Wereldwijd escaleert de geopolitieke situatie steeds meer. Het ooit ondenkbare, een wereldoorlog tussen de diverse machtsblokken van ruwweg het Westen en de combi China en Rusland, wordt steeds waarschijnlijker. Onze politici blinken uit in enerzijds ruzie zoeken met Rusland en anderzijds weifelend gedrag inzake de steun aan Oekraïne, wat de zaak niet verbetert. Zaak dus om zelf na te denken over de vraag: hoe overleef je de Derde Wereldoorlog?

We beschrijven hier drie mogelijkheden, afhankelijk van je persoonlijke omstandigheden. Een rijk persoon heeft meer mogelijkheden dan iemand met voor Nederland gemiddelde rijkdom, die weer meer mogelijkheden heeft dan bijvoorbeeld iemand met een inkomen op bijstandsniveau.

Rijken (een vermogen van twee miljoen of meer)

Ben je erg rijk, migreer dan naar Nieuw-Zeeland. Dit dunbevolkte land, met ongeveer 5 miljoen inwoners op een oppervlak van 268.000 km², ligt ver van geopolitieke conflictzones. Nieuw-Zeeland is politiek stabiel en kent een goed functionerende democratie. Bovendien heeft het weinig militaire waarde door zijn geïsoleerde ligging in de Stille Oceaan. Hoewel Nieuw-Zeeland inderdaad geïsoleerd ligt, heeft het wel militaire banden met westerse allianties zoals Five Eyes en ANZUS. Het land is dus niet volledig gevrijwaard van geopolitieke belangen.

Breekt er een wereldwijde kernoorlog uit, dan is overleven zonder moderne technologie theoretisch mogelijk dankzij het vruchtbare land en de natuurlijke hulpbronnen, tenzij catastrofale verwoesting, bijvoorbeeld een nucleaire winter of de inzet van biologische wapens, optreedt. Nieuw Zeeland zelf maakt zich zorgen om de meer expansieve politiek van China.

Een bijna even goede alternatieve keuze is Australië, vooral het eiland Tasmanië. Overweeg ook het dunbevolkte en geïsoleerde Patagonië. Andere, mindere genoemde alternatieven zijn IJsland, de Canarische Eilanden, de Azoren, Madagascar, of Hawai’i.

---

Middenklasse (een vermogen van 100.000 euro of meer)

Ben je iets minder rijk, dan is Zuid-Amerika een goede optie, vooral landen zoals Paraguay, Uruguay en, als minder optimale keuzes, de grotere landen Brazilië, Argentinië en Chili. Deze landen bevinden zich ver van grote geopolitieke conflicten en hebben over het algemeen lage bevolkingsdichtheden.

Patagonië, het uiterste zuiden van het continent, kent een ruw klimaat maar is zeer dunbevolkt. De kosten van landbouwgrond zijn hier laag.

De kans dat een Derde Wereldoorlog zich tot Zuid-Amerika uitbreidt, is kleiner omdat er geen directe militaire vijandigheden of grote machtsblokken actief zijn in het centrale en zuidelijke deel van het continent. Vooral Paraguay en Uruguay vallen op door hun lage bevolkingsdichtheid en landbouwcapaciteit. Hoewel Zuid-Amerika minder kans loopt op directe militaire aanvallen, kunnen indirecte gevolgen, zoals economische instorting of vluchtelingenstromen, grote problemen veroorzaken. Door de relatief geïsoleerde positie van Zuid-Amerika, zo is er geen directe wegverbinding door de Darièn Gap, zullen deze vluchtelingenstromen wel vrij beperkt van omvang zijn.

Bron: Global Peace Index 2023, waarin Zuid-Amerikaanse landen over het algemeen lager scoren op conflictrisico.

---

Armere mensen

Met een klein budget is de keuze voor emigratie beperkt tot armere landen, zoals Paraguay (zie voor, de beste keus), Albanië en Bulgarije.

Ben je echt te arm om te migreren, of heb je geen inkomstenbron buiten Nederland of België, probeer dan te verhuizen naar een plek in Nederland of België zonder militaire of strategische waarde en buiten de grote steden. Woon je in Rotterdam, Vlissingen, Antwerpen of in de buurt van een militaire basis? Overweeg dan te verhuizen. Deze steden en objecten zijn door hun rol als aanvoerhavens en strategische knooppunten waarschijnlijk primaire doelen bij een nucleaire aanval door Rusland. Hoewel Rotterdam, Antwerpen en Vlissingen belangrijke havens zijn, is het speculatief dat deze bij een nucleaire aanval onmiddellijk zouden worden getroffen. Russische militaire doctrines geven prioriteit aan strategische militaire doelen. Wel hebben Russen uit veiligheidskringen hier meerdere malen mee gedreigd op de Russische staatstelevisie.

Ook een woonplek in een polder is riskant. Polders zijn door hun lage ligging eenvoudig te overstromen of te vernietigen bij aanvallen op waterwerken zoals dijken of sluizen. Dit kan leiden tot grootschalige overstromingen en humanitaire problemen. Kan je echt niet weg, regel dan noodvoorzieningen voor een overstroming, zoals voedsel, drinkwater, een noodpakket en een opblaasboot op de hoogste verdieping. Houd er rekening mee dat elektriciteit zal uitvallen.

Zorg voor een flinke noodvoorraad voedsel, drinkwater en medicijnen. Bij een kernoorlog vormen vooral kortlevende isotopen, zoals jodium-131 en cesium-137, een direct gevaar. Sluit tijdens de eerste 24 tot 72 uur na een aanval ramen en deuren, schakel ventilatie uit, blijf binnen, en probeer zoveel mogelijk radioactieve besmetting te vermijden.
Actuele informatie over wat te doen bij radioactieve fall-out is te vinden bij de zorgvuldiger Belgische overheid, of in beknopte vorm bij de Nederlandse evenknie. In grote lijnen geldt bij een kernaanval het advies dat ook bij nucleaire ongevallen geldt, maar de drukgolf zal ruiten verwoesten. Dus zoek bij voorkeur een ruimte zonder kwetsbare ramen om 1-3 etmalen te verblijven, tot de kortlevende isotopen goeddeels verdwenen zijn.

Bronnen:

• “Nuclear Fallout and Protective Measures,” International Atomic Energy Agency (IAEA).
• “Nederlandse nucleaire noodplannen,” Nationaal Crisiscentrum.