Analyses

Hamid Karzai ontpopt zich steeds meer als dictator.

Mens van nature hiërarchisch

In theorie is er geen geschiktere wereld om een anarchistische samenleving te creëren dan in een virtuele wereld, bijvoorbeeld een MMORPG-game zoals World of Warcraft. Een drietal onderzoekers kreeg data in handen van een populaire game en analyseerde het sociale gedrag. De conclusies zijn schokkend voor hen die geloven dat anarchisme de natuurlijke staat van de mens is…

Al vorige eeuw hebben antropologen vastgesteld dat de volkeren die ze bestudeerden zonder uitzondering in complexe hiërarchische verbanden leven. Een interessante vraag is vanzelfsprekend, wat de oorzaak is van dit verschijnsel. Hiërarchie spreekt veel mensen aan, maar er zijn ook vrijdenkers die niets moeten hebben van bemoeizuchtige heersers, die doorgaans hun eigen belang gelijkstellen aan het algemeen belang. Volgens veel theoretici is de oorzaak de natuurlijke omgeving waarin mensen leven. Deze zou het vormen van hiërarchie noodzakelijk maken. Vandaar dat het erg boeiend is om te onderzoeken hoe virtuele menselijke samenlevingen zich ontwikkelen. Bijvoorbeeld die in een MMORPG game.

Helaas komen we niet gemakkelijk van de elite af, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Nu is er antwoord op deze vraag, dankzij onderzoek van Benedikt Fuchs en enkele collega’s aan het sociale netwerk van het sinds 2004 actieve, duizenden gebruikers tellende spel Pardus. Pardus is een (overigens vrij aardig) browserspel en speelt zich in een futuristische setting af, waarin spelers onderling kunnen handelen en vechten. Ze bestudeerden de groepen die spelers vormden in dit spel. Hun conclusie is dat ook in een afgeschermde virtuele omgeving, mensen zich organiseren in fractalachtige netwerken.

In Pardus wordt bijgehouden welke handelingen spelers verrichten. Fuchs en zijn groep downloadden drie jaar game data, waaronder welke spelers elkaar “liken”, of juist als vijand verklaren. Fuchs en zijn groep reconstrueerden de sociale netwerken en bepaalden hun complexiteit door middel van een wiskundige uitdrukking van complexiteit (Horton-Strahler orde). Wiskundigen gebruiken deze techniek om te bepalen hoe sterk een boom zich vertakt en kent een “orde” aan ieder knooppunt in de boom toe, afhankelijk van hoeveel “kinderen” er op dat punt afsplitsen. Twijgen hebben geen uitlopers en hebben dus de laagste orde (1). Elk knooppunt in de hiërarchie wordt genummerd aan de hand van het aantal kinderen. Zo kunnen delen in heel andere takken van de boom met elkaar worden vergeleken. Kortom: een handige tool om complexiteit mee te meten, van rivieren tot sociale netwerken.

Het team van Fuchs paste deze techniek toe op Pardus en ontdekte dat er zeven hiërarchische niveaus zijn. Het eerste niveau zijn individuen zelf, het tweede niveau kleine groepen spelers die elkaar als “vrienden” aanduidden en recent hebben gecommuniceerd. Het derde niveau bestaat uit meer vage kennissen, die maar incidenteel communiceren of handelen. De vierde groep bestaat uit allianties, formele groepen spelers die elkaar onderling bijstaan. Groepen allianties vormen niveaus vijf en zes. het zevende niveau bestaat uit alle spelers.

Opmerkelijk genoeg is elke schaal ongeveer drie tot vier keer zo groot als de schaal eronder. De omgeving van Pardus lijkt niet bepaald op die van de samenlevingen die antropologen bestudeerden, maar toch werden vergelijkbare patronen gevonden. Met andere woorden: het moet hier om een fundamenteel menselijk kenmerk gaan, dat zich in elke groep mensen voordoet.

Fuchs en zijn collega’s denken daarom dat de hiërarchische ordening van de menselijke maatschappij diep genesteld zit in de menselijke psychologie. Is anarchie een illusie, en zal er altijd een elite zijn?

Bron
Benedikt Fuchs, Didier Sornette en Stefan Thurner, Fractal multi-level organisation of human groups in a virtual world, ArXiv preprint server (2014)

Mens van nature hiërarchisch Meer lezen »

wereldreis

Goedkoop op wereldreis, 3 strategieën

Reizen is interessant, leerzaam en letterlijk grensverleggend. Het wordt zelfs aangeraden om een gelukkiger leven te leiden.

Reis meer.
Reis zolang je dat nog lichamelijk kan, offer andere dingen op als dat noodzakelijk is. De meeste mensen zien hun reisavonturen als hoogtepunten van hun leven en hebben er spijt van dat ze niet meer hebben gereisd. In de woorden van een oudere respondent: Als je moet kiezen tussen een nieuwe keuken of een reis, ik zou zeggen, boek dan de reis!

Een oudere respondent op een onderzoek, waar hij spijt van had aan het eind van zijn leven

Veel mensen denken dat een wereldreis alleen mogelijk is als je veel geld hebt. Dit is gelukkig niet het geval. Als je creatief bent en echt wilt reizen en andere culturen wilt leren kennen buiten de hotels en vakantieoorden om dan zijn de volgende 3 strategieën ideaal om met beperkt budget de wereld te verkennen.

Het is in deze tijden altijd handig om te leren hoe je zelf organisch voedsel kunt verbouwen, WWOOF is een ideale leerschool!

WWOOF – World Wide Opportunities on Organic Farms
Het concept van WWOOF is simpel. Mensen kunnen in ruil voor 4 tot 5 uur vrijwilligerswerk per dag, kost en inwoning krijgen bij organische boerderijen.  Zelf heb ik hier veelvuldig gebruik van gemaakt tijdens mijn reizen en kan het van harte aanbevelen. Je leert op deze plekken hoe je zelf gezond voedsel kunt verbouwen en de werksfeer is vaak relaxed. Daarbij kom je op deze plekken regelmatig andere wereldreizigers tegen waar je verhalen en tips mee kunt uitwisselen. Door een tijd mee te werken op een plek leer je de cultuur en de mensen van een land kennen. Inmiddels zit het WWOOF netwerk in de hele wereld verspreid, incl. Nederland. Op wwoof.org kun je meer informatie vinden.

Pasporta Servo – met Esperanto goedkoop de wereld rond
Esperanto is een logische en daardoor gemakkelijk te leren, politiek neutrale taal die nationaliteit overstijgt. Naast deze idealistische en praktische eigenschappen hebben Esperantosprekers het voordeel dat ze goedkoop kunnen reizen via een eigen netwerk van gastadressen. Het aantal Esperantosprekers wordt momenteel op 2 miljoen geschat, verspreid over meer dan 120 landen. Als reiziger kun je contact leggen met Esperantosprekers die lid zijn van het reisnetwerk en  zo gratis slaapplaatsen regelen. Mensen die te weinig tijd hebben om te reizen, kunnen gastadres worden en Esperanto reizigers onderdak bieden. Het grote voordeel van dit netwerk is dat communicatie niet een probleem is en je als gast bij mensen komt waar je prima mee kunt communiceren. Daarbij treden ze vaak op als een lokale gids die je de omgeving kunnen laten zien. Als gastadres is het boeiend om je gasten je eigen omgeving te laten zien en ze de ins en outs te vertellen van je eigen woonplaats, stad, cultuur, etc.

Het huidige reisnetwerk van Pasporta Servo

Uit eigen ervaring kan ik mededelen dat Esperantosprekers vaak boeiende, avontuurlijke en open mensen zijn. Zelf heb ik meermalen met Pasporto Servo gereisd en heb aan meerdere reizigers onderdak geboden. Tot nu toe hebben we mensen uit o.a. Argentinië, Zwitserland, Ukraïne, Denemarken, Engeland, Spanje, en Frankrijk mogen verwelkomen. Voor mensen die meer over Esperanto willen leren is er op esperanto-jongeren.nl een boel informatie te vinden over de taal. De taal is met een kwartier per dag binnen een half jaar dusdanig goed onder de knie te krijgen dat je  op een goed basisniveau kunt communiceren met anderen in de taal. Esperanto is o.a. gratis via het internet te leren. Naast het reisnetwerk Pasporta Servo worden er vele internationale bijeenkomsten georganiseerd over de hele wereld met Esperanto, wat vaak een goed excuus is om een ver land te bezoeken waar je anders wellicht niet zo snel naar toe zou zijn gegaan.

Banksurfend de wereld rond!

Couchsurfing
Hetzelfde principe als Pasporta Servo maar dan in de Engelse taal is Couchsurfing. Via een netwerk kun je gratis logeeradressen over de hele wereld vinden en buitenlandse mensen onderdak bieden. Zelf heb ik minder ervaring met Couchsurfing en de keren dat ik het wou gebruiken reageerden mensen over het algemeen slecht. Maar veel bekenden zijn zeer over Couchsurfing te spreken en het kan mensen een prima low-budget reismogelijkheid geven waar je de mensen van een land zelf leert kennen. Wellicht dat er lezers zijn met ervaring met Couchsurfing die zelf ook wat meer over hun ervaringen kunnen vertellen. Op couchsurfing.org meer informatie.

Tot zover deze drie strategieën om goedkoop de wereld rond te reizen. Mochten mensen zelf nog andere tips hebben, deel ze vooral in de reacties.

Goedkoop op wereldreis, 3 strategieën Meer lezen »

SilkRoad

Online drugsmarktplaats vermindert aantal slachtoffers misdaad

Silk Road-oprichter Ross Ulbricht liep door een FBI-actie tegen de lamp. Sindsdien doen de internationale misdaadbestrijders er alles aan om de opvolgers van Silk Road lam te leggen. Maar is dat wel verstandig?

Het oprollen van drugsmarktplaats Silk Road

2013. De drugsmarktplaats Silk Road, die in 2011 opgericht was, wordt steeds populairder onder drugshandelaars en gebruikers. Betalen kunnen gebrukers met bitcoin, een cryptocurrrency die onafhankelijk van een bank functioneert. Silk Road is de grootste online drugsmarkt ter wereld. Drugsgebruik is een victimless crime, maar Silk Road verkoopt ook wapens en de diensten van huurmoordenaars. De FBI is hier niet blij mee. De oprichter van Silk Road, met het pseudoniem Dread Pirate Roberts, wordt de grote vis waarachter de digitale rechercheurs aan gaan.

Door een beveiligingslek in de Silk Road server (de captcha) ontdekken de rechercheurs de fysieke locatie van het ding: het Thor datacentrum in Reykjavik, IJsland. Zo slagen de FBI-rechercheurs erin “Dread Pirate Roberts” op te sporen. 1 of 2 oktober 2013 (de bronnen verschillen hierover) wordt de vis gevangen in een bibliotheek in San Francisco. Het blijkt te gaan om de Texaanse student materiaalkunde Ross William Ulbricht, die onder vele valse namen  opereert. Eerdere beschuldigingen van het inschakelen van huurmoordenaars, naar alle gangbare maatstaven een zeer ernstig misdrijf, worden onder duistere omstandigheden ingetrokken, maar de grootschalige drugshandel, zoals gezegd een misdrijf zonder slachtoffers, komt Ulbricht op levenslang te staan.

Drugshandel op straat

SilkRoad
SilkRoad, de eerste grote online drugsmarktplaats, werd in 2014 opgerold. Niet dat het de FBI veel hielp.

Op dit moment wordt er in Nederland op grote schaal in cocaïne, marihuana en hasj, heroïne, speed (amfetamine) en MDMA, beter bekend als XTC gehandeld. Op kleinere schaal is er handel in designer drugs en de ‘date rape drug’ GHB. Als we de gezondheidsschade buiten beschouwing laten, ontstaat de meeste criminele overlast door criminele junks, die hun verslaving bekostigen met grote autoinbraken en liquidaties door grote criminelen. Een aparte positie neemt de hennepteelt in. Hennepkwekers tappen illegaal stroom af en zetten soms slaven in om de henneptoppen te oogsten.

Criminelen handelen in drugs om er veel geld mee te verdienen. Vooral vormen van drugshandel waarbij grote hoeveelheden zijn betrokken, zoals de smokkel van cocaïne uit Latijns Amerika of heroïne uit het Midden Oosten, trekken niet al te slimme,  gewetenloze schurken aan die voor moord niet terugdeinzen. Het maken van MDMA of andere synthetische drugs vereist veel chemische vakkennis en geduld, waardoor toch de wat slimmere criminelen worden aangetrokken.

Het probleem met drugshandel nu is verder dat dealers, de detailhandelaars van de drugsmarkt, een sterke prikkel hebben om niet-drugsgebruikende mensen over te halen tot drugsgebruik. Dealers en de handelaren die dealers bevoorraden, vechten om gebied. Daarbij vallen ook veel doden.

Drugshandel via internet

Drugshandel via internet verwijdert de contacten tussen drugshandelaars en gebruikers. Ook verdwijnt de geografische barrière. Een drugshandelaar in Australië kan drugs versturen aan een klant in Denemarken, Omdat de drugsmarkt de gehele wereld omvat, heeft het weinig zin een concurrerende handelaar te vermoorden, als er tientallen concurrenten zijn. Het is ook onuitvoerbaar als deze zich op een ander continent bevindt.

Verder wordt het voor globale handelaren minder interessant om niet-drugsgebruikers over te halen tot drugsgebruik. De drugsgebruiker kan immers vrij gemakkelijk via een concurrent online zijn drugs bestellen. Ook vereist het gebruik van het Tor-netwerk en bitcoin de nodige computervaardigheid bij gebruikers. Daarom zullen vooral de slimmere mensen, die de gevaren het beste kennen, drugs via internet bestellen en niet de zwakke groepen die nu door dealers gepushed worden.

Kortom: de online drugsmarktplaatsen lossen een aantal vervelende criminologische problemen op. Is het wel verstandig deze zo hard aan te pakken?

Online drugsmarktplaats vermindert aantal slachtoffers misdaad Meer lezen »

Paris Hilton op een politiefoto. De erfgename van een miljardenvermogen is berucht wegens haar spilzuchtige levensstijl.

Geef ieder mens een werelderfdeel

Kinderen van rijke ouders hebben een grote, vaak beslissende, voorsprong op kinderen van arme ouders. Kan een werelderfdeel dit rechttrekken?

Meritocratische oplossing: 100% erfbelasting
Al eerder kwam op Visionair de oplossing ter sprake van hen die zich meritocraten noemen.  Zij stellen voor een volledige erfbelasting in te voeren, d.w.z. dat alle erfenissen in beslag worden genomen en ten goede komen aan de schatkist, m.a.w. aan politici. Zoals bekend zijn politici niet erg goed in het zorgvuldig omgaan met andermans geld. De enige Nederlandse partij waar schrijver dezes wat dat betreft enig  vertrouwen in heeft, de Socialistische Partij, kent strenge regels wat betreft bijverdiensten en trekt hierdoor een ander slag mensen aan. Alleen als alle politici het ethische niveau van SP-politici zouden evenaren of overtreffen, is dit een haalbare kaart.

Paris Hilton op een politiefoto. De erfgename van een miljardenvermogen is berucht wegens haar spilzuchtige levensstijl.
Paris Hilton op een politiefoto. De erfgename van een miljardenvermogen is berucht wegens haar spilzuchtige levensstijl.

Erfrecht kan eerlijker

In een groep dieren erft een jong alleen -tot op zekere hoogte- de sociale status van de moeder en – als het om een sedentaire groep dieren, zoals termieten, prairiehonden,  of molratten, gaat, een plaatsje in de kolonie. Bij mensen is de sociale omgeving veel en veel belangrijker. Ongeveer 99% van de wereldbevolking zou het niet langer dan enkele dagen tot weken uithouden als ze zonder ‘de beschaving’ ergens in een natuurgebied aan hun lot over zouden worden gelaten. Mensen hebben inderdaad veel van termieten: in hun eentje naakt, hulpeloos en weerloos, maar als groep vrijwel onverslaanbaar. Een belangrijk onderdeel van deze sociale omgeving is familie en afkomst, en bezittingen. In een complexe samenleving als de westerse, bestaat er een ingewikkeld stelsel van eigendomsrechten. Zelfs zaken als een bepaalde radiogolflengte, gestileerde tekeningen en bepaalde technieken zijn eigendom van iemand. Deze eigendomsrechten vervallen niet als iemand overlijdt, maar worden geërfd door de erfgenamen. Een erfgenaam van een rijke familie, bijvoorbeeld de verwende telg Paris van de Hilton-hoteldynastie, krijgt zonder er wat voor te doen miljarden in de schoot geworpen, terwijl een intelligente jongedame uit een Amerikaans arbeidersmilieu, of erger nog, uit een van de vele getto’s die de Verenigde Staten rijk zijn, het doorgaans – na jaren keihard werken – hooguit schopt tot filiaalleidster van een hamburgerrestaurant. Als ze een fidele baas heeft. Hier in Nederland is de sociale mobiliteit iets groter, maar ook hier, met dank aan jarenlang visieloos afbraakbeleid, hebben kinderen van rijke ouders minder problemen om een peperdure mastertitel te halen dan een arbeiderszoon.

2100 vierkante meter per Nederlander

We leven op een, naar menselijke maatstaven, enorme planeet. Echter, er zijn veel mensen om deze planeet mee te delen. Per mens is er ongeveer twee hectare landoppervlak. Dit land is echter niet evenredig verdeeld. Zo beschikt iedere Nederlander slechts over gemiddeld 0,21 hectare land en een Mongoliër over bijna een halve vierkante kilometer. Daar staat tegenover dat onze 2100 vierkante meter land wel tot de vruchtbaarste grond ter wereld behoort.  Ook heeft het voordelen om met een kluitje op elkaar te wonen. Transport is veel makkelijker bijvoorbeeld. Een Mongoliër moet een paar dagen rijden om de hoofdstad te bereiken. Zo jaloers hoeven we dus niet te zijn om de Mongolen. Doordat we op een kluitje op elkaar wonen, en in een welvarend continent liggen, zijn we (nog) zo rijk dat de gemiddelde Nederlander makkelijker op vakantie kan naar Mongolië dan een Mongoliër naar Nederland.

Deze kindertjes doen hun best, maar zijn hoogstwaarschijnlijk veroordeeld tot een kort leven vol armoede en ziekte.
Deze kindertjes doen hun best, maar zijn hoogstwaarschijnlijk veroordeeld tot een kort leven vol armoede en ziekte. Bron: lawaonline.com

Een werelderfdeel

Wat als we iedere burger van Nederland een werelderfdeel geven? Dat wil zeggen: een deel van alle erfenissen. Op dit moment valt er in Nederland per jaar ongeveer tien miljard euro per jaar onder erfgenamen te verdelen, afkomstig van rond de 120.000 gestorven mensen[1]. We zouden bijvoorbeeld een deel van deze erfenis kunnen innen en uitkeren, in de vorm van een studiebeurs of een andere ‘kickstarter’ voor jonge mensen. Het innen gebeurt nu al, in de vorm van erfbelasting.
Je zou hierbij kunnen denken aan bijvoorbeeld tienduizend euro. Dit is tien procent van al het geërfde vermogen. Hiermee zouden jongeren hun masterdiploma kunnen halen zonder zich diep in de schulden te hoeven steken. In een later stadium kan dit systeem worden uitgerold over de hele wereld.

Lees ook
Is een meritocratie haalbaar?

Bron
1. J.M. Wildeboer Schut, Nalatenschappen, SCP (2005)

Geef ieder mens een werelderfdeel Meer lezen »

De leugen regeert in Nederland

De leugen regeert in Nederland en dat blijft niet zonder gevolgen. De weerstand tegen vaccinatie met het Pfizerpreparaat en andere vaccins tegen het SARS-CoV-2 coronavirus is geheel te wijten aan de machiavellistische en ondoorzichtige manier waarop overheid in Nederland dacht de epidemie te kunnen managen. Continu is door middel van leugens en bedrog geprobeerd om zowel de verantwoordelijkheid voor het eigen falen te kunnen ontlopen, als om bepaalde maatregelen te kunnen gebruiken om de virusuitbraak te stoppen.

Een uitstekend voorbeeld is bijvoorbeeld de gehate coronapas. De verantwoordelijke bewindspersoon Hugo de Jonge wist heel goed dat ook na vaccinatie het virus nog steeds verspreid kan worden, dus dat een beroep doen op de volksgezondheid om de corona pas verplicht stellen een leugen is. De werkelijke reden was om niet gevaccineerden te pesten en zo te dwingen om alsnog een vaccinatie te nemen, waardoor de druk op de intensive care af zou nemen.

Dit soort machiavellistische beleidsmaatregelen zijn eerder genomen. Zo zijn ook maandenlang mondkapjes tegengehouden om daarmee te voorkomen dat de bevolking mondkapjes zou gaan hamsteren. Uiteraard had de regering heel goed ondernemers in Nederland kunnen inschakelen om lokaal massaal mondkapjes te produceren. Dat is bijvoorbeeld in China ook gebeurd. Maar dat was in strijd geweest met de vrije markt ideologie van Rutte en Hoekstra.

Breuk in het sociale contract tussen de regering en de kiezers

De coronapas is ingevoerd onder het mom van het voorkomen van besmettingen. De werkelijke reden is dat de regering zo niet-gevaccineerden wil dwingen om zich te laten vaccineren. De leugen regeert. Foto: Ad Valvas, studentenblad Vrije Universiteit

Dat dit is gebeurd is buitengewoon ernstig. Het is niet alleen een vertrouwensbreuk in het sociale contract tussen de bevolking en de regering, het betekent ook dat de regering in Nederland werkelijk lak heeft aan de basisbeginselen van de democratie. Het basisprincipe van de democratie is dat het volk regeert maar vol kan alleen regeren en juiste beslissingen nemen als het volk op de hoogte is van alle relevante informatie.

Dit doet ook vermoeden dat dit al veel langer aan de gang is en dat het hanteren van leugens en bedrog om te regeren geen incident is maar een structurele gewoonte van de regeringen onder meneer Rutte.

Niet alleen is sprake van een ernstige ondermijning van de rechtsstaat zoals al vastgesteld is door de parlementariërs Omtzigt en Leijten. Er is sprake van een ziekelijke gewoonte om zich meer door de b’s’s eeldvorming te laten leiden in de communicatie met de bevolking dan door een democratie goed te laten werken.

Schoolmeester en geschiedenisleraar als regeringsleiders, de leugen regeert

Het vigerende regime ziet de Nederlandse kiezer als onmondige kinderen. De regering zal wel bepalen wat goed voor ze is en schuwt daarbij grove leugens en misleiding niet. We zijn als land en als Europese statenbond aan het infantiliseren en steeds meer los aan het raken van de nuchtere harde werkelijkheid. Buiten onze poorten op de Middellandse Zee en aan het nieuwe IJzeren gordijn tussen Polen en Wit-Rusland, heerst de harde werkelijkheid van machtspolitiek, harde leefomstandigheden en realpolitik. Binnen de ivoren toren van de Europese Unie heerst een krampachtige deugen, een overmatige nadruk op details als trans genderkwesties waar een visie op het grote geheel geheel ontbreekt.

Een discussie over grote idealen is niet mogelijk in de hedendaagse Nederlandse politiek of het politieke discours. De houding ten opzichte van de burgers is exploitatief en leugenachtig. Waar opvoeders aan hun kinderen proberen aan te leren om niet te liegen, regeert de leugen in Nederland. Waar Nederlandse burgers zwaar gestraft worden als zij een fout in de belastingaangifte doen of een paar tientjes per maand die zij van familieleden krijgen terwijl zij een bijstandsuitkering genieten niet opgeven, komen deze bewindspersonen zo ongeveer overal mee weg.

Wanbestuur en leugens blijven zonder gevolgen

Daarom denk ik dat los van politieke kleur, domweg integere, nieuwe mensen aan de macht moeten komen in Nederland. Dit kunnen heel goed SP mensen, PVV’ers of mensen van de dierenpartij zijn. Of apolitieke mensen. Politici die zich laten leiden door idealen, maar ook door gezond verstand en door de beloftes die ze hebben gedaan aan de kiezers. En die geen compromissen sluiten maar die een synthese bereiken door de these en antithese op legalisatiewijze te sublimeren. Die op die manier kunnen laten zien dat ze werkelijk een probleem begrijpen en de wijsheid en de visie hebben om naar een verbindende oplossing te zoeken. Helaas hebben wij dergelijke leiders niet. Dit ongelukkige volk is opgescheept met een roddelaars en prutsers zonder ook maar enige integriteit. Nederland verdient beter. Het wordt tijd dat niet meer de leugen regeert maar dat de onaangename waarheid regeert.

De leugen regeert in Nederland Meer lezen »

Grote bedrijven bedreiging voor werkgelegenheid en innovatie

Door de overheid worden grote bedrijven in de watten gelegd, daar waar middelgrote en kleine bedrijven de volle mep moeten betalen. Is dat terecht, of zou de overheid, als deze werkelijk voor de belangen van de Nederlandse bevolking opkomt, de prioriteiten anders moeten leggen?

Waarom zijn grote bedrijven slecht in sprongsgewijze innovatie?

Grote bedrijven zijn over het algemeen erg slecht in radicale innovatie. De reden is dat om een groot bedrijf te laten functioneren, de samenwerking en taakverdeling tussen de duizenden werknemers strak geregeld moet worden. Bij een groot bedrijf is daarom precies vastgelegd aan welk functieprofiel de ideale werknemer moet voldoen.
Dit heeft twee effecten die beide fataal uitpakken voor het innovatievermogen.

Paradijs voor ambtenaren

Grote bedrijven bedreiging innovatie
Kantoortuin Nederlands Schriftelijk Studiecentrum Culemborg. Wikimedia Commons

Ten eerste moedigt het aannamebeleid conformisten aan, die erg goed zijn in kunstjes nadoen maar erg slecht in nieuwe dingen bedenken. Om personeel in een strak georganiseerd bedrijf te laten functioneren, heb je gehoorzame, procedureel correcte en plichtsgetrouwe werknemers nodig.  Deze eigenschappen komen dan ook in functieprofielen te staan.

Ook zullen conformisten en risicomijders er alles aan doen om in een ‘veilig’ groot bedrijf aan het werk te kunnen. Het gevolg is dat jabroers en ambtelijke types oververtegenwoordigd zijn in grote bedrijven; creatievelingen overleven het functioneringsgesprek niet. De dorknopers bepalen de bedrijfscultuur. Op dit moment is creativiteit een gewilde eigenschap. Wat we dus nu zien zijn conformistische napraters, die zich vermommen als creatieveling.

Grote bedrijven zijn daarom doorgaans alleen in staat tot het gradueel verbeteren van bestaande producten (incrementele innovatie). Verwacht dus geen elektrische auto van een groot bedrijf; wel een maar liefst 2,9 % zuiniger benzinemotor. Ook zullen geiote bedrijven er voor terugschrikken om zichzelf uit de markt te prijzen. Een mooi voorbeeld is de digitale camera. Deze is uitgevonden door nota bene Kodak, de ooit toonaangevende fabrikant van fotocamera’s die uiteindelijk ten onder ging aan het negeren van de eigen uitvinding.

Tenzij een groot bedrijf een skunkworks of een vergelijkbare kleine taakgroep aanwijst die vrijheid van handelen krijgt. En bereid is met het hele bedrijf voor verandering te gaan en desnoods het bestaande verdienmodel op het spel te zetten. Dit gebeurt eigenlijk vrij zelden. Netflix is een mooi voorbeeld. En alleen bij grote bedrijven waar de oprichters nog aan het bewind staan. Zelfs dan is de kans groot dat het middenmanagement deze pootje gaat lichten.

Afbakeningen tussen functies

Ten tweede kennen grote bedrijven sterke afbakeningen tussen functies. Iemand die bijvoorbeeld in de afdeling Kwaliteitsbewaking werkt en een briljant verkoopidee heeft, zal zich wel driemaal bedenken voordat hij het ook maar waagt Marketing in te lichten. De kans is namelijk groot dat deze afdeling zich beledigd zal voelen en daarom een klacht gaat indienen bij het hoofdmanagement.

De meeste innovatie vindt nu net plaats op deze randgebieden (interdisciplinair). Bij een klein bedrijf is dat een stuk minder erg. Het gebrek aan resources wordt hier meer dan goed gemaakt door de grotere vrijheid en het gevoel van kameraadschap tussen het kleine groepje personeelsleden, waardoor een veilige omgeving ontstaat voor het uiten en uitvoeren van echte doorbraken.  Tenzij ze door de juridische afdeling van een groot bedrijf worden kapotgeproduceerd wegens het schenden van een blanket patent natuurlijk.

Uit het eerder genoemde rapport blijkt overigens nog meer: juist de bedrijven waar het meeste wordt geïnnoveerd, hebben het minste last van de economische crisis. Voor een jaar of tien alle patenten opschorten zou de economische crisis dan ook onmiddellijk beëindigen.

Waarom grote bedrijven het dan toch volhouden? 

Dit heeft enkele belangrijke oorzaken. Ten eerste het schaalvoordeel. Een groter bedrijf kan grootschalig inkopen, adverteren en produceren. En intern financieren: een groot concern is voor een groot deel zijn eigen klant. Dit scheelt tientallen procenten.

Ten tweede maken grote bedrijven graag misbruik van hun marktmacht, bijvoorbeeld om hoge kortingen te eisen en rekeningen veel later te betalen. Een kleine ondernemer laat dat wel uit zijn hoofd. Ze kunnen ook een kleine concurrent opkopen en bruikbare elementen kannibaliseren, bijvoorbeeld personeel of kennis.

Ten derde hebben grote bedrijven vaak goede contacten met de politiek, waardoor ze gemakkelijker aan vergunningen, belastingvoordeeltjes (in Nederland bekend als de zogeheten “rulings”)  en overheidsopdrachten kunnen komen. Ook hun gemakkelijke toegang tot kapitaal (goedkope bankleningen, aandelenbeurzen) waarmee ze kleine concurrenten op kunnen kopen of met oneerlijke handelspraktijken van de markt kunnen drukken is een belangrijk concurrentievoordeel.

Grote bedrijven bedreiging voor werkgelegenheid en innovatie Meer lezen »

Hondenbrokkentaks is beter dan vleestaks

Veeteelt is verantwoordelijk voor veel stikstofuitstoot. Daarom gaan er steeds meer stemmen op om een vleestaks in te voeren. Maar opmerkelijk genoeg blijft één stikstofbron buiten beschouwing. Tijd voor een hondenbrokkentaks.

We houden in Nederland veel huisdieren. De meest voorkomende, en ook de meest milieuvervuilende huisdieren zijn honden, 1,7 miljoen, en katten, 2,9 miljoen. Ook de 450 000 (vegetarische) paarden betekenen een enorme bron van milieuvervuiling, dit door hun grootte.

Hond vormt enorme stikstofbron

De twee grote honden van “milieu-commissaris” Frans Timmermans stoten evenveel stikstof uit als een gemiddelde Nederlander. Bron: Frans Timmermans, Facebook pagina

Elke hond produceert gemiddeld 110 kg uitwerpselen en 255 l urine per jaar, die in de vorm van hondenpoep voornamelijk in het milieu terechtkomen. Dat komt neer op 5,26 kg stikstofbelasting per jaar. [1] Als een hondenliefhebber elke dag met zijn hond een rondje door het natuurgebied maakt, betekent dat dus per hond een enorme stikstofbelasting voor dit kwetsbare natuurgebied. .
Per Nederlander stoten we ongeveer 10 kg stikstof uit, en dat is inclusief de landbouw. Dus een hond is disproportioneel belastend voor het milieu.

Een groot deel van het vlees komt in hondenbrokken terecht, dus dit betekent nog extra uitstoot. Immers niet alle biomassa die dieren produceren is eetbaar en koeien en varkens produceren natuurlijk ook uitwerpselen en urine. Hondenbrokken bestaan voor 50-70% uit vlees. Tot overmaat van ramp voerden veel hondenbezitters tegenwoordig vers vlees, zoals biefstuk aan hun dieren. Dus we kunnen als mensen wel minder vlees gaan eten, maar als de 1,7 miljoen overvoerde honden in Nederland volop hondenbrokken naar binnen schrokken, rond de 300 miljoen kg vers vlees per jaar schiet dat natuurlijk weinig op. Ter vergelijking, wij Nederlanders eten zelf 75,9 kg vlees per persoon per jaar. En daar wordt schande van gesproken door progressief Nederland.

Hondenbrokkentaks, rechtvaardig en effectief

Bosintang, Koreaanse soep van hondenvlees, is in veel opzichten de meest ecologische maaltijd.

Daarom denk ik dat het effectiever is om in plaats van een vleestaks een hondenbrokken taks in te voeren. De milieubelasting van een hond is proportioneel aan hoeveel hondenbrokken deze eet. Dus is het logisch en rechtvaardig om een belasting op hondenbrokken in te voeren net zoals er een belasting op gas en elektra is per eenheid.

Dit zal een aantal fijne gevolgen hebben. Wil je een hond, dan is het interessanter om een dwergras aan te schaffen. Immers een kleine hond eet veel minder dan een grote hond. En is daarmee ook veel minder milieubelastend dan de grote hond. Zo kunnen we met gemak voldoen aan de stikstofnorm.

Ook katten vormen groot probleem

Dezelfde regels moeten ook voor katten gelden. Katten zijn in feite in veel opzichten een nog groter probleem. Katten lopen los en vangen gemiddeld 20 vogels per jaar. Ook kattenbrokken bevatten veel vlees. Zelfs bijna geheel vlees omdat katten obligate carnivoren zijn. Daarom kunnen we beter wat minder huisdieren houden en als er dan toch een huisdier houden kiezen voor een konijn of een ander klein vegetarisch dier.

  1. J,G, de Molenaar en D.A. Jonkers, De invloed van stikstof in de ontlasting van honden op de vegetatie in voedselarme bos- en natuurterreinen, Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek Wageningen, 1993

Hondenbrokkentaks is beter dan vleestaks Meer lezen »

economie bnp

Gross output (bruto output) vervangt BNP op veel punten

Uit onderzoek blijkt, dat we waarschijnlijk al die jaren volkomen verkeerde dingen hebben gemeten. Zo blijkt ‘gross output’ veel nauwkeuriger te voorspellen hoe de bedrijvigheid zich ontwikkeld, dan het bejubelde bruto nationaal product BNP.

‘Goed voor de economie’  doorgaans slecht voor de bevolking

‘Goed voor de economie’ is een mantram, waarmee politici graag impopulaire maatregelen verkopen, zoals de rampzalige bezuiniging op de gezondheidszorg in Griekenland. De gezondheidsschade is vele malen groter dan de minieme besparing. De reden: het is in het geheel niet duidelijk wat met ‘economie’ wordt bedoeld en al helemaal niet onder de hogepriesters van de nieuwe religie der economie. Door rekenfouten moet Nederland zelfs opdraaien voor een zware naheffing van Brussel.

Consumptie telt even zwaar als investeren in BNP

Al eerder beschreven we op Visionair de absurditeit van het gelijkstellen van een zonnepaneel met een diner voor een vriendengroepje in een vijfsterrenrestaurant. Hoewel beide ruwweg hetzelfde kosten, is het diner voor altijd verdwenen in de magen van het vriendengroepje, en kan je de voedingswaarde voor ongeveer 1% van de kosten bereiken. Als er al sprake was van voedingswaarde. Het zonnepaneel, daarentegen, betaalt zichzelf in enkele jaren terug. Toch is het zonnepaneel in de BNP-berekening gelijkgesteld aan het luxueuze diner. Geen wonder dus dat de pseudowetenschap der economie er geregeld fors naast zit en dat economen geregeld domme uitspraken doen als: door een hogere consumptie groeit de economie.

gross output ipv bnp
Een duur etentje draagt evenveel bij aan de economie als een zonnepaneel dat evenveel kost. Vinden economen. Bron: Abiy Ahmed, Wikimedia Commons, CC-BY-SA 4.0

Dit komt door de berekening van het BNP. De totale bedrijvigheid in een land wordt gezien als een piramide, met onderin de winning van grondstoffen en bovenin de consumptierijpe producten en diensten, de ’toegevoegde waarde’. Verkoopt een fabrikant een smartphone voor 300 euro, en kostte het 250 euro om deze te maken, dan is de toegevoegde waarde 50 euro. Als de computer- en smartphonefabrikant Apple de prijzen van zijn goedkoopste computer, de Mac Mini, verhoogt terwijl de mogelijkheden van de hardware minder zijn dan die van de voorganger, stijgt het BNP. Immers, meer toegevoegde waarde, Apple maakt meer winst en de consumenten geven meer uit. Desondanks worden Apple-gebruikers opgescheept met een slechter product. Alleen Apple schiet hier wat mee op.

Kortom: we hebben een betere maat nodig dan het BNP alleen.

Gross output als nieuwe economische maat

Gross output, bruto output, lijkt deze behoefte beter te vervullen. Bruto output meet alleen de totale bedrijvigheid, niet hoe deze bedrijvigheid bijdraagt aan de winst. Gross output meet dus als het ware dubbel: gross output is inkoop + verkoop. In het voorbeeld van de smartphone is de gross output per smartphone € 250 + € 300 is € 550. Omdat bedrijven graag allerlei fiscale trucs uithalen, zoals transfer pricing en het in rekening brengen van royalties door een bv die in een belastingparadijs zoals Nederland is ondergebracht, geeft gross output ook een duidelijker indruk van de werkelijke activiteit.

Meer informatie


Beyond GDP: Get Ready For A New Way To Measure The Economy, Forbes, 2013
Gross output (Wikipedia)

Gross output (bruto output) vervangt BNP op veel punten Meer lezen »

Interplanetaire Snelweg

Interplanetaire Snelweg: ruimtereizen zonder energie

Erg snel gaat reizen via het Interplanetair Transport Netwerk niet, maar daar staat dan tegenover, dat er bijna geen energie nodig is om vracht van de ene planeet naar de andere te vervoeren. Is de Interplanetaire Snelweg de oplossing om de duizenden miljarden tonnen metalen in de asteroïdengordel te ontginnen?

Interplanetaire Snelweg
De Interplanetaire Snelweg bespaart zeer veel brandstof. Kunnen we hiermee het zonnestelsel ontginnen?

Weinig massa, maar wel makkelijk te ontginnen
Erg veel materiaal bevindt zich niet in de asteroïdengordel: ongeveer vier procent van de massa van de Maan. De voornaamste reden dat ruimtemijnbouwbedrijven-in-spé toch likkebaardend naar de asteroïdengordel kijken is dat de metaalconcentratie in bepaalde brokken extreem hoog is en de metalen ook gemakkelijk te bereiken zijn.

Mercurius, bijvoorbeeld, bestaat voor bijna de helft uit massief metaal, maar om bij dit metaal te komen moeten mijnbouwers door duizenden kilometers rots heen boren. Dat hoeft bij asteroïden niet: de meeste zijn kleiner dan een kilometer en zouden dus in hun geheel verwerkt kunnen worden. Ook zijn veel asteroïden losjes samenhangende groepjes stenen, ‘rubble piles’, wat mijnbouw nog veel eenvoudiger zou maken.

Het transportprobleem
Het voornaamste probleem is en blijft de brokken metaal met zo min mogelijk energie richting aarde te vervoeren. Raketten nemen doorgaans maar een paar procent van hun massa aan nuttige lading mee. De rest is raketbrandstof. Dat is niet voor niets: om bijvoorbeeld  de aarde te verlaten moet een projectiel een snelheid bereiken van 11,2 km per seconde. Dat geldt ook voor afdalende raketten: in vrije val branden ze op, of slaan ze te pletter.  Ook voor ladingen metaal uit de asteroïdengordel is er dit delta-v probleem: de gordel bevindt zich veel verder van de zon dan de aarde, waardoor ze veel meer potentiële zwaartekrachtsenergie dragen. De ladingen moeten daarom met vele kilometers per seconde afgeremd worden, wat enorm veel brandstof kost. Brandstof die ook weer meegesleept moet worden.

Lagrangepunten
Gelukkig is er goed nieuws. Er blijken complexe, steeds wisselende routes tussen de planeten te bestaan die vrijwel zonder brandstof bereisd kunnen worden. Een essentiële rol in deze brandstofbesparende routes spelen de Lagrangepunten. Dit zijn punten waarop de zwaartekracht van de zon en een planeet (of een planeet en haar maan) elkaar opheffen. De brandstofbesparende routes draaien vaak enkele malen rond de Lagrangepunten, voor een ruimtevaartuig een reis naar een andere bestemming maakt.

NASA maakte al gebruik van het interplanetaire transportnetwerk om de ruimtesonde Genesis monsters van de zonnewind terug naar aarde te laten nemen. Hierbij ging het om een reis in het aarde-maan stelsel, maar in principe kunnen ook ruimtereizen naar  Mars of verder via  het systeem worden gemaakt. De grap hierbij is tussen de Lagrangepunten heen en weer te reizen. Zo is een snelheid van 13 meter per seconde, die van een snelle wedstrijdfietser, al voldoende om van het lunaire Lagrangepunt 1 (waar de zwaartekracht van aarde en maan elkaar opheffen) naar het zon-aarde Lagrangepunt 3 te reizen (het punt achter de aarde waar de snel zwakker wordende zwaartekracht van de aarde die van de zon evenaart). Dit kost vrijwel geen brandstof.

Een vergelijkbare techniek is te gebruiken om naar bijvoorbeeld Mars of Jupiter te reizen. Wel is hier veel meer delta v nodig dan in deze situatie, maar vooral bij reizen naar JUpitermanen

Verspreidde het leven zich via de Interplanetaire Snelweg?
De lage energie waarmee meteorieten door dit netwerk kunnen reizen, betekent dat het ook een plausibele route vormt voor brokstukken aarde met daarop levende lading om heelhuids en passief de reis naar een andere planeet of maan te kunnen maken. Helaas ook voor rampasteroïden. Het scenario gaat dan als volgt. Bij een inslag door een asteroïde worden ontelbare brokstukken de ruimte in geslingerd. Enkele komen in de buurt van de Lagrangepunten terecht en worden via het Interplanetaire Transportnetwerk met relatief lage snelheid naar de Lagrangepunten van andere planeten of manen gevoerd. Zo zouden fragmenten heelhuids in een voor leven gastvrijere omgeving – bijvoorbeeld op Mars of de ijsmanen Europa en Enceladus – terecht kunnen komen.

Bron
Interplanetary Superhighway Makes Space Travel Simpler, NASA/JPL, 2002
Lagrange and the Interplanetary Superhighway, Plus Maths Magazine (2011)

Interplanetaire Snelweg: ruimtereizen zonder energie Meer lezen »

Anonieme rijkdom moet verboden worden

Een handjevol extreem rijke families en hun handlangers beheerst het internationale bedrijfsleven. Hierin slagen ze doordat er anonieme rijkdom bestaat. Niemand weet wie de werkelijke eigenaren zijn van grote banken en bedrijven. Het gevolg: extreme ongelijkheid en menselijke ellende.

Geld als macht

Kapitaal in het algemeen is een afspraak, dat een bepaalde persoon eigenaar is van een bepaald waardevol iets. De eigenaar van een huis mag bijvoorbeeld (in principe, er zijn de nodige uitzonderingen) volgens de wet als enige bepalen wat er met het huis gebeurt.

Alle andere mensen erkennen in principe dit recht. Hiermee wordt de vrijheid van deze andere mensen ingeperkt. Wie zonder toestemming van de eigenaar in een huis gaat wonen, wordt door de politie opgepakt.

Dit geldt ook voor meer abstracte vormen van bezit, zoals aandelen in een bedrijf of een bank. Van een huis is altijd via het kadaster bekend wie de eigenaar is.

Van aandelen is dat minder transparant. Zo bestaan er aandelen op naam, overigens is deze naam alleen te achterhalen als je accountant of advocaat bent, maar bij de naamloze vennootschap (NV) ook anonieme aandelen aan toonder.

anonieme rijkdom
Vijftienduizend tot twintigduizend miljard dollar wordt gecontroleerd door gezichtsloze entiteiten. – Bron: Allen Watkin op Wikipedia (cc-by-sa-2.0)

Geheim bezit, anonieme rijkdom

Ter vergelijking: grote bedrijven kunnen gedetailleerde klantenbestanden kopen van bijvoorbeeld Facebook of Google. Ook kunnen aandelen weer in handen zijn van een ander bedrijf. Vaak zitten er bij bedrijven wel vijf of meer zogeheten houdstermaatschappijen of holdings tussen het uiteindelijke bezit en de mensen die eigenaren zijn. Het ultieme financiële walhalla is de trust. De begunstigde van een trust is volkomen anoniem. Dit betekent dat het mogelijk is een imperium van duizenden miljarden te besturen zonder dat de rest van de wereld door heeft dat er een persoon of groep achter zit.

De totale hoeveelheid anoniem bezit is enorm. We praten over 15 000 tot 20 000 miljard dollar, schat Forbes-medewerker James S. Henry[1]. Dat is voldoende om de gehele Amerikaanse of Europese overheidsschuld af te lossen.

Anonieme rijkdom: macht zonder controle

Het gevolg is macht zonder gezicht. Beschermd door een leger agressieve deurwaarders en politiemensen kunnen kapitalisten doen en laten met hun bezit wat ze maar willen, ook als anderen daardoor sterk benadeeld worden. Een uitstekend voorbeeld is het internationale bankenkartel, dat de centrale banken monopoliseert en nu de facto de gelduitgifte in handen heeft. Het is niet openbaar, wie de aandelen van de Nederlandsche Bank NV in handen heeft (al wordt de indruk gewekt dat dit de staat der Nederlanden is, de precieze eigendomsverhoudingen zijn onduidelijk).

‘Befehl ist Befehl’

Bestuurders kunnen hun verantwoordelijkheid ontlopen, omdat ze de wettelijke plicht hebben zoveel mogelijk winst te maken. Winst ten bate van de anonieme aandeelhouders. Hierdoor ontstaat een onbeheersbaar monster, de corporatie, die slechts één doel heeft: zoveel mogelijk winst uitkeren aan de aandeelhouders ten koste van alles.
Bestuurders kunnen zeer onethische en gewetenloze beslissingen nemen – en nemen deze ook doorgaans – zonder hiervoor persoonlijk aansprakelijk gesteld te worden. De enige strafbare handeling is de corporatie (i.e. de aandeelhouders) benadelen. Met andere woorden fraude. De grenzen van de wet opzoeken om hiermee de corporatie zoveel mogelijk winst te bezorgen is dan weer toegestaan en zelfs bewonderenswaardig, aldus de wetgever.

Eindig anonieme rijkdom, maak alle eigendomsstructuren openbaar

Alle bezit betekent inperking van de vrijheid van anderen. Op beperkte schaal is dit nuttig – zo wil je als bewoner graag van je privacy kunnen genieten of als kleine ondernemer groeien en investeren in nuttige dingen. Het probleem is niet zozeer bezit, maar de anonimiteit van bezit.  Immers, als mens lever je vrijheden in ten behoeve van het bezit van anderen, maar je weet niet aan wie.

Stel, je zou weten dat de familie Rothschild of de familie al-Saoed grootaandeelhouder is van een bepaald bedrijf, dan kan je dat bedrijf boycotten. Dit zou macht aan de consument teruggeven. Ook vergroot dit de sociale druk op rijkaards hun bezit op positieve en productieve wijze aan te wenden.

Lees ook:

Kunstmatige levensvorm vernietigt aarde
‘Wereld gecontroleerd door 147 bedrijven’
Sociale druk stopt belastingontwijking
Bezit dat niet bestaat

Bronnen
1. James S. Henry, Tax Offshore Wealth Sitting In First World Banks, Forbes.com

Anonieme rijkdom moet verboden worden Meer lezen »