Berny

Bijzondere tijden vragen om bijzondere mensen die anders durven te zijn en anders durven te denken. Visionair.nl is een digitale ontmoetingsplaats waar wordt geprobeerd om voor geïnteresseerden het ’anders’ denken of het ‘visionair’ denken te stimuleren. Ik probeer hier via mijn artikelen op mijn eigen manier een steentje aan bij te dragen. Dit doe ik vanuit een positief-realistische benadering. Het is goed om te fantaseren over de toekomst. Het dient echter niet te zweverig worden of te utopisch te zijn. De huidige realiteit dient niet te worden vergeten. Verder wil ik opmerken dat de artikelen op deze website vanuit verschillende invalshoeken worden geschreven. Ik ben het niet automatisch eens met de overige artikelen op deze website en ik neem afstand van de artikelen van de overige auteurs die niet in overeenstemming zijn met mijn persoonlijke mening.

De paus voelt zich bedreigd door techniek. Terecht.

De Rooms-Katholieke Kerk: een religieuze multinational

Afgelopen week is er een nieuwe paus gekozen: Paus Franciscus. Hij is daarmee de 266e paus van de Rooms-Katholieke kerk geworden. Hiermee zou je hem, in een bepaald opzicht, als de nieuwe CEO kunnen beschouwen. De CEO van een grote religieuze multinational.

Wereldkerk
De Rooms-Katholieke kerk is het grootste kerkgenootschap ter wereld. Een kerkgenootschap is een kerkelijke organisatie die een bepaalde geloofsgemeenschap vertegenwoordigd. De Rooms-Katholieke kerk is een wereldkerk met meer dan 1 miljard gelovigen verspreidt over de hele wereld met de paus als vertegenwoordiging van het hoogste gezag en daarmee het hoofd van deze kerk. Bijna de helft van de gelovigen wonen op het Amerikaans continent. Op basis van het aantal gelovigen is het niet raar te noemen dat de nieuwe paus uit Argentinië afkomstig is.

De Rooms-Katholieke kerk heeft een belangrijke rol gespeeld in het verloop van de geschiedenis van het Westen en ook de hedendaagse invloed mag niet worden onderschat. Het is een uniek instituut. Het is het oudste instituut ter wereld met een geschiedenis van bijna 20 eeuwen. Bovendien is het ook de grootste organisatie ter wereld met meer dan 1 miljard leden.

Vaticaanstad
Naast leider van het grootste kerkgenootschap ter wereld, is de paus ook staatshoofd van Vaticaanstad. Vaticaanstad is de kleinste onafhankelijke staat ter wereld geheel gelegen in Rome. Het is te beschouwen als een theocratie geregeerd door een geestelijke.

De Heilige Stoel (dit is de formele benaming van de staatsrechtelijke positie van Vaticaanstad) heeft de status van permanent waarnemend lid bij de VN. Hierdoor is het mogelijk om besluiten en aanbevelingen van de VN te beïnvloeden. Verder heeft het een unieke diplomatieke status bij de EU die andere religies niet hebben. Bovendien geniet de paus als staatshoofd van Vaticaanstad ook immuniteit en is strafrechtelijke vervolging van de paus niet mogelijk. Ook heeft de paus een eigen diplomatieke dienst. Dankzij Vaticaanstad beschikt de Rooms-Katholieke Kerk over een unieke positie die andere geloofsgemeenschappen niet hebben.

Het conclaaf
Het conclaaf is een gesloten bijeenkomst van kardinalen waar de nieuwe paus wordt gekozen. In onderstaande video is een reportage te zien uit het programma Brandpunt over het conclaaf dat afgelopen week heeft plaatsgevonden. Het geeft een interessante kijk op wat er bij een conclaaf achter de schermen gebeurt.

Bronnen
Wereldkerk, website RKKerk.nl
Rooms-Katholieke Kerk, website Nederlandse Wikipedia
Vaticaanstad, website Nederlandse Wikipedia
De schoorsteen moet roken, website Brandpunt
Artikel ‘D66: ontneemVaticaan zijn diplomatieke status’, website Trouw
Inkijkexemplaar boek ‘Paus en de wereld’, website uitgeverij Boom

 

Wordt muziek het nieuwste hackinstrument? Wellicht, als deze uitvinding van Intel groot gaat worden.

Is nieuwe muziek nog wel mogelijk?

Afgelopen week is op de nationale televisie de compositie van het Koningslied gepresenteerd door de maker ervan: John Ewbank. Veel mensen herkenden meteen al een ander lied erin en al gauw werd Ewbank beschuldigd van vermeend plagiaat. Ook een Nederlandse band doet een claim dat er opvallende gelijkenissen zouden zijn met een nummer dat deze band heeft geschreven. Ewbank ontkent plagiaat en geeft aan dat hij het Koningslied geheel onafhankelijk heeft geschreven. Het nummer wordt in ieder geval niet aangepast.

Maar hoe is dit mogelijk? Is het nog wel mogelijk om originele composities te blijven schrijven? Het is moeilijk om hier een goed antwoord op te geven. Wel is het mogelijk om een antwoord te geven op een soortgelijke vraag.

Will We Ever Run Out of New Music?
In een video van de populaire YouTube-kanaal Vsauce wordt het antwoord gegeven op de vraag: Will We Ever Run Out of New Music?

Als eerste wordt het aantal mogelijke unieke variaties van een audiobestand met een lengte van 5 minuten uitgelegd. Dit is een bijna niet te bevatten maar toch eindige hoeveelheid. Het zegt echter nog niets over de hoeveelheid unieke muziekstukken of liederen die er mogelijk zijn. Om dit aantal te verminderen, worden er bepaalde aannames gedaan om een realistische benadering te krijgen. Dit aantal is nog groot genoeg om 100 auteurs, 248 jaar lang, elke seconde een nieuwe melodie te laten schrijven. Het is ook vele malen groter dan het totaal aantal bekende nummers en melodieën. Dus je kunt wel stellen dat het wiskundig bekeken het bijna onmogelijk is om geen unieke melodie te maken.

Maar als dit waar is? Waarom zijn er dan zoveel gemeenschappelijke overeenkomsten tussen veel liedjes? Waarom lijken ze regelmatig hetzelfde te klinken? In de video worden hiervan enkele voorbeelden gegeven. Ook wordt er de Australische band The Axis of Awesome genoemd die een video hebben gemaakt waarin wordt gedemonstreerd dat 40 bekende liedjes weinig variatie kennen. Alle 40 liedjes maken gebruik van dezelfde 4 akkoorden. Ook de site Sounds Just Like is interessant om te bezoeken. Het laat zien welke (bekende) liedjes op elkaar lijken.  Het lijkt erop dat we een voorkeur hebben voor bepaalde patronen en dat componisten zich steeds weer laten beïnvloeden door bestaande liedjes om nieuwe liedjes te maken.

Ook tekstueel is weinig variatie te vinden in het metrum. Er bestaat in het Engels hier een speciale term voor: common metre. Het wordt in veel popliedjes en andere populaire liedjes gebruikt. In bijvoorbeeld het bekende kerstliedje ‘O dennenboom‘ is dit metrum weer terug te vinden.

Verder blijkt dat muziek een bepaalde complexiteit dient te hebben om voor het menselijk brein interessant te zijn. Het moet niet te simpel zijn en ook weer niet te gecompliceerd.  Zoals eerder opgemerkt lijken we steeds weer aan bepaalde muziekpatronen en melodieën een voorkeur te geven. Alsof het herkenbaar moet blijven. Muziek mag over het algemeen niet teveel afwijken van datgene wat we al kennen. Hoewel er meer dan voldoende mogelijkheden zijn om compleet nieuwe muziek te componeren.

Genoemde links video
The Axis of Awesome: 4 Chords Official Music Video
Everything is a Remix
Mix and Match Lyrics
Sounds Just Like

Kunnen we straks van voorbijgangers zien of ze een strafblad hebben?

De bril van Google

Augmented reality (Nederlands: Toegevoegde realiteit) is een vakgebied wat nog volop in ontwikkeling is. Deze maand is er een nieuwe mijlpaal bereikt: Google biedt iedereen de mogelijkheid om te participeren in Project Glass. Wel zijn er een paar beperkende voorwaarden.

Augmented reality

Augmented reality (AR) of Toegevoegde realiteit (TR) is een techniek waarbij in realtime een extra laag wordt toegevoegd aan een rechtstreekse videobeeld van de reële omgeving om je heen. Deze extra laag is computer gegenereerd en kan bijvoorbeeld extra informatie geven over de omgeving waarin iemand zich bevindt. Deze informatie wordt toegevoegd op basis van de sensorinformatie die over de omgeving bekend is. Bijvoorbeeld de locatie die via de GPS-ontvanger bekend is.

Bijna elke smartphone is tegenwoordig standaard uitgerust met een videocamera, een GPS-ontvanger en een mobiele internetverbinding. Met behulp van de GPS-ontvanger kan de locatie worden vastgesteld en is het mogelijk om op basis van die informatie via het internet extra informatie over de omgeving op te vragen. Deze extra informatie kan vervolgens als extra laag aan het rechtstreekse beeld gegenereerd door de videocamera worden toegevoegd.

Bovenstaande is bijvoorbeeld mogelijk met de app Layar, van het gelijknamige bedrijf Layar, wat een Augmented Reality App voor smartphones is. In onderstaande video is een uitleg en review van de Consumentenbond over deze app te vinden. Het geeft duidelijk aan wat de kracht van AR is en hoe het van toegevoegde waarde kan zijn voor de consument.

Project Glass

De app Layar is goed voorbeeld van een bestaande toepassing van augmented reality. De ontwikkelingen gaan echter gewoon door. Google heeft ook de potentie van augmented reality ingezien en is daarom Project Glass begonnen. Dit is een onderzoeks- en ontwikkelproject met als doel een product te ontwerpen en ontwikkelen waarbij AR-technologie wordt toegepast in een bril met ingebouwde videocamera. In 2012 zijn voor het eerst een paar demonstraties van Google Glass gegeven aan het publiek. Dit gebeurde onder andere door het laten zien van een testvideo en het geven van een uitgebreide demonstratie op een conferentie voor ontwikkelaars in juni vorig jaar.

Google Glass is een interactieve bril waarin de rechter bovenhoek een extra  laag verschijnt waarop een tekst en beeld kan worden geprojecteerd. Het is mogelijk om de de bril met de stem te bedienen om bijvoorbeeld video’s te maken of een foto te schieten. Ook is het mogelijk om via internet informatie op te gaan zoeken en vervolgens te gaan raadplegen.

In onderstaande video is de promo te zien die Google heeft gemaakt over dit project. Het geeft inzicht wat de mogelijkheden van Google Glass zijn.

http://www.youtube.com/watch?v=v1uyQZNg2vE

Momenteel  is het ook mogelijk om je aan te melden om mee te werken aan de verdere ontwikkeling van dit product.  Je zult echter wel over de Amerikaanse nationaliteit moeten beschikken, ouder zijn dan 18 jaar en $1500 willen betalen om een bril aan te schaffen. Aanmelden is tot 27 februari mogelijk.

Meer lezen over dit onderwerp

De toekomst van de bioscoop
De toekomst van vakantie
Wereld wordt meer dan werkelijk
Microsoft ontwikkelt prototype holodeck
Sight; een korte film over de toekomst
Topic: Breakthrough augmented reality

Bronnen

Augmented reality, Engelstalige Wikipedia
Project Glass, Engelstalige Wikipedia
‘Wat is de Google Bril?’, website Googlebril.org
Project Glass, website Google

Kunnen we de vervallen industrie weer tot leven wekken voor het te laat is?

Culturele vrijhaven in Amsterdam: ADM

Geen vrijstaat op zee, maar een soort van een ‘vrijstaat’ op land. Of beter gezegd: een vrijhaven. Het bestaat en is te vinden in Amsterdam: de culturele vrijhaven ADM.

Vrijhaven en vrijstaat

Er is een verschil tussen een vrijhaven en een vrijstaat. Het woord vrijstaat is een woord dat in historie werd gebruikt in de officiële naam van een staat of een bepaald gebied wat autonoom werd. Door de toevoeging van het woord vrijstaat aan de officiële naam werd de eigen autonomie benadrukt.  Het was hierbij mogelijk dat de betekenis van het woord autonomie verschillend werd gebruikt. Het kon bijvoorbeeld gaan om een staat die onafhankelijk werd van een bepaald land of om een gebied wat meer autonomie kreeg binnen een bepaalde natiestaat. Ook werd het woord ‘vrijstaat’ wel eens gebruikt als synoniem voor het woord republiek. Nog steeds wordt het woord vrijstaat gebruikt. De officiële naam van de Duitse deelstaat Beieren is Freistaat Bayern en er is een provincie in Zuid-Afrika met de naam Vrijstaat wat vroeger de Oranje Vrijstaat was.

Een vrijhaven is een plaats met een bijzondere vrijstellingen. Het is plek met weinig regels en met weinig toezicht.

ADM

De Amsterdamsche Droogdok Maatschappij (ADM) was een scheepswerf in Amsterdam die in 1877 is opgericht en tot met 1985 in gebruik is geweest. Er werden onder andere schepen verbouwd en gerepareerd. Voor het eerst werd dit gebied in 1987 gekraakt om vervolgens in 1992 te worden ontruimd. In 1997 werd het terrein verkocht aan speculant Bertus Lüske en in hetzelfde jaar werd het terrein wederom gekraakt. In 1998 ging Lüske met een knokploeg het terrein op om te proberen de krakers van het terrein te verjagen en daarmee het terrein te ontruimen. Iets wat Lüske niet gelukt is.

Vanaf 1997 is het gekraakte terrein uitgegroeid tot een culturele vrijhaven of vrijplaats. Een vrijplaats met een eigen cultuur, met eigen regels en een eigen tijdsbeleving. Een unieke woon- en werkgemeenschap van ongeveer 125 personen die een eigen samenleving binnen de Nederlandse samenleving vormen. ADM heeft sindsdien een nieuwe betekenis gekregen. Na de kraak in 1997 werd de naam namelijk snel omgedoopt tot Amsterdamse Doe (het zelf) Maatschappij.

Het geheim om het al 15 jaar op het gekraakte terrein te kunnen uithouden is door aan culturele zelfverdediging te doen zoals ze het zelf noemen.  Door het stichten van een kunstenaarskolonie is er een culturele vrijplaats ontstaan die uniek is en daaraan ontlenen ze hun bestaansrecht. Het ADM is te beschouwen als een cultureel experiment. Een experiment die al 15 jaar duurt en periodiek wordt bedreigd in haar voortbestaan. Het is daarom ook van belang om uniek te blijven.

In onderstaande video is de aflevering van het programma De Hokjeman te zien waarin programmamaker Michael Schaap te gast is bij de mensen die de culturele vrijhaven ADM vormen. Het geeft een goed inzicht in een levendige woon- en werkgemeenschap die anders voor veel mensen verborgen was gebleven.

Bronnen

ADMLeeft, website van de woon- en werkgemeenschap ADM

De Hokjesman, website van het gelijknamige programma

ADM, Nederlandse Wikipedia

Vrijstaat, Nederlandse Wikipedia

Gelukkige mensen zijn een absolute ramp voor de economie. Wat doen we aan deze bedreiging voor de staatsveiligheid?

Hebben we als samenleving last van borderline?

Volgens de Vlaamse psychiater Dirk De Wachter wel. Vanuit een psychiatrisch oogpunt bekijkt hij de samenleving als geheel en stelt vast dat deze veel symptomen vertoont die ook kenmerkend zijn voor mensen met borderline. Hij typeert de huidige tijdsgeest als Borderline Times.

Borderline

Borderline is een persoonlijkheidsstoornis waarvan werd verondersteld dat het zich ergens tussen een neurose en psychose bevond. Dat er een bepaalde ‘grens’ (Engels: borderline) zou zijn tussen deze twee aandoeningen. Later bleek veronderstelling niet waar, maar bleef de naam echter wel bestaan.

Kenmerken van deze psychische aandoening zijn onder andere impulsiviteit en emotionele instabiliteit. Daden worden vaak niet of slecht overdacht met als gevolg dat het nadelige effecten voor de persoon zelf heeft. Iemand met borderline kan in geldproblemen komen of wisselende seksuele contacten hebben. Stemmingswisselingen komen ook regelmatig voor en het aangaan van relaties en het onderhouden van sociale contacten is moeilijk. Relaties kenmerken zich door kort en heftig te zijn. Veel mensen met borderline hebben last van een laag gevoel van eigenwaarde. Ook een terugkerend gevoel van innerlijke leegte en zinloosheid is een belangrijk kenmerk van borderline.

Hieronder is zijn enkele citaten van personen met borderline te vinden en wat dit voor deze personen betekent [1]:

Borderline hebben betekent te leven als een rollercoaster in de achtbaan in een pretpark. Daar word je dus soms flink misselijk van! Soms voel je je ‘on top of the world’, en vervolgens race je weer in razend snelle tempo naar beneden met je hart in je keel…’

Het vervelende van in de achtbaan van een pretpark te zitten, is dat die maar doorgaat en doorgaat…alleen s`nachts rust, als je geluk hebt ‘.

Het meest kenmerkende aan borderline lijkt te zijn dat het leven als een eindeloze emotionele achtbaan wordt ervaren waarop de persoon zelf geen invloed heeft. Moeilijk zichtbaar aan de buitkant, maar wel duidelijk voelbaar aan de binnenkant.

De diagnose borderline wordt gegeven als is voldaan is aan minimaal 5 criteria die in DSM-IV voor deze aandoening zijn vastgesteld. Er komt overigens later dit jaar een geactualiseerde versie van de DSM: DSM-V.

De hedendaagse samenleving

Bovenstaande symptomen neemt psychiater De Wachter ook waar bij onze hedendaagse samenleving. Hij heeft hier ook een boek overgeschreven genaamd ‘Borderline Times’ waarin hij uitlegt waarom deze waarneming doet.

In onderstaande video is De Wachter te zien als gast in het Vlaamse programma De Kruitfabriek en geeft hij een nadere toelichting op zijn boek.

Bronnen

[1]  Beschrijving van het ziektebeeld, website Stichting Borderline

[2]  Borderline, website Gezondheidsplein

[3]  Borderline, Nederlandse Wikipedia

De bacterie Staphylococcus aureus wordt snel resistent tegen de bekende antibiotica.

Het toenemend gevaar van de restistente bacteriën

Antibiotica zijn geneesmiddelen die de groei van bacteriën remmen of bacteriën doden. Antibiotica zijn van groot belang voor een goede behandeling van bacteriële infecties. Door het veelvuldig en onzorgvuldig gebruik van antibiotica, zijn er steeds meer bacteriën hier resistent voor geworden. Deze bacteriën zijn ongevoelig geworden voor de werkzame stoffen van dit soort geneesmiddelen. Het is een potentieel groot gevaar als niet tijdig de juiste maatregelen worden gevonden om deze trend te keren.

ZEMBLA

Op donderdag 10 januari 2013 zond het programma ZEMBLA een documentaire uit over de toenemende antibiotica-resistentie. Het was het derde deel uit de reeks ‘Antibiotica Alarm’. In 2010 en 2011 heeft het  programma ook aandacht besteed aan dit thema. De betreffende uitzending van 10 januari is hier te vinden. Er geldt een beperkte beschikbaarheid tot en met zaterdag 9 februari 2013.

Superbacterie

De bacterie Staphylococcus aureus wordt snel resistent tegen de bekende antibiotica.
De bacterie Staphylococcus aureus wordt snel resistent tegen de bekende antibiotica.

Door deze toenemende resistentie ontstaan ook zogenaamde ‘superbacteriën’. Dit zijn bacteriën die bestand zijn tegen de sterkste antibiotica. Het bekendste voorbeeld is de ‘New Delhi superbacterie’ die ook in de uitzending wordt genoemd. Ontstaan in India door de slechte hygiënische omstandigheden en het overvloedig verkeerd gebruik van antibiotica, bevat het een gen wat het  NDM-1-enzym produceert die de resistentie veroorzaakt. Het grote gevaar is dat deze gen ook kan worden overgedragen op andere bacteriën die normaal gesproken wel op antibiotica reageren. Echter als ze deze gen gaan dragen zijn ze niet meer meer te genezen met reguliere antibiotica.

Door het vele reizen en de vele wereldwijde contacten, is het mogelijk dat resistente bacteriën zich over de hele wereld verspreiden en andere bacteriën gaan besmetten. Hierdoor veranderen deze anders normale bacteriën in superbacteriën. Daarom is het van groot belang om verdere verspreiding zoveel mogelijk te beperken, voorzichtig te zijn met het gebruik van de huidige antibiotica en op zoek te gaan nieuwe oplossingen om dit probleem aan te pakken. In een eerder artikel op deze site is al gepleit voor een verbod op het gebruik van antibiotica in de veeteelt en spaarzaam gebruik bij mensen.

Toerisme

Toerisme en ook het medisch toerisme vormen een groot risico voor verdere verspreiding. Medisch toerisme betekent dat je in een land als India je laat opereren, omdat het goedkoper is en/of er meer mogelijkheden zijn dan in het land van herkomst. Hierbij valt te denken aan cosmetische chirurgie of orgaantransplantaties. Tijdens een operatie in een land als India loop je een verhoogd risico op een infectie met een resistente bacterie. Ook als gewone toerist is het mogelijk om via drinkwater of voedsel een drager te worden van deze bacterie. Besmetting vindt plaats op het moment dat de bacterie zich in de rest van het lichaam zich weet te verspreiden. Dit is bijvoorbeeld mogelijk als de bacterie in de bloedbaan van het lichaam van de drager terecht komt.

Door het grote besmettingsgevaar van de superbacterie is het van groot belang om ziekenhuizen zo hygiënisch mogelijk te werken om verdere verspreiding te voorkomen. Patiënten die met een resistente bacterie geïnfecteerd zijn, kunnen in quarantaine worden gezet om met steeds zwaardere antibiotica behandeld te worden. De uitzending van ZEMBLA laat zien dat er al superbacteriën zijn met resistentie voor alle bekende antibiotica. De bekende antibiotica waarvan het bekend is dat ze nog werken in bepaalde landen zoals Australië, worden daarom daar ook zo spaarzaam mogelijk ingezet om te voorkomen dat de daar aanwezige superbacteriën alsnog resistent worden.

Op het moment dat het niet meer mogelijk is om met antibiotica een infectie te stoppen, en een patiënt is in levensgevaar, dan is er uiteindelijk maar 1 oplossing mogelijk: amputatie. Hierbij wordt dan het gedeelte van het lichaam verwijderd wat geïnfecteerd is met de superbacterie om verdere verspreiding te voorkomen. Dit is de methode van behandeling die gebruikelijk was voor de doorbraak van de antibiotica in de moderne geneeskunde.

Nieuwe antibiotica en goede hygiëne

Ook maakt deze aflevering van ZEMBLA duidelijk waarom het ontwikkelen van nieuwe antibiotica voor de farmaceutische industrie niet zo interessant is: het levert te weinig geld op. De patenten van de bestaande antibiotica zijn bijna allemaal verlopen en het ontwikkelen van nieuwe antibiotica kost erg veel geld. Verder werken antibiotica ook erg goed. Je bent regelmatig snel genezen en hoeft daardoor maar relatief kort gebruik te maken van deze medicijnen.

Het gevolg is dat universiteiten en laboratoria zelf op zoek moeten gaan nieuwe oplossingen. De overheid kan zelf ook op zoek naar de opvolger van antibiotica. Mogelijke te onderzoeken en te ontwikkelen alternatieven zijn een virustherapie, de vampierbacterie, het gebruik van nanokogels, een calpaïneblokker of de virusresistente kunstmens.

Tot het moment dat er echt een volwaardige oplossing is, zal het beperkt gebruik van antibiotica en vooral ook een goede hygiëne in bijvoorbeeld ziekenhuizen van groot belang zijn om verdere verspreiding te voorkomen. Het gevaar hierbij is dat door de economische crisis er minder geld beschikbaar is voor preventieve maatregelen. Volgens de ZEMBLA-aflevering is dit te zien in landen als Spanje en Griekenland waar de verspreiding aan het toenemen is.

Bronnen

Antibiotica, Nederlandse Wikipedia

Alles over de NDM-1 superbacterie, website GezondheidsNu

Antibiotica, website Red Antibiotica

Dossier Antibiotica, website ZEMBLA

Antibiotica-alarm III, website ZEMBLA

‘WHO waarschuwt voor ‘superbacteriën’, website Nu.nl

Het geheim van de zon: door waterstofkernen samen te smelten tot heliumkernen komt er ongelofelijk veel energie vrij.

De Wereld Leert Door: de experimentele kernfusiereactor

Sinds enkele weken wordt elke doordeweekse avond rond 22.30 uur op de publieke omroep het programma ‘De Wereld Leert Door‘ uitgezonden. In 12 minuten krijgt een wetenschappelijk onderzoeker de ruimte om iets over zijn of haar onderzoek aan het grote publiek te vertellen. In de uitzending van 15 januari was Willem Haverkort te gast en vertelde hij over de bijdrage die hij levert aan de in bouw zijnde kernfusiereactor in het zuiden van Frankrijk.

ITER

Het ITER-project is een internationaal samenwerkingsverband wat tot doel heeft om een werkend prototype van een kernfusiereactor te bouwen: ITER.  Hierbij gaat het om het aantonen van de wetenschappelijke en technische  haalbaarheid van kernfusie als energiebron. Momenteel participeren de Europese Unie, de Verenigde Staten, Japan, China, India, Zuid-Korea en Rusland in het project wat als het grootste wetenschappelijk experiment ter wereld wordt beschouwd. Halverwege de jaren 80 is dit project begonnen en in 2005 is besloten om in het Franse Cadarache ITER te gaan bouwen.

Extreme temperaturen

Het bekendste voorbeeld van een energiebron gebaseerd op kernfusie is de zon. Eerder is erop deze site een artikel verschenen waarin de werking van kernfusie aan de hand van de zon wordt uitgelegd en wat in dit artikel als iets moeilijks wordt beschouwd. En toch is dat de bedoeling van ITER: het nabootsen van de zon op aarde.

De grootste uitdaging hierbij is om de extreem hoge temperaturen in bedwang te houden die als gevolg van de fusie van de atoomkernen ontstaan. De temperatuur waar de onderzoekers van ITER zich op richten is 150 miljoen graden Celcius. Een temperatuur wat ongeveer 10x zo warm is als de centrum van de zon. Er is geen enkel materiaal bestand tegen dergelijke hoge temperaturen. Toch is er een oplossing: magneetvelden. Haverkort onderzoekt hoe het mogelijk is om magneetvelden te gebruiken om de plasma, die tijdens het proces ontstaat, te kunnen bedwingen. Het is namelijk de plasma die zulke hoge temperaturen bereikt en in bedwang moet worden gehouden om niet de reactorwand te bereiken.

Het doel is dat rond 2030 er een werkend apparaat is in de hoop dat andere landen het voorbeeld van ITER gaan volgen. Als het lukt om een werkend prototype van een kernfusiereactor te krijgen betekent dit een zeer belangrijke doorbraak in de zoektocht naar nieuwe geschikte energiebronnen als vervanging van de huidige bestaande.

De betreffende uitzending is hieronder te bekijken.

Bronnen

ITER, de Nederlandse Wikipedia

Het ITER-project, website ITER-NL

Willem Haverkort over kernfusie in De Wereld Leert Door, website NWO

The Monkey Business Illusion

In onderstaande video wordt een interessant psychologisch fenomeen gedemonstreerd. Voor de lezers die dit fenomeen nog niet kennen is het interessant om eerst deze video te bekijken en daarna pas verder te gaan met het lezen van de rest van dit artikel. Het kost ongeveer een kleine 2 minuten om de video te bekijken.

De onzichtbare gorilla

Het experiment uitgevoerd in bovenstaande video was een inzending uit 2010 van de psycholoog en hoogleraar Daniel Simons voor The Best Illusion of the Year contest. Simons is een beroemd (experimenteel) psycholoog die onderzoek doet naar onder andere perceptie, geheugen en aandacht. Hij is onder meer bekend vanwege zijn onderzoek naar veranderingsblindheid.

De inzending uit 2010 is een geactualiseerde versie van het beroemde experiment ‘De onzichtbare gorilla‘ die Simons samen met collega Christopher Chabris in de jaren negentig heeft uitgevoerd. Beide experimenten laten zien dat door bewuste focus op een bepaald element (selectieve aandacht of selectieve waarneming) er een vorm van blindheid kan ontstaan waardoor je minder ziet dan dat er werkelijk is.

In het experiment focus je je op de bal die over en weer wordt gegooid. Door die focus op de bal zien ongeveer de helft van de mensen die het filmpje kijken, niet de gorilla die dwars door het beeld loopt. Als je later weer terugkijkt en  bewust op de gorilla let, dan zie je de gorilla opeens wel. Zoals in de video wordt opgemerkt werkt het alleen als je deze video nog niet eerder hebt gezien en de gorilla daardoor ook niet verwacht.

Het experiment laat duidelijk zien dat als je ergens teveel de focus oplegt, je andere (relevante) zaken over het hoofd kunt zien. Je bent er als het ware blind voor.           

Er zijn meer van dit soort video’s op Simons’ YouTube Kanaal te vinden.

Bronnen

Daniel Simons, Engelstalige Wikipedia

Christopher Chabris, Engelstalige Wikipedia

De onzichtbare gorilla, Nederlandstalige Wikipedia

Simons’ YouTube Kanaal

 

Het brein in werking baadt in zeer zwak licht. Toeval? Integendeel volgens een aantal onderzoekers.

Temple Grandin: Onze wereld heeft allerlei soorten breinen nodig

Temple Grandin is een beroemd Amerikaans zoölooge met een boeiend levensverhaal. Grandin is gediagnosticeerd met autisme en heeft ondanks deze ‘handicap’ een succesvolle carrière als wetenschapper opgebouwd. In 2010 is er een film over haar levensloop verschenen.

In onderstaande TEDx Talk legt Temple Grandin uit waarom volgens haar de wereld allerlei soorten breinen nodig heeft. Hierbij maakt ze gebruik van haar eigen ervaringen en inzichten om dit te illustreren.

Temple Grandin werd als kind ‘autistisch’ bevonden. Ze legt uit hoe haar brein functioneert, hoe zij ‘denkt in beelden’ en hoe dat haar toelaat problemen op te lossen die ‘gewone’ breinen moeilijk vinden. Daarmee ondersteunt ze haar visie dat de wereld behoefte heeft aan mensen uit het ganse autistische spectrum: visuele denkers, patroon denkers, verbale denkers en allerlei andere soorten slimme kinderen.

Bron: Temple Grandin: The world needs all kinds of minds

 

Banken als Goldman Sachs parasiteren op de reële economie.

Joris Luyendijk: een antropoloog in ‘The City’

Het is interessant om je af en toe vanuit een ander geheel ander perspectief te laten informeren over materie die iedereen raakt zoals de wereld van de banken. Bijvoorbeeld door een persoon als Joris Luyendijk. Hij is momenteel bezig met een antropologische studie naar bankiers.

Joris Luyendijk

De Nederlandse schrijver en journalist Joris Luyendijk is bij een deel van het Nederlandse publiek bekend geworden als presentator van het programma Zomergasten.  Hij presenteerde dit programma in 2006 en 2007. Ook heeft hij enkele boeken geschreven die goed zijn geweest voor verbetering van zijn naamsbekendheid. Luyendijk heeft politicologie, geschiedenis, Arabische en religieuze antropologie gestudeerd. Hij is afgestudeerd als antropoloog.

Antropologie is de wetenschap of de studie van de mens en het menselijk gedrag. Er wordt bestudeerd hoe mensen met elkaar samenleven. Dit kan overal ter wereld zijn. Culturele aspecten spelen hierbij een belangrijke rol. Ook andere elementen zoals taal, filosofie, politiek en religie zijn onderwerp van studie. Een holistische benadering staat centraal: er wordt geprobeerd alle facetten die van belang zijn erbij te betrekken.

Antropologische studie financiële wereld

Sinds september 2011 is Luyendijk als correspondent voor The Guardian actief in de City of Londen. Dit is het financiële hart van Londen en speelt een belangrijke rol in de wereldeconomie.  Vanuit ‘The City’ doet hij verslag van zijn observaties en de gesprekken die hij heeft met mensen uit de financiële wereld. Zijn bevindingen zijn in Engels op deze weblog van The Guardian te vinden. Het wordt gepresenteerd als een antropologische studie naar bankiers. Deze antropologische benadering van de financiële wereld maakt het interessant om Luyendijk te volgen.

Recentelijk zijn er ook enkele publicaties met de waarnemingen van Luyendijk in de Nederlandstalige media verschenen. Vorige week is er een aflevering  van het programma Tegenlicht uitgezonden waarin de bevindingen van Luyendijk centraal stonden en het ging over het brein van de bankier.  Eind vorig jaar verscheen er de column ‘Kommer en kwel‘ van zijn hand in de Vlaamse krant De Standaard. Op woensdag 9 januari heeft er een radiogesprek plaatsgevonden met Joris Luyendijk op de Vlaamse publieke radiozender Radio 1. In onderstaande video is dit radiogesprek te beluisteren.  

Deze publicaties zijn aanraders als je bent geïnteresseerd om vanuit een geheel ander perspectief te worden geïnformeerd over de financieel-economische sector en de rol die ze hebben gespeeld (en nog steeds spelen) in de economische crisis waarin we sinds 2008 zitten.