Visionaire vragen

Populisme wordt door linkse partijen gehaat. Met de opmars van populistische partijen zakt links als een kaartenhuis in elkaar. Hebben beide verschijnselen iets met elkaar te maken?

Wat is populisme precies?

Een onder politicologen populaire onderverdeling in politieke richtingen is populisme, elitarisme en overige richtingen (bijvoorbeeld liberalisme, religieuze of groene politiek) die zich buiten het populistische versus elitaristische discours houdt. Populisme is een politieke visie, waarbij een elite verantwoordelijk wordt gehouden voor het uitbuiten van de bevolking, of een deel van de bevolking. Bekende populistische partijen in Nederland zijn de PVV en de SP.

Ontwaakt, verworpenen der aarde

De meest populistische boodschap ooit uit de negentiende eeuw kwam van onversneden linkse hoek: de schrijver en filosoof Karl Marx. Hij ontwikkelde de marxistische ideologie van een klassenstrijd. Dit discours is in wezen populistisch. Immers, de klasse van de kapitalisten buit de klasse van de proletariërs uit. De oproep van Marx, dat de proletariërs wereldwijd zich moeten verenigen om een klasseloze maatschappij tot stand te brengen, is in wezen een populistisch discours. Namelijk: roept op tot het ten val brengen van de bourgeois-kapitalistische elite, die de proletariërs uitbuit. Ook de mildere linkse variant van het socialisme is in wezen populistisch.

Anders dan moderne rechts-populisten is het klassiek linkse populisme internationalistisch. Het marxisme ziet roofkapitalisme als wereldwijd probleem, waarbij zowel de inheemse arbeiders, als gekoloniseerde volkeren in de rest van de wereld worden uitgebuit.

De incoherentie van modern links

Kernwaarden van links zijn gelijkwaardigheid, broederschap en emancipatie van onderdrukten. Een zuiver denkend links persoon zal dus onverkort altijd partij trekken voor de onderdrukte mens, voor zelfontplooiing en voor solidariteit. En, hiermee, alle ideologie die verdeeldheid zaait tussen mensen verwerpen.

Op dit moment is het onder linkse partijen zoals Groen Links en de PvdA bon ton om de islam te verdedigen als slachtoffer van onderdrukking door de heersende cultuur, terwijl de islam een uitermate patriarchaal, homofoob en seksistisch geloof is.

Linkse partijen zijn eveneens voorstander van een vleestaks, van energiebelastingen en van strenge milieueisen. Deze treffen vooral de armen. Uitgaven aan voedsel vormen een grote hap uit het budget van minima. Door een vleestaks is vlees alleen nog maar betaalbaar voor de rijken. Met hun energiebelastingen bekostigen de armen gesubsidieerde zonneparken en windmolens van grote internationale beleggers. Buitenlandse giganten als Microsoft en Google maken graag gebruik van de gesubsidieerde groene stroom voor hun datacentra en parkeren de gemaakte miljoenenwinsten in een belastingparadijs. Op plaatsen waar mooie, milieuvriendelijke en vooral betaalbare woningen voor mensen met een laag en middeninkomen in het groen hadden kunnen worden gebouwd, met zonnepanelen op het dak, verrijzen lelijke grote zonneparken waar de rijken nog rijker van worden.

Mede door zich links noemende milieuactivisten, is de sociale woningbouw gestopt. De schaarse sociale woningen worden steeds schaarser vanwege de massale immigratie. De verworvenheden waar de arbeidersbeweging hard voor geknokt heeft, zoals de studiebeurs, zijn verdwenen. Door de neoliberalen, zeker, maar ook door het verraad van links aan de verworpenen in Nederland en de rest van de aarde.

Hoe kan links weer haar kracht terugwinnen?

Alle echt succesvolle linkse bewegingen waren in enige mate nationalistisch. Denk aan de Vietcong en andere linkse bevrijdingsbewegingen. Verschil tussen fascisme en links is dat het nationalisme van linkse bewegingen inclusief is en geen onderscheid maakt tussen verschillende etnische groepen. Populistisch links ziet de gehele bevolking als slachtoffer van de uitbuitpraktijken van de internationale kolonisator of hun opvolgers, de internationale roofkapitalisten. Niet alleen de etnische minderheden, zoals identitair links. Niet alleen de grootste etnische groep, zoals rechts-populisten. Iedereen.

Op dit moment is de elite neoliberaal en globalistisch. De Europese Unie en de neoliberale wereldorde pakt goed uit voor multinationale bedrijven en de hoogopgeleiden die daarvoor werken. Zij importeren voor weinig geld producten uit lagelonenlanden en verkopen die voor veel geld aan de lokale bevolking. De winst sluizen ze door naar een belastingparadijs. Ze sluiten fabrieken in Nederland en heropenen die in Oost-Europa of China. Andere bedrijven huren onderbetaalde Oost-Europese arbeiders in om ze gevaarlijk en onaangenaam werk te laten verrichten. Globalisering pakt daarmee goed uit voor de elite, terwijl de onderklasse voor de gevolgen opdraait in de vorm van onbetaalbare huizen, lage lonen, werkloosheid en slechte werkomstandigheden.

Populistisch links

Er is één linkse partij die het zowel voor de uitgebuite onderklasse, als voor de uitgebuite Oost-Europeanen opneemt. Dat is de Socialistische Partij. De SP ziet in dat in de huidige vorm de Europese Unie vooral een neoliberaal feestje is, maar slecht uitpakt voor de eigen werknemers. Het veelgebruikte argument dat goedkope arbeiders de internationale concurrentiepositie versterken, is onjuist. Keer op keer blijkt dat het vooral een hoge arbeidsproductiviteit is, die de lokale economie versterkt. En die bereik je door ervaren, goed opgeleide werknemers, die onlosmakelijk onderdeel zijn van het bedrijf. Waarbij het bedrijf en de werknemers voor elkaar door het vuur gaan en er keihard voor gaan om de beste producten ter wereld te maken. Niet door uitgebuite flexwerkers.

We helpen de armen in de rest van de wereld niet door de asielzoekers met bosjes tegelijk binnen te laten. We helpen ze wél met visionaire ontwikkelingshulp en door oneerlijke handelsbarrières en belastingverdragen op te heffen.

Een ondernemer die alleen kan overleven door lagelonium, is geen knip voor de neus waard en kan het beste zo snel mogelijk failliet gaan.