Enkele reis Mars

Waarom zou je miljarden willen uitgeven om mensen van Mars naar de Aarde brengen op een moment dat er daar verder geen mensen zijn, en hier 7 miljard?

Zeker in de huidige economische situatie is bemande ruimtevaart niet populair, afgezien naar de Low Earth Orbit, enkele honderden kilometers vanaf Aarde. De meeste planetaire wetenschappers zien bezoeken aan de Maan, planeten of asteroïden liever uitgevoerd worden door robotmissies, zoals de Marsrovers. Die leveren veel meer wetenschappelijke informatie op in verhouding tot de kosten.

Waarom is bemande ruimtevaart zoveel duurder? Onder andere vanwege de extra veiligheidsmaatregelen, leefvertrekken, proviand etc. Maar ook voor een groot deel vanwege de terugreis. Een terugreis betekent dat je op de heenweg ook nog eens een lanceerinstallatie en veel extra brandstof moet meenemen. De lanceringskosten naar de Low Earth Orbit liggen momenteel op zo’n EUR 5000 per kg. Naar Mars is dit nog een stuk duurder, zelfs meer dan de goudprijs van EUR 40.000 per kg.

Er zijn ook voordelen aan een bemanning: ze kunnen reparaties uitvoeren, improviseren, experimenten doen, monsters nemen en onderzoeken, rondlopen. En denk alleen al aan de aandacht die zo’n reis zou krijgen als je de astronauten een camera meegeeft en er een reality show van maakt, elke avond op prime time op tv. Dit is goede reclame voor wetenschap en technologie en kan veel scholieren inspireren, die dan wellicht de keuze voor een wetenschappelijke opleiding maken. Verder is er het aspect van ontplooiing van de mensheid; mensen zijn altijd al bezig geweest met nieuwe gebieden ontdekken en verkennen, en de ruimte is de natuurlijke volgende stap.

Vaarwel terugreis

Een manier om een groot deel van de kosten van een bemande missie te schrappen is om af te zien van de terugreis. We laten de astronauten achter op Mars. Dit scheelt een lanceringsinstallatie en brandstof, en heel veel geld.

Het is onrealistisch om aan te nemen dat we mensen met de huidige kennis en technologie decennia in leven kunnen houden op Mars. Alleen al de lage zwaartekracht (3/8 g) heeft desastreuze gevolgen voor botten, hart en andere spieren. Sommige astronauten kunnen zelfs nauwelijks meer lopen na een bezoek aan het International Space Station, ondanks regelmatige training daar. Plus, langdurig overleven betekent veel voeding en materiaal voor woonvertrekken meenemen. Ondergronds water is overigens wel aanwezig op Mars, en daar kan ook zuurstof uit gewonnen worden. Verder is er zonne-energie (al is de zon 2,3 keer zo zwak als bij de Aarde).

Samengevat hebben we 2 opties:
1) De astronauten doen enkele weken tot maanden onderzoek op Mars, waarna hun voorraden opraken. Dan zullen ze zelf hun leven moeten beëindigen.
2) De astronauten proberen te overleven tot een volgende missie arriveert met nieuwe voorraden, en eventueel nieuwe astronauten. Ze zouden in grotten kunnen leven, die bieden bescherming tegen kosmische straling, UV straling van de Zon en micrometeorieten.

Optie 1: Geen hoop op terugkeer

Optie 1 wekt direct weerzin op, immers, is het niet onmenselijk om deze astronauten een zekere dood tegemoet te laten gaan? Dit is een ethische vraag waar de meningen over zullen verschillen. Aan de andere kant gaat het om vrijwilligers die er veel roem en voldoening voor terugkrijgen. De eerste mens op Mars worden, of een van de eersten, is een garantie voor heldenstatus. Een ding is zeker, gekwalificeerde vrijwilligers vinden voor zo’n onderneming is geen enkel probleem. Dit wordt onderstreept door onderzoeken uit de sportwereld. Aan topatleten werd anoniem gevraagd of ze ondetecteerbare doping zouden gebruiken met de volgende garanties: 1) het winnen van al hun wedstrijden, waaronder de Olympische Spelen, en 2) enkele jaren later overlijden. Minstens de helft van de atleten zou de doping gebruiken.[1] Het vooruitzicht van een kort maar spectaculair leven is voor veel mensen aantrekkelijker dan een anoniem, normaal leven.

Bovendien zou de uitvoerende ruimtevaartorganisatie een geldbedrag kunnen doneren om levens te redden van mensen op Aarde. Voor een fractie van de bespaarde missiekosten kun je hier duizenden mensenlevens redden. Is dat niet een heel goede ethische deal? Niettemin ligt het in de lijn der verwachting dat de media niet mild zullen zijn, zeker als de astronauten tijdens hun reis van zo’n 8 maanden op de voet gevolgd worden via allerlei media.

Optie 2: Ondersteunende vervolgmissies

Optie 2 is wellicht beter te verdedigen omdat het de bedoeling is om iedereen in leven te houden, ook al zal de kans hierop misschien klein zijn. Ruimtevaartdeskundige Robert Zubrin heeft een gedetailleerd plan opgesteld om Mars te bezoeken in zijn boek The Case for Mars. Hierin wordt eerst een onbemande missie gestuurd die op Mars voorraden aflevert, en alvast brandstof en water maakt uit lokale grondstoffen. Een of twee jaar later wordt er een bemande missie met 4 astronauten gestuurd, samen met nog een onbemand vaartuig met voorraden, waarmee de astronauten meer dan een jaar kunnen overleven. In Zubrin’s plan worden de astronauten uiteindelijk wel weer naar de Aarde gebracht, maar dat detail laten we dan achterwege. Meer missies zouden kunnen volgen om een kolonie in stand te houden.

Voorlopig is het echter de vraag of er überhaupt een menselijke missie naar Mars gaat komen. Naarmate robots beter worden, zal het voordeel van een menselijke bemanning steeds verder afnemen. Aan de andere kant kunnen betere robots ook betere voorbereiding treffen op een menselijke komst.

[1] http://leda.law.harvard.edu/leda/data/791/Tohidi06.html