Zoekresultaten voor: geboortebeperking

Bevolkingsgroei remmen om de klimaatverandering te stoppen?

Bevolkingsgroei speelt een rol bij milieuschade en klimaatverandering.

Maar de klimaatverandering aanpakken door de bevolkingsgroei te verminderen of om te keren, roept lastige morele vragen op die de meeste mensen liever vermijden.

De Engelse politieke econoom Thomas Robert Malthus zette een overtuigend argument tegen overbevolking uiteen in zijn beroemde boek uit 1798, An Essay on the Principle of Population.

Hij voerde aan dat een toename van de voedselproductie het menselijk welzijn slechts tijdelijk verbeterde. De bevolking zou op een groter welzijn reageren door meer kinderen te krijgen, de bevolkingsgroei te vergroten en uiteindelijk de voedselvoorziening te overbelasten, wat tot hongersnood zou leiden.

Maar zijn essay had niet slechter kunnen worden getimed, want het werd gepubliceerd aan het begin van de langste periode van aanhoudende groei van de wereldbevolking in de geschiedenis. Dit werd gedeeltelijk veroorzaakt door enorme verbeteringen in de landbouwproductiviteit in de loop van de tijd.

Dit idee van harde milieubeperkingen voor de bevolkingsgroei werd in de 20e eeuw nieuw leven ingeblazen in publicaties zoals The Population Bomb, een boek uit 1968 van Stanford-bioloog Paul Ehrlich, en The Limits to Growth, een publicatie uit 1972 in opdracht van de denktank van de Club van Rome. .

De implicatie van deze verhandelingen voor de gevaren van bevolkingsgroei suggereert dat bevolkingsbeheersing een belangrijke maatregel is om de uitstoot van kooldioxide (COâ‚‚) en de wereldwijde klimaatverandering te beperken.

Vier belangrijke oorzaken van wereldwijde emissies

Bevolkingsgroei is niet de enige motor van de wereldwijde COâ‚‚-uitstoot en klimaatverandering.

De Kaya-identiteit, een vergelijking die in de jaren negentig door de Japanse energie-econoom Yoichi Kaya werd geïntroduceerd, relateert de totale uitstoot van COâ‚‚ aan vier factoren:

totale populatie (P)
BBP per persoon (G)
energieverbruik per eenheid bbp (E)
COâ‚‚-uitstoot per eenheid energie (F)
De Identiteit van Kaya. Alle factoren worden met elkaar vermenigvuldigd, dus als bijvoorbeeld de bevolking halveert, halveert de CO2-uitstoot ook. – redactie

COâ‚‚-uitstoot kan worden aangepakt door een (of meer) van deze vier factoren te verminderen, op voorwaarde dat de andere factoren niet nog sneller groeien dan die verminderingen.

Niet alle factoren zijn echter even gemakkelijk te beïnvloeden. Dat verklaart waarom de meeste landen zich tot nu toe hebben geconcentreerd op het verminderen van de energie-intensiteit (zoals met woningisolatie om de efficiëntie van het energieverbruik te verhogen) en het verminderen van de koolstofintensiteit (zoals met wind en zon als groenere energieproductiemethoden).

Maar de voortgang bij het vertragen van de wereldwijde COâ‚‚-uitstoot is nog niet voldoende geweest om de overeengekomen doelstellingen te halen.

Economische groei beperken

Veel mensen hebben beweerd dat we ons moeten richten op een lagere economische groei om milieuschade te beperken.

Wereldwijd is de trend dat het BBP per persoon over het algemeen in de loop van de tijd toeneemt. Het terugdringen van deze groei, of het overgaan naar een beheerste economische neergang, zou bijdragen aan het verminderen van de COâ‚‚-uitstoot.

Maar het terugdringen van de COâ‚‚-uitstoot door het terugdringen van de economische groei heeft onvermijdelijke gevolgen voor de verdeling, zowel binnen als tussen landen.

Niet alle landen hebben evenveel gedeeld in de economische groei in het verleden. Landen met een laag inkomen zouden overtuigend kunnen aanvoeren dat het oneerlijk is dat hun huidige lage ontwikkelingsniveau niet meer mag groeien, door hun vermogen om hun economie verder te laten groeien, te verminderen.

Zijn we met teveel, en moeten we aan bevolkingsbeperking doen? Bron: Wikipedia Commons

Het morele dilemma van geboortebeperking

Dat laat de controle over de bevolking over, maar de problemen hier zijn niet minder uitdagend. Door de overheid geleide geboortebeperking stelt democratische landen voor serieuze morele vragen.

Daarom is China het enige land dat een (matig) succesvolle vorm van bevolkingsbeheersing heeft ondernomen, via de One Child Policy die liep van 1979 tot 2015. In die periode is het totale vruchtbaarheidscijfer in China ongeveer gehalveerd.

Maar een onbedoeld gevolg van het beleid is een versnelde vergrijzing van de bevolking in China, dat nu een van de oudste bevolkingen in Azië heeft.

Het meest uitdagende aspect van het gebruik van populatiecontrole om de COâ‚‚-uitstoot te verminderen, is ethisch.

Als onze bezorgdheid over klimaatverandering ontstaat omdat we een leefbare toekomstige wereld voor onze kleinkinderen willen verzekeren, is het dan ethisch om dit te bereiken voor sommige kleinkinderen, door andere kleinkinderen nooit geboren te laten worden?

Dat is een heel moeilijke vraag om te beantwoorden.

In sommige landen neemt de bevolking af

Overheidsbeleid om de bevolkingsgroei te beheersen is waarschijnlijk niet eens nodig.

Alle landen met een hoog inkomen hebben momenteel al vruchtbaarheid onder de vervangende vruchtbaarheid, en er worden minder kinderen geboren dan nodig is om een ​​constante bevolking te behouden.

In het jaar tot juni 2020 kende Nieuw-Zeeland het laagste totale vruchtbaarheidscijfer ooit, met 1,63 geboorten per vrouw (vervangende vruchtbaarheid heeft ten minste 2,1 geboorten per vrouw nodig).

Andere landen zien ook hun bevolking afnemen. De bevolking van Japan bereikte bijvoorbeeld een hoogtepunt in 2010 en is het afgelopen decennium met meer dan 1,4 miljoen mensen afgenomen.

De Verenigde Naties voorspellen dat de toekomstige bevolkingsgroei in 2100 een piek zal bereiken van ongeveer 11 miljard mensen en daarna langzaam zal afnemen.

Dus als we deze eeuw kunnen doorkomen zonder catastrofale milieueffecten, dan kan de bevolking beginnen af ​​te nemen als bijdrage aan klimaatverandering.

Natuurlijk is er veel onzekerheid over de toekomstige bevolkingsgroei, dus alleen de tijd zal uitwijzen of de voorspellingen van de VN waar zijn.

Andere oplossingen

Er zijn veel manieren om klimaatverandering aan te pakken, en niet allemaal gericht op emissies. We zouden kunnen proberen om de gevolgen ervan te verzachten, of ons aan te passen aan veranderingen in het milieu, of technologie gebruiken om COâ‚‚ rechtstreeks uit de atmosfeer te verwijderen.

Aan de emissiekant kunnen we proberen de energie-intensiteit of koolstofintensiteit van de economie verder te verminderen (de laatste twee factoren in de Kaya-identiteit).

Innovaties op al deze gebieden zijn waarschijnlijk de meest vruchtbare manieren om de klimaatverandering aan te pakken, grotendeels omdat ze de moeilijkste morele vragen vermijden.

Maar als we deze veranderingen niet willen of kunnen laten werken, op korte termijn, dan kan het beheren van de bevolking en de economische groei onze enige toevlucht worden. Op dat moment zal de mensheid met steeds moeilijkere morele vragen worden geconfronteerd.

Bron:

Vertaling van een artikel op The Conversation door Michael P. Cameron, Associate Professor in Economics, University of Waikato, Nieuw Zeeland

volgens samenzweringstheoretici wil de elite de werelbevolking drastisch terugdringen. Op een akelige manier.

Is een kleinere bevolking de oplossing voor het werkloosheidsprobleem?

Door de explosie van robotica en andere arbeidersvervangende technologie, zullen steeds minder werkenden nodig zijn. De eerste van de zes mogelijke oplossingen voor dit probleem is het terugbrengen van de wereldbevolking. Is dit een afdoende oplossing, en wat zijn de mogelijkheden?

Helpt het terugdringen van de wereldbevolking inderdaad?
In veel ontwikkelingslanden zie je dat de snelle bevolkingsgroei samengaat met hoge werkloosheid. Toch is het verband tussen bevolkingsdichtheid en werkloosheid niet zo rechtstreeks als voorstanders van bevolkingsbeperking vaak stellen. Immers, het geboren worden van kinderen betekent veel extra consumptie. Ook zullen ouders veel gemotiveerder zijn om hard en lang te werken om hun gezin te onderhouden. De concentratie van veel mensen op elkaar, zoals in grote steden, betekent dat allerlei economische activiteiten interessant worden die anders niet mogelijk waren geweest. Daarom zie je ook dat de werkloosheid op het platteland veel groter is dan in de stad en ook mensen van het platteland massaal naar de steden trekken.

volgens samenzweringstheoretici wil de elite de werelbevolking drastisch terugdringen. Op een akelige manier.
Volgens samenzweringstheoretici wil de elite de wereldbevolking drastisch terugdringen. Op een akelige manier.

Omgekeerd is er institutionele traagheid. Als de bevolking plotseling daalt, vallen er vacatures open die vervuld moet worden. Het kost tijd voordat de economie zich aan heeft gepast. Dit zag je heel sterk in de middeleeuwen. Nadat de bevolking sterk daalde door de Zwarte Dood, kwam er massaal werk voor boeren en handwerkslieden. Immers, er waren geen machines om het werk van de arbeiders over te nemen en de voedselproductie per arbeider steeg sterk. Een plotseling dalen van de bevolking zou dus op korte termijn gunstig uitpakken.

Is een kleinere wereldbevolking realistisch?
Op dit moment daalt de bevolking in de meeste Europese landen en enkele andere landen zoals Japan. In de meeste andere landen stijgt de bevolking. Op dit moment komen er steeds meer mensen en dus arbeiders. Uiteraard willen maar weinig mensen vrijwillig dood. Het alternatief is om sterk aan geboortebeperking te doen. Dit zal op korte termijn echter juist de werkgelegenheid doen afnemen, omdat kinderen verzorging nodig hebben en dus werk met zich meebrengen.

Meestal zijn de oorzaken van een lagere bevolking erg akelig: verwoestende epidemieën, oorlogen, hongersnoden. de vraag is dus of dit moeten willen. Misschien dat er misantropische elitairen bestaan die het vooruitzicht van kernoorlogen, wereldwijde pestepidemieën of hongersnood prettig vinden, maar de grote meerderheid van de mensen zal dit een uiterst onprettige ontwikkeling vinden. Een beter alternatief is dan, bijvoorbeeld de oceaan te koloniseren of de ruimte. Dit brengt ook extra werkgelegenheid met zich mee. Immers, deze moeten ontgonnen worden.

Ons eindoordeel
Hoewel bevolkingvermindering zeker een oplossing zou kunnen zijn, is het wel een buitengewoon mensonterende en sadistische oplossing. De enige variant die ons inziens nog zou kunnen, is het koloniseren van de zee en of de ruimte. Dit uiteraard in combinatie met goede bevolkingspolitiek, zodat de wereldbevolking afneemt tot de maximale draagcapaciteit van de aarde. Maar dat heeft dan weer alles te maken met het feit dat we hier op aarde maar beperkte leefruimte hebben en de ecologische belasting van de aarde door de mens gewoon te hoog is. Kortom, we kunnen beter nadenken over een andere oplossing. Zie het volgende artikel.

Science fictionschrijvers voorzagen niet dat de 2012 gekte veel erger zou zijn dan de 2000-gekte.

Voorspellingen voor 2012 deel 1: Isaac Asimov en Gregory Benford

Een aantal beroemde en minder bekende science fiction schrijvers deed in 1987 deze voorspellingen over 2012. Een aantal van hen, zoals Isaac Asimov, is overleden. Sommige voorspellingen zijn opmerkelijk profetisch, andere zaten er faliekant naast.

Science fictionschrijvers voorzagen niet dat de 2012 gekte veel erger zou zijn dan de 2000-gekte.
Science fictionschrijvers voorzagen niet dat de 2012 gekte veel erger zou zijn dan de 2000-gekte.

Isaac Asimov
Ervan uitgaande dat we onszelf niet vernietigd hebben in een nucleaire oorlog, zullen er 8-10 miljard van ons zijn op deze planeet-en wijdverbreide honger. Deze problemen kunnen worden teruggevoerd op president Ronald Reagan, die teveel glimlachte en wuifde.

(De oude meester bleek hier te pessimistisch. Er zijn in 2012 iets meer dan zeven miljard mensen en in feite is nu wereldwijd overgewicht een veel groter probleem aan het worden dan hongersnood.  We mogen ons als mensheid op de borst kloppen hiervoor, vooral de Indiërs en de landbouwwetenschappers onder ons, want het zag er uiterst beroerd uit, tientallen jaren geleden.)

Gregory Benford

De wereldbevolking bedraagt bijna 8 miljard (in feite in 2012 7 miljard).
De Dow-Jones Industrial Average staat op 8.400, maar de dollar is nauwelijks een derde waard van die van vandaag. (Deze voorspelling is opmerkelijk accuraat. In feite ligt de Dow in september 2012 rond de 13 000 en de Amerikaanse geldontwaarding was 50%.)
Olie raakt op, maar schalie-geëxtraheerde olie wordt steeds goedkoper. De echte schaarste in grote delen van de wereld is … water. (Inderdaad is peak oil nu steeds nijpender. Niet zo zeer de lagere kosten van schalie-olie maar de hogere olieprijs maken schalieolie interessant.) 
De meeste Amerikanen zijn nauwelijks geletterd, denken in beelden in plaats van symbolen, en denk dat de toekomst is iets dat zal gebeuren met iemand anders … net als vandaag … (Klopt helaas, niet alleen voor de VS overigens).
Het naar buiten gerichte, sociale-issues bewustzijn van de Verenigde Staten, alleen ontluikend in 1987, zal zijn hoogtepunt heen is en loopt terug … leidt tot een nieuwe periode van intern gerichte waarden, misschien zelfs hedonisme … al zal er minder mogelijkheid om te genieten zijn. (De Occupy-beweging is in volle gang.)

De Fransen zullen nog steeds ‘vreemde’ Amerikanen zijn, niet geëerd in eigen land (zoals de komiek Jerry Lewis), en zal alleen een nieuwe gortdroge kritische theorie van de literatuur hebben geproduceerd. Hun voedsel zal nog steeds hetzelfde zijn. (Op de valreep: het Higgsdeeltje werd op Frans-Zwitsers grondgebied gedetecteerd. )

Berkeley, Californië zal een themapark hebben gewijd aan de topperiode-de jaren 1960. (Silicon Valley bloeit nog steeds).

Bases op de maan, een expeditie naar Mars … alles gebeurt. Maar het grote nieuws zullen sommige problematisch bewijs voor intelligent leven elders. (Op dit moment blijft het helaas bij plannen. De UFO-waarnemingen blijven  nog steeds omstreden.)

In de wetenschap, zullen de kundes (natuurkunde, wiskunde) worden overschaduwd door de ologieën (biologie, psychologie, ecologie …). (Benford voorzag niet de ontwikkeling van nieuwe wetenschappen op het raakvlak van natuurkunde en – ologieën zoals quantumbiologie)

Er zullen belangrijkste “diebacks” zijn in overvolle Derde Wereld landen, in heel Zuid-Azië en in Afrika. Dit zal een grote invloed houden op het bereiken van 10 miljard. (Gelukkig is dit ons bespaard gebleven door succesvolle geboortebeperking en een sterke stijging van de voedselproductie).

De Crazy jaren rond de eeuwwisseling zullen zijn weggeëbd, millennial faiths worden weer saai, en de houding, uitgedrukt in deze verzameling van voorspellingen zal erg verouderd,  “twintigste-eeuws” lijken. (We hebben nu de 2012 manie, die veel sterker is dan het millenniarisme ooit was.)

Ik zal wel oud zijn, maar niet dood. Kom langs om me te zien, en breng een fles drank mee. (inderdaad leeft Gregory Benford bij het schrijven van dit artikel nog steeds).

 

De Georgia Guidestones. Post-apocalyptische boodschap? Bron: Wikimedia Commons

Georgia Guidestones: de vraag van 500 miljoen

Volgens een opschrift op de Georgia Guidestones, een mysterieus granieten monument in de Amerikaanse staat Georgia, moet de omvang van de mensheid onder de vijfhonderd miljoen mensen blijven. Dit is ongeveer 7% van het aantal mensen nu. Wat zijn effectieve methoden waarmee het bevolkingsaantal flink terug is te brengen?

Georgia Guidestones
Een onbekende gaf opdracht aan een lokale steenhouwer in de USA-deelstaat Georgia om de “Georgia Guidestones” neer te zetten. Met wat voor doel is dit monument neergezet?

Er wonen nu meer mensen op deze planeet dan ooit eerder in de geschiedenis van de aarde: zeven miljard. Meer dan de helft van het totale landoppervlak is nu bebouwd of in gebruik als landbouw- of weidegrond. De meeste natuurlijke ecosystemen staan op instorten. Reden voor steeds meer wetenschappers en anderen om een flinke bevolkingsreductie op de agenda te zetten.

Zoals de Georgia Guidestones, het kostbare granieten monument in Georgia bewijst, zijn er ook zeer rijke lieden die vinden dat er teveel mensen op de wereld zijn. De opvattingen van bankiers en dergelijke elitairen kennende – de rest van de bevolking wordt gezien als melkvee, als “muppets” – is het niet onwaarschijnlijk dat er op dit moment voorbereidingen worden getroffen dit probleem op te lossen. Veel samenzweringstheoretici veronderstellen dat ook. Echter: hun samenzweringstheorieën rammelen nogal en worden niet ondersteund door deugdelijk bewijs.  Wat zijn wél realistische methoden waarmee een gewetenloze groep “wereldverbeteraars” het menselijke bevolkingsaantal drastisch kan terugbrengen?

Geboortebeperking onder dwang
De ervaringen hiermee stemmen niet echt tot hoop voor onze groep samenzweerders. Op het eerste gezicht zijn de condities in China ideaal voor drastische sociale ingrepen: een vergeleken met elders in de wereld gehoorzame. gedweeë bevolking en een brute politiestaat.  Toch slaagden zelfs ondanks de weinig zachtzinnige één-kindpolitiek de Chinese planners er niet in de bevolking te verlagen. Met heel veel inspanning is het Chinese regime er in geslaagd de bevolking te stabiliseren op wat 1,4 miljard zal worden. Een indrukwekkende prestatie, maar volstrekt onvoldoende om het doel van 500 miljoen te halen. Ook zijn de omstandigheden in China moeilijk in de rest van de wereld te evenaren.

Brute dictatuur
Er zijn enkele landen in Oost-Azië waar de bevolking enorm afnam. In Cambodja kwamen tijdens het moordzuchtige regime van de Rode Khmer rond de 2 miljoen Cambodjanen om, voor de helft door executies, voor de rest door hongersnood. Dat is een vijfde van de bevolking. Ook in Noord-Korea is de bevolking nog steeds aan het dalen, ook hier door hongersnood. Ook hier geldt dus dat zeer drastische middelen slechts een beperkt resultaat hebben. Ook werkt deze methode alleen in autoritaire landen.

Genetisch gemanipuleerd ziekteverwekkend organisme
Dit is één van de geschiktste methodes voor de groep samenzweerders. Het voordeel van bacteriën en vooral virussen is dat ze selectief zijn. Het is niet nodig het gehele land te verwoesten; ook geïmmuniseerde mensen, de samenzweerders, worden gespaard. Op dit moment is het met huis- tuin- en keukenapparatuur die voor enkele tienduizenden euro’s te bestellen is, al mogelijk om genetisch gemanipuleerde bacteriën te vervaardigen. Dan kan het hard gaan.

De middeleeuwse pestepidemie vaagde ongeveer de helft van de bevolking weg, de door Europese kolonisten meegebrachte infectieziekten zelfs zestig tot 95% van de inheemse Amerikaanse bevolking. Dit had mede te maken met het ontbreken van genetische variatie onder de inheemse Amerikanen, die immers van een handjevol immigranten afstamden. Dit komt in de buurt van de bevolkingsreductie die op de Georgia Guidestones wordt genoemd.

Waarschijnlijk zullen de samenzweerders dit daarom een erg aantrekkelijke methode vinden. Essentieel is wel dat de ziekteverwekker snel en efficiënt in alle werelddelen tegelijk wordt verspreid en dat de “waardevolle” mensen, de samenzweerders dus, worden gevaccineerd. Gezien de grote genetische variatie in Afrika onder de Sahara zal hier het grootste percentage overlevenden zijn.

Totale systeemcrash
De grootste vervuilers en opmakers zijn te vinden in de ontwikkelde landen. West-Europa en Noord-Amerika zijn samen goed voor iets meer dan 800 miljoen mensen, maar verbruiken meer dan de helft van alle grondstoffen en energie. Een methode om hier een einde aan te maken en deze twee continenten terug te brengen tot derde-wereld niveau, zou dus veel zoden aan de dijk zetten.

Voordeel voor de samenzweerders is dat geavanceerde maatschappijen ook zeer kwetsbaar zijn. Stel, door een computerstoring worden alle betalingen geblokkeerd. Of, de banken storten in. Al in 2013 schaffen de eerste winkels contant geld af. Dit zou dus betekenen dat de complexe logistiek waarmee steden worden bevoorraad, ineen zou storten. Ook zou een einde komen aan de gezondheidszorg. Winkels zouden worden geplunderd, maar dit zou slechts uitstek van executie zijn.

Na enkele weken zouden de voedselvoorraden uitgeput zijn en er zou massale hongersnood uitbreken. Cholera- en tyfusepidemieën zouden nog een handje helpen. Dit scenario heeft als nadeel, dat de samenzweerders weer hun macht moeten veroveren in de nieuw-ontstane chaotische samenlevingen. Controle over het leger is dan essentieel.  Vervolgens kan de noodtoestand worden uitgeroepen. Dit zou prima werken om de 500 miljoen mensen van de Georgia Guidestones te bereiken.

Tweede mogelijkheid: de Georgia Guidestones vormen een boodschap voor een post-apocalyptische wereld
Een andere mogelijkheid is, dat de mysterieuze opdrachtgevers voor het monument een onvermijdelijke wereldwijde systeemcrash voorzien. Deze gedachte is minder vreemd dan het lijkt. In de jaren voordat het monument werd opgericht, maart 1980, trokken de doemvoorspellingen van de Club van Rome veel aandacht. De gedachte dat de Guidestones een soort boodschap aan de toekomstige generaties vormen, is daarmee niet zo gek. De begeleidende teksten en een verondersteld aanwezige tijdcapsule (waarvan de data ontbreken) wijzen hier ook op. Opmerkelijk is de aanwezigheid van het Hebreeuws (7 miljoen sprekers) in plaats van bijvoorbeeld Frans of Japans.

Derde mogelijkheid: de Georgia Guidestones zijn bedoeld om de mensheid aan het denken te zetten
Maar misschien zijn we te paranoïde en is het monument bedoeld om een statement te maken. Wij mensen, dat is wel duidelijk, zijn een nogal hardleerse soort. Visionair denken is helaas de uitzondering, geen regel. Wat is een effectievere manier om een harde boodschap te laten landen, en te laten blijven landen, dan een mysterieus stenen monument van een onbekende opdrachtgever, dat een tijdje meegaat?

Gelukkig wil niet iedereen een groot gezin.

Is het recht op voortplanting absoluut?

Het recht om kinderen te krijgen is een belangrijk mensenrecht. Tegelijkertijd zou het op een enorme ramp uitdraaien als iedere vrouw nu zou besluiten om veel meer kinderen er bij te krijgen. Immers: voor ieder nieuwgeboren mens moet er voedsel, verzorging en energie komen. Hoe breng je deze twee dingen met elkaar in overeenstemming?

Gezin vormen is universeel mensenrecht
Het recht om kinderen te krijgen – of dat te weigeren – wordt terecht gezien als een van de belangrijkste mensenrechten. Zo is dit recht verwoord in art. 16.1 van de universele verklaring van de rechten van de mens[1]. Hierin staat dat mannen en vrouwen mogen trouwen en een gezin mogen stichten (dus kinderen krijgen). Geen wonder. Het uiteenrukken van gezinnen zorgt voor enorm veel menselijk leed. Voor kinderen zijn de moeder en op latere leeftijd ook de vader zeer belangrijk voor het zelfbeeld en de emotionele stabiliteit. Ook hebben de meeste mensen een kinderwens. Ze gaan vaak heel ver om toch maar nakomelingen te kunnen krijgen, denk aan draagmoeders en in-vitro fertilisatie.

Mensen gedragen zich als een kudde geiten

Gelukkig wil niet iedereen een groot gezin.
Gelukkig wil niet iedereen een groot gezin.

De aarde is een qua afmetingen beperkt systeem. Weliswaar zijn de mensen buitengewoon creatief in het verzinnen van manieren om dit systeem zo aan te passen dat er meer van hun soort op aarde kunnen leven, maar de druk op natuurlijke hulpbronnen wordt steeds groter. Een bioloog komt dit bekend voor. Als een nieuw organisme, bijvoorbeeld een kudde geiten, een ecologische niche vindt, bijvoorbeeld een eiland, zal het organisme groeien in aantal tot de volledige ecologische ruimte bezet is. Dit gaat volgens een S-vormige (sigmoïde) curve.  Dat wil zeggen: als het organisme de draagcapaciteit niet overschrijdt. Als het organisme de hulpbronnen sneller uitput dan deze herstellen, bijvoorbeeld omdat de geiten het eiland zo grondig kaalvreten dat heftige moessonregens alle vruchtbare grond kunnen wegspoelen, blijft de populatie niet stabiel, maar stort deze in elkaar. Je hebt dan een kale rots vol uitgemergelde geitenlijken. Niet zo prettig voor de geiten.

Wij mensen zijn (vinden we zelf) een stuk slimmer dan geiten. We kennen veel meer trucs dan een geit, toch een redelijk slimme knager, om nog een bestaan voor ons uit magere hulpbronnen te persen. Toch geldt ook voor de mens, dat het steeds moeilijker wordt om onze levenskwaliteit te behouden. De kans wordt steeds reëler dat het natuurlijke ecosysteem in elkaar stort. Landbouwgronden raken nu uitgeput, vispopulaties worden uitgeroeid. Kortom: we zijn ons eiland behoorlijk aan het kaalvreten.

Geboortebeperking humaner dan hongersnood
Het is een stuk akeliger om dood te gaan van de honger, dan om wat minder kinderen te krijgen. Ieder mens met gezond verstand zal eerder kiezen voor het krijgen van minder kinderen dan voor een ellendige hongerdood. Het probleem is alleen dat degenen die veel kinderen krijgen en natuurlijke hulpbronnen opmaken, niet degenen zijn die hiervoor moeten boeten. Dat zijn doorgaans de zwaksten. We moeten dus een manier verzinnen om te voorkomen dat er meer kinderen worden geboren dan de aarde aankan.

Wat zijn jullie ideeën?

Bronnen
1. Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, Nederlandse vertaling

Volgens de Olduvai-theorie stort de energievoorziening rond 2030 in tot een fractie van nu.

Het Olduvai scenario

Kennis is tegenwoordig zo versnipperd dat als een wereldwijde ramp of ineenstorting van de energievoorziening een groot deel van de mensheid wegvaagt, we terugvallen tot het Stenen Tijdperk.

Wat houdt het Olduvai scenario in?
We schrijven 2030 (volgens de extreemste peakoil-pessimisten zelfs al over enkele jaren). Rond dat jaar zijn de makkelijk winbare delfstoffen uitgeput. De mineralogische barrière zorgt voor een lastige bottleneck. Aardolie, aardgas en een belangrijk deel van de steenkool zijn dan al schaars geworden. Auto’s komen stil te staan, minder efficiënte elektriciteitscentrales zijn buiten gebruik en roesten weg. Nog ernstiger: voedsel wordt schaars. Voor het produceren van stikstofmeststoffen moet namelijk stikstof uit de lucht worden omgezet in ammoniak. Dit kost veel energie.  Energie die er dan nauwelijks meer is. Tractoren komen stil te staan. Het kost dan al de grootste moeite de wereldbevolking, rond 2030 meer dan acht miljard,  van voldoende voedsel te voorzien en de schaarste aan kunstmest betekent de nekslag.

Volgens de Olduvai-theorie stort de energievoorziening rond 2030 in tot een fractie van nu.
Volgens de Olduvai-theorie stort de energievoorziening rond 2030 in tot een fractie van nu.

Wereldwijde anarchie  breekt uit als de oogsten onvoldoende blijken om de bevolking in arme, dichtbevolkte landen te voeden. Enorme vluchtelingenstromen verlaten het Midden Oosten, Afrika, Centraal Amerika, India en China om te proberen in de vruchtbaarder buurlanden aan voedsel te komen.

Van internationale samenwerking is niet veel meer over. Grenzen worden afgesloten en bewaakt door met scherp schietende grenswachters. Er komt een nieuw IJzeren Gordijn om de rijke landen, deze keer om  immigranten buiten te houden. Voedsel gaat ook in de rijke landen op rantsoen. Vlees eten wordt asociaal gevonden. Oorlogen breken uit om de controle van fosfaatmijnen, vruchtbare landbouwgebieden, de laatste oliebronnen.

Dan is ook de laatste makkelijk winbare olie op. Er is geen aardgas meer om zelfs de extreem vervuilende teerzandolie in Canada te winnen. Zelfs de dreiging van de Amerikanen Canada onder de voet te lopen als de levering van teerolie niet wordt hervat, helpt dan niet meer. Slochteren slaakt zijn laatste ademtocht. Nederlanders doen alleen de was nog als er wind staat. Frankrijk verkoopt de rest van de EU de ooit door de Groenen verfoeide kernstroom tegen schandalige woekerprijzen.

In de islamitische wereld krijgt de Mahdi,  die zichzelf uit heeft geroepen als de opvolger van Mohammed, steeds meer macht. Hij verzamelt strijders voor de heilige oorlog om de ongelovigen onder de voet te lopen. De uitgehongerde bevolking van het Arabisch schiereiland en Noord-Afrika geeft massaal aan zijn oproep gehoor. Opmerkelijke uitzondering: Marokko, waar gouden tijden heersen door de torenhoge prijzen voor fosfaat. Eerst koelen ze hun woede op de kleine verwesterde elite.  Dan is Israël aan de beurt dat terugslaat met kernwapens. Tel Aviv, Caïro, Damascus en Teheran veranderen in smeulende radioactieve poelen. De wereld staat aan de rand van de afgrond.

Energie als levensbloed van onze beschaving
Volgens de Olduvai theorie (genoemd naar de Oldupai-vallei in Tanzania waar overblijfselen van vroege mensachtigen zijn gevonden) gaat een industriële maatschappij ongeveer een eeuw mee. In ons geval: ongeveer van 1930 tot 2030.

Het Olduvai scenario gaat uit van de energieconsumptie per hoofd van de bevolking. Dat is met een goede reden. Energie is namelijk het levensbloed van elke geavanceerde beschaving. Met voldoende vrije energie is vrijwel alles te fabriceren, denk  bijvoorbeeld aan goud uit zeewater.

Het nieuwe Stenen Tijdperk
Tot begin vorige eeuw kende het Duitse keizerrijk de bepaling dat iedereen die op de middelbare school zat, ook verplicht een ambacht moest leren. Zo schijnt keizer Wilhelm II een niet onverdienstelijk meubelmaker te zijn geweest (en houthakker, nadat hij af werd gezet en naar Nederland vluchtte). De filosofie er achter was interessant. De bedenkers van deze regel hadden niet bijster veel vertrouwen in de moderne industriële en  diensteneconomie. Als er om welke reden dan ook een ineenstorting komt, kunnen mensen in ieder geval een vak uitoefenen, meenden de conservatieve Pruisen.

Op dit moment is deze kennis er niet meer. Het grootste deel van de bevolking werkt in de dienstensector en zelfs vakmensen, denk aan operators in een olieraffinaderij, TIG-lassers  of VLSI-ingenieurs, zijn vaak zeer gespecialiseerd. Als het Olduvai scenario toeslaat, is er geen internet meer. Het internationale handelsnetwerk komt dan vrijwel stil te liggen. Maatschappelijke organisaties, de ingewikkelde samenwerkingsstructuren die grote bedrijven zijn, vallen uit elkaar. Specialistische vakkennis is waardeloos geworden. Generalisten: handige knutselaars die in staat zijn uit kapotte apparaten nieuwe te fabriceren, volkstuiniers, hobbyisten zijn dan zeer gewild. Alle landbouw wordt gedwongen biologisch, wat onvoldoende opbrengt om meer dan misschien twee miljard mensen te voeden. Als elektronica het steeds meer laat afweten worden dvd-roms en e-boeken waardeloos. De schaarse papieren boeken met kennis van exacte wetenschappen en techniek, vooral eenvoudige technieken, worden goud waard.

Hoe voorkomen we het Olduvai Scenario?
We kunnen wel iets, maar niet al teveel terug in het energiegebruik. Kunstmest zal nodig blijven om onze bevolking te voeden. Overschakelen naar elektrisch vervoer kan massaal, we moeten dan auto’s op perslucht ontwikkelen die misschien niet zo ver zullen rijden als benzine-auto’s, maar wel zonder schaarse metalen zijn te bouwen. Lithiumbatterijen vereisen meer kobalt dan makkelijk te winnen is; persluchttanks kunnen van koolstofvezels worden vervaardigd. Het opzetten van een landelijk of Europabreed netwerk van persluchtstations vereist vermoedelijk politiek ingrijpen.

Guy Nègre ontwikkelde een persluchtauto die zonder veel schaarse metalen gebouwd kan worden.
Guy Nègre ontwikkelde een persluchtauto die zonder veel schaarse metalen gebouwd kan worden.

Een nadeel van democratie is dat politici vaak extreem korte termijn denken: tot de volgende verkiezingen. Alleen als de Nederlandse bevolking massaal doordrongen is van de ernst van de situatie (en de gewone Nederlandse man en vrouw is dat meer dan de politiek)  zal het politiek winstgevend zijn voorbereidingen te treffen. Ook moet voorkomen worden dat het maatschappelijk netwerk uit elkaar valt.  Nederland en de rest van de werelden moet blijven functioneren als er veel minder energie beschikbaar is dan nu. Dat lukt alleen als het sociale leven en onderlinge solidariteit veel sterker is dan nu.

Er zullen nieuwe kerncentrales moeten komen, bij voorkeur van het kweekreactortype (waardoor we tientallen keren zoveel energie uit het uranium kunnen halen)  of het Canadese CANDU model dat ook verarmde uraniumbrandstof kan verwerken.

We moeten een strategische fosfaatvoorraad aanleggen en fosfaten terugwinnen uit afvalwater. Met het aardgas in Slochteren moeten we uiterst zuinig omspringen. Vegetarisme moet aan worden gemoedigd; er moet meer onderzoek komen naar het kweken van veevoer in Nederland zelf op afvalwater (eendenkroos of algen).

Individueel niveau
Individuen kunnen maar enkele dingen doen. Zelf zoveel mogelijk technische kennis verzamelen (niet in digitale vorm maar als boek of als het niet anders kan, microfiche) en jezelf een ambacht aanleren.

Transition towns werken aan een energiezuinige, duurzame economie om peak oil te overleven.
Transition towns werken aan een energiezuinige, duurzame economie om peak oil te overleven.

Het christendom is op dit moment niet in de mode maar kerken en vergelijkbare religieuze organisaties, denk aan synagogen, de boeddhistische sangha en hindoeïstische tempelverenigingen vormden in het verleden een  effectief sociaal vangnet.
Van uitgebreide families is geen sprake meer. Een alternatief vormen wellicht verenigingen als de vrijmetselaars, Rotary, politieke partijen. Richt een transition town op of sluit je bij een bestaande aan.

Globaal niveau
We hebben onszelf door de sterke bevolkingsgroei in een hachelijke positie gemaneouvreerd. Hoe meer mensen, hoe minder grondstoffen en energie per mens. Aan deze bevolkingsgroei zal een einde moeten komen. Punt. Religieuze leiders die geboortebeperking tegenhouden, denk bijvoorbeeld aan de paus en islamitische geestelijken, zullen moeten worden aangepakt. Hoe meer werkende vrouwen en hoe beter ze opgeleid zijn, hoe minder kinderen. Ook hebben vrouwen meer dan mannen de neiging om milieubewust en energiezuinig te leven.

We moeten proberen een humanitaire catastrofe rond 2030 te voorkomen.  Landen als India en China hebben ruime ervaring met armoede en zijn goed georganiseerd. De situatie is vervelender in het Arabisch schiereiland, waar de bevolking explodeert en de oliebronnen tekenen van uitputting vertonen. Dit geldt in iets mindere mate voor de rest van het Midden Oosten. Deze landen moeten onder druk worden gezet om corruptie te bestrijden en vrouwen meer rechten te geven, zodat ze tijdig over kunnen schakelen op een efficiënte lage-energie economie en nul bevolkingsgroei.

In principe zijn er in de rest van het zonnestelsel vrijwel oneindige voorraden grondstoffen en energie, maar deze op grote schaal winbaar maken zal meer decennia kosten dan we nog hebben.