De oorlog tussen Israël en Hamas doet de gemoederen hoog oplaaien. Bedschuldigingen over en weer zijn niet van de lucht. Een van de meer ernstige beschuldigingen aan het adres van Israël, is dat het land zich schuldig maakt aan genocide. Israël, en de bondgenoten van het land, ontkennen dt. Wie heeft er gelijk?
Wat is de definitie van genocide?
Genocide, in het Nederlands ‘volkerenmoord’ genoemd, is de poging om een volk te doen ophouden te bestaan. Beruchte voorbeelden van genocide uit het verleden zijn de Armeense genocide, de genocide in Tasmanië en de genocide door de nazi’s op de Joden.
Vrijwel alle lidstaten van de VN, inclusief Israël en de EU-lidstaten, hebben om dit in de toekomst te voorkomen, een genocideverdrag ondertekend.
Het Genocideverdrag, lid II, definieert genocide als volgt.
II. In dit Verdrag wordt onder genocide verstaan een van de volgende handelingen, gepleegd met de bedoeling om een nationale, ethnische, godsdienstige groep, dan wel een groep, behorende tot een bepaald ras, geheel of gedeeltelijk als zodanig te vernietigen:
- a.het doden van leden van de groep;
- b.het toebrengen van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel aan leden van de groep;
- c.het opzettelijk aan de groep opleggen van levensvoorwaarden die gericht zijn op haar gehele of gedeeltelijke lichamelijke vernietiging;
- d.het nemen van maatregelen, bedoeld om geboorten binnen de groep te voorkomen;
- e.het gewelddadig overbrengen van kinderen van de groep naar een andere groep.
We zullen bij het beantwoorden van de vraag of sprake is van genocide, uit gaan van deze definitie, omdat deze definitie internationaal ondertekend en geratificeerd is.
Aan welke voorwaarden moet een conflict voldoen, om genocide genoemd te kunnen worden?
Dit verdrag omschrijft de condities waaraan voldaan moet worden om iets een genocide te kunnen noemen. Een heel belangrijke voorwaarde staat in de eerste zin: de genoemde handelingen moeten tot doel hebben om een nationale, etnische, godsdienstige groep, dan wel een groep, behorende tot een bepaald ras, op te laten houden te bestaan. Hebben ze dat niet, dan is geen sprake van genocide, maar van andere oorlogsmisdaden of mensenrechtenschendingen. Ook moet een handeling in het genoemde lijstje staan: doden, toebrengen van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel, levensvoorwaarden opleggen die tot vernietiging leiden, geboorten voorkomen of het gewelddadig overbrengen van kinderen naar en andere groep.
En voldoet Israël aan die voorwaarden?
De regering-Netanyahu heeft geen rechtstreekse oproepen gedaan om de Palestijnen of de Gazanen uit te roeien. Wel vergeleek Netanyahu de terreuraanval van de organisatie Hamas met de Amalekieten, een historische erfvijand van de Israëlieten. Zowel het bijbelboek Samuël I, waaruit hij citeerde, als het bijbelboek Deuteronomium, bevelen de Israëlieten om de Amalekieten totaal uit te roeien en Israël doet er inderdaad alles aan om Hamas totaal uit te schakelen. Dit zou je als de intentie tot genocide moeten interpreteren, ware het niet dat Hamas geen volk of religie is, maar een meedogenloze terreurgroep, en niet synoniem is met de Gazanen. Hoewel veel Gazanen Hamas steunen, is er binnen Gaza het nodige verzet tegen deze groep. Hamas heeft reeds op 7 oktober 2023 bewezen, een groep te zijn die qua misdadigheid niet voor ISIS of de nazi’s onderdoet. Op dit punt is dus de intentie tot genocide niet bewezen. Het Israëlische streven om Hamas met wortel en tak uit te schakelen, is prudent.
a. Het doden van leden van de groep
Er zijn bevestigde beelden en getuigenissen van zowel inwoners van Gaza, hulpverleners als van Israël zelf, dat er dodelijke slachtoffers zijn gevallen. De slachtoffers zijn ofwel Hamasleden ofwel burgers die onbedoeld omkwamen. Israël voert geen beleid om Palestijnen te doden omdat ze Palestijn zijn; in tegendeel, het leger probeert burgers te waarschuwen met flyers, telefoontjes en ‘roof knock’ bommen om hen aan te sporen een locatie tijdig te verlaten. Dit staat niet gelijk aan genocide.
b.het toebrengen van ernstig lichamelijk of geestelijk letsel aan leden van de groep
Ook hier geldt dat de Israëlische oorlogshandelingen de nodige slachtoffers maken onder Hamasleden en burgers. Er zijn, zie voor, geen aanwijzingen dat het Israëlische leger bewust streeft naar burgerslachtoffers, integendeel.
c.het opzettelijk aan de groep opleggen van levensvoorwaarden die gericht zijn op haar gehele of gedeeltelijke lichamelijke vernietiging;
De voedselsituatie in de Gazastrook was al voor de massale Hamas-terreuraanval en de daarop volgende Israëlische inval gebrekkig en wel om economische redenen. Er was en is voedsel genoeg, maar door de massale werkloosheid en de afperspraktijken van Hamas konden de meeste Gazanen zich niet voldoende voedsel veroorloven. De Israëlische inval vergrootte deze problemen, maar ook hier geldt dat er geen gericht Israëlisch beleid was om de Gazanen dood te hongeren.
Wel zijn er aanwijzingen dat Israël de Palestijnen in Gaza-Stad weg wil hebben, omdat daar vermoedelijk nog veel Israëlische gijzelaars vast worden gehouden door Hamas, en daardoor voedseltransporten tegenhield. Deze zijn ondertussen weer op gang gekomen. Hierbij moet je wel bedenken dat de Gazastrook zeer klein is. Je kan het gebied beter vergelijken met een stadsstaatje als Singapore, dan met een land. In principe kan je door drie a vier uur te lopen, vanaf Gaza-Stad de veilige stad Khan Younis bereiken. Elke dag zijn er humanitaire pauzes van enkele uren, waarin de Gazanen die dat willen, en niet door Hamas onder schot worden gehouden, de stad kunnen verlaten.
d.het nemen van maatregelen, bedoeld om geboorten binnen de groep te voorkomen;
De bevolkingsgroei in Gaza behoort tot de hoogste ter wereld. De bevolking van de strook is vanaf 2003 tot 2023 verdubbeld. Dus als Israël al maatregelen met dit doel zou nemen, dan zijn deze een spectaculaire mislukking.
e.het gewelddadig overbrengen van kinderen van de groep naar een andere groep.
Ook hier is geen sprake van. Er zijn geen rapporten, dat Gazaanse kinderen in Joodse gezinnen op worden gevoed.
Conclusie: nee, Israël pleegt geen genocide in Gaza
Er is geen intentie van de Israëlische regering om Gaza te zuiveren van Palestijnen, al zijn er enkele extreme groepen die dit willen. Er vinden ook geen genocidale handelingen plaats. Israël moet een tegenstander bestrijden in zeer dicht bevolkt gebied, waarbij de tegenstander actief de lokale bevolking als menselijk schild gebruikt. Dat hierbij burgerdoden vallen is onvermijdelijk. Ongetwijfeld maakt het Israëlische leger hierbij fouten. Maar op basis hiervan Israël van genocide beschuldigen, wordt duidelijk weersproken door de feiten.