Visionair leven

Visionair leven in de praktijk

Klopt de boeddhistische stelling dat alle lijden uit begeerte voortkomt?

Wat als: Siddharta Gautama tot een andere conclusie was gekomen dan het boeddhisme?

Het boeddhisme kwam tot stand door de worsteling van één man, ‘Boeddha’ prins Siddhartha Gautama, met het vraagstuk van het lijden. Hoe had het boeddhisme er uitgezien als Boeddha niet de vier Nobele Waarheden had ontdekt, maar een andere oplossing voor het lijden had gevonden?

In deze nieuwe serie verkennen we het cruciale moment in de levensloop van de stichters van drie wereldreligies: Boeddha, Jezus en Mohammed, waarin hun religieuze activiteiten hun definitieve richting kregen. Wat als ze andere keuzes hadden gemaakt?

Prins Siddharta
Een van de meest invloedrijke denkers ooit is prins Siddharta Gautama, de grondlegger van de boeddhistische filosofie en religie. Hij was de kroonprins van de Shakya’s, een clan in de Terai, de zuidelijke laagvlakte van wat nu Nepal is. De precieze omstandigheden van zijn leven zijn niet bekend, maar de meeste overleveringen zijn het eens over het volgende.

Hij was opgegroeid in een beschermde omgeving, ver van ziekte en dood, of religieus onderwijs. Alle religieuze onderwijs werd geweerd, omdat zijn vader naar verluidt een profetie te horen had gekregen dat zijn spruit hetzij een groot militair leider, hetzij een spiritueel leider zou worden.  Uiteraard vond deze het vooruitzicht dat zijn zoon als asceet langs de straten zou trekken weinig aantrekkelijk en werd daarom alle godsdienst  geweerd. Zoals gebruikelijk in die tijd, werd hij op zestienjarige leeftijd uitgehuwelijkt aan een prinses van een bevriend staatshoofd.

Eind aan het lijden
Toen, in zijn dertigste levensjaar, verliet hij zijn beschermde paleis en zag achtereenvolgens een oude man, een zieke man en een rottend lijk. Vervolgens zag hij een saddhu, een zwervende asceet zoals die ook nu nog overal in India rondtrekken. Zijn wagenmenner vertelde de jonge prins dat de asceet probeerde te ontsnappen aan de angst voor het menselijke lijden. De geschokte Siddharta trok de conclusie dat lijden het universele kenmerk is van het menselijk leven. Hij hield niet van halve maatregelen en besloot het probleem van het lijden voor eens en voor altijd aan te pakken. Met andere woorden: een einde maken aan het menselijk lijden.

Hij probeerde de onder hindoes en jains de nog steeds populaire methode van het ondergaan van ontberingen, zoals vasten en zichzelf pijnigen. Hij merkte dat hij geen stap dichter bij de oplossing kwam. Toen ging hij onder de beroemde boddhi-boom zitten en bleef mediteren tot hij een oplossing had gevonden. Deze was wat nu bekend in als de Vier Edele Waarheden en het Achtvoudige Pad.

Vier Edele Waarheden
Er is lijden
Het lijden heeft een oorzaak
De oorzaak van het lijden kan opgeheven worden
Door het Achtvoudige Pad te volgen wordt het lijden beëindigd.

Achtvoudige Pad: 

Klopt de boeddhistische stelling dat alle lijden uit begeerte voortkomt?
Klopt de boeddhistische stelling dat alle lijden uit begeerte voortkomt?

1 juist begrip / juiste inzicht (pali: samma ditthi)
Begrijpen wat lijden is (dukkhe ñana).
De oorzaak van lijden begrijpen (dukkhasamudaye ñana).
De opheffing van lijden begrijpen (dukkhanirodhe ñana).
Het pad begrijpen dat leidt naar de opheffing van lijden (dukkhanirodhagamini patipadaya ñana).
2 juiste gedachten / juiste intenties / juiste bedoelingen (pali: samma sankappa)
Gedachten van het verzaken van zelfzucht (nekkhamma sankappa).
Gedachten van welwillendheid, liefdevolle vriendelijkheid (avyapada sankappa).
Gedachten van geweldloosheid, harmonie of mededogen (avihimsa sankappa).
(Deze eerste twee waarheden vormen samen de groep van wijsheid. Pali: paññakkhandha)
3 juist spreken (pali: samma vaca).
Onthouding van het vertellen van leugens (musavada veramani).
Onthouding van het spreken van lasterende taal (pisunaya vacaya veramani).
Onthouding van het spreken van harde woorden (pharusaya vacaya veramani).
Onthouding van onzinnig gepraat (samphappalapa veramani).
4 juist handelen (pali: samma kammanta)
Onthouding van doden (panatipata veramani).
Onthouding van nemen wat niet gegeven is (adinnadana veramani).
Onthouding van seksueel wangedrag (kamesu micchacara veramani)
5 juiste wijze van levensonderhoud (pali: samma ajiva)
Geen handel in wapens.
Geen handel in slaven en prostitutie.
Geen handel in levende wezens voor vleesproductie en slachterij of iedere andere handel in wezens.
Geen handel in vergif.
Geen handel in bedwelmende middelen.
(De waarheden drie, vier en vijf vormen samen de groep van moraliteit. Pali: Silakkhandha)
6 juiste inspanning (pali: samma vayama)
Slechte gedachten en heilloze (akusala) zaken die nog niet opgekomen zijn vermijden (samvara padhana).
Het overwinnen van slechte gedachten en heilloze zaken die reeds opgekomen zijn (pahana padhana).
Het opwekken en ontwikkelen van heilzame (kusala) zaken en goede gedachten die nog niet opgekomen zijn (bhavana padhana).
Het tot groei brengen van heilzame zaken en goede gedachten die reeds opgekomen zijn (anurakkana padhana).
7 juiste indachtigheid / juiste meditatie (aandacht, bewustzijn, concentratie, pali: samma sati)
Bewustzijn van het lichaam (kaya nupassana).
Bewustzijn van gevoelens (vedana nupassana).
Bewustzijn van de geest (citta nupassana).
Bewustzijn van mentale objecten (dhamma nupassana) namelijk:
De vijf hindernissen (pañca nivarana).
(zinnelijk verlangen, kwade wil, luiheid of traagheid, rusteloosheid of bezorgdheid, sceptische twijfel)
De vijf aggregaten van hechten (pañca upadana kkhandha).
(materie, gewaarwording, perceptie, intenties, bewustzijn of aandacht)
De zes innerlijke en zes uiterlijke zintuigsferen (salayatana)
(oog, oor, neus, tong, lichaam, geest en vorm, geluid, reuk, smaak, het tastbare, mentale objecten)
De zeven factoren van verlichting (bojjhanga).
(indachtigheid, onderzoek naar waarheid, energie, vreugde, kalmte, concentratie, gelijkmoedigheid)
De vier edele waarheden (cattari ariya sacca).
8 juiste concentratie (pali: samma samadhi)
Suta mayã pañña, ontvangen wijsheid, 1e transformatie.
Cintã-mayã pañña, wijsheid vanuit ervaren, 2e transformatie.

Zijn de Vier Edele Waarheden juist, en is het Achtvoudige Pad het logische antwoord?
Wanneer het ontdaan worden van mythische elementen, is het boeddhisme de meest logisch gestructureerde van de religies.  Niet voor niets wordt het boeddhisme steeds populairder in de westerse wereld. Het zuivere boeddhisme zoals hierboven samengevat is intern logisch consistent, wat een grootheid als Albert Einstein er toe bracht het boeddhisme de meest wetenschappelijke van de religies te noemen. Toch zit er een ernstige denkfout in het boeddhisme: de negativiteit. Het volledig verdwijnen van begeerte betekent uiteindelijk de dood, het terugkeren naar een nuldimensionale ruimte. Begeerte houdt ons in leven en laat ons van het leven genieten.

Wat als Boeddha tot een andere conclusie was gekomen?
Prins Gautama was een goed, zuiver en begaafd mens, zo lijkt uit de bronnen naar voren te komen. Hij was briljant in deductie, maar als kind van zijn land en tijd niet echt sterk in inductie. Een zieke man lijdt door de ziekte. Een oude man lijdt door de ouderdom. Een lijk lijdt niet, want er is geen werkend zenuwstelsel dat pijn kan ervaren. Alleen de nabestaanden lijden. Door de ziekte te genezen, stopt het lijden. Door ouderdom af te remmen, stopt het lijden door veroudering. En door de dood een  kestie van keus te maken, stopt het lijden door de dood. Behalve bij nabestaanden dan.

Het lijden stopt niet door het te ontkennen. Wel houdt de zwakkere versie van het boeddhisme stand: veel lijden ontstaat door vermijdbaar lijden, zoals onzinnige begeerte of andere levende wezens onnodig kwaad doen.  De begeerte naar een dure auto is onzinnig. De begeerte naar gezond zijn, een volle maag, liefde of een lang en gelukkig leven is dat niet.

De gewijzigde Edele Waarheden zouden dan iets geworden zijn als het volgende.
1. Leven is lijden.
2. Er bestaat onvermijdelijk lijden, vermijdbaar lijden en zelf-aangebracht lijden.
3. Alle vormen van lijden hebben een oorzaak.
4. Elke oorzaak van lijden is aan te pakken, als de oorzaak eenmaal gevonden is.

Waarbij het gewijzigde Pad zich had gericht op wetenschappelijk onderzoek om onvermijdelijk lijden aan te pakken.

Dit had mogelijk geleid tot het ontwikkelen van de wetenschappelijke methode en een einde aan heel veel menselijk leed.

Familie in Tianjin Eco City. Bron: overheid van Singapore

Hoe kan wonen en werken slimmer?

Technische veranderingen volgen elkaar steeds sneller op en maken, dat de plekken waar we wonen en werken steeds vaker veranderen. Vaak is de nieuwe werkplek in een andere stad. Toch is het extreem lastig om van woonplek te veranderen, zeker als je in een koophuis woont. Hoe zou het slimmer kunnen?

De situatie nu
Er bestaat in Nederlandse bestemmingsplannen een duidelijk onderscheid tussen woonbestemming en werkbestemming. Ga je dus in een leegstaand fabriekspand wonen, of je woonkamer veranderen in een winkel, dan is de kans groot dat overijverige ambtenaren voor komen rijden. Dat is erg vervelend. Omstandigheden kunnen met zich meebrengen dat je je bedrijf aan huis wilt uitbreiden of juist extra onderdak nodig hebt.

Minder onnodige vergunningen
Een ander berucht heikel punt is de volkomen op hol geslagen vergunningencaroussel. Wil je bijvoorbeeld je huis uitbreiden, er een kelder onder bouwen of er een dakkapel op zetten, dan vereist dit het aanvragen van een bouwvergunning waar al gauw enkele maanden overheen gaan. Er gaat zo kostbare tijd verloren, zowel bij de aanvrager als bij ambtenaren, die beter voor iets nuttigs kan worden ingezet. Veel vergunningen zijn zo triviaal, dat ze in feite afgeschaft kunnen worden.

Tianjin Eco City. Bron: OpenBuildings.org
Tianjin Eco City. Bron: OpenBuildings.org

Modulaire, demontabele huizen
Huizen zouden veel meer dan nu, modulair en demontabel moeten zijn. Het wordt zo mogelijk, om snel te reageren op de behoeften van de woonconsument. Een tijdelijke woonwijk kan een snelle piek in woonbehoefte opvangen. Loopt de werkgelegenheid in de stad weer terug, dan kunnen de tijdelijke huizen worden gedemonteerd. Deze componenten moeten worden gecertificeerd. Zo is het niet meer nodig om steeds weer nieuwe vergunningen aan te vragen: omdat de modules voldoen aan de eisen, geldt dat ook voor het huis waar ze deel van uitmaken.

Wonen en werken
Ook het onderscheid tussen wonen en werken is achterhaald in de tegenwoordige 24-uurseconomie en hiermee ook de ruimtelijke ordeningsobsessie. In principe maakt het weinig uit of de buurman een woonhuis is of een bedrijf, zolang de overlast en het risico maar beperkt blijven. Het heeft zin om een zwaar vergunningenregime in te voren voor een petrochemische fabriek of een slachterij. Voor een edelsmid of computerreparateur heeft dit geen enkele zin.

Parkeergarages en fabrieken onder wegen
Wegen nemen in steden ongeveer een vijfde deel van de ruimte in beslag. Helaas wordt er verder maar weinig met deze ruimte gedaan. Dat kan slimmer.  Bijvoorbeeld door er parkeerplaatsen of opslagruimtes  onder aan te leggen. Er kunnen ook fabrieken onder aan worden gelegd. Transport is dan nauwelijks een probleem meer en de werkgelegenheid wordt zo dicht bij de stadsbewoners gebracht. De industrieterreinen kunnen worden omgevormd tot hybride woon-kantoorgebieden of teruggegeven aan de natuur.

"Marlboro Man" Wayne McLaren betaalde met zijn leven voor zijn rol als rook-icoon. Na de diagnose werd hij een fel tegenstander van roken.

Sigarettenban redt tienduizenden levens per jaar

Alleen al in Nederland en België sterven er rond de 20.000 resp. 18.000 mensen per jaar aan roken. Met andere woorden: meer dan één op de zeven resp. vijf sterfgevallen. Kettingrokers leven gemiddeld zo’n tien jaar korter dan niet-rokers. Waarom verbannen we rookwaren en roken niet totaal?

Vandaag (begin april 2017) is een vriend van mij overleden aan uitgezaaide longkanker. De variant die hem het leven kostte, niet-kleincellige adenocarcinoom, wordt in meer dan negentig procent van de gevallen veroorzaakt door roken. Hij is na zijn vijftigste gestopt met roken. Waarschijnlijk was toen hij stopte al de aanleg van de tumor aanwezig. In de jaren daarna groeide de tumor sluipenderwijs en overwoekerde zijn longen en de rest van zijn lichaam. Als harde werker negeerde hij de klachten, of slikte hij pijnstillers. Einde 2016 werden de klachten zo sterk, dat hij ze niet meer kon negeren. Begin 2017 werd de diagnose longkanker gesteld. Vanaf dat moment ging het snel bergafwaarts. De tumor groeide exponentieel, en werd nu zo groot dat dit ook merkbare gevolgen had. Zelfs hoge doses pijnstillers konden de pijn niet meer wegnemen. Hij heeft gevochten tot het einde en de hoop niet opgegeven, al was de situatie vrijwel hopeloos. Dit weekend stopten zijn longen met functioneren. Hij hoestte rood slijm op. Vanmorgen stopte hij met ademen.

"Marlboro Man" Wayne McLaren betaalde met zijn leven voor zijn rol als rook-icoon. Na de diagnose werd hij een fel tegenstander van roken.
“Marlboro Man” Wayne McLaren betaalde met zijn leven voor zijn rol als rook-icoon. Na de diagnose werd hij een fel tegenstander van roken.

Verbijsterend genoeg is de boosdoener die mijn vriend doodde, tabak, in elke supermarkt vrij verkrijgbaar. Tankstations, sigarettenautomaten, gespecialiseerde tabakswinkels: overal duikt deze sluipmoordenaar  op. Waar je hemel en aarde moet bewegen om aan een antibioticum, voorgeschreven medicijn zonder doktersrecept of niet-toegelaten geneesmiddel te komen, is het bijna onmogelijk voor tabaksverslaafden om niet met rokersgerei geconfronteerd te worden.

De overheid als drugsdealer
Eén van de meest schandelijke episodes uit de koloniale geschiedenis – en dat wil wat zeggen – wordt gevormd door de Opiumoorlogen. Opium, de gedroogde hars van de papaver of slaapbol (bekend als gewas dat maanzaad levert), leverde in het keizerlijke China grote problemen op. Miljoenen verslaafden teerden weg in verlopen opiumkitten. De keizer wilde een einde aan deze plaag en verbood opium in het gehele Rijk van het Midden. Nu was er alleen een probleem. Opium was voor de Britten het meest winstgevende handelsartikel met de handel op China. In feite werd opium geruild voor Chinese thee. De Engelsen lieten deze winstgevende handel niet van zich afpakken. Ze verklaarden met de Fransen China de oorlog, om de keizer te dwingen opium te importeren.
Ook de Nederlandse (2,44 miljard) en Belgische (2,00 miljard) regeringen verdienen veel geld aan accijnzen op rookwaren. Tabak is licht. Als een land de accijnzen verhoogt om rookgedrag af te remmen, wijken rokers uit naar de buurlanden.

Europees verbod op tabak
Alleen in Europees verband is dit probleem op te lossen. In de gehele Europese Unie zou de verkoop en het gebruik van tabak verboden moeten worden. Nicotinepleisters zouden dan weer overal verkrijgbaar moeten zijn.  De levensverwachting in een gemiddeld Europees land, en, belangrijker, ook de tijd dat mensen gezond zijn (“health span”), zou met twee jaar stijgen.  Daarmee zouden we meer gezondheidswinst boeken dan alle moderne medische technieken bij elkaar en alleen al in Nederland en België meer dan tien miljard per jaar op de zorg kunnen besparen. Belangrijker: was die ban twintig jaar geleden ingevoerd, dan had mijn vriend nog geleefd.

Hoe stop ik met roken?
Iedere roker kan er voor kiezen om sigaretten op te geven. Een kwart van hen per jaar doet ook een stoppoging, vaak tevergeefs. Rook je? Stop. Nu. Direct. Geen smoezen, het gaat om je leven. Gooi al je rookgerei in de vuilnisbak of spoel het door het toilet.  Lees deze site om te ontdekken, welke gezondheidsvoordelen stoppen met roken direct oplevert. Bedenk ook wat voor leuke dingen je met die extra inkomsten van 300 euro per maand kan gaan doen. Elke maand een nieuwe smartphone bijvoorbeeld, of drie keer per jaar op vakantie naar Bali. Het gebruik van cytisine, een stop die nicotinereceptoren in je brein blokkeert, maakt de kans dat het je lukt om te stoppen met het gebruik van tabak veel groter, van 15% tot 22%. Dit medicijn werkt veel beter dan nicotinepleisters. Cytisine wordt onder andere online verkocht onder de merknaam Tabex.

We kunnen er geen doekjes om winden. Het zal een taai gevecht worden, maar het gaat om je leven. Doe het je geliefde, vrienden en familieleden niet aan om om deze volkomen vermijdbare reden dood te gaan.

Bron: Gerd Leonhard, futuroloog/Flickr

Hoe algoritmes onze wereld overnemen

Algoritmen zijn wiskundige methoden om een bepaald probleem op te lossen. Zo is de stelling van Pythagoras te gebruiken als een algoritme om te berekenen hoe lang de schuine zijde is van een rechthoekige driehoek.

Wiskunde reikt diep. Op de meest onverwachte plekken duiken wiskundige patronen op. Ook kunnen deep learning systemen patronen opsporen in grote hoeveelheden ‘big data’. Deze patronen stellen de eigenaren van het systeem in staat de toekomst beter te voorspellen en daar hun strategie op aan te passen. Uiteraard met als doel om meer winst te kunnen maken. Op dit moment worden op steeds meer terreinen software, waarin deze algoritmen zijn verwerkt, ingezet. Denk aan zelfrijdende auto’s, effectenbeurzen en “gratis” sociale mediawebsites zoals Facebook, die in feite de data van hun gebruikers verkopen aan grote bedrijven.

Op dit moment werken de meeste mensen in informatieverwerkende beroepen. In feite zijn alle kantoren plekken waar informatie wordt verwerkt. Sommigen zullen door deze veranderingen werkloos worden. Aan de andere kant zullen er ook nieuwe banen bijkomen, al is het niet zeker hoeveel banen dat zullen zijn. Eén ding is wel zeker. Door deze veranderingen zal vrijwel elk beroep drastisch veranderen. Dit gebeurt in feite nu al volop. Dit is nog maar de voorbode van veel grotere veranderingen.

Bron: Gerd Leonhard, futuroloog/Flickr
Bron: Gerd Leonhard, futuroloog/Flickr
Binnenlandse Zaken. Bron: Wikimedia Commons

Het visionaire alternatief: Binnenlandse Zaken

Naar aanleiding van de komende Tweede Kamerverkiezingen in Nederland, zal Visionair elke dag een artikel publiceren met ideeën, hoe de heersende problemen per ministerie effectiever opgelost kunnen worden dan nu het geval is.
Met als eerste onderwerp: Binnenlandse Zaken

Waar houdt Binnenlandse Zaken zich mee bezig?
Als eerste moet het ministerie zorgen voor zogeheten democratie en een “rechtsstaat”. Ook moet het ministerie de kwaliteit van de overheid en het bestuur bewaken, op basis van de Grondwet. Een nieuwe taak is het verbeteren van de integratie, dat wil zeggen: er voor zorgen dat nieuwkomers en hun nakomelingen naar tevredenheid meedraaien in de Nederlandse samenleving.220px-Ministerie_van_Binnenlandse_Zaken

Anno 2017 is alles wat met volkshuisvesting, overheidshuisvesting en bouwen te maken heeft, ondergebracht bij het ministerie.  Omdat woningbouw wezenlijk verschilt van de rest van de taken van het Ministerie, en van 2012 tot  2016 ook onder een eigen minister zonder portefeuille viel, is er voor gekozen dit in een apart artikel te behandelen.

Wat zijn de voornaamste problemen  op het gebied van Binnenlandse Zaken?
Voortdurende corruptie-affaires en hardnekkige geruchten over kindermisbruik door hoge ambtenaren en bewindspersonen (de affaire-Demmink) wijzen op een ernstig integriteitsprobleem. Er is een grote afstand tussen de bevolking en het bestuur, de zogenoemde Haagse kaasstolp. Functies zoals gouverneurs (“Commissaris der koning”) van provincies en burgemeester worden door politieke benoemingen ingevuld, in plaats van door directe verkiezingen,zoals in de meeste andere landen met een vorm van democratie.

Door zowel links als rechts wordt geklaagd over de integratie. Links wil dat immigranten meer kansen krijgen en daarom bijvoorbeeld anonieme sollicitaties verplicht stellen. Ook wil links zwaardere straffen op zogeheten discriminatie. Rechts wil de immigratie van asielzoekers beperken en een harde, repressieve aanpak van ongewenst  gedrag van immigranten. Hierbij krijgt vooral criminaliteit en islamitisch extremisme veel aandacht.

Ook wordt er door cultureel leidende figuren veel geklaagd over de toenemende verhuftering.

Wat zijn de oorzaken van deze problemen; hoe zijn deze problemen op te lossen?
Het integriteitsprobleem ontstaat doordat er teveel ruimte is bij politici om misbruik te maken van hun macht. De achterkamertjespolitiek is per definitie ondoorzichtig en biedt veel ruimte voor gesjoemel en corruptie. Dit is op te lossen door alle overheidsdocumenten online te zetten, zoals de vorige, “lastige” Nationale Ombudsman Brenninkmeijer al heeft voorgesteld. Beslissingsprocedures moeten zo worden hervormd, dat er geen ruimte meer is voor gekonkel. Zo kan het aantal beleidsambtenaren flink worden teruggebracht. Deze houden nu voornamelijk elkaar aan het werk.

De grote afstand tussen bestuur en bevolking is op te lossen door het invoeren van zoveel mogelijk e-democratie naar GeenPeil-model, waardoor de bevolking een veel grotere inspraak heeft.

Ook moet er een einde komen aan politieke benoemingen. Burgemeesters en gouverneurs van provincies moeten direct worden gekozen.

Het probleem met de integratie is ontstaan door het cultureel relativisme. Als alle culturen gelijkwaardig zijn, is er geen reden om je eigen cultuur op te geven voor een andere. Dit is ook de reden voor de verhuftering. Er is volgens het cultuurrelativisme geen verschil tussen platvloerse uitingen en beschaving, want beschaving is maar relatief.
Een cultuur is in principe een verzameling van oplossingen om te overleven in een bepaalde natuurlijke omgeving. De Nederlandse cultuur is behoorlijk succesvol in het overleven in een moerassige rivierdelta. Zo succesvol, dat deze veel immigranten uit de rest van de wereld aantrekt.
Toch is ook de Nederlandse cultuur verre van volmaakt. Het is dom om ons af te sluiten voor verandering. De enige rationele houding is: selectief datgene overnemen, dat onze problemen effectiever oplost dan de traditionele oplossing. Veel van de culturele oplossingen van islamitische migranten zijn bedoeld om te overleven in een anarchistische omgeving, of om een hypothetisch opperwezen, Allah, te vriend te houden. Aan die oplossingen hebben we niet zoveel hier. Culinaire uitingen blijken dan weer wel populair. De uitstekende islamitische oplossing om corrupte banken te vervangen, hawala, wordt dan weer verboden. Kortom: tijd om een eenduidige, rationele  meetlat langs culturele uitingen te leggen.

Bouwplan van een offgrid huis dat voor slechts 25000 Amerikaanse dollar gebouwd kan worden.

Compleet zelfvoorzienend huis ontwikkeld voor 25 000 dollar

In Nederland en België rijzen de huizenprijzen de pan uit. Zonder  huursubsidie zouden huishuren meer dan de helft van een minimuminkomen uitmaken. Dat het slimmer kan, bewijst het Amerikaanse Open Building Institute. Ze slaagden erin een prototype zero-energy huis te ontwikkelen dat minder dan 25 000 Amerikaanse dollar kost.

Bouwplan van een offgrid huis dat voor slechts 25000 Amerikaanse dollar gebouwd kan worden.
Bouwplan van een off-grid huis dat voor slechts 25000 Amerikaanse dollar gebouwd kan worden.

Als er één sector binnen de Nederlandse samenleving werkelijk om smeekt om grondig ‘disrupted’ te worden, is  het wel de huizenmarkt. In de rest van Europa zijn mensen gemiddeld slechts 15% van hun inkomen aan woonlasten kwijt, hier een derde. Als we de norm voor bedrijfsgebouwen van een afschrijving van 1% per maand hanteren en 300  euro per maand aan woonlasten, de norm elders in Europa, als leefbaar wordt gezien, zouden huizen ongeveer 30 000 euro per kostwinner moeten kosten.

Dat kan ruimschoots met dit nieuwe huis, dat als extra bonus ook geheel off-grid en zero-emission is. Met andere woorden: de energierekening is extreem laag. Omdat de VS zuidelijker ligt dan de Lage Landen en in de winter veel meer zonneschijn kent, is bij ons in de winter toch een aanvullende stroombron, zoals biogas in combinatie met een compacte warmte kracht koppelingscentrale, nodig. Dit zou tegelijkertijd het huis kunnen verwarmen. Dit vereist wel een praktische instelling. Op dit moment zijn er vele nieuwe materialen ontdekt, waarmee bouwen veel eenvoudiger wordt. Hieronder een inspirerende samenvatting.

Bijzonder aan dit huis is dat het onderdeel is van een compleet open-source ecosysteem van modules, zoals een aquaponisch teeltsysteem (waardoor je altijd verse groenten en vis bij de hand hebt) en drinkwaterzuivering. Alle modules worden van lokaal verkrijgbare materialen gemaakt. Het is mogelijk om te beginnen met een klein, goedkoop huis en dat uit te bouwen tot een veel groter huis.

De bedenker, Marcin Jakubowski, bedacht dit systeem om een volkomen duurzaam, hernieuwbaar industrieel ecosysteem te ontwikkelen. Dit is techniek die geen high-tech materialen als input nodig heeft. Het systeem is in de huidige vorm nog incompleet. Zo moet er nog mijnbouw en raffinage plaatsvinden met traditionele techniek. De filosofie achter dit ecosysteem wordt in onderstaande video uitgelegd.

De mogelijkheid om een klein huis eindeloos uit te kunnen bouwen tot groot huis heeft als enorm voordeel dat je al vanaf het begin onderdak hebt. In Nederland ben je dan gedwongen tot die tijd in een duur huurhuis te wonen en met veel pijn en moeite een hypotheekverstrekker te vinden, waarna je tot je pensioen tot over je oren in de schulden zit. Dat kan en moet slimmer. We verdienen domweg beter dan deze gedwongen winkelnering. Onze planeet gaat er aan kapot, zo ook de werkende lagere en middenklasse van Nederland en België.

Meer informatie
Open Building Institute
Kickstarter project (reeds voltooid)

Asgardia wil de eerste ruimtenatie van de mensheid worden en erkend worden door de VN. Zal Asgardia meer worden dan alleen een droom?

Asgardia, de eerste staat in de ruimte

Meer dan een half miljoen mensen hebben zich al aangemeld als staatsburger voor Asgardia, de eerste staat-in-oprichting buiten de aarde. Anders dan in bijvoorbeeld Nederland en België, waar inburgering een moeizaam en pijnlijk proces is, ben je in enkele minuten staatsburger van Asgardia. Gewoon, door je aan te melden op de website asgardia.space. Maar wat is Asgardia precies? En wie zitten erachter?

https://youtu.be/WEiDvzOa3sU

Wat stelt Asgardia op dit moment voor?
Asgardia is opgericht door een groep mensen onder leiding van de Russische wetenschapper Igor Ashurbeyli. Op dit moment bestaat het project alleen uit de website asgardia.space en enkele Facebookgroepen, maar dit aantal is snel aan het toenemen. Vooral in middel-inkomenslanden, zoals Roemenië en Iran, is Asgardia populair.  De aanvragen voor staatsburgerschap komen uit de gehele wereld. Op nummer 1, met meer dan 130 000 aanvragen, staat het qua bevolking grootste land ter wereld, China. Maar ook de Verenigde Staten (55 000),  Turkije, Brazilië en het Verenigd Koninkrijk zijn opmerkelijk goed vertegenwoordigd. Nederland en België staan relatief gezien in de middenmoot met rond de duizend aanmeldingen.

Filosofie achter Asgardia
Op dit moment is het landjepik in de ruimte al in volle gang. Landen met een gevorderd ruimtevaartprogramma, zoals de VS en China, hebben een veel gunstiger uitgangspositie dan de rest van de mensheid. Er dreigt een verplaatsing van de aardse conflicten naar de rest van het heelal. Althans: onze directe omgeving, want er is nog geen sneller-dan-licht aandrijving ontwikkeld. Asgardia wil een wettelijk framework worden voor alle activiteiten buiten de aarde. Een soort Galactische Federatie in wording. Zo kan ieder mens ter wereld betrokken worden. Asgardia heeft ook een betekenis in de mythologie: het is genoemd naar Asgard, de mythische stad in de wolken waar de Asen, de Germaanse goden, leven.

Asgardia wil de eerste ruimtenatie  van de mensheid worden en erkend worden door de VN. Zal Asgardia meer worden dan alleen een droom?
Asgardia wil de eerste ruimtenatie van de mensheid worden en erkend worden door de VN. Zal Asgardia meer worden dan alleen een droom?

Wat zijn de plannen van Asgardia?
Op dit moment zijn er nog weinig beschikbare hulpbronnen. De bedragen om elke inwoner van Asgardia van een ruimtevilla te kunnen voorzien zijn letterlijk astronomisch. Dit wordt pas praktisch haalbaar als we complete asteroïden zoals Eros kunnen ombouwen tot ruimtestad. Dit ligt ver buiten de mogelijkheden nu. Het eerste programmapunt wordt daarom bescheiden: het bouwen van een satelliet. De initiatiefnemers hopen dat zich vanzelf een groep enthousiastelingen ontwikkelt, die de benodigde technologie en kapitaal voor verdergaande ruimteactiviteiten ontwikkelt.

Complot van de Illuminati
Oplettende lezertjes hebben waarschijnlijk al het Oog van Horus op de afbeelding ontdekt, en de Levensbloem. Beide zijn bekende occulte symbolen. Reden voor samenzweringstheoretici om zich uit te leven. Een van de vermakelijker video’s, met heerlijk sinistere synthesizerstem, die we de visionairen niet willen onthouden nemen we hier onder op.

https://youtu.be/RvjLlS4Q7a0

In het ergste geval wordt Nederland kleiner dan Luxemburg door de zeespiegelstijging.

Docu: het leven op aarde wordt deze eeuw een hel

Volgens deze ouderwetse doemdenkersdocu zal de aarde door de klimaatverandering veranderen in een hel. De ongebreidelde kap van regenwouden, uitstoot van CO2 en, daarna, het vrijkomen van enorme hoeveelheden van het extreme broeikasgas methaan uit de ontdooiende Siberische permafrost zal het armageddon los laten breken.

https://youtube.com/watch?v=Mlw2hOh7kgY

De makers van deze docu stellen, m.i. terecht, dat de voorspellingen in de docu aan de extreme kant zijn. Ze vallen echter nog steeds binnen de bandbreedte van mainstream klimaatvoorspellingen.

Het is nu, anno 2016, in feite te laat om hier nog veel aan te doen. Het omslagpunt nadert onverbiddelijk, met nu voor het eerst een CO2-gehalte van 0,400% – 0,050% hoger dan voor het begin van de Industriële Revolutie. Het systeem in de huidige vorm is in feite niet meer terug te brengen naar de situatie van de Kleine IJstijd, zoals milieuorganisaties willen.

We kunnen beter nadenken over methodes om de gevolgen te verminderen. Zo kunnen we de Sahara en andere woestijnen tot bloei brengen. Zo onttrekken we water aan de oceanen en vullen we de aquifers weer tot het maximum, wat de zeespiegel in ieder geval enkele decimeters laat dalen. Kooldioxide is in feite een waardevolle grondstof – koolstof is de nuttigste substantie die we kennen.

In het ergste geval wordt Nederland kleiner dan Luxemburg door de zeespiegelstijging.
In het ergste geval wordt Nederland kleiner dan Luxemburg door de zeespiegelstijging.

Sinds 15 miljoen jaar heerst er op aarde ook een CO2-hongersnood. De reden dat veel planten, zoals maïs, het energieslurpende C4-metabolisme hebben ontwikkeld om ook de laatste spoortjes kooldioxide uit de lucht te kunnen trekken. In feite bewijzen we het aardse ecosysteem een grote weldaad door de eerder onttrokken kooldioxide weer in de lucht te pompen.

De zeespiegel is nu in feite abnormaal laag. Zo stond Hongarije in het Plioceen onder water. Omdat de ooit verdwenen kooldioxide nu weer terugkomt, keert de ‘oude’ situatie weer terug.

Kweekvlees, of cultured beef, wordt in hoog tempo goedkoper. De ontwikkelaars verwachten rond 2025 de eerste productie voor op de markt. -culturedbeef.org

Kweekvlees binnen enkele jaren goedkoper dan slachtvlees

Waar enkele jaren geleden kweekvlees meer dan 100 000 dollar per hamburger kostte om te maken, is de kostprijs per hamburger nu gedaald tot rond de 11,36 dollar, meldt Mosa Meat, een spin-offbedrijf van Maastricht University [2]. Als deze trend doorzet, zal de prijs van kweekvlees onder die van natuurlijk vlees komen te liggen. Wat zijn de gevolgen?

Hoe wordt kweekvlees geproduceerd?
Een cel beschikt niet over magische zintuigen waarmee deze kan vaststellen of deze deel uit maakt van een dier of niet. Een cel groeit en deelt als deze de juiste prikkels en voedingsstoffen krijgt. Dit is wat er in feite gebeurt in de laboratoria waar kweekvlees wordt geproduceerd. Stamcellen van bijvoorbeeld runderen beginnen met delen en worden blootgesteld aan elektrische en andere prikkels, waardoor ze spierweefsel beginnen te vormen.

Kan de prijs nog verder dalen?
Uitgaande van first principles zal de uiteindelijke kostprijs dalen tot de kosten van de inputs. Dit zijn energie, voedingsoplossingen en het onderhouden van de voorziening van kweekcellen, met hierbij een beperkte opslag voor huisvesting, personeel, patentvergoedingen en research and development. Uit een studie van Hanna Tuomisto et al. in 2011 [1] bleek dat kweekvlees 7-45% minder energie, 99% minder land en 82-96% minder water vereist dan intensieve veehouderij. Hierbij gingen de onderzoekers uit van gekweekte cyanobacteriën als bron voor de nutriënten. Aangezien land schaars is en zeker met een sterk toegenomen wereldbevolking duur, zou dit in principe de kosten voor kweekvlees ver onder de helft voor die van conventioneel vlees brengen. Dit zou voor 250 g vlees, de hoeveelheid die in een hamburger zit, de kostprijs enkele tientallen cent maken. Weer twee ordes van grootte minder dus. Dit komt ook als geroepen.

Kweekvlees, of cultured beef, wordt in hoog tempo goedkoper. De ontwikkelaars verwachten rond 2025 de eerste productie voor op de markt. -culturedbeef.org
Kweekvlees, of cultured beef, wordt in hoog tempo goedkoper. De ontwikkelaars verwachten rond 2025 de eerste productie voor op de markt. -culturedbeef.org

Wat zullen de gevolgen zijn als kweekvlees massaal wordt geproduceerd?
Op dit moment dreigt een ecologische ramp, omdat vroeger voornamelijk vegetarische volkeren, zoals de Chinezen en Indiërs, massaal overgaan op een vleesrijker dieet. We hebben het land niet om het veevoer te produceren voor het vee dat dit vlees moet gaan leveren. Deze ramp, kort gezegd, zal afgewend worden door middel van kweekvlees. Grote stukken land waar nu veeteelt plaatsvindt, kunnen voor andere doeleinden, zoals natuur, worden benut.  Kleine dichtbevolkte landen zoals Nederland, België en Bangladesh kunnen voedselonafhankelijk worden.

De hoeveelheid dierenleed zal drastisch afnemen. Natuurlijk moeten er nog cellen geoogst worden uit vee, maar uit elke geoogste cel kan maar liefst 1 biljoen cellen gekweekt worden. Om een indruk te geven: uit elke gram geoogst spierweefsel, ruwweg een theelepel, kan zo een miljoen ton vlees (genoeg voor een halve hamburger voor elk mens) geoogst worden. In principe zou je met een handvol donorrunderen dus de gehele wereld van overvloedig vlees kunnen voorzien.

Aanvullend voordeel is dat het vlees voorzien kan worden van meervoudig onverzadigde vetzuren en dergelijke.

Er zijn enkele religieuze sektes die graag zien dat hun vlees koosjer of halal geslacht wordt. Dit gebeurt echter met een reden: zo wordt alle bloed uit het lichaam gepompt en bloed wordt als onrein gezien door joden en moslims. Als er geen bloed is, is het ook niet meer nodig om ritueel te slachten. [3]

Zijn er ook nadelen?
Ja. Op dit moment bestaan er honderden runderrassen, zo ook van ander vee dat vlees levert. Deze diversiteit zal alleen behouden blijven als we reservaten voor traditionele landbouw inrichten. Dit kan een recreatieve functie krijgen.
Om schimmels en bacteriën te weren, moeten de cellen beschermd worden met natriumbenzoaat of andere conserveermiddelen. Natriumbenzoaat kan reageren met vitamine C en zo overgaan in het kankerverwekkende benzeen.
Vee is in staat zichzelf voort te planten. Als we overgaan op hightech weefselkweek, dan betekent dit dat we ons lot verbinden aan een techniek die op dit moment alleen kan functioneren in een geavanceerd, globaal economisch systeem.. Valt deze techniek uit, dan zullen we de hongerdood sterven.

Per saldo denk ik dat de voordelen ruimschoots opwegen tegen de nadelen. De afhankelijkheid van high tech is wel een enorm punt van zorg en zal geadresseerd moeten worden, voordat deze techniek massaal uitgerold wordt. En de voorspellingen bleken te pessimistisch. Het Israëlische bedrijf Future Meat is er in 2021 in geslaagd in massa geproduceerd kweekvlees te introduceren voor minder dan 4 euro per stuk kipfilet.

Bronnen
1. Environmental impact of cultured meat production, Environ. Sci. Technol., 2011, 45 (14), pp 6117–6123 DOI: 10.1021/es200130u
2. Cultured Meat, nexussite Universiteit Maastricht
3. Cultured Meat, Wikipedia

De denguemug Aedes aegypti brengt zeker vier dodelijke ziekten over. Kortom: weg met die soort.

Een wereld zonder muggen

Muggen brengen enkele zeer ernstige ziektes over, zoals malaria, gele koorts en nu zika. Er gaan steeds meer stemmen op om ziekteverwekkende muggen, vooral de zika-overbrengende steekmug Aedes aegypti, van de aardbodem weg te vagen. Wat zijn de gevolgen?

Muggen niet erg nuttig
Wij mensen maken een steeds groter deel van de totale hoeveelheid dierlijke biomassa uit en zijn hiermee steeds interessanter voor parasieten. De denguemug Aedes aegypti voedt zich vrijwel alleen met mensenbloed, hoewel er soms ook andere prooidieren zijn. Dit geldt ook voor de malariamug Anopheles malariae.

De denguemug Aedes aegypti brengt zeker vier dodelijke ziekten over. Kortom: weg met die soort.
De denguemug Aedes aegypti brengt zeker vier dodelijke ziekten over. Kortom: weg met die soort en andere ziekteverwekkende muggen. – Wikimedia Commons

Deze muggensoorten hebben slechts een beperkte biologische betekenis. Er zijn slechts enkele ecosystemen waarin muggen een belangrijke rol spelen. Bijvoorbeeld in de ondiepe moerassige poelen in het Noordpoolgebied (waar geen ernstige ziekten door muggen worden overgebracht) en in kleine, gespecialiseerde ecosystemen, zoals het stilstaande water in de bladrozet van bromelia’s. Ook zou het slecht nieuws zijn voor een handjevol gespecialiseerde muggenetende soorten, zoals de muskietenlarven etende vis Gambusia affinis.

Eigenlijk zijn ze alleen van belang voor de parasieten die ze overbrengen en die we kunnen missen als kiespijn. En dat zijn er nogal wat. De protozo die malaria veroorzaakt, Plasmodium falciparum. Het zikavirus. Het gele koortsvirus. Het denguevirus. Het West-Nijl virus en het chinkuyungavirus. Geen mug, maar wel een uitermate akelig insekt is de tseetseevlieg, die de slaapziekte overbrengt. Die kan ook op de lijst. Verder is slechts één op de vijf muggensoorten geïnteresseerd in mensen. Viervijfde van de muggen zouden dus kunnen blijven bestaan, als we maar de ziektenverwekkende muggen uitroeien. De ecologische schade zou hiermee beperkt blijven.

Hoe kunnen we muggen uitroeien?
Al in de jaren vijftig bestonden er middelen als DDT om muggen uit te roeien. DDT bleek ernstige gevolgen te hebben: de stof hoopt zich op in vetweefsel en  veroorzaakt geboorteafwijkingen en kanker. Tegenwoordig is het zelfs in pinguïns op Antarctica, ver van de plaatsen waar DDT is gebruikt, te vinden. Toch heeft DDT zeker vele miljoenen levens gered en was het misschien achteraf beter geweest om door te pakken en de Anopheles-mug de doodklap te geven.
Nu beschikken we over elegantere methoden. De steriele-mannetjestechniek is een van de effectiefste. Vele miljoenen bestraalde onvruchtbare mannetjes worden losgelaten in het leefgebied van de muggensoort waarmee we af willen rekenen en paren met de wijfjes. Omdat muggen maar met één mannetje paren, betekent dat dat er nauwelijks wijfjes zwanger worden en de populatie sterk daalt. Op dit moment (september 2016) wordt gewerkt aan een nog effectievere manier om af te rekenen met Aedes aegypti: genetisch gemanipuleerde muggen die alleen mannelijke nakomelingen krijgen. Zo werkt het effect nog vele  generaties door.  Weliswaar worden de Aedes-wijfjes zwanger, maar alleen van mannetjes die op hun beurt ook alleen maar mannetjes kunnen verwekken. Zo is het probleem binnen enkele generaties opgelost. In het lab is al aangetoond dat de genetisch gemanipuleerde mannetjes even populair zijn onder de vrouwtjes als niet-gemanipuleerde exemplaren. De vraag is overigens of dit zo blijft, omdat er immers een enorme selectiedruk op komt te staan.

Is het ethisch verantwoord om een complete soort uit te moorden?
Al in 1975 is het variolavirus (de verwekker van pokken, een dodelijke virusziekte die miljoenen levens per jaar eiste) van de aardbodem weggevaagd. Ook hiertegen bestonden de nodige ethische bezwaren. Ik denk dat deze bezwaren ongegrond zijn en wel hierom. Een soort bestaat uit genetische informatie. In principe is het complete DNA van het variolavirus in digitale vorm bewaard gebleven. Dit zal ook met de ziekteverwekkende Culex- en Aedes-soorten gebeuren.
Er is geen hoger bewustzijn aanwezig in muggen, althans voor zover we weten. De plaats van deze soorten zal ingenomen worden door onschadelijke en waarschijnlijk zelfs nuttige soorten. In ieder geval zullen we hiermee miljoenen mensenlevens redden en voor miljoenen anderen ernstig drama voorkomen. En laten we liever proberen om andere soorten die ernstig bedreigd worden en geen menselijk leed aanrichten, te redden.

Bronnen
Janet Fang, Ecology: A world without mosquitoes, Nature Magazine (2010)