Algoritmen zijn wiskundige methoden om een bepaald probleem op te lossen. Zo is de stelling van Pythagoras te gebruiken als een algoritme om te berekenen hoe lang de schuine zijde is van een rechthoekige driehoek.
Wiskunde reikt diep. Op de meest onverwachte plekken duiken wiskundige patronen op. Ook kunnen deep learning systemen patronen opsporen in grote hoeveelheden ‘big data’. Deze patronen stellen de eigenaren van het systeem in staat de toekomst beter te voorspellen en daar hun strategie op aan te passen. Uiteraard met als doel om meer winst te kunnen maken. Op dit moment worden op steeds meer terreinen software, waarin deze algoritmen zijn verwerkt, ingezet. Denk aan zelfrijdende auto’s, effectenbeurzen en “gratis” sociale mediawebsites zoals Facebook, die in feite de data van hun gebruikers verkopen aan grote bedrijven.
Op dit moment werken de meeste mensen in informatieverwerkende beroepen. In feite zijn alle kantoren plekken waar informatie wordt verwerkt. Sommigen zullen door deze veranderingen werkloos worden. Aan de andere kant zullen er ook nieuwe banen bijkomen, al is het niet zeker hoeveel banen dat zullen zijn. Eén ding is wel zeker. Door deze veranderingen zal vrijwel elk beroep drastisch veranderen. Dit gebeurt in feite nu al volop. Dit is nog maar de voorbode van veel grotere veranderingen.
Op dit moment worden mensen met een bijstandsuitkering door middel van allerlei pestmaatregelen, “geactiveerd”, zoals dat heet in ambtenarenjargon, geactiveerd. Met nauwelijks resultaat. Waarom spreken we niet met andere landen af om hun werklozen te ruilen voor die van ons?
De bijstandsuitkering is de meest repressieve uitkering van Nederland. Een bijstandstrekker moet alles wat deze verdient, inleveren. Ook als hij kosten heeft gemaakt voor het werk, bijvoorbeeld de verbruikte benzine van zijn auto. Bijstandsgerechtigden worden ook gedwongen om kinderalimentatie te verhalen op de partner – die weer van de uitkering wordt afgetrokken.
Ook in België is het vergelijkbare leefloon een soort laatste vangnet. Omdat het aantal ontvangers van leefloon laag is – minder dan 100.000 vergeleken met meer dan vier keer zoveel bijstandstrekkers in Nederland en het leefloon met 578 euro per persoon voor samenwonenden kariger is dan de Nederlandse bijstand – is de maatschappelijke druk tot bijvoorbeeld gedwongen werkverschaffing kleiner dan in Nederland.
Strategisch gezien is daarom de slimste zet voor een bijstandsgerechtigde om werk te ontwijken. Dit verklaart waarom de meeste bijstandsgerechtigden tientallen jaren in deze uitkering blijven en er soms zwart gaan bij rommelen. Met vaak rampzalige gevolgen.
Kan het niet slimmer?
Het fundamentele probleem met het huidige systeem is, dat het is gericht op het voorkomen van misbruik. Het gevolg is een systeem, waarin je alleen kan functioneren als je passief bent, netjes alle regels volgt en alle hoop laat varen. Hierdoor stompen bijstandsgerechtigden af van zelfredzame mensen tot een soort kleine kinderen, die hun zieligheid maximaal cultiveren.
Werken in het buitenland
Bijstandsgerechtigden voor kortere of langere tijd naar het buitenland sturen heeft enkele grote voordelen.
Opvallend aan bijstandsgerechtigden is dat ze door hun armoede een beperkte horizon hebben. Alle aandacht is gericht op het overleven, waardoor ze geen mogelijkheden zien om te ontsnappen aan hun situatie. Als ze al op vakantie gaan, dan is dit in het binnenland of een extreem goedkope busreis naar een massa-toerismebestemming. Een verblijf in het buitenland verbreedt hun horizon enorm. Het is niet voor niets, dat buitenlandervaring gewild is op cv’s.
Werkloosheid wordt veroorzaakt door een mismatch tussen vaardigheden en de eisen van de arbeidsmarkt. De arbeidsmarkt is per land verschillend. Als een bepaalde skill in Nederland of België nutteloos is, kan deze in bijvoorbeeld Australië, Rusland of Nigeria erg in trek zijn bij werkgevers. Zo blijken vakspecialisten vaak erg gewild, terwijl hier juist een schreeuwend tekort is aan IT-specialisten.
Werkvakanties hebben vaak een liefdadig karakter,zoals hier van de protestantse gemeente De Morgenster.Meer info/bron: http://www.pkndemorgenster.nl
Hoe zou dit programma op kunnen worden gezet?
Andere landen hebben vergelijkbare problemen met werkloosheid als België en Nederland. Hun werklozen zouden hun skills kunnen testen hier, terwijl onze werklozen daar heen gaan. Ook kan de persoonlijkheid van iemand beter aansluiten bij een ander land dan België of Nederland. Er kan een vorm van woningruil worden opgezet, waardoor onderdak geen probleem meer is.
Seizoenspieken, bijvoorbeeld de aspergepluk in Nederland, de wijnoogst in Frankrijk en het schapenscheren in Australië kunnen zo makkelijker opgevangen worden. Kortom: waar wachten we op?
Deze korte film toont de laatste werknemer in een wereld die volkomen geautomatiseerd is.
Volgens schattingen zal rond de 50% van alle banen binnen nu en twintig jaar worden vervangen door computers. Betekent dat massawerkloosheid? Sommigen denken van wel. Zij verwachten dat kunstmatige intelligentie die van de mens op alle fronten zal overtreffen. Anderen denken dat er domweg veel nieuwe banen zullen ontstaan,die per saldo leuker zullen zijn dan nu. Andrew McAfee neemt een middenpositie in.
Wat ook de toekomst zal zijn, de snelle veranderingen maken het bestaan steeds meer precair en onvoorspelbaarder. Een sterke overheid moet hier in springen door middel van een basisinkomen.
Flexwerk levert Nederlandse werkgevers veel voordelen op. Deze voordelen gaan geheel ten koste van werknemers en de Nederlandse overheid. Tijd dus om flexwerk fiscaal onaantrekkelijker te maken dan vaste contracten en uitbesteden.
De voordelen van flexwerk voor de werkgever
Spotprent uit 1909 van een universitair medewerker met flexwerk
Flexwerk rukt steeds meer op in Nederland. Van de nieuwe banen (met andere woorden: vooral banen voor jongeren) zijn steeds meer banen flexbanen.
Dat is erg fijn voor de Nederlandse werkgevers. Werknemers met een flexcontract, zoals een nul-urencontract, kunnen namelijk na verloop van tijd, doorgaans een halfjaar of jaar, ontslagen worden. Ze kunnen ook een nieuw contract aangeboden krijgen met slechtere arbeidsvoorwaarden, zonder dat de werknemer of de vakbond een poot heeft om op te staan. De dreiging dat het contract niet verlengd wordt, biedt een extra machtsmiddel.
Meer bepaald, kunnen werkgevers voor tijdelijke contracten personeel in dienst nemen dat na afloop van het contract uit dienst gaat. Flexwerk verkleint dus het risico voor de werkgever en vergroot zijn macht.
En de nadelen
Voor een werkgever heeft het flexcontract, impliciet, enkele kleine nadelen. Het inhuren van een nieuwe werknemer betekent, dat deze ingewerkt moet worden (wat arbeidsproductiviteit kost) en er zijn de kosten van werving en selectie van vaak tientallen procenten van een maandsalaris. Verdwijnt een flexwerker, dan loopt hiermee ook een deel van de kennis in het bedrijf de deur uit. Kortom: de conclusie is gerechtvaardigd, dat de voordelen van flexcontracten ruim opwegen tegen de nadelen. De reden dat flexcontracten erg populair zijn onder werkgevers.
De kosten van flexwerk voor de werknemer en de overheid
Flexwerk betekent minder zekerheid voor de werknemer. Hij moet hierdoor genoegen nemen met dure woonoplossingen (banken verstrekken vaak geen hypotheken bij tijdelijke contracten) en moet bijvoorbeeld een kinderwens uitstellen, een belangrijke oorzaak voor de dalende vruchtbaarheid en hiermee de vergrijzing. Anti-concurrentiebedingen golden tot voor kort even sterk voor flexwerkers als voor werknemers in vaste dienst (nu is dat gelukkig veranderd).
Een nieuwe werkgever vinden, of voor jezelf beginnen, is hiermee even lastig voor een flexwerker als voor een vaste medewerker. Het veelvuldig wisselen van werkgever betekent pensioenbreuk. De overheid moet vaker WW-uitkeringen verstrekken of, aangezien de vermogenspositie van tijdelijke werkkrachten doorgaans schamel is, bijstand. Kortom: flexwerk in de huidige vorm is een bad deal voor zowel werknemer als overheid.
Hoe wordt flexwerk duurder en vast werk goedkoper?
De netto salarissen die werknemers ontvangen zijn naar Europese maatstaven niet erg hoog. Wat personeel duur maakt is de beruchte wig, het verschil tussen brutoloon en nettoloon. Dat dwingt werkgevers om de loonkosten op alle mogelijke manieren te gaan drukken (al moet gezegd, dat het vooral binnenlands opererende werkgevers zijn die op loonkosten concurreren; het lijkt hier dus om een soort wapenwedloop te gaan).
Een verstandige maatregel zou bijvoorbeeld zijn om een veel hogere WW-premie te heffen op flexcontracten. Immers, de kans op werkloosheid per maand na een flexcontract is veel groter dan de kans op werkloosheid van iemand met een vaste baan. Flexcontracten leiden ook tot hoger ziekteverzuim. Dus meer ziektekostenpremie. Hiermee zou de overheid schadeloos gesteld worden.
Echter, ook de werknemer moet gecompenseerd worden. Dit kan bijvoorbeeld door de flexwerker altijd bijvoorbeeld 20% meer te laten verdienen dan iemand in vaste dienst.
Veel van de problemen met asielzoekers worden veroorzaakt door de gedwongen periode van inactiviteit. Het aanbieden van werk, en met een puntensysteem beoordelen op de mate waarin ze werken en de taal leren, kan veel ellende voorkomen.
Bureaucratische zieligheidsprocedure knakt mensen
Toen ik nog student was, kwam ik een asielzoeker tegen in de trein. De man, ongeveer mijn leeftijd en afkomstig uit Ghana, sprak goed Engels, maakte een opgewekte indruk en bleek een aardige kerel. Enkele maanden later trof ik hem weer in de trein. Iets was in hem geknakt. Vermoedelijk werd dit veroorzaakt door de slopende asielprocedure in Nederland, waar alleen negatief ingestelde mensen met een olifantshuid, zoals moslimfundamentalisten, mentaal ongeschonden doorheen komen.
Ditzelfde overkomt honderdduizenden mensen. Omdat hun geest gebroken is, zijn ze in de praktijk voor hoger gekwalificeerde functies, en een waardig bestaan, vaak verloren.
Uiteraard moeten we een selectief toelatingsbeleid voeren, omdat rijke landen met een gulle sociale zekerheid, zoals Nederland en België, erg aantrekkelijke migratiebestemmingen zijn. Dit geldt vooral voor laagopgeleide, gemakzuchtige gelukszoekers die we hier minder goed kunnen gebruiken. Het huidige toelatingsbeleid werkt echter averechts, waardoor juist fatalistische asielzoekers het het beste doen en de high potentials worden geknakt.
Roemeense asielzoekers in de toenmalige DDR, rond de Wende in 1989. Bron: Wikimedia Commons ex. Bild archief.
Onzinnig verbod op werk
In Nederland bestaat er de wettelijke bepaling, dat asielzoekers de eerste zes maanden van hun verblijf niet mogen werken en in de vervolgperiode maximaal 26 weken per jaar. De zin van deze regel is niet helemaal duidelijk, te meer omdat in België erkende asielzoekers meteen mogen werken. Vermoedelijk schuilt de gedachte hierachter, dat asielzoekers ‘baantjes inpikken’ van inboorlingen. Een wat vreemde gedachte, want een werkende asielzoeker betaalt netto belasting, waardoor de belastingen kunnen worden verlaagd.
Nu worden vaak hooggekwalificeerde Nederlanders ingehuurd om asielzoekers te vermaken en de vele ruzies te sussen. Die hadden ook in Nederlandse bedrijven of zorginstellingen kunnen werken en zo waarde toe kunnen voegen.
Als asielzoekers werken, staan ze in intensief contract met de inboorlingen. Daardoor pikken ze snel Nederlands op en maken ze kennis met de Nederlandse cultuur. De inboorlingen zien dat de asielzoekers werken, dus een positieve bijdrage leveren aan Nederland. Kortom: werken zou niet verboden moeten worden, maar just verplicht moeten worden gesteld.
Wat voor werk kunnen asielzoekers doen? Er zijn veel sectoren, waar laaggeschoold werk blijft liggen. Denk aan achterstallig onderhoud in bossen, rijksmonumenten, zwerfafval, oppakken van zorgtaken en dergelijke. Asielzoekers die in Nederland niet meer beoefende traditionele ambachten beoefenen, kunnen hier in worden gezet. Nederland is op veel plekken lelijk. Sommige katholieke asielzoekers kunnen worden opgeleid tot priester (waar een groot tekort aan schijnt te zijn). Ook inzet in het buitenland, bijvoorbeeld in puin liggende landen die weer opgebouwd moeten worden, is heel goed mogelijk. Asielzoekers zouden bijvoorbeeld als vertegenwoordigers van Nederlandse bedrijven producten kunnen verkopen in hun regio.
De Nederlanders zijn meesters in mopperen. Daarmee kunnen ze ook goed problemen opsporen, die een bron van werkgelegenheid vormen.
De vechtersbazen onder de asielzoekers kunnen worden ingelijfd in een Nederlands Vreemdelingenlegioen, dat bijvoorbeeld ingezet kan worden om bewegingen als ISIS uit te schakelen. Uiteraard moet hier een grondige screening plaatsvinden om te voorkomen dat moslimextremisten hier doorheen glippen.
Wie een voldoende positieve bijdrage heeft geleverd aan Nederland, verdient hiermee verblijfspunten. Er zijn ook activiteiten die punten kosten, zoals overlast, criminaliteit, het verspreiden van kwaadaardige en/of achterlijke (bijvoorbeeld salafistische) ideeën en het onderdrukken van anderen. Alleen mensen die voldoende verblijfspunten hebben gescoord, bijvoorbeeld door een waardevolle culturele bijdrage te leveren, veel belasting te betalen, een donororgaan af te staan of mensenlevens te redden, krijgen het recht om Nederlander te worden. Er zijn dubbel zoveel punten nodig om je familie hier naartoe te mogen halen.
Wat moet je weten en kunnen om een goede kans te hebben voor het leven in de toekomst?
Wordt het leven beter of slechter in de toekomst?
Het goede nieuws is dat de technieken in de toekomst veel beter zijn dan nu. Daardoor worden we als mensheid veel rijker en kansrijker dan nu. Het slechte nieuws is dat we nu nog niet kunnen voorspellen hoe de verdeling van die rijkdom er uit zal komen te zien. Als deze ongelijker wordt dan nu, en sommige futuristen denken dat, dan wordt de gemiddelde mens armer. Aan de andere kant kan de overheid ook inzien dat er steeds minder mensen nodig zijn voor het werk dat gedaan moet worden, en dat het dan beter is iets als een basisinkomen in te voeren. Dan heeft iedereen volop de gelegenheid, de baan (of onderneming) van de toekomst (uit) te vinden en blijft het gezellig.
Reisleider in een virtual reality wereld. Baantje voor de toekomst?
Groot arbeidstekort rond 2025?
De babyboomergeneratie gaat nu massaal met pensioen. Generatie X, de generatie waar schrijver dezes toe behoort, zal rond 2025 steeds meer de jaren der sterken bereiken. Dit betekent langer doorwerken, wat me persoonlijk prettiger lijkt dan pensioen, maar ook dat er meer werkgelegenheid is voor jongeren: Generatie Y en de Millennials. Hun generatie is veel kleiner dan de voorgaande generaties. Tot nu toe zijn pessimistische voorspellingen over massawerkloosheid door techniek niet uitgekomen. Deze keer wordt het spannend. De techniek is namelijk steeds meer in staat baantjes van mensen over te nemen. Ook hooggekwalificeerde baantjes. Radiologen worden bijvoorbeeld steeds meer vervangen door supercomputers, die beter zijn in het herkennen van ziektebeelden in röntgenfoto’s dan mensen. Hier een link naar een website waarop je kan checken of jouw baantje in de toekomst nog zal bestaan. Ben je bijvoorbeeld kleuterjuf of commercieel duiker, dan kan je voorlopig opgelucht ademhalen. Voorlopig dan. Ben je bijvoorbeeld boekhouder of mannequin, dan is het erg verstandig, je voor te bereiden op een andere baan. De kans is dan bijna 1, dat je opvolger geen bloed, maar elektronen door de aderen heeft stromen.
Banen van de toekomst
Wat in dit overzicht uiteraard niet is opgenomen, zijn baantjes van de toekomst. Wie had bijvoorbeeld in de jaren vijftig kunnen dromen van werk als websiteontwerper of huisstijlmanager? De grootste bronnen van werkgelegenheid zijn de exponentiële technieken die we al vaak op Visionair besproken hebben: virtuele werelden en augmented reality, 3D printing, robotica, telepresence, bitcoin en andere blockchain-gebaseerde dingen, alternatieve energie etcetera. Denk ook na over de gevolgen die het introduceren van een stukje toekomst in het heden heeft. Een 3D voedselprinter bijvoorbeeld heeft recepten nodig, een voorraad tubes met 3D printbare pasta, onderhoud. Al deze problemen betekent weer een baan voor iemand. Elk probleem is om te turnen in een winstkans. Voor jou of voor iemand anders.
Dus ben je werkloos en weet je niet wat je aanmoet, zet dan vanaf nu je ogen wijd open. Kijk om je heen en verzin manieren om de wereld van nu te verbeteren met de techniek van de toekomst. Leg veel contacten met andere positieve mensen. Erger je je ergens aan? Geweldig. Je bent waarschijnlijk niet de enige. Start een project op Kickstarter of vergelijkbare website en maak je droom waar.
Al ontelbare generaties redt de mens zich met zijn eigen spierkracht, maar helaas is deze beperkt. Exoskeletten beloven, en leveren, een enorme vergroting van de menselijke lichaamskracht. De legendarische verhalen wereldwijd over reuzen met verpletterende krachten worden nu werkelijkheid.
De gemiddelde mens kan bij langdurig werk rond de 15-25 kilogram tillen. Dat betekent dat voorwerpen van 25 kilogram of meer niet hanteerbaar zijn zonder lastige hulpmiddelen als heftrucks of karretjes. In de metaal komen geregeld onderdelen voor die veel groter zijn dan dit. Tot nu toe betekende dat een gecompliceerde operatie, maar een door de EU gesubsidieerd Italiaans onderzoeksproject slaagde er in om om een exoskelet te ontwikkelen, dat de kracht per arm vergroot tot vijftig kilogram. Het grote aantal scharnierpunten maakt, dat de arm soepel beweegt en dat precisiewerk mogelijk is. Menselijke arbeiders kunnen nu dingen doen, die hiervoor zware werktuigen vereisten. Zie de video.
Een tweede snel groeiende toepassing van exoskeletten is het ondersteunen van oudere, of gehandicapte, mensen. Valproblemen door plotselinge spierzwakte komen veel voor bij ouderen. Exoskeletten zijn nu nog onbetaalbaar voor massaproductie, maar dit verandert snel. In onderstaande video zie je een vrouw, verlamd na een skiongeluk, die nu weer in staat is te lopen.
Een andeere situatie waarin je vaak superhelden op ziet duiken is bij het redden van vastzittende mensen uit brandende, of ingestorte, gebouwen. Superkracht betekent hier geregeld het verschil tussen leven en dood. Superhelden zijn uiteraard het domein van stripboeken, maar nu, voor het eerst in de geschiedenis, zijn we in staat om de krachten van reddingswerkers drastisch te vergroten. Ken Chen van de UNiversity of Melbourne ontwikkelde onderstaand exoskelet voor brandweermensen, met een hefvermogen van rond de negentig kilo. Ook aan dingen als zuurstofvoorziening en een twee uurs capaciteit van de batterij is gedacht, en meer, ontdek je in onderstaande video.
Helaas heeft elke technologie ook een keerzijde, al valt die in dit geval relatief gezien mee. Als een exoskelet een mens bovenmenselijke krachten geeft, kan je er ook een supersoldaat mee creëren. Bovenmenselijke krachten geven soldaten een veel groter uithoudingsvermogen, bijna-onkwetsbaarheid, hogere snelheid op het gevechtsterrein en, als het bijvoorbeeld tot man-tot-man gevechten komt, bovenmenselijke kracht. Kortom: benijdenswaardige eigenschappen op een slagveld. Geen wonder dus dat grote militaire concerns als de Amerikaanse wapenreus Raytheon vele miljoenen in exoskelet-ontwikkeling steken en de Amerikaanse organisatie voor militair onderzoek DARPA gul de buidel trekken. De resultaten zijn er ook naar.
Als onkwetsbare en supersterke soldaten het slagveld gaan overheersen, zullen de militaire machtsverhoudingen grondig verschuiven richting gevestigde legers, wat een einde zou betekenen van asymmetrische oorlogsvoering. De verleiding voor landen die over deze supersoldaten beschikken, op dit moment alleen de Verenigde Staten, maar vermoedelijk snel gevolgd door China, Japan en Europese landen, zal dan groot zijn ze te pas en te onpas in te zetten bij militaire conflicten. Aan de andere kant wordt het een stuk minder interessant om een lokale militie op te zetten, als vrijwel onkwetsbare soldaten met een exoskelet deze snel op kunnen rollen. Het aantal burgeroorlogen zal dus hierdoor vermoedelijk flink dalen.
Het Amerikaanse militaire onderzoeksinstituut DARPA ontwikkelde dit prototype exoskelet.
Elke technologische golf, denk aan de stoommachine, elektriciteit en internet, brengt een lawine aan veranderingen met zich mee. Vaak wijzen futurologen op het enorme aantal banen dat verloren zal gaan door de oprukkende techniek: volgens recente schattingen van de Universiteit van Oxford zelfs bijna de helft. Dit is echter maar de helft van het verhaal. Waarom je als werkloze nu maar beter je sollicitatievaardigheden flink aan kan scherpen en je verdiepen moet in één of meer van de exponentiële technologieën..
De Gartner Hype Cycle. Na de hype, stort het vertrouwen in de techniek in. Onterecht…. (c)Steven Kotler
Surfen op de technologische golf: case study internet
Als oude van dagen (1971) heb ik de internetrevolutie vanaf het eerste begin (1996, de komst van de gebruiksvriendelijke interface www) meegemaakt. Ook hier was de voorspelling dat internet veel beroepen overbodig zou maken. Wie heeft een boekhandelaar, een postbedrijf of een boekhouder nodig als je die diensten voor veel minder geld of zelfs gratis (email) online kan laten vervullen? Deze voorspellingen kwamen, zoals we weten, uit. Wat toekomstkundigen echter niet voorzagen was, hoeveel extra werkgelegenheid er ontstond. Werkelijk elke ondernemer wilde een website. Deze websites moesten vervolgens gevuld en onderhouden worden. Omdat websites in een voortdurende wapenwedloop zijn gewikkeld om bezoekers, moeten webmasters bijna elke dag er mee bezig zijn. En de postbode? Inderdaad is er met het bezorgen van brieven geen droog brood meer te verdienen, maar de pakkettenpost bloeit als nooit tevoren. Ouderen die ik ken, hebben soortgelijke verhalen over de elektronicarevolutie in de jaren ’50 of de pc-revolutie in de jaren tachtig. Pas halverwege de jaren ’10, nu vrijwel alle ondernemers websites hebben en gevestigde winkeliers het omzetverlies door hun lean and mean internetcollega’s steeds meer voelen, is er sprake van een netto banenkrimp door internet. Het goede nieuws is echter, dat het volgende banenfeestje weer op uitbreken staat. Wat heet, meerdere overvloedige bronnen van goedbetaald en boeiend werk worden steeds actiever.
Groeifase: opbouw en experimenteren
Elke technologie kent meerdere fases. Na een ontdekkingsfase, waarin het grote potentieel van de technologie duidelijk wordt, volgt de hype-fase. Op beeldbuizen, dode bomen en de ether wordt de techniek door goeroe’s de hemel in geprezen. Hierna volgt de onvermijdelijke teleurstellingsfase. Toch zitten de nu massaal verguisde ontwikkelaars in deze fase niet stil. De techniek wordt nu voorzien van een gebruiksvriendelijke interface. Is die er eenmaal, en kan ook het grote publiek profiteren van de techniek, dan grijpt de techniek om zich heen als een lopend vuurtje. Dit is het moment waarop de techniek zeer relevant gaat worden en het de moeite is, in te springen. Bedrijven die dan actief worden op de markt met een gebruiksvriendelijk product, groeien explosief.
In een nieuwe serie zal Visionair ingaan op de zes exponentiële technieken en wat voor werkgelegenheid deze op gaan leveren.
De wereld wordt voor een groot deel bepaald door conflicten. Willen we een vreedzamer en menslievender wereld, dan is het belangrijk om te kijken naar methodes om conflicten te beheersen. Waardoor ontstaan conflicten en wat kan je doen om te voorkomen dat conflicten ontstaan of uit de hand lopen?
Conflicten: waarom?
De wereld staat bol van conflicten; tegengestelde belangen. De menselijke opdracht is deze in goede banen te leiden met al onze verstand, wil en gevoel.
Van klein tot groot en op alle niveau`s bestaan conflicten, die allerlei vormen kunnen aannemen. Zo is onze samenleving zich wat aan het herstellen van de golf van gezinsdrama`s, zinloos geweld en geweld tegen hulpverleners.
Hierbij spelen verschillende aspecten een rol. De bron van conflicten is persoonlijk, die bijv. biologische, sociaal vaardige, politieke of economische achtergronden kan hebben.
Een biologische oorzaak is de koppigheid bij de peuter of bij het verzet van de puber. Van groot belang is dat het kind weet dat desondanks de band met de ouders/opvoeders in stand blijft.
Een puber heeft de behoefte aan kennen en kunnen, aan eigen inbreng en sociale waardering. Hij is bezig met autonomieontwikkeling en kan bij conflicten agressie het beste ombuigen door te sporten.
Sociale vaardigheden en conflictbeheersing
Een ander aspect van het kunnen omgaan met conflicten is sociale vaardigheden.
Preventieve, zoals het kunnen aangeven van grenzen, van duidelijke normen en waarden, kunnen reguleren van emoties (zelfbeheersing), onderhandelingsstrategieën en het kunnen hanteren van omgangsregels. Veel mensen leggen de nadruk meer op taaknormen dan op de omgangsnormen.
Communicatie maakt een belangrijk deel uit van sociale vaardigheden, zoals verschillende gesprekstechnieken. Het correctie- en conflicthanteringsgesprek wordt vaak gebruikt bij arbeidsconflicten met sociale en juridische aspecten, ook voor de werknemer.
Daarnaast kan humor en paradoxale benadering ook helpen.
De basis van een goede communicatie is assertief. Bij subassertief of agressief reageren is er een kiem voor conflicten gelegd.
Tegengestelde belangen
Ook tegengestelde belangen dragen een kiem voor conflicten, zoals:
Het innerlijk conflict: als je een crisis hebt in een levenssituatie, die moeilijk hanteerbaar is. Voor het werken aan deze crisis is bijv. een op counseling ervaringen gebaseerd boekje van Julian Sleigh, genaamd “keerpuntenâ€, die je in een paar fases door de crisis heen helpt. Naast een crisis kan schizofrenie een bron van innerlijke conflicten zijn, of irrationeel denken.
Het behoeftenconflict: het gedrag van de ander botst met jou behoeften. Gebruik het overleg-model.
Het waardenconflict: het gedrag van de ander botst met jouw waarden en normen. In dit geval is begrip het doel van overleg, en kan de aandacht het beste gaan van verschillende meningen en opvattingen, naar concreet gedrag en en goede afspraken. Politieke conflicten zijn per definitie waardenconflicten; de partijen huldigen verschillende opvattingen over de inrichting van de maatschappij.
Een bijzonder waardenconflict is het ideologisch conflict, omdat daarin verschillende waardenstelsels tegenover elkaar staan. In zulke conflicten gaat het echter niet alleen om waarden, maar ook om macht.
Het schaarsteconflict: onenigheid over de verdeling van schaarse middelen als geld, ruimte of tijd. Gebruik het onderhandel-model met als doel een compromis, pas time-management toe.
Het sociaal-emotionele conflict: onenigheid over gedrag en houding in persoonlijke relaties. Emotioneel omdat het gaat over elkaars eigenschappen en hoe je met elkaar omgaat. Om elkaars persoon te sparen praat je in de “ik†of in de “we†vorm, met als doel begrip te vormen.
Het instrumentele- of taakconflict: onenigheid over taakverdeling, coördinatie, en het inrichten en afstemmen van werkzaamheden. Gebruik hier het overleg-model met als doel een oplossing.
Het machtsconflict: gaan over posities en de vraag wie het hier voor het zeggen heeft. Horizontaal spelen vaak territorium- en competentiekwesties, verticaal is er de spanning tussen autonomie en controle.
Regel bij dit conflict de onderlinge afhankelijkheden, structuuringrepen of procedureafspraken. (bijv. inspraak.) Hierbij wordt het conflict omgebogen naar een productieve spanning.
Behoefte aan macht ontstaat door conflict
Bij verharding van het conflict is macht geen middel meer maar een doel op zich, door de volgende factoren:
de partijen zij van mening dat zij in hun recht staan;
de partijen zijn van mening, dat de ander moet toegeven of een voorstel moet doen;
de partijen hebben zich in een vroeg stadium vastgelegd op een standpunt, dat ze openbaar hebben gemaakt, aardoor het moeilijk is toe te geven;
de partijen hebben einig gemeenschappelijk; ze zien vooral de verschillen en niet de overeenkomsten met elkaar;
de partijen zijn van mening dat het voor hen om een zeer belangrijke zaak gaat, soms een zaak van overleven, een zaak van nationale veiligheid, nationaal belang, de identiteit van de groep, e.d.;
er is weinig contact tussen de partijen;
er zijn weinig of geen procedures of instellingen die de partijen tot elkaar kunnen brengen of die regelingen tot stand kunnen brengen;
er is geen door beide partijen erkend gezag, of er is geen derde partij die het conflict kan of wil beëindigen.
Oplossen van conflicten: het klacht-belang-eis model
Preventieve sociale vaardigheden en communicatieve vaardigheden schieten hier vaak tekort, door combinatie van conflictstijlen. Bij een impasse, crisis of escalatie wordt wel een wijziging van het voorstel gebracht, of een uitstel van bespreking. Het eerste volgens de “klacht-belang-eis†manier:
Stel dat partij A mag beginnen, dan wordt A uitgenodigd zijn minst belangrijke klacht en het effect hiervan op zijn leven (het belang) te uiten. Zijn verhaal moet uitmonden in een specifieke eis.
Een vrouw brengt bijv. als klacht naar voren dat zij de auto steeds voor reparatie naar de garage moet brengen; dat ze het vervelend vindt te moeten onderhandelen over zaken waar ze geen veratand van heeft, en haar specifieke eis is dat de man voortaan de auto naar de garage brengt.
Samenvatting. Het woord is nu aan B. Hij wordt, voordat hij zijn visie geeft op het probleem, eerst gevraagd een samenvatting te maken van wat hij heeft gehoord (spiegelen).
Fiattering. A moet intussen goed luisteren of de samenvatting correct is. Zo ja, dan wordt deze samenvatting door A gefiatteerd.
Dan is B aan de beurt. Hij geeft zijn visie op het probleem, vertelt welke belangen voor hem op het spel staan en probeert met een tegenvoorstel te komen. “Ik werk van half negen tot vijf, ik heb geen tijd om naar de garage te gaan. Jij werkt maar halve dagen, ik vind dat jij meer gelegenheid hebt dan ik. Ik eis dus dat jij het blijft doen.â€
Nu moet A weer samenvatten en B deze samenvatting goedkeuren.
Dan is A weer aan de beurt voor een reactie die weer moet uitmonden in een specifieke eis, die, als dat erin zit, rekening houdt met wat de opponent gezegd heeft. Zo gaat het verder, B parafraseert weer, formuleert weer een tegenvoorstel, dit net zolang tot er een compromis bereikt wordt.
Zijzelf, de arbiter of de mediator zorgen ervoor dat het allemaal netjes verloopt, dat ze elkaar niet in de rede vallen en zich helder uitdrukken. “Je moet meer doen in de huishouding†is te vaag en moet worden uitgewerkt. Ook moet het over één onderwerp tegelijk gaan.
Vragen
Kan men op deze manier naar elkaar toegroeien? Zouden kinderen niet op school kunnen leren om conflicten op een volwassen manier op te lossen? Kunnen wapens de wereld uit, als conflicten via dit model worden voorkomen?
Bijna de helft van de banen die nu bestaan gaat verdwijnen, omdat er mechanische alternatieven voor zijn. Zal de mensheid er in slagen op tijd nieuw, leuk werk te creëren? Of is het verdwijnen van werk eigenlijk wel een probleem?
De meeste baantjes zijn helemaal niet zo leuk, en worden snel minder leuk door het oprukken van managers, die werkzaamheden stroomlijnen en efficiënter maken, ten koste van het werkplezier. Als we zorgen voor een basisinkomen, is het dan eigenlijk wel een ramp dat veel banen zullen verdwijnen? Werken om in leven te blijven in plaats van om iets nuttigs en waardevols te doen, is dat concept niet heel erg uit de tijd?
