Het geheim van de zon: door waterstofkernen samen te smelten tot heliumkernen komt er ongelofelijk veel energie vrij.

De Wereld Leert Door: de experimentele kernfusiereactor

Sinds enkele weken wordt elke doordeweekse avond rond 22.30 uur op de publieke omroep het programma ‘De Wereld Leert Door‘ uitgezonden. In 12 minuten krijgt een wetenschappelijk onderzoeker de ruimte om iets over zijn of haar onderzoek aan het grote publiek te vertellen. In de uitzending van 15 januari was Willem Haverkort te gast en vertelde hij over de bijdrage die hij levert aan de in bouw zijnde kernfusiereactor in het zuiden van Frankrijk.

ITER

Het ITER-project is een internationaal samenwerkingsverband wat tot doel heeft om een werkend prototype van een kernfusiereactor te bouwen: ITER.  Hierbij gaat het om het aantonen van de wetenschappelijke en technische  haalbaarheid van kernfusie als energiebron. Momenteel participeren de Europese Unie, de Verenigde Staten, Japan, China, India, Zuid-Korea en Rusland in het project wat als het grootste wetenschappelijk experiment ter wereld wordt beschouwd. Halverwege de jaren 80 is dit project begonnen en in 2005 is besloten om in het Franse Cadarache ITER te gaan bouwen.

Extreme temperaturen

Het bekendste voorbeeld van een energiebron gebaseerd op kernfusie is de zon. Eerder is erop deze site een artikel verschenen waarin de werking van kernfusie aan de hand van de zon wordt uitgelegd en wat in dit artikel als iets moeilijks wordt beschouwd. En toch is dat de bedoeling van ITER: het nabootsen van de zon op aarde.

De grootste uitdaging hierbij is om de extreem hoge temperaturen in bedwang te houden die als gevolg van de fusie van de atoomkernen ontstaan. De temperatuur waar de onderzoekers van ITER zich op richten is 150 miljoen graden Celcius. Een temperatuur wat ongeveer 10x zo warm is als de centrum van de zon. Er is geen enkel materiaal bestand tegen dergelijke hoge temperaturen. Toch is er een oplossing: magneetvelden. Haverkort onderzoekt hoe het mogelijk is om magneetvelden te gebruiken om de plasma, die tijdens het proces ontstaat, te kunnen bedwingen. Het is namelijk de plasma die zulke hoge temperaturen bereikt en in bedwang moet worden gehouden om niet de reactorwand te bereiken.

Het doel is dat rond 2030 er een werkend apparaat is in de hoop dat andere landen het voorbeeld van ITER gaan volgen. Als het lukt om een werkend prototype van een kernfusiereactor te krijgen betekent dit een zeer belangrijke doorbraak in de zoektocht naar nieuwe geschikte energiebronnen als vervanging van de huidige bestaande.

De betreffende uitzending is hieronder te bekijken.

Bronnen

ITER, de Nederlandse Wikipedia

Het ITER-project, website ITER-NL

Willem Haverkort over kernfusie in De Wereld Leert Door, website NWO

13 gedachten over “De Wereld Leert Door: de experimentele kernfusiereactor”

  1. Het verhaal hierboven is niet helemaal volledig. Er wordt al heel lang (decennia) geëxperimenteerd met de opsluiting van een zeer heet plasma in een “magnetische fles”. Een extra probleem is dat zo’n plasma niet lang stabiel blijft, en dat is uiteindelijk nodig om tot een fusiereactor te komen die meer energie oplevert dan er in gestopt moet worden.
    Waarschijnlijk om de mensen niet aan het schrikken te brengen wordt verzwegen dat er al heel lang gelden (in de jaren ’50) kunstmatige kernfusie is opgewekt, namelijk in de waterstofbom. Hier wordt het plasma op de vereiste temperatuur en druk gebracht met een “ontsteker” in de vorm van een conventionele kernsplijtingsbom. Voro zo’n explosie is niet van belang dat zo’n plasma nog niet lang stabiel te houden is.  

    1. Je verhaal is zelf ook niet volledig. De kernsplijting in H-bommen is niet alleen de ontsteking; kernsplijting is tevens verantwoordelijk voor 75% van de vrijgekomen energie. De rol van kernfusie is enkel om hoge temperatuur te bereiken die ervoor zorgt dat de kernsplijting versnelt.
      Gezien een kernfusiereactor geen kernbommen in de kern zal hebben is er dus geen enkele reden om paniek te zaaien.

  2. Ik ben erg blij met de vermelding dat dit programma (de wereld leert door) betaat. Ik wist het niet en vind het razend interessant.
    Wat ik jammer vind is dat het programma vrij kort is en er daarnaast in de uitzending over kernfusie niets gezegd is over koude kernfusie of LENR. Ik weet dat het overtuigende bewijs van dit laatste nog niet in al zijn volledigheid naar voren gebracht is of naar voren gebracht kan worden, maar als grote namen als MIT, NASA, Toyota etc. hier miljoenen in steken, zal het toch niet een totaal verzinsel zijn. Volgens de laatste berichten wordt de eerste commerciele E-CAT in februari geinstalleerd. Mocht dit niet waar zijn, dan is dit de zoveelste teleurstelling. Mocht dit wel waar zijn, dan staat de hele wereld op zijn kop en zou ik alvast alle aandelen in het ITER-project (warme kernfusie) zo snel mogelijk verkopen.

    1. Je argumentatie is erg onlogisch: investeren in onderzoek is geen bewijs voor de werking van het onderzochte. Dat is juist de reden waarom er in geïnvesteerd wordt: het is nog onduidelijk of het werkt.
      Daarnaast is er een verschil tussen E-cat en serieuze LENR-onderzoeken – een verschil van bijna een miljard keer zo weinig energie.
      Het grappige is juist dat het argument altijd werkt: als mainstream-wetenschap onderzoek doet naar LENR dan moet het wel waar zijn wat Rossi zegt, maar als mainstream-wetenschap geen onderzoek doet naar LENR dan ‘zit er vast wat achter’ of zijn de wetenschappers close-minded.
      Het echte antwoord is dat LENR absoluut niet meer aandacht verdient dan hot fusion, al helemaal niet in de media. Pseudowetenschap klinkt altijd veel spectaculairder en overtuigender dan echte wetenschap, waardoor zekerweten een verkeerd beeld zou blijven hangen bij het publiek. Dat zou misleidend zijn. Heel goed van DWLD dat ze daar niet aan meedoen.

      1. @Lukas,
        Ten 1e vind ik het commentaar van Edwin zeker relevant.
        Verder kan ik jouw redenatie ook niet helemaal volgen. Je hebt het eerst over serieuze LENR onderzoeken om vervolgens te concluderen dat dit als Pseudowetenschap geen aandacht zou mogen krijgen omdat dan het publiek een verkeerd beeld zou krijgen.
        Dus wat is het LENR onderzoek nu volgens jouw? Serieus en een echte wetenschap of Pseudowetenschap?
        Let bijvoorbeeld daarnaast ook eens op het feit dat er achter Rossi’s E-Cat een heleboel serieuze wetenschappers staan, zoals Sergio Focardi en Sven Kullander.
        En dat er bv. 2 wetenschappers zijn, gerelateerd aan ITER, die koste wat kost Rossi proberen af te kraken en hem zonder tegenonderzoek beschuldigen een Charlatan te zijn hoewel ze de E-Cat en LENR nooit serieus hebben onderzocht.
        Waar is dan bv. de open mind van die 2 wetenschappers (Peter Ekstrom en een NL. physiscus van Differ)? Kennelijk afkraken mag wel altijd, maar een door ITER opgezet onderzoeksproject naar de vele LENR resultaten zou eigenlijk juist veel rechtvaardiger zijn. 

  3. Dear Prashhant Sami, I think the best way is going to Microsoft Translator, You need time to understanding, but there You will find in that programs different types of possebilitis and they give You also a code. But don’t forget that You have to paid this, but You can first try it out. You have also there to login in. Thats means that You have to make an account. With kindley regard’s. Paul.

    /edit Niek: Paul, eens in de zoveel tijd komt er een spam-bericht door onze spam filters. Dit was er zo één ;).

  4. Als menschen niet zo lui waren geworden hadden ze ook niet zoveel energie van de natuur nodig. Het doel van vele kinetische energie absorberen is uiteindelijk een flinke uitbrander krijgen. Daar wij niets opschieten met extreem veel energie gebruik ben ik van mening dat efficient gebruik van energie de oplossing is voor een comfortabel leven. Zolang men graag wil weten hoe de metafysica werkt ben ik ook van mening dat men meer onderzoek moet doen in de ruimte atmosfeer en zodoende geen schade toebrengt aan mijn (ons) kleine planeetje waar diverse wezens zonder natuurkunde experimenten beter leven dan met. Elke vorm van extreem efficient gebruik van energie zit in het leven van deze wezens (planten en dier) zelf. Daarbij komt ook kijken dat men met z’n neus in het vuur kan gaan zitten, wil men begrijpen dat de afstand belangrijk is. Omgekeerde electrolyse is ook een vorm van energie welke ook beschikbaar is in het dagelijks leven. Als men zonodig een grote vuurbal wil maken kan dat beter op afstand, ver in de ruimte dus. Daarbij, ga Uw gang en ontdek de wondere wereld van het bestaan. In mijn ogen gewoon een vorm van transformatie waar een groepje mensen bij betrokken zijn. Het volgende is ook wel leuk waar legt men individueel en als groep het omslagpunt alzijnde de grens tussen menschlijkheid en idioterie. ;)
    Kernfusie is dus een beschouwing van een alom altijd bestaand natuurkundig fenomeen op een begrijpelijke afstand….. De controle hierover kan wel de mogelijkheid bieden voor de mensch tot het reizen over langere afstanden echter zie ik heden dat men alleen uit is op persoonlijk financieel gewin en dus zie ik voorlopig geen toekomst hierin daar de achterlijke zittenede macht nu lekker kan profiteren van de nog achterlijke menschen die vast zitten in vastgeroeste regels en wetten, men als primair belang de economie en het geld. 
    Een stoute professor kan ook een heel continent laten ontploffen, zij die volgen weten immers niet waar en wanneer de ontsteking reageert met de brandbare massa. Maar dan is het wel TE laat. Dus succes kids. Een nobel streven. Uiteindelijk is het grote vuur opgebrand en kan men weer opnieuw beginnen met een klein vuurtje. (sigaretje opsteken enof de oven aandoen? vraag lucifers!)
    Elecrtonische vuren beginnen wel met een afstand potentiaal verschil creëeren. En dan weer samen voegen in een kortsluiting. :D Appeltje met koper en platina of twee glazen platen tegen elkaar in laten gaan. En dan de rode draad !=! Dus als men wil ontploffen met de gehele locatie eromheen wil ik ook wat zeggenschap indien ik mij binnen de gevarenzone bevind. Van mij hoeft het niet zonodig.

    1. Elrandy (mnl)  :-D  , als ik je goed heb begrepen, heb je zonder meer een punt. Kernfsusie ed om ons te voorzien van energie is een geld verslindend gegeven. Daarnaast is er m.i. nog steeds een gevaarlijk projekt en niet te vergeten dat ze nog steeds niet weten wat ze met het afval moeten doen. Je zou het geld wat hierin wordt gebruikt bv voor een heleboel mensen kunnen gebruiken om ze van betere leefomstandigheden te kunnen voorzien, de honger op te lossen etc. Maar er zit ook een keerzijde aan de medaille. Kolen, Gas en Olie raken eens op en de windturbines vind ik ook niet een direkte oplossing voor energie op te wekken. Dan hebben we het nog niet gehad hoeveel en waar we deze windturbines moeten plaatsen en het aantal wat nodig is om een ieder van energie te voorzien. Heb me vanmorgen eens wat dieper in de materie van energie winning uit waterstof verdiept, dus de LENR onderzoekingen. Nu moet ik eerlijkheidshalve wel vermelden dat ik er toch wel wat brood in zie. Ondanks dat alles nog in de kinderschoenen staat, is waterstof als grondstof, om het even zo te noemen, waar we volop van bezitten. Dus ik zie daar wel een toekomst in, mits ze maar zorg dragen dat alles goed funktioneert. Mvg Paul.

  5. Frans Galjee
    4 januari 2013 at 21:30·
    Een tussentijdse update: Los van nog zeer grote (op te lossen?) problemen wordt een eerste commerciele centrale voor kernfusie (dwz men krijgt er meer energie uit dan men er in stopt) voorzien (?) voor rond het midden van deze eeuw. Ondanks ook mijn bescheiden bijdrage (onderzoek naar schade aan wanden door uit baan vliegend plasma) komt deze datum maar niet dichterbij met het verstrijken van de tijd. Zeer grote problemen moeten nog worden overwonnen (zie oa Wikipedia over dit onderwerp). Ik (en wie wel?) ga deze centrale dan ook niet meer meemaken in dit leven.
    (dit als reactie gegeven op eerder artikel over kernfusie zie link in dit artikel)

Laat een reactie achter