Algoritmen zijn wiskundige methoden om een bepaald probleem op te lossen. Zo is de stelling van Pythagoras te gebruiken als een algoritme om te berekenen hoe lang de schuine zijde is van een rechthoekige driehoek.
Wiskunde reikt diep. Op de meest onverwachte plekken duiken wiskundige patronen op. Ook kunnen deep learning systemen patronen opsporen in grote hoeveelheden ‘big data’. Deze patronen stellen de eigenaren van het systeem in staat de toekomst beter te voorspellen en daar hun strategie op aan te passen. Uiteraard met als doel om meer winst te kunnen maken. Op dit moment worden op steeds meer terreinen software, waarin deze algoritmen zijn verwerkt, ingezet. Denk aan zelfrijdende auto’s, effectenbeurzen en “gratis” sociale mediawebsites zoals Facebook, die in feite de data van hun gebruikers verkopen aan grote bedrijven.
Op dit moment werken de meeste mensen in informatieverwerkende beroepen. In feite zijn alle kantoren plekken waar informatie wordt verwerkt. Sommigen zullen door deze veranderingen werkloos worden. Aan de andere kant zullen er ook nieuwe banen bijkomen, al is het niet zeker hoeveel banen dat zullen zijn. Eén ding is wel zeker. Door deze veranderingen zal vrijwel elk beroep drastisch veranderen. Dit gebeurt in feite nu al volop. Dit is nog maar de voorbode van veel grotere veranderingen.
Elke keer horen we het woord terrorist voorbijkomen, als politici weer eens om de hete brij van geopolitieke en ideologische meningsverschillen heen proberen te draaien. Wat is een terrorist, en wat is er werkelijk aan de hand?
Terrorisme: een tactiek
Terrorisme is een vorm van asymmetrische oorlogsvoering, waarbij het doel van de operaties is om door middel van grof geweld angst aan te jagen, politieke besluitvorming te beïnvloeden of de rechtsorde te ondermijnen. In de woorden van artikel 82a van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht: Onder terroristisch oogmerk wordt verstaan het oogmerk om de bevolking of een deel der bevolking van een land ernstige vrees aan te jagen, dan wel een overheid of internationale organisatie wederrechtelijk te dwingen iets te doen, niet te doen of te dulden, dan wel de fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen. Let overigens op de brede implicaties van dit wetsartikel. Iedere handeling met als oogmerk de ‘fundamentele fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen’ kan worden betiteld als terroristische handeling.
GoyaaÅ‚é (Geronimo) bood met een groepje andere Apaches tot het bittere einde verzet tegen de Amerikaanse indringers. Een terrorist, vonden de Amerikanen in die tijd, gezien zijn bloeddorstige optreden. Een vrijheidsstrijder, vinden velen nu.
Terrorisme kan worden gebruikt om de slachtoffers angst aan te jagen, een overreactie van de overheid uit te lokken of de overheid te delegitimeren. De wrede Mongoolse veroveraar Genghis Khan en zijn nakomelingen Hoelagoe en Timoer Lenk gebruikten geregeld terroristische tactieken om hun tegenstanders schrik en vrees aan te jagen. Deze tactieken werden door anderen, zoals Johan Pieterszoon ‘VOC-mentaliteit’ Coen, ook met groot enthousiasme toegepast. Als de bevolking banger wordt voor de terrorist dan voor de eigen overheid, wordt deze gedelegitimeerd, althans: als de overheidsheerschappij is gebaseerd op angst. Inderdaad komt hier een groot deel van het gezag van de overheid vandaan.
Wie zijn terroristen?
Letterlijk vertaald zijn terroristen: zij die angst zaaien. Ook overheden kunnen angst zaaien,we spreken dan van een terreurbewind of staatsterrorisme. Iedere groep die kiest voor terroristische tactieken is een terroristische groep. Dit is ook het enige gemeenschappelijke aan terroristen: de tactiek die ze delen. Het heeft dus weinig zin om over een internationale samenzwering van terroristen tegen mensen van goede wil te spreken, zoals bijvoorbeeld de nogal met zichzelf ingenomen eurocommissaris Timmermans doet. Het geeft weliswaar de luisteraars een goed gevoel, namelijk dat ze behoren tot de krachten van het Goede, maar met de grondoorzaken van terrorisme heeft het weinig te maken.
Wat doe je tegen terroristen?
Op dit moment wordt terrorisme voornamelijk door jihadistische groepen gehanteerd, maar in het verleden waren er ook andere groepen, zoals anarchisten (RAF, CCC), dierenbeschermers (ALF) of nationalistische groepen (IRA, ETA) actief. We zagen reeds dat terrorisme een tactiek is en dat het gebruikmaken van terrorisme het enige overeenkomende kenmerk van terroristen is. Om terrorisme te bestrijden, moet je er dus voor zorgen dat terroristische tactieken ineffectief en/of onaantrekkelijk worden.
Om een terroristische daad te plegen moet een terrorist eerst de crime scene verkennen, surveillance in security jargon. Dit kan met counter surveillance tegengegaan worden, maar een terrorist kan ook via Google Streetview onderzoek doen. Zoals we aan de aanslagen met vrachtwagens in Nice en Berlijn zagen, is het ondoenlijk om alle mogelijke aanslagen te voorkomen. Er zijn domweg teveel effectieve methoden om met low-tech middelen veel mensen te vermoorden, waarover ik hier om begrijpelijke redenen niet zal uitweiden.
Belangrijk is ten eerste dat je het laaghangende terroristische fruit weghaalt. Dit kan bijvoorbeeld door zwaarbewapende rapid response teams met eenpersoons helikopters, bewakingsdrones met patroonherkenning bij evenementen en het droogleggen van het moeras waarbinnen terroristen zich schuil kunnen houden. Milieus waar terrorisme wordt opgehemeld moeten worden gesaneerd. Bijvoorbeeld door gegronde grieven op te lossen en door religie of andere irrationele overtuigingen gedreven haatzaaiers, die aanzetten tot moord en ander geweld, uit te zetten of te heropvoeden. Vreedzaam verzet tegen maatschappelijke misstanden moet mogelijk zijn en blijven. Per slot van rekening kunnen we in Nederland en België niet echt van een democratie spreken. De grens moet worden getrokken, waar wordt gedreigd met de dood of lichamelijk letsel, of erger.
Trump verraste de wereld eerder door eerst totaal onverwacht (voor de meesten) de Republikeinse voorverkiezingen, en daarna de Amerikaanse presidentsverkiezingen te winnen. Welke buitenlandse prioriteiten zijn uit zijn eerste daden af te leiden?
Betere betrekkingen met Rusland
Weinig verrassend is dat Trump vrijwel direct na de verkiezingsoverwinning met de Russische president Poetin sprak. Dit leidde er toe dat het dreigingsniveau van een gewapend conflict met Rusland, tot de tanden bewapend met intercontinentale ballistische kernraketten, aanmerkelijk daalde. Al in de verkiezingscampagne heeft Trump duidelijk gemaakt dat hij meer samenwerking met Rusland wil, onder meer op het gebied van jihadismebestrijding en zo min mogelijk militaire bemoeienis met het buitenland, als er geen directe Amerikaanse belangen mee gemoeid zijn. Dit heeft veel goodwill gekweekt bij de Russen, die zich niet onterecht belegerd voelen door de oprukkende NAVO.
China op de target list
Communistisch China zal, zo blijkt, vermoedelijk minder met fluwelen handschoenen aan worden gepakt. In zijn boek noemde Trump de in zijn ogen oneerlijke handelspraktijken van China als het voornaamste probleem. Een vermoedelijk bewuste provocatie was zijn telefoongesprek met een trouwe Amerikaanse bondgenoot, de Taiwanese president Tsai Ing-wen. Sinds 1979, het jaar waarop de VS communistisch China erkende ten koste van Taiwan als de wettige regering van China, is er tussen de VS en Taiwan geen contact tussen staatshoofden geweest. Dit leidde tot voorspelbare woedende reacties uit Beijing.
Tsai in-wen, de president van Taiwan, feliciteerde collega Trump met zijn overwinning. Een doelbewust geplande rel was geboren.
Hiermee maakte Trump aan zijn collega Xi, een behoedzame strateeg, duidelijk dat wat hem betreft alle opties openliggen. Dit zal de berekeningen van Xi behoorlijk in de war schoppen. Daardoor moet hij kiezen voor een meer defensieve, risicomijdende strategie, wat weer voordelig is voor de VS.
Niet voor niets reageerde de vertrekkende minister van Buitenlandse Zaken, de Democraat Kerry, furieus op deze totale trendbreuk. Vermoedelijk zal Trump China in de komende jaren de duimschroeven aandraaien.
Pakistan
Eveneens opmerkelijk is Trumps opmerkelijk hartelijke telefoongesprek met collega Nawaz Sharif van Pakistan. De Amerikaanse relatie met het straatarme land is erg ongemakkelijk, omdat het land steeds verder in de greep raakt van moslimradicalen en terroristen steunt in aartsrivaal India. In dit gesprek prees Trump Pakistan, Sharif en de Pakistanen uitbundig. Politieke commentatoren in de main stream media,u weet wel, diezelfde die de verkiezingsoverwinning van Trump uitgesloten noemden, noemden het gesprek ‘bizar’.
Dit is m.i. de vraag. Net als Rusland zit Pakistan, en Sharif in het bijzonder, in een weinig benijdenswaardige positie. Om de moslimradicalen te vriend te houden, moet de Pakistaanse regering zich hard opstellen tegen het door de gehate ongelovigen beheerste India. De meer weldenkende Pakistanen beseffen heel goed dat de confrontatiepolitiek met de machtige aartsrivaal uitermate dom is – Pakistan geeft eenzesde van het overheidsbudget (8 miljard euro) aan het leger uit, waardoor het land arm blijft. Op dit moment is zelfs Bangladesh rijker aan het worden dan Pakistan, wat in Bangladesh voor het nodige leedvermaak zorgt.
Door Sharif en de Pakistanen uitbundig te prijzen wegens hun intelligentie, verschaft Trump status aan het land en de president, balsem op de gekwelde Pakistaanse ziel en manoeuvreerruimte aan Sharif. Intelligente mensen gaan immers niet vrouwen stenigen en schaarse middelen besteden aan glimmend wapentuig, als je voor datzelfde geld polio kan uitroeien en het analfabetisme kan aanpakken. Kortom: hij geeft hiermee Sharif de mogelijkheid om de zinloze wedijver met India terug te schroeven en het leger flink in te krimpen, zodat hij kan investeren in onderwijs en infrastructuur. Ook dringt hij zo de invloed van de Pakistaanse bondgenoot China terug.
De Russische president Poetin zit in een uitermate lastig parket. De lage olieprijzen en sancties richten zware schade aan in Rusland. De Russische economie krimpt en er is steeds minder geld om belangengroeperingen, zoals de machtige oligarchen maar ook de bevolking, af te kopen. Dat betekent slecht nieuws.
Op dit moment is de populariteit van Poetin hoog, omdat hij enkele grote buitenlandse successen heeft geboekt.Zo heeft hij de Krim geannexeerd en is dankzij de succesvolle militaire Russische interventie in Syrië de dreigende ineenstorting van de regering-Assad gestopt.
Deze successen zijn cruciaal voor het Kremlin om te overleven. Poetin kan niet terugtrekken uit de Krim en de rest van Oekraïne, omdat hij hiermee enorm gezichtsverlies zou oplopen. Dat betekent ook dat de sancties overeind blijven. In feite leeft Poetin op geleende tijd en is de logische vervolgfase een nieuwe dictatuur.
Zijn weinig benijdenswaardige positie maakt dat Poetin steeds meer voor de vlucht naar voren moet kiezen, dus steeds weer nieuwe militaire avonturen. Met de nodige kansen op een gewapend conflict tussen Rusland en de NAVO.
Het is daarom verstandiger om de sancties te stoppen en maatregelen te nemen om de Russische middenklasse te versterken. Hiermee wordt Rusland een veel stabieler land en komt er een einde aan de wurggreep die de oligarchen op Rusland hebben. Dat betekent: het Russische midden- en kleinbedrijf bevorderen.
Hierdoor kan het Kremlin kiezen voor een meer vreedzame koers en de grote binnenlandse problemen oplossen.
Een arme familie in de Siberische stad Amursk. Meer dan 100.000 mensen per jaar ontvluchten de uiteenvallende dorpen en steden in Siberië. Bron: larussophobe.wordpress.com
20 juni 2016 voorspelde Visionair het volgende.
De gedoodverfde Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump lijkt voortdurend zijn eigen glazen in te gooien. Schijn bedriegt. Hij is verre van de domme blaaskaak waar hij in de Europese media vaak voor wordt afgeschilderd. Hij volgt een uitgekiende strategie, die in onderstaande video uitstekend uiteen wordt gezet.
Op dit moment zijn de concurrenten, voornamelijk Hillary Clinton, niet voorbereid op wat ze te wachten staat. In het verleden slaagde Trump er in de gevaarlijkste concurrenten een voor een uit te schakelen, door ze te associëren met negatieve ‘catch words’. Zo werd de gedoodverfde establishment-kandidaat Jeb Bush geassocieerd met ‘low energy’, voor de workaholic Amerikanen een enorme afknapper. Cruz werd daarna keer op keer gekarakteriseerd als ‘lying Ted’. Weer met succes. Nu is ‘crooked’ Hillary aan de beurt. Alleen een proces tegen Trump wegens oplichting, of een ijzersterke onafhankelijke kandidaat, kan hem nog in de wielen rijden.
Trump neemt zijn tegenstanders een voor een te grazen. Kan hij nog gestopt worden?
UPDATE: anders dan zogeheten deskundigen als Maarten van Rossum e.d. dachten, en de main stream media voorspelden, bleek deze voorspelling inderdaad uit te komen. Het aantal Trump-stemmers bleek ongeveer tien procent hoger dan in de peilingen van de main stream media. Donald J. Trump wordt, als hij niet vermoord wordt, de volgende president van de Verenigde Staten.
Waar tsunami’s al vernietigend zijn, is dit nog een peulenschil vergeleken met één van de allerverwoestendste natuurverschijnselen denkbaar: megatsunami’s. De golf van een tsunami bereikt meer dan tien meter hoogte. Er zijn overblijfselen van megatsunami’s gevonden, die honderden meters tot meer dan een kilometer hoog waren. Zie deze video.
Gelukkig zijn megatsunami’s redelijk zeldzaam. Toch hebben we archeologische overblijfselen gevonden van megatsunami’s, die onder meer 6000 jaar geleden het Middellandse Zeegebied hebben geteisterd. De enige megatsunami waarvan ooggetuigenverslagen zijn, vond plaats in 1958 in de Lituya Bay in Alaska.
De gevolgen van een honderden meters hoge muur van water zijn vanzelfsprekend catastrofaal. Een land als Nederland zou vrijwel totaal van de kaart geveegd worden. In feite zou een groot deel van de mensheid ernstig in de problemen komen, want 44% van alle mensen woont binnen honderd kilometer van een kust.
Megatsunami’s worden niet veroorzaakt door aardbevingen, zoals normale tsunami’s, maar door instortende rotswanden of inslagen van grotere asteroïden. Een deel van de bergwand van de Cumbre Vieja staat op het punt omlaag te storten en -mogelijk- een megatsunami te veroorzaken. Dit ligt op de Canarische Eilanden, wat betekent dat Marokko en het zuiden van Spanje en Portugal zwaar zouden worden getroffen. De Lage Landen zouden redelijk veilig zijn. De ravage zou aan de Atlantische kust van Noord-Amerika wel zeer groot zijn.
Meer dan de helft van de mensheid zal in 2030 in grote steden leven. Vooral in landen met een hoge bevolkingsgroei, zal deze bevolking jong zijn. Kortom: een explosieve combinatie. Hieronder een video over urban warfare, die het Pentagon liever geheim had willen houden maar die via een FOIA (Freedom of Information Act) verzoek openbaar is geworden.
https://youtu.be/rb9ZV_eFd3I
De komende inname van IS-bolwerk Mosoel is vermoedelijk gepland voor november 2016 zodat de Amerikaanse kiezers overtuigd zullen worden van Hillary Clinton’s militaire leiderschapskwaliteiten. Voor militaire strategen is de inname van Mosoel van groot belang: er zullen nu voor het eerst in een miljoenenstad moderne technieken als drones ingezet worden. IS heeft zich, naar verluidt, ook al grondig voorbereid op de invasie met behulp van boobytraps. Gezien de toekomst die het Pentagon voor zich ziet, zal controle over de megasteden van zeer groot belang zijn en biedt Mosoel een uitstekende kans om deze technieken te oefenen.
Opmerkelijk is dat niet eerst wordt ingezet op de inname van de Syrische stad Raqqa, de “hoofdstad” van het kalifaat. Vermoedelijk heeft dit enkele redenen. Door het bloedige gevecht om Mosoel zullen er, hopen de Amerikaanse strategen waarschijnlijk, veel ISIS-strijders sneuvelen. Hier bevindt zich namelijk de grote massa van de bevolking van het “kalifaat”. Ook zou het eerst uitschakelen van Raqqa de hulp van de YPG vereisen en dat mag niet van Turkije.
De vraag is, waarom het Amerikaanse leger graag miljoenensteden wil bezetten of pacificeren. Aan de andere kant: IS zal niet de laatste agressieve groep zijn die onheil sticht. De combinatie van steeds betere technieken met een jonge bevolking maakt ook de kans op grootschalige ontwrichting groter. Het snel uit kunnen schakelen van terroristen met biowapens of erger kan dan een kwestie van leven of dood zijn.
Volgens deze ouderwetse doemdenkersdocu zal de aarde door de klimaatverandering veranderen in een hel. De ongebreidelde kap van regenwouden, uitstoot van CO2 en, daarna, het vrijkomen van enorme hoeveelheden van het extreme broeikasgas methaan uit de ontdooiende Siberische permafrost zal het armageddon los laten breken.
https://youtube.com/watch?v=Mlw2hOh7kgY
De makers van deze docu stellen, m.i. terecht, dat de voorspellingen in de docu aan de extreme kant zijn. Ze vallen echter nog steeds binnen de bandbreedte van mainstream klimaatvoorspellingen.
Het is nu, anno 2016, in feite te laat om hier nog veel aan te doen. Het omslagpunt nadert onverbiddelijk, met nu voor het eerst een CO2-gehalte van 0,400% – 0,050% hoger dan voor het begin van de Industriële Revolutie. Het systeem in de huidige vorm is in feite niet meer terug te brengen naar de situatie van de Kleine IJstijd, zoals milieuorganisaties willen.
We kunnen beter nadenken over methodes om de gevolgen te verminderen. Zo kunnen we de Sahara en andere woestijnen tot bloei brengen. Zo onttrekken we water aan de oceanen en vullen we de aquifers weer tot het maximum, wat de zeespiegel in ieder geval enkele decimeters laat dalen. Kooldioxide is in feite een waardevolle grondstof – koolstof is de nuttigste substantie die we kennen.
In het ergste geval wordt Nederland kleiner dan Luxemburg door de zeespiegelstijging.
Sinds 15 miljoen jaar heerst er op aarde ook een CO2-hongersnood. De reden dat veel planten, zoals maïs, het energieslurpende C4-metabolisme hebben ontwikkeld om ook de laatste spoortjes kooldioxide uit de lucht te kunnen trekken. In feite bewijzen we het aardse ecosysteem een grote weldaad door de eerder onttrokken kooldioxide weer in de lucht te pompen.
De zeespiegel is nu in feite abnormaal laag. Zo stond Hongarije in het Plioceen onder water. Omdat de ooit verdwenen kooldioxide nu weer terugkomt, keert de ‘oude’ situatie weer terug.
Charvaka was alles wat de heersende brahmaanse priesterkaste, of de binnenvallende moslimlegers, niet waren. Rationeel, waarneming als enige basis van waarheid, het ontkennen van spiritualiteit. Werd in India de basis van de moderne wetenschap gelegd?
Wat weten we van charvaka?
Charvaka ontstond ongeveer zeshonderd jaar voor de geboorte van Jezus, ongeveer tegelijkertijd met het boeddhisme en het jaïnisme. Op dat moment verkeerde het heersende vedische hindoeïsme in crisis. De bevolking nam voortdurend toe. Er vormden zich grotere staten, die uniforme ideologieën nodig hadden om de bevolking aan zich te verbinden. Niet voor niets ontstonden in die tijd de twee belangrijkste niet-hindoe godsdienste in India: het boeddhisme en het hier minder bekende jaïnisme. Er ontstond ook een derde denkstroming, die radicaal afweek van zowel hindoeïsme als de twee nieuwe godsdienste: charvaka. Charvaka wees namelijk alle geloof in goden, mystieke rijken etcetera af. Het enige wat volgens charvaka bestaat, is datgene wat je waarneemt. Inferentie, het afleiden van nieuwe informatie op basis van de waarnemingen, is volgens charvaka per definitie onbetrouwbaar. Alleen als deze voorspelling door middel van een waarneming wordt bevestigd, is sprake van waarheid.
De aanhangers van charvaka zagen brahmaanse priesters als charlatans die goed geld verdienden aan de onnozelheid van de ongeletterde gelovigen. Ook om de betrouwbaarheid van vedische teksten moesten ze lachen. Deze stonden, zoals overigens alle religieuze geschriften, vol tegenstrijdigheden en
Levensgenieten
De vrij eenvoudige manier waarop volgens Charvaka kennis tot stand kwam. Bron: Wikimedia Commons
Charvaka doet sterk denken aan het Griekse epicurisme, dat al eerder op Visionair aan de orde is gekomen. Net zoals epicuristen, waren de aanhangers van charvaka levensgenieters. Ze geloofden ze in het hedonisme, niet alleen voor zichzelf maar ook voor anderen, als hoogste goed. Mogelijk is er wederzijdse beïnvloeding geweest. Grieken en Indiërs werden beide begrensd door het Perzische Rijk. De goede wegen van de Perzen maakte reizen en handelsverkeer mogelijk.
Een kenmerkende uitspraak van charvaka is de volgende:
Er is geen andere wereld dan deze Er is geen hemel en geen hel Het domein van Shiva en soortgelijke bereiken Zijn uitgevonden door stompzinnige oplichters.
— Sarvasiddhanta Samgraha, Vers 8
Voor de in India populaire zelfkastijding en vasten, wat onder vedische hindoes bekend stond als methode om verlichting te bereiken, hadden de charvaka-aanhangers geen enkel respect. Lijden zagen ze al zinloos.
Het genot van de hemel ligt in het eten van smakelijk voedsel, gezelschap van jonge vrouwen, rijke gewaden, parfums, guirlandes, sandelhoutpasta… terwijl moksha (uithongering) dood is, het stoppen van de levensadem… wijzen moeten daarom geen pijn lijden voor moksha.
Een dwaas put zichzelf uit door boetedoening en vasten. Kuisheid en dergelijke bepalingen zijn uitgevonden door slimme zwakkelingen.
— Sarvasiddhanta Samgraha, Verzen 9-12
De ultieme hel voor een beoefenaar van charvaka was onderworpen te zijn aan het gezag van een ander, de hemel om te leven als vrij mens. Kortom: de gemiddelde Europeaan of Amerikaan zou het goed kunnen vinden met charvaka’s.
De ondergang van charvaka
Waarom is charvaka zo volkomen en totaal verdwenen? Ik denk persoonlijk dat dit door het ontbreken van een priesterorde kwam. Voor een brahmaan betekent zijn kennis van de vedische geschriften, zijn sociale status en inkomen. Voor een moslim eveneens: de islam is zowel een religie als een politiek systeem, waarin de moslims de heersende positie innemen. Charvaka’s vonden teksten, geschreven door anderen niet een erg hoge status hebben. Dat gold natuurlijk ook voor hun eigen teksten. Kortom: er was geen belanghebbende om charvaka in stand te houden. Het was verstandiger om bijvoorbeeld zich tot moslim of hindoe te bekeren, het spelletje mee te spelen en verder met rust gelaten te worden door de moordzuchtige moslims of brahmanen, dan om martelaar voor het charvaka-gedachtengoed te worden.
Er zijn nauwelijks geschriften van charvaka bewaard gebleven. Net als het epicurisme in Europa, vonden de heersende religies charvaka onethisch en verderfelijk. Moslims moesten sowieso niets van atheïsten hebben. Uit verslagen van de islamitische heerser Akbar blijkt dat hij en zijn hof de charvaka-aanhangers ‘niet verlicht’ vonden.
Hoe ontsnapte de Verlichting in Europa aan het lot van charvaka?
Het had ook weinig gescheeld, of aan deze kant van het Iraanse hoogland was er een einde gekomen aan de Verlichting. Gelukkig kenden we hier in Europa een scheiding van kerk en staat. Ook was er hier, om te beginnen met Aristoteles, een sterke traditie van natuurfilosofie en later, in de middeleeuwen, gilden van vakmensen. Kortom: kennis had waarde. De Reformatie leidde tot een einde aan de wurggreep van religie – die in Europa al een stuk minder sterk was dan in India en de islamitische wereld. Toen de wetenschappelijke methode, en wetenschappelijke experimenten eenmaal gevestigde praktijken waren, ontstond een industrie die behoefte had aan mensen met wetenschappelijke kennis en er ook voor wilde betalen. Kortom: verlicht denken leverde vanaf dat moment status op. Hadden de charvaka-aanhangers een empirische natuurfilosofie ontwikkeld, dan hadden ze zichzelf onmisbaar gemaakt als technisch kaste en de industriële revolutie in India laten beginnen.
Supermachten stichten vrede. Het aantal gewapende conflicten in de wereld is sinds de Tweede Wereldoorlog sterk afgenomen. Gebieden die in de jaren tachtig en negentig nog het toneel waren van bloedige moordpartijen zijn nu relatief rustig. Relatief, want de onderlinge haat suddert nog door. Is de wereld af met grote rijken (of invloedssferen), of kan de wereld beter versnipperd worden in kleine rijken?
Het recht van de sterkste
Militair fiat, het vermogen effectief geweld uit te oefenen, is de bepalende kracht in de menselijke geschiedenis. Zoals wijlen Mao Tse Toeng het al zei: macht komt uit de loop van een geweer. De geschiedenis is bepaald door legers en militaire innovaties. Voor duizenden jaren was dit voor de meeste mensen duidelijk. Simpelweg door reinforced learning. Had je de pech de onderdaan te zijn van een in de pan gehakte stad, of rijk, dan was de kans groot dat je bezit werd afgepakt, je werd verkracht of vermoord. Iedereen wist dit, hetzij uit eigen ondervinding, hetzij door getuigen uit de eerste hand. Wie pacifistische ideeën verkondigde, werd daarom smakelijk uitgelachen.
Fijnverdeeld als ons knusse continentje is in kleine staatjes, ondervond Europa dit als geen andere werelddeel. China wellicht uitgezonderd. Geen wonder dat de militaire techniek hier verder vorderde dan waar ook ter wereld en dit de Europeanen in staat stelde de rest van de wereld met bruut geweld onder de voet te lopen. De Duitse cultuur is zo op efficiëntie en hard werken gericht, omdat de vruchtbare Noord-Europese Laagvlakte gefundenes Fressen is voor zo ongeveer elke imperialist. Alleen de Duitse staat met het beste leger, Pruisen, overleefde deze moorddadige strijd en smeedde Duitsland tot een eenheidsstaat.
Ontsnappen aan oorlog dankzij Amerikanen en Sovjets
De Koude Oorlog was geen pretje. Voortdurend hielden de VS en de Sovjet-Unie elkaar onder schot met een immer uitdijend arsenaal intercontinentale ballistische raketten, geladen met atoomwapens. Toch was het, afgezien van moorden door de geheime diensten en grensbewakers, en bruut neergeslagen volksopstanden in Midden- en Oost-Europa, een relatief vredige tijd.
Om een indruk te geven: er vielen bij het neerslaan van de Praagse Lente in 1968 enkele honderden doden, bij de Hongaarse opstand van 1956 rond de 4000. In beide wereldoorlogen, direct vó;or de Koude Oorlog, tientallen miljoenen. Alleen al in Joegoslavië, na de val van de Muur, vielen er 140.000 doden door oplaaiende etnische conflicten. Pas nadat de Amerikanen hard ingrepen, stopte het moorden.
Percentage van het BNP dat aan het leger wordt besteed. Opvallend zijn het Midden Oosten, Noord Korea, Tsjaad (een Franse bondgenoot) en de VS.
Pax Americana
Na 1989 is de rol van de Sovjets voor het grootste deel overgenomen door de NAVO, lees: Amerikanen, die hun invloedssfeer tot in de voormalige Sovjet-Unie opschoven. Omdat er nog maar één belangrijke supermacht over was, de Verenigde Staten, konden dictatoren beide machtsblokken niet meer tegen elkaar uitspelen. Gewapende groepen konden alleen nog van buurstaten hulp ontvangen, wat de schaal van het geweld flink terugbracht. De wereld werd een stuk vrediger. Saddam Hussein, een dictator die dacht aan landjepik te kunnen doen, kreeg een gevoelige tik op de vingers. Dit maakte collega’s elders in de wereld duidelijk dat het verstandiger was, geen ruzie te zoeken met de trigger-happy Amerikanen.
Desintegratie
Het Amerikaanse leger is sinds de terreuraanslagen op 11 september 2001, in het kader van de War on Terror, qua uitgaven ongeveer verdubbeld in omvang. Waar de Europeanen flink geprofiteerd hebben van het vredesdividend, heeft de Verenigde Staten enorm veel besteed aan militaire operaties. Van elke zes dollar federale belastinginkomsten gaat er één dollar naar het leger. De VS geeft nu zelfs meer aan het leger uit dan ten tijde van de Koude Oorlog. Dit model blijkt nu onhoudbaar. De VS zullen hun militaire aanwezigheid moeten inperken. Anders dreigt economische ineenstorting. Presidentskandidaat Trump realiseert zich dit beter dan presidentkandidate Clinton.
Is het terugtrekken van het Amerikaanse leger een recept voor vrede, of juist niet?
Op dit moment zijn de spanningen aan de periferie van de Amerikaanse invloedssfeer aan het oplopen. Zowel Rusland als China proberen deze invloedssfeer terug te dringen. Hierbij werken de twee grootmachten steeds meer samen.
Er bestaat bij Europeanen veel wrevel over het vaak eigenmachtige Amerikaanse optreden. Deze wrevel is voor een groot deel terecht. Denk aan het falende Amerikaanse buitenlandbeleid in het Midden Oosten, bijvoorbeeld (waar de Europese elite overigens enthousiast aan meedoet).
Toch brengen de Amerikanen de nodige offers, ook voor onze veiligheid. Willen we serieus genomen worden, en ook meer zelfstandigheid krijgen, dan zullen we onze militaire kracht domweg flink uit moeten breiden. Uiteraard in een Europees leger, om te voorkomen dat we een herhaling krijgen van de uitermate akelige twintigste eeuw. Frankrijk en het VK, bijvoorbeeld, slagen er in met een veel lager percentage legeruitgaven dan dat van de VS, toch een zeer grote buitenlandse invloed uit te oefenen. Als ook de Benelux, Duitsland en de rest van de EU dit voorbeeld volgt, zouden we Libië kunnen pacificeren, de grens met Turkije potdicht afgrendelen en hiermee een einde kunnen maken aan het migratieprobleem.
Willen we geen groter leger, dan is het logische gevolg dat andere landen onze toekomst zullen bepalen. Sic vis pacem, para bellum – als ge vrede wilt, bereid u dan voor op oorlog, zeiden de Romeinen al, niet voor niets.
