg dat natuurgebieden verdrogen en er structurele vochttekorten ontstaan.

Wat, als we de landbouw gewoon voor het grootste deel afschaffen en het vrijkomende land bestemmen tot natuurgebied en voor woningbouw? Dat zou in één klap de problemen met emissierechten oplossen. Ook komt er dan land vrij voor de verbouw van biomassa, een ander idee dat erg hip is onder klimaatvrienden. Dit is het voorstel van beide voorgenoemde heren van het initiatief natuurrijknederland.

Het idee is simpel. Maak de helft van Nederland natuurgebied. Koop het grootste deel van de boeren uit met de opbrengst van het verkopen van een deel van de landbouwgrond als grond voor woningbouw. De auteurs noemen 1 miljoen nieuwe duurzame woningen. Bestem de rest voor de verbouw van biomassa en als natuurgebied, bijvoorbeeld om vossenjachten te houden. Importeer voortaan ons voedsel uit het buitenland.

Op dit moment gebruikt Nederland 66% van het grondgebied voor landbouw.  Wat, als we de landbouw gewoon afschaffen? Bron/copyright: visionair.nl
Op dit moment gebruikt Nederland 66% van het grondgebied voor landbouw. Wat, als we de landbouw gewoon afschaffen? Bron/copyright: visionair.nl

De schrijvers van dit rapport hebben duidelijk een economische achtergrond. Ze gaan er vanuit dat Nederland de komende tientallen jaren ‘business as usual’ zal doormaken met een stabiel internationaal systeem, waarin het economisch gezien inderdaad slimmer is om ons voedsel te importeren dan om hiervoor schaarse grond te benutten.

Zeker in deze instabiele geopolitieke situatie, waarin bestaande bondgenootschappen uit elkaar vallen en nieuwe geopolitieke breuklijnen ontstaan, is dit niet erg verstandig. Uit de covid-19 crisis bleek al dat landen hun eigen bevolking prioriteren. Zendingen mondkapjes op doorvoer naar andere Europese landen werden in beslag genomen, Frankrijk voerde een exportverbod voor covid-19 beschermingsmiddelen in. Het is ronduit dwaas en onverantwoordelijk om aan te nemen dat als er een wereldwijde hongersnood op zal treden, onze buurlanden ons uit de brand zullen helpen als hun eigen bevolking honger lijdt.

De reden dat er in Nederland zoveel ruimte is voor landbouw ten koste van ander grondgebruik is niet triviaal. Zoals de boeren zelf het kort en bondig formuleren: U moet goed weten, wij boeren zorgen voor eten.

Stellen wij 12.000 vierkante kilometer landbouwgrond buiten gebruik, zoals dit tweetal voorstelt, dan is Nederland niet meer zelfvoorzienend op het gebied van voedsel. Onze (over)grootouders hebben allen in de Hongerwinter van 1944 ondervonden wat voor akelige gevolgen het heeft om in tijden van crisis afhankelijk te zijn van het buitenland.

Het is beter, om bijvoorbeeld kritisch te kijken naar het staande asiel- en immigratiebeleid (nu verantwoordelijk voor meer dan tachtig procent van de bevolkingsgroei, zie https://www.cbs.nl/nl-nl/dossier/dossier-asiel-migratie-en-integratie/hoeveel-immigranten-komen-naar-nederland-) en creatiever om te springen met de bestaande ruimte dan nu, bijvoorbeeld door meer ondergrondse bouw en het verplaatsen van de ecologisch meest belastende landbouwactiviteiten naar zee. Drie vijfde deel van het Nederlandse grondgebied is zee. Op termijn kan veel landbouwgrond inderdaad een andere bestemming krijgen, maar alleen als we er in slagen om vervangend voedsel te produceren in bijvoorbeeld landbouwflats, op synthetische wijze of op zee.

Komt er een nieuwe hongerwinter? Gelukkig lijkt die kans klein - Nederland is meer dan zelfvoorzienend in voedsel. Bron: ANEFO, onbekende fotograaf

Kan covid-19 onze voedselketen verstoren?

Nu in Nederland en de rest van Europa de epidemie aan het afnemen is, zien we steeds duidelijker de gevolgen van deze crisis. Een ervan is dat duidelijk is geworden, hoe fragiel ons handelsnetwerk is. Komt de voedselvoorziening in gevaar?

Aan het begin van de crisis waren er angst voor tekorten. Zo was er na paniekzaaierij op social media een massale run op wc-papier, waardoor supermarkten kampten met lege schappen. In de magazijnen van fabrikanten en groothandelaren lag ruim voldoende wc-papier.
Dit gold niet alleen voor wc-papier. Onze supply chain is voor alsnog intact gebleven. Er waren genoeg voorraden, supermarkten werden ’s nachts bevoorraad en de slechtbetaalde vakkenvullers en cassières werden essentiele beroepsbeoefenaars.
Tekorten zijn voorkomen, behalve in de zorg. Het geeft het gevoel dat de crisis overwonnen is. Maar is dit gevoel terecht?

Kans op voedseltekorten
Nederland is nog een van de rijkste landen ter wereld. Dat betekent, dat uitgaven aan voedsel slechts een beperkt percentage van ons maandelijke budget innemen. Zo geven mensen op bijstandsniveau gemiddeld rond de tweehonderd euro per persoon per maand aan voedsel uit [1]. Dat komt neer op twintig procent van het inkomen op bijstandsniveau van alleenstaanden. De vaste lasten zijn echter hoog in Nederland. Dat betekent, dat een grote stijging van de kosten van voedsel voor de allerlaagste inkomens grote problemen gaat opleveren. In armere landen is dit probleem nog veel groter. Schrijver dezes is aan het begin van de coronacrisis in Libanon geweest. Libanon is een klein, dichtbevolkt land (zeven miljoen mensen op een oppervlakte van een kwart van Nederland). Zo zat Libanon al behoorlijk in de problemen voordat de coronacrisis uitbrak. Economisch wanbeheer, het instorten van toerisme en het opdrogen van de geldstroom uit Syrië bracht het land al op de rand van de afgrond. De coronacrisis leverde de genadeslag. Er is nu (mei 2020)  sprake van acute hongersnood in dit ooit welvarende land[2].

Komt er een nieuwe hongerwinter? Gelukkig lijkt die kans klein - Nederland is meer dan zelfvoorzienend in voedsel. Bron: ANEFO, onbekende fotograaf
Komt er een nieuwe hongerwinter? Gelukkig lijkt die kans klein – Nederland is meer dan zelfvoorzienend in voedsel. Bron: ANEFO, onbekende fotograaf

Er zijn nu rijen van uren[2] voor de voedselbank. Geweld voor voedsel is niet uitgesloten. Voedselrellen werken erg destabiliserend. De Arabische Lente begon met voedselrellen.
Vooralsnog blijft het rustig. Velen accepteren de lockdown en mensen willen niet nog meer chaos. Toch wordt de onvrede groter, wat zich vertaalt in demonstraties om de lockdown te beëindigen

Geen directe reden tot zorg in Nederland. Althans op papier
Nederland is vruchtbaarder en iets minder dicht bevolkt dan Libanon. Als Nederlanders over zouden stappen  op een vleesarm dieet, is Nederland in staat om veel meer dan de tegenwoordige bevolking te voeden volgens het Landbouw Economisch Instituut[3], in een onderzoek uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse regering. Met de huidige veeteelt is de voedselbalans negatief. Om de enorme hoeveelheden varkens, kippen en rundvee van voer te voorzien is een veelvoud van de landbouwoppervlakte in Nederland nodig. De export zal stil komen te liggen onder dit rampscenario, waardoor deze bedrijfstakken drastisch in zullen krimpen. Ook dreigen op de langere duur kunstmesttekorten. Stikstof kunnen we lokaal uit de lucht sourcen, magnesium uit zeewater en kalium uit Franse kalimijnen, maar fosfaten komen uit Marokko. Tenzij er echt vervelende omstandigheden uitbreken, zoals een burgeroorlog, een extreme zonnevlam of extreme weersomstandigheden is de voedselvoorziening in Nederland voor langere tijd safe. Zeker als er zeewierfarms in de Noordzee worden aangelegd.

Maar wat als de Nederlandse overheid ook hier het af laat weten?
De afhandeling van de coronacrisis liet blunder na blunder zien. Voor een groot deel ligt dit aan de erg bureaucratische organisatie van de Nederlandse gezondheidszorg. Nederland heeft ervaring met de hongerwinter van 1944-1945 en is daarom veel beter voorbereid op hongersnood dan op een epidemie. Boeren zijn veel zelfstandiger en minder gebonden aan protocollen dan zorgprofessionals. Ook is het ministerie van landbouw kleiner en veel minder bureaucratisch dan VGZ. Wel moeten ze zich aan steeds verder doorwoekerende milieuwetgeving, zoals de stikstofnorm, houden.

Robuustheid inbouwen
Ons land is klein en goed georganiseerd, maar bij een echte systeemcrisis is het niet uitgesloten dat het interlokale distributienetwerk gaat falen. In dat geval is een lokaal back-upplan levensreddend. Volkstuinen, lokale telers en voedselverwerkers kunnen in dat geval voor voedselzekerheid zorgen. De Nederlandse tuinbouw draait voor een groot deel op buitenlandse uitzendkrachten. Waarom hier geen Nederlandse werklozen en arbeidsongeschikten aan het werk zetten? Dit zou ons land ook minder vatbaar maken voor systeemcrises en landbouwvakkennis verspreiden onder een groter deel van de bevolking.

Bronnen
1. NIBUD – Wat geeft u uit aan voeding? (2020)
2. NOS – Libanon – hongersnood betekent allemaal zelf groente verbouwen (2020)
3. BN de Stem – Rijen van uren voor de voedselbank (2020)
4. LEI – Nederland kan zelfvoorzienend worden met voedsel (2013)

Bij anti-Erdogan demonstraties, zoals hier, staat meestal een mannetje van de Turkse overheid foto's te maken. Bron: Wikimedia Commons

Bemoeienis Turkije bewijst dat dubbele nationaliteit niet werkt

Nu Turkije steeds meer verandert in een islamistische dictatuur, blijkt dat de lange arm van Ankara ver reikt. De Turkse ambassade heeft gedetailleerde lijsten verspreid van ’terroristische’ organisaties die banden met de islamistische prediker Fethullah Gülen zouden hebben. Waarom speelt Turkije nog steeds de baas over mensen die hier al dertig jaar wonen en de Nederlandse nationaliteit hebben?

Dubbele loyaliteit, vooral naar Turkije
De Turken die in Nederland wonen, bezitten naast de Turkse ook de Nederlandse nationaliteit. Zoals iedereen weet die in een wijk heeft gewoond waar veel Turken huizen, is het enthousiasme van Turkse voetbalfans voor het Turkse team groter dan voor het Nederlandse team. Dit blijkt ook tijdens verkiezingen voor het Turkse parlement. In steden met een grote Turkse gemeenschap, zoals Deventer, staan verkeersborden met de route naar de zaal waar het stembureau staat.

Hoe bemoeit de Turkse overheid zich met de Nederturken?
Vrijwel alle soennitische Turken in Nederland gaan naar één van de door de Turkse staat gesponsorde moskeeën. Deze staan onder rechtstreeks beheer van het Turkse Directoraat van Godsdienstzaken, Diyanet. Deze is in Nederland actief onder de naam Islamitische Stichting Nederland.  Onder deze koepel valt zelfs een eigen voetbalvereniging met een website geheel in het Turks. Ook het sociale leven van de Nederturken staat hiermee voor een belangrijk deel onder beheer van de Turkse overheid.

Niet-soennitische Turken klagen dat ze wel belasting moeten betalen voor de uitgebreide activiteiten van Diyanet, maar dat deze alleen het soennisme verspreidt.

Ook organiseert de Turkse overheid demonstraties onder Nederturken, wat al in 2015 tot Kamervragen van de Christenunie heeft geleid, is de Turkse geheime dienst MIT erg actief in Nederland en, wat de ogen heeft geopend van veel mensen, betrekt het regime-Erdogan de Nederturken in haar heilige oorlog jegens voormalig bondgenoot en mede-islamist Fethullah Gülen.

Bij anti-Erdogan demonstraties, zoals hier, staat meestal een mannetje van de Turkse overheid foto's te maken. Bron: Wikimedia Commons
Bij anti-Erdogan demonstraties, zoals hier, staat meestal een mannetje van de Turkse overheid foto’s te maken. Bron: Wikimedia Commons

Waarom bemoeit de Turkse overheid zich met de eigen onderdanen in Nederland?
Er zijn miljoenen Turken naar vooral Europa gemigreerd. Naar schatting bevinden zich ongeveer 3,7 miljoen houders van de Turkse nationaliteit  buiten Turkije, waarvan het leeuwendeel (3 miljoen) in Duitsland, bijna een half miljoen in Frankrijk en 370.000 in Nederland (in België wonen minder dan 40.000). Hiermee woont 6%, een aanzienlijk deel van de Turkse bevolking van ongeveer 60 miljoen, in het buitenland. Deze vormen een bron van potentiële oppositie (de reden voor de heksenjacht op Gülenisten in het buitenland – Gülen beschikt over een enorm internationaal netwerk) en zijn veel kapitaalkrachtiger dan de Turken in het moederland. Er is ook een financieel argument. Ze brengen het nodige geld in het laatje. Bijvoorbeeld door het afkopen van de dienstplicht, wat een Turkse man traditioneel € 6000 kostte, nu door het regime-Erdogan teruggebracht naar duizend euro. Ook investeren ze veel in het land van herkomst. Ze zijn ook hoger opgeleid dan de in Turkije achtergebleven Turken.

Steeds belangrijker wordt de enorme invloed die Erdogan heeft door de aanwezigheid van de Turkse minderheid in vooral Duitsland en Nederland. Daar maken Turken enkele procenten van de bevolking uit, waardoor Erdogan een bruikbaar drukmiddel heeft om deze regeringen onder druk te zetten. Erdogan is een gewetenloze leider, die al eerder bewezen heeft terrorisme en onethische streken niet te schuwen. Gezien de militaire training die veel Turken nog steeds ondergaan of hebben ondergaan, zou hij in theorie deze mannen in het geheim kunnen bewapenen. Dat zou enorme problemen opleveren, al zou dit, als het ontdekt werd, vermoedelijk het einde betekenen van de Turkse aanwezigheid in Europa en het NAVO-lidmaatschap, zo niet het afzetten van Erdogan als president.

Dubbele nationaliteit afschaffen
Door de dubbele nationaliteit af te schaffen, zouden deze problemen verholpen zijn. Iedere Turk in Nederland krijgt dan de keus, of zijn Nederlandse, of zijn Turkse nationaliteit op te geven. De goed geïntegreerde Turken zullen dan de Turkse nationaliteit opgeven, de Erdogan-aanhangers de Nederlandse. Deze zullen dan terugkeren naar Turkije. De moskeeënkoepel van Diyanet en het uitgebreide informantennetwerk zal dan ook opgeheven worden. Dit zou een belangrijke bron van binnenlandse onrust in Nederland wegnemen en het leven voor Turkse minderheden, zoals Koerden, Assyriërs, Alevieten en seculiere Turken, een stuk aangenamer maken.

Het wapen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In de Gouden Eeuw was Nederland een republiek. Bron: Wikimedia Commons.

Tijd voor de republiek?

In de Gouden Eeuw heette Nederland de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In die tijd legden de Nederlanders de basis van de Industriële Revolutie. Nu zitten de Nederlanders opgescheept met een koningshuis. Waarom eigenlijk?

Het wapen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In de Gouden Eeuw was Nederland een republiek. Bron: Wikimedia Commons.
Het wapen van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. In de Gouden Eeuw was Nederland een republiek. Bron: Wikimedia Commons.

Nederland als apenkolonie
Het koningshuis is in Nederland mateloos populair. Vooral de charmante brokkenpilote Máxima Zorreguieta, net als de voormalige majesteit dochter van een foute vader, wat een natuurlijke band tussen beide dames schepte, slaagt er in de harten van de op koninklijk gebied weinig verwende oranjeklanten te stelen. De reden is vermoedelijk dat de meeste mensen de behoefte hebben aan iemand om tegen op te kijken. De invloedrijkste familie in de stam. Hierdoor voelt de onnatuurlijk grote mensenstam Nederland toch als een vertrouwde apenkolonie. Wat dat betreft is er weinig verschil tussen de Nederlanders en de Samburu in Ethiopië (al zijn de Samburu een stuk gastvrijer). Zelfs in de door-en-door republikeinse Verenigde Staten zien we dat de familie Kennedy een dergelijke sociologische rol speelde. Klaarblijkelijk is hier sprake van een elementair menselijke behoefte. Waarom dan toch een einde aan dit psychologisch belangrijke mechanisme en invoering van een republiek?

Wat is de nationale aard van Nederland?
Nederland, althans het kerngebied Holland zeker, is een drooggelegd moeras in de delta van twee grote rivierenstelsels. Op het eerste gezicht lijkt het een onmogelijkheid om in een drassig moeras een welvarend land te vestigen. Dit kregen de Nederlanders dan ook alleen voor elkaar door een groot vermogen tot samenwerking en lange-termijn denken te ontwikkelen. Samenwerking is nodig om zeker te stellen dat het gemeenschappelijk drooggelegde moeras niet onderloopt. Haantjesgedrag is dan wel het allerlaatste wat je kan gebruiken. Alleen als iedereen in de groep bereid was zijn eigen belang ondergeschikt te maken aan dat van de groep als geheel, maakte deze onderneming een kans.
Het droogleggen van meren als de Beemster en de Purmer was een taaie klus, zeker met de primitieve middelen (windmolens) van die tijd.  Ook brachten landerijen soms pas na de tweede generatie welvaart. Kortom: dit vergde een ongekende mate van lange-termijn denken.
In deze tijd werden de kernwaarden van Nederland in de nationale psyche vastgelegd. Deze kernwaarden van Nederland zijn: samenwerken van gelijken en lange-termijn denken. Erg creatief zijn Nederlanders doorgaans niet, dat is te afwijkend van de middenmoot, maar in samenwerken en handel zijn ze meesters.

Koningshuis on-Nederlands
Hiermee is de natuurlijke bestuursvorm voor Nederland een republiek. Toch is er een einde gekomen aan de republiek. De reden is de Napoleontische bezetting en daarna het congres van Wenen, dat besloot dat Frankrijk een sterke bufferstaat in het noorden nodig had om in toom gehouden te worden. Erg veel op met democraten hadden de deelnemers aan dat congres (met de guillotines van de Franse Jacobijnen en Napoleon’s veldtochten nog vers in het geheugen) niet. Dus werd besloten het koninkrijk der Nederlanden te scheppen, bestuurd door de overigens kundige vorst Willem I. Kortom: een in feite wezensvreemde bestuursvorm werd door buitenlandse mogendheden aan de Nederlanders opgelegd.

In de Republikeinse tijd was Nederland een centrum van innovatie en ondernemingslust. Met de troonsbestijging van  Willem I kwam het initiatief meer bij de vorst, en na Thorbecke (1848) de regering te liggen. Er ontstond een centralistische staat, die veel taken van de ondernemers overnam. De passieve mentaliteit van veel Nederlanders dateert  van deze tijd. In de negentiende eeuw was Nederland een armoedig gebied, waarbij een groot deel van bijvoorbeeld de Amsterdamse burgerij in armoede leefde. Pas na de terugdringing van de invloed van het koningshuis en het opkomen van meer democratische instituten, begon de welvaart weer toe te nemen.

Op dit moment zien we dat het koningshuis en gelieerde oranjefielen een verstikkende invloed uitoefenen op dit land. Neem bijvoorbeeld de Raad van State, waarin veel vriendjes van de majesteit zetelen of zetelden. Een republiek, waarin het primaat bij de bevolking ligt, zou voor een verfrissende schoonmaakbeurt in de politiek zorgen. Hierbij zou ook zeer kritisch gekeken worden naar allerlei verdragen waarbij nu onaanvaardbaar veel soevereiniteit overgedragen is aan Brussel en andere internationale organen.

De nieuwste vijand nummer één voor de VN: Zwarte Piet. Bron: Wiki media Commons

Zwarte Piet als ambassadeur voor de multiraciale samenleving

Het is onlosmakelijk onderdeel geworden van de Nederlandse traditie. De jaarlijkse discussie over de folkloristische figuur Zwarte Piet en racisme. Dit jaar is de discussie anders, omdat ook het buitenland er zich mee is gaan bemoeien. Maar is de heilige oorlog van de antiracisten tegen Zwarte Piet wel terecht?

Waar komt Zwarte Piet vandaan?
Bijna ieder kind in Nederland is er mee opgegroeid. De geefgrage grijsaard Sint-Nicolaas uit Spanje en zijn slimme assistenten die wel raad weten met stoute kinderen: de Zwarte Pieten. Zwarte Piet kent diverse incarnaties: vanaf de griezelige Krampus uit Oostenrijk, Hongarije en Tsjechië tot de Perzische Hajji Firuz, die onlosmakelijk onderdeel is van het Perzische joelfeest Nowroez. De oorsprong van dit kinderfeest ligt in een zeer ver verleden, waarschijnlijk nog uit de tijd dat alle Indo-Europese volkeren nog in het zuiden van de Oekraïne woonden.  Dit moment ligt nog ver voor het begin van de jaartelling, in een tijd dat de westelijke helft van ons land geregeld onder water liep en de lokale bewoners het vege lijf zochten op terpen en eerder tot slaven werden gemaakt dan slaven hielden.

De nieuwste vijand nummer één voor de VN: Zwarte Piet. Bron: Wiki media Commons
De nieuwste vijand nummer één voor de VN: Zwarte Piet. Bron: Wikimedia Commons

Welke rol speelt Zwarte Piet nu?
In het werkje van de grondlegger van de huidige St. Nicolaasfolklore, de onderwijzer Jan Schenken, is Zwarte Piet de helper en metgezel van Sinterklaas. Brave kinderen krijgen snoep en stoute kinderen met de roe. Als ultiem dreigement bedacht de moralistische Schenken de zak, waarin Zwarte Piet heel stoute kinderen stopte en meenam naar Spanje. Ondertussen zijn deze scherpe kantjes van het sinterklaasfeest af, en de meeste kinderen vinden het natuurlijk geweldig nieuws om op vakantie naar Spanje te kunnen. Het aantal Zwarte Pieten is sterk toegenomen en elke Piet vervult een baan in een complexe organisatie.

Zwarte Piet als ruimtevaarder of wetenschapper
Op dit moment doen in Nederland gekleurde mensen het iets minder goed dan gemiddeld. Een onderdeel hiervan is het probleem, dat er in Nederland behalve profvoetballers geen algemeen bekende positieve rolmodellen zijn. In feite hebben we een zwarte ruimtevaarder of een zwarte topwetenschapper nodig, een soort Neil DeGrasse Tyson. We zouden het sinterklaasfeest zo kunnen ombouwen, dat de Zwarte Pieten niet alleen de cadeautjes uitdelen, maar ze ook maken. Met een 3D-printer bijvoorbeeld. Dit is ook de realiteit: de meeste Sinterklaascadeautjes worden door Chinezen en anderen niet-westerlingen in elkaar gezet en ook in toenemende mate bedacht en ontworpen. Ook moet er in het Sinterklaasjournaal meer aandacht komen voor kennis en kunde van de Zwarte Pieten, bijvoorbeeld voor de technische opleiding die ze gevolgd hebben.

Je zou tussen de Zwarte Pieten ook enkele licht gekleurde Pieten kunnen laten lopen die op voet van gelijkheid met de anderen samenwerken en zwart geschminkt worden. En waarom is Zwarte Piet altijd een man? Uiteraard worden Pieten opgeleid op de Pietenacademie waar alleen kinderen die goed hun best doen op school tot toegelaten worden. En uiteraard: de stoomboot kan niet meer. Waarom geen Sinterklaasfabriek op de maan?

Eurostaete is het geel-omrande gebied. Door een fout van het Duitse kadaster werd dit statenloos.

Vrijstaat Wonderland opgericht in niemandsland Nederland en Duitsland

Door een bureaucratische fout is er nu toch een klein stuk niemandsland ontstaan tussen Nederland en Duitsland. Aanleiding voor honderden idealisten om na te denken over hun ideale land, Vrijstaat Wonderland.

Fout van het Duitse kadaster
Staten zijn uitermate hebberig bij het opeisen van land. Vrijwel elke vierkante meter land op aarde, en ook veel zee, behoort toe aan een staat.

Het verhaal van Vrijstaat Wonderland begon bij een fout, of misverstand, bij het Duitse kadaster. Tussen grenspalen 142 en 144 nabij het Drentse Coevorden volgt de grens tussen Duitsland en Nederland een inmiddels gedempte sloot. Volgens een grenstractaat tussen Nederland en Hannover uit 1824 (getekend in 1825) werd bepaald dat de grens tussen de palen 8 en 9 de contouren van deze sloot volgt, waarbij de sloot in zijn geheel bij Hannover hoort.[1] Later werden grenspalen 8 en 9 hernoemd in 142 en 144, waarbij een tussenpaal die aan het noordelijkste punt van deze uitstulping staat nummer 143 kreeg. Bij een grondtransactie werd door een Duitse notaris alleen de grond binnen de uitstulping tot aan het midden van de sloot in het Duitse Grundbuch ingeschreven. Hierdoor ontstond in feite een strook niemandsland van zo’n 500 meter lang en 6 meter breed (de afstand tussen het midden van de sloot en de grenspalen) oftewel 3000 vierkante meter, aldus Wikipedia.

Eurostaete is het geel-omrande gebied. Door een fout van het Duitse kadaster werd dit statenloos.
Eurostaete is het geel-omrande gebied. Door een fout van het Duitse kadaster werd dit statenloos.

Juridische haarkloverijen met de gemeente Coevorden, die niet al te netjes met eigendomsrechten omsprong, vormden de directe aanleiding. De eigenaar van de grond, gepromoveerd klinisch chemicus Gerrit Beukeveld, besloot vanwege de naar eigen zeggen onrechtvaardige behandeling die hij onderging, om op de smalle strook niemandsland een eigen land uit te roepen. Eerst Vrijstaat Beukeveld, dan Eurostaete geheten, waarvan nu een deel in samenwerking met een groep idealisten uitgeroepen is tot het project Vrijstaat Wonderland. De website van Vrijstaat Wonderland spreekt over een tien keer zo klein stuk, van 300 vierkante meter. Dit is ongeveer de oppervlakte van een groot vrijstaand huis met tuin. Alleen als er een erg hoge flat gebouwd wordt, en/of een diepe kelder natuurlijk, kunnen hier veel mensen wonen.

Helaas voor Beukeveld trok de gemeente Coevorden zich van zijn protesten niets aan en gaf aardoliemaatschappij NAM toestemming om een pijpleiding over het niemandsland aan te leggen. Reden voor Beukeveld om in een brief aan toenmalig premier Balkenende te dreigen deze illegaal geplaatste buis op te blazen, wat hem op een nacht cel in een politiebureau kwam te staan.

Zowel Nederland als Duitsland erkennen de nog op te richten staat niet.

Wat gaat er nu gebeuren?
Dat bepaal jij. Althans: als je je aanmeldt bij de Stichting Vrijstaat Wonderland en een tientje “administratiekosten” betaalt. Daarmee kan je je als ‘uitwoner’ van de staat in wording inschrijven. Wonderland is onderdeel van het tien keer zo grote land Eurostaete. Zondag 30 augustus 2015 is er een grondwetgevende vergadering van de staat in wording in het dorpshuis van Wijchen, een dorpje bij Nijmegen. Kort na deze datum is de onafhankelijkheidsceremonie gepland.

Gaan deze plannen lukken?
Het internationale recht is er in principe duidelijk over. Een stuk grond dat door geen andere staat geclaimd wordt is terra nullius. Dit kan door iedereen geclaimd  worden. Daarmee zou er een staat ontstaan. Het internationale recht doet geen uitspraken over de grootte die deze staat moet hebben. Wel moet de staat een vaste bevolking, regering, grondgebied en de mogelijkheid met andere staten te wisselwerken hebben. Lastiger wordt het om deze staat erkend te krijgen door bestaande staten.

Europeanen waren uiterst vervelende immigranten.

Hebben we immigratie nodig?

Zogeheten deskundigen, zoals de Maastrichtse importhoogleraar  Ronald Skeldon, verkondigen kommer en kwel door de vergrijzing, zoals in de volgende amusante links-conservatieve NOS-reportage. Volgens hen sterft Nederland uit, als we niet de immigranten met bootladingen tegelijk binnenhalen. Maar klopt dat wel? Wat is een slim immigratiebeleid?

Skeldon, net als de NOS-staf die hem interviewt, heeft duidelijk geen flauw benul van de technologische veranderingen die de komende vijfendertig jaar op stapel staan. Hij wil problemen met immigratie oplossen, waar bijvoorbeeld in Japan al doeltreffende oplossingen voor zijn ontwikkeld. Wellicht kunnen ze de volgende keer hun licht opsteken bij de collega’s van Tegenlicht, of hier op Visionair natuurlijk.

Waarom is er migratie?
Gedurende vele eeuwen waren Nederland en in mindere mate België een emigratieland. Miljoenen mensen buiten Nederland en Vlaanderen hebben Nederlandstalige voorouders. Nu zijn de rollen omgedraaid en zijn de Lage Landen een populaire immigratiebestemming.

De redenen waarom mensen migreerden zijn door de eeuwen heen hetzelfde. Migranten hopen in hun nieuwe vaderland een beter, bijvoorbeeld veiliger, vrijer of welvarender bestaan voor henzelf en hun kinderen te vinden.

Voor- en nadelen van migratie
Dankzij migranten kunnen tekorten op de arbeidsmarkt opgevangen worden en hoeven ondernemers geen nee te verkopen aan klanten. Migranten, vooral ontwikkelde immigranten, brengen soms bijzondere kennis en vaardigheden, waardoor er nieuwe bedrijfstakken opbloeien. Dankzij migranten begrijpt de inheemse bevolking andere culturen beter.

Europeanen waren uiterst vervelende immigranten.
Europeanen waren uiterst vervelende immigranten.

Er zijn ook nadelen. Migranten komen meestal ongevraagd en beschikken vaak niet over de vaardigheden waar ondernemers behoefte aan hebben. Leefgewoontes sluiten vaak niet aan bij die van de inboorlingen. Sommige, vooral islamitische immigranten nu, maar in voorbije eeuwen Europese kolonisten in het buitenland, hebben de neiging, hun eigen normen en waarden dwingend op te leggen aan de oorspronkelijke bevolking.

Samengevat kunnen we dus zeggen, dat vooral begaafde, veelzijdige en coöperatieve immigranten die zich goed aanpassen positief uitpakken voor het immigratieland. Overheersende, exploitatieve immigranten kunnen het beste geweerd worden.

De mythe van de vergrijzing
Het gemiddeld aantal kinderen per Nederlandse vrouw, 1,72, ligt onder het vervangingsniveau van 2,1. In België is de situatie zelfs nog beter met 1,79 kind. Dit wordt in de praktijk opgevangen doordat de Nederlanders en Belgen steeds langer leven. Ze zijn ook gezonder dan vroeger, waardoor mensen nu langer door kunnen werken dan vroeger. Er komen steeds meer robotische hulpmiddelen: met een exoskelet kan een tenger omaatje van in de tachtig een laaglandgorilla formaat Bokito de ring uit gooien. De pensioenleeftijd wordt nu verhoogd tot zeventig jaar.

Werken op afstand en telepresence
Immigranten hoeven ook niet meer fysiek aanwezig te zijn, maar kunnen virtueel hun werk doen. Steeds meer vergaderingen worden nu met behulp van video conferencing gehouden. De deelnemers kunnen op duizenden kilometers afstand van elkaar zitten. Telepresence robots, bestuurd door mensen op een ander werelddeel, kunnen bijvoorbeeld de bewegingen van een chirurg of een lasspecialist overnemen. Hiermee heb je wel de voordelen van immigratie, maar niet de nadelen. Immigranten zullen weer fellow travelers worden: mensen die door de liefde of doordat ze zich aangetrokken voelen tot de cultuur van een land, gaan verhuizen. Niet tegen wil en dank.

Machthebbers hebben alleen macht, omdat andere mensen ze die macht geven.

Niet stemmen de beste keuze?

Politici trekken zich alleen rond verkiezingstijd iets aan van de kiezers. Heeft stemmen zin, of is stemmen alleen het legitimeren van een ondemocratische poppenkast?

De keuze die voorligt: pro-systeem, anti-systeem of het systeem veranderen
De politieke partijen in Nederland zijn ruwweg in drie categorieën te verdelen: het establishment, partijen die deel willen uitmaken van het establishment en principiële partijen. De partijen die deel uitmaken van het establishment zijn de partijen die door de regenten op dit moment fatsoenlijk genoeg worden bevonden om burgemeesters leveren. Zo’n 85-90% van alle burgemeesters behoort tot de partijen PvdA, CDA en VVD: het core establishment.[1] Ook D66 (6%), Groen Links (3%) en de twee kleine christelijke partijen (samen 3%) leveren enkele burgemeesters. Deze partijen zijn hiermee te zien als semi-establishment. Ze mogen komen opdraven om het establishment te ondersteunen en worden hiervoor af en toe met wat kruimels beloond.

Het moet inderdaad eerlijker, bijvoorbeeld met het referendum.
Het moet inderdaad eerlijker, bijvoorbeeld met het referendum.

Dit maakt de overige partijen tot outsiders. De grootste outsiders zijn de PVV en de SP. De PVV vertegenwoordigt de nationalistische, anti-islamitische stroming. De SP heeft een sterk socialistisch perspectief en is gematigd nationalistisch. Aantrekkelijk aan de SP is dat SP’ers hun inkomen in moeten leveren aan de partij. Daar is het establishment niet blij mee, want baantjesjagers, die makkelijk kunnen worden gelijmd, worden zo geweerd uit de partij. Een interessant alternatief vormt de Dierenpartij, waarschijnlijk de meest visionaire partij van Nederland.

Een zinnige keuze kan ook zijn: niet stemmen. Niet uit luiheid of gebrek aan betrokkenheid, maar omdat u het huidige systeem domweg u niet vindt vertegenwoordigen. Door te stemmen geeft u een politicus een zogeheten mandaat: de morele bevoegdheid namens u te handelen. Stemt u niet, dan bent u niet medeplichtig aan diens faalbeleid.

Verkorte stemwijzer
Of en wat u wilt stemmen, hangt af van uw politieke overtuigingen. Vindt u dat het kabinet moet blijven zitten, ondanks het slechte beleid, dan kunt u stemmen op PvdA of VVD, of één van de gedoogpartijen D66, CU of SGP. Of op de potentiële gedoogpartij Groen Links. Gooi bijvoorbeeld een dobbelsteen.

Machthebbers hebben alleen macht, omdat andere mensen ze die macht geven.
Machthebbers hebben alleen macht, omdat andere mensen ze die macht geven.

Weet u niet wat u wilt, maar wilt u in ieder geval ontwrichting voorkomen, stem dan CDA. Heeft u een grondige hekel aan de islam en/of de EU, met de zekerheid dat politici niet omgekocht worden met lucratieve baantjes binnen de overheid of internationale organisaties, dan kunt u niet om de PVV heen. Heeft u vooral een pesthekel aan de banken en zelfverrijkers, met een gezonde skepsis jegens EU, en wilt u stemmen op een goed georganiseerde club met ruim bestuurservaring in gemeenteraden, dan is de SP een betere keus. Wilt u dat Nederland meer lange-termijn denkend, dierlievender en democratischer wordt, dan is de Partij van de Dieren de beste keus.
Wilt u geen legitimatie geven aan het bestaande systeem, plan dan een leuke actie in de tijd die u anders kwijt bent aan het bezoek aan het stembureau.  Met een goed uitgedachte nieuwe techniek heeft u meer invloed op de wereld dan door te stemmen.

Bronnen
1. Beroepsgroep onder de loep, Burgemeesters.nl (2007)