biologie

Waren aliens onze voorvaderen? Aanhangers van ufosekten zoals de Raëliërs en sommige new agers geloven er heilig in.

Heeft de mens buitenaards DNA?

Volgens sommigen is de positie van de mens als enig denkend wezen in de natuur een bewijs van goddelijk ingrijpen. Anderen geloven, dat buitenaardse wezens uit apen mensen hebben gefokt. Is dit aantoonbare flauwekul of zit er een kern van waarheid in?

‘Mens knutselwerk van aliens’
Bijna elk volk kent legenden over goden, die de mens geschapen zouden hebben. De Zwitserse kroegbaas Von Däniken werkte de gedachte dat de goden buitenaardse kosmonauten waren, uit in een reeks bestsellers. De pseudowetenschapper Zekaria Sitchin beweert iets soortgelijks. Nu slaat Darryl Anka, met zijn “gechannelde” personage Bashar, toe. Hij beweert, in navolging van de stichter van de UFO-sekte Raël, Claude Vorilhon, dat de mensheid is geschapen door buitenaardse wezens (de Elohim volgens Raël). Kan wat hij zegt kloppen?

Is het mogelijk dat niet-menselijk DNA in de mens is ingebouwd?
DNA is de afkorting van desoxyribonucleïnezuur. DNA bestaat uit een spiraal, waarin steeds twee gepaarde ‘letters’, vier vrij eenvoudige moleculen, elkaar afwisselen. DNA codeert voor eiwitten. Elke combinatie van drie baseparen staat voor één aminozuur. Deze ’taal’ is universeel over het aardse levensdomein, hoewel kleine variaties bestaan. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om DNA voor insektendodende cry-eiwitten van de bacterie Bacillus thuringiensis in te bouwen in landbouwgewassen, wat vervolgens deze gewassen resistent maakt tegen bepaalde insekten. En vermoedelijk ook zeldzame vlinders doodt, maar dat even terzijde. Het is dus in principe zeker mogelijk om nieuwe genen in het menselijk genoom in te bouwen. Sterker nog: het gebeurt geregeld. Er zijn zogeheten retrovirussen, die in staat zijn zichzelf te verstoppen in het menselijk DNA. Gebeurt dat toevallig bij een kiemcel voor spermacellen of eicellen, dan wordt het virus doorgegeven aan de nakomelingen. In het menselijk DNA zijn meerdere ‘slapende’ retrovirussen aangetroffen.

Zou het ook met buitenaards DNA kunnen?
De vraag of dat met buitenaards DNA ook kan, is lastiger te beantwoorden. Ten eerste is het zeer de vraag of buitenaards leven wel DNA heeft. Het is heel goed mogelijk, dat buitenaards leven een ander type nucleïnezuur, of zelfs een heel verschillend opslagsysteem voor genetische informatie kent dan aards leven. De ‘keuze’ van het aardse leven voor de huidige code, waarin bijvoorbeeld de nucleotidereeks CCC voor het aminozuur proline staat, is ook arbitrair. Het zou wel erg toevallig zijn als de genetische code van buitenaards leven exact gelijk zou zijn aan die van aards leven, tenzij panspermie op is getreden. Alleen in dat laatste geval, waarin het leven ergens anders in het heelal is ontstaan, zich door het heelal heeft verspreid en zowel aardlingen als aliens voort heeft gebracht, is het überhaupt mogelijk om buitenaards DNA in de mens te implanteren.

Zijn er bewijzen voor buitenaards genetisch materiaal in de mens?
Vergeleken met de chimpansee en de bonobo, de twee soorten mensapen die het nauwst met de mens verwant zijn en die ongeveer 7 miljoen jaar geleden van de mens afsplitsten, wijkt het menselijk DNA met ongeveer 35 miljoen baseparen af, plm. 4%. Ongeveer 80 genen zijn in de mens verloren gegaan, waarvan meer dan de helft, 36, te maken hebben met de reukzin. Vooral genen die te maken hebben met het reageren op chemische stoffen of immuunsysteem lijken te zijn verdwenen.
Andere verdwenen of uitgeschakelde genen zijn onder meer het gen voor dik haar en kaakspieren. Door dat laatste ontstond mogelijk ruimte voor hersengroei. Twee nieuwe genen, HAR1F resp. HACNS1  leidden vermoedelijk tot hersengroei resp. de opponeerbare duim (waardoor de mens makkelijker gereedschap kan gebruiken).

Waren aliens onze voorvaderen? Aanhangers van ufosekten zoals de Raëliërs en sommige new agers geloven er heilig in.
Waren aliens onze voorvaderen? Aanhangers van ufosekten zoals de Raëliërs en sommige new agers geloven er heilig in.

Dit zijn genetisch gesproken niet heel spectaculaire veranderingen. Het is niet nodig, een buitenaards lab en verveelde aliens te verzinnen om deze veranderingen te verklaren. Ouderwetse darwinistische evolutie zoals we die al kennen,  is voldoende.
Kortom: afgezien van gechannelde boodschappen van het buitenaardse wezen Bashar en Claude Vorilhon’s visioenen, is de bewijslast voor buitenaardse genetische manipulatie vrijwel afwezig. Er zijn daarentegen een aantal goede argumenten, die tegen buitenaards geknutsel aan mensapen pleiten.

Seks met robots? De seksindustrie was al vaker voorloper in technische ontwikkelingen...

De toekomst van seks – zullen we uitsterven?

De mens blijft hetzelfde dus de intermenselijke interactie bij uitstek, seks, zal ook hetzelfde blijven. Zou je op het eerste gezicht zeggen. Echter, ook op dit gebied zal de technologie steeds meer toeslaan. Het condoom en de anticonceptiepil waren nog maar het begin. Hoe zal een potje vrijen er over tien jaar uitzien? Kortom, wat is de toekomst van seks?

De toekomst van seks

In deze video van Bryony Cole uit 2019, van haar toepasselijk genaamde bedrijf The Future of Sex, doet ze een poging om deze vraag te beantwoorden. Zowel seks met robots, als seks met AI en lange afstand seks gaan een ding worden. Het belangrijkste seksuele orgaan blijven nog steeds onze hersenen. Maar het oog, en onze andere zintuigen, willen ook wat. Met steeds betere en snellere dataverbindingen komen er ook steeds meer mogelijkheden. Denk aan griezelig realistische seksfilms. Ook  de eerste robotbordelen zijn nu al een feit.  Daarmee komen er ook ethische kwesties. Wanneer pleeg je overspel, bijvoorbeeld? Waar ligt de steeds vagere grens tussen fantasie en werkelijkheid? Is het seksueel misbruik om seks te hebben met een AI die door de Turing-test heen komt?

Wordt Japan ons voorland?

In Japan staat de seks- en datingscene op een laag peil. Jonge Japanners zoeken hun heil in computergames, manga, seksuele speeltjes en allerlei gespecialiseerde seksdiensten. De term “graseters” is ingevoerd om deze jonge mannen te beschrijven. Overigens zijn ook Japanse jonge vrouwen niet bijster actief qua dating. De Japanse overheid maakt zich zorgen, want de bevolking dreigt catastrofaal in te storten. Nu staat Japan niet echt bekend om de weidse vlakten waar je urenlang kan lopen zonder dat je een mens ziet. Toch is een halvering van de bevolking, waar de Japanse demografen mee rekenen, toch wel wat erg veel van het goede. Want de toekomst van seks, is ook de toekomst van de mens. Misschien zijn kunstmatige baarmoeders de oplossing.

Seks met robots? De seksindustrie was al vaker voorloper in technische ontwikkelingen...
Seks met robots? De seksindustrie was al vaker voorloper in technische ontwikkelingen… Bron
De vele sterexplosies maken het centrum van de Melkweg weinig gastvrij voor complex leven, maar eencelligen zouden zich er prima thuisvoelen. Bron: dailygalaxy.com

‘Zwerfsterren verspreidden leven naar andere sterrenstelsels’

Naar we nu weten, worden grote hoeveelheden sterren met zeer grote snelheden de intergalactische ruimte in geslingerd. Zou dit verklaren hoe het leven op aarde terecht is gekomen?

Centrum Melkweg: ideale verspreidingsgrond voor leven
Op ongeveer 26.000 lichtjaar afstand bevindt zich het centrale zwarte gat van de Melkweg, waaromheen de rest van het sterrenstelsel draait. De sterdichtheid in dit gebied is enorm: waar in de omgeving van de Zon sterren op gemiddeld enkele lichtjaren afstand van elkaar staan, zijn de afstanden in de dichtbevolkte kern van het Melkwegstelsel veel kleiner: gemiddeld 100 sterren per kubieke parsec, wat neerkomt op een gemiddelde afstand van minder dan 0,8 lichtjaar tussen sterren. Op deze korte afstanden zullen de Oortwolken rond deze sterren voortdurend brokstukken uitwisselen; volgens sommige schattingen is de uiterste rand van de Oortwolk rond de zon ongeveer een lichtjaar in diameter. De kans is dus veel groter dan hier, in de buitengewesten van het Melkwegstelsel, dat het leven zich van het ene planetenstelsel naar het andere kan verplaatsen.

Eerder bouwstenen voor leven aanwezig
Een ander argument is dat de ‘metaalrijke’ Populatie I sterren in het centrum van de Melkweg rijk zijn aan atomen zwaarder dan waterstof en helium. Vlak na het ontstaan van het heelal bestond er alleen waterstof, het extreem inerte edelgas helium en een spoortje lithium. Er zijn hiermee welgeteld drie chemische verbindingen mogelijk: moleculair waterstof (H2), metallisch lithium (Li) en lithiumhydride (LiH). Veel te weinig voor welke vorm van op chemie gebaseerd leven dan ook.

De vele sterexplosies maken het centrum van de Melkweg weinig gastvrij voor complex leven, maar eencelligen zouden zich er prima thuisvoelen. Bron: dailygalaxy.com
De vele sterexplosies maken het centrum van de Melkweg weinig gastvrij voor complex leven, maar eencelligen zouden zich er prima thuisvoelen. Bron/copyright: dailygalaxy.com

Leven kan alleen ontstaan als zich koolstof, zuurstof en stikstof hebben gevormd. Deze zijn ontstaan na supernova’s, die in het dichte centrum van de Melkweg veel meer, en ook al eerder, voorkwamen dan in de spiraalarmen. De omstandigheden voor het ontstaan van leven waren daar dus al miljarden jaren eerder aanwezig dan hier in de periferie. De kernen van zeer ver weg gelegen sterrenstelsels, waarvan het licht van vlak na het ontstaan van het heelal dateert, laten reeds grote hoeveelheden zwaardere elementen zien, meer zelfs dan die van de zon (!) [1]. Er was dus erg veel gelegenheid voor het leven om zich in deze omgeving te vormen.

Sterexplosies te overleven door bacteriën
Door sommige auteurs is het galactische centrum een onwaarschijnlijke plaats voor het ontstaan van complex leven genoemd, juist door deze veel optredende dodelijke sterexplosies[2]. Eenvoudige levensvormen zoals bacteriën worden echter effectief beschermd door een dikke laag water, die op oceaanwerelden en ijsplaneten overvloedig aanwezig is. Op aarde komen bacteriën in de aardkorst, zo lijkt het, voor tot op 20 kilometer diepte[3]. Voor bacteriën ligt het verhaal dus heel anders. De oudste aangetroffen sporen van leven op aarde zijn van prokaryoten, eencellige organismen zonder celkern. Deze kunnen, zo weten we, uitstekend overleven op een aardachtige planeet of ijsplaneet in het galactische centrum.

Zwerfsterren als uitzaaiers van leven
Naar we nu weten, worden er zeer grote hoeveelheden sterren uit de Melkweg geslingerd. Volgens sommige schattingen bevinden er zich zelfs meer sterren in de intergalactische ruimte dan in sterrenstelsels.
Sommige sterren die rond het zwarte gat in het centrum van de Melkweg roteren, zoals de ster S2, bereiken relativistische snelheden van (bij S2) 1,67 procent de lichtsnelheid. Voldoende om te ontsnappen aan het zwaartekrachtsveld van de Melkweg en zeker voldoende om bijvoorbeeld het gebied van de Zon te bereiken, gesteld dat er een mechanisme bestond waarmee ze zich uit het zwaartekrachtsveld van dit zwarte gat konden bevrijden. Astronomen Loeb and Guillochon denken een dergelijk mechanisme gevonden te hebben[4]. De Melkweg slokt voortdurend kleinere sterrenstelsels op. Als het centrale zwarte gat dat van de Melkweg ontmoet, worden de omloopbanen van de sterren die hierom heen draaien instabiel. Deze worden dan soms weggeslingerd met snelheden die tot tientallen procenten van de lichtsnelheid kunnen bedragen. Je kan zelf dit effect waarnemen, als je in een zwaartekrachtssimulator, bijvoorbeeld deze, twee sterren met elk een planetenstelsel elkaar laat naderen.
Deze sterren zijn ook waar te nemen in de intergalactische ruimte, als ze het einde van hun bestaan in de Hoofdreeks naderen en, uitgeput, veranderen in rode reus [5].
Hiermee wordt het in principe mogelijk, dat sterren van het ene sterrenstelsel naar het andere reizen, met in hun kielzog een zwerm ijzige brokstukken die mogelijk leven herbergen. Een interessante theorie. Zou het leven afkomstig kunnen zijn van buiten de Melkweg?

Bronnen
1. Y. Juarez et al., The metallicity of the most distant quasars, A&A 494, L25-L28 (2009), DOI: 10.1051/0004-6361:200811415
2. CHarles H. Lineweaver et al., The Galactic Habitable Zone and the Age Distribution of Complex Life in the Milky Way, gepubliceerd in Science (2004)
3. Philippa S. Stoddard et al., Light carbon stable isotopes in aragonite veins, Lopez Island, WA: evidence for deep life?, Geological Society of America Annual Proceeding, 2014
4. James Guillochon en Abraham Loeb, The Fastest Unbound Stars in the Universe, ArXiv preprint server (2014)
5. James Guillochon en Abraham Loeb, Observational Cosmology With Semi-Relativistic Stars, ArXiv preprint server (2014)


Lees ook:

Is het zonnestelsel afkomstig uit het centrum van de Melkweg?
Zwerfsterren in intergalactische ruimte gevonden
Kosmische oceaan ontdekt

De meeste onderzoekers zijn het er over eens dat de bouwstenen voor het leven uit de ruimte kwamen. Bron: EANA/ESA

Exobiologen creëren voorloper DNA uit meteorietinslag-sim

In een opmerkelijk experiment, waarin de omstandigheden tijdens een meteorietinslag op de oer-Aarde werden nagebootst, slaagden de onderzoekers er in om ribonucleïnebases te laten ontstaan. Is dit de missing link?

Wat is RNA?
RNA is minder bekend dan DNA, maar is in wezen biologisch gezien veel belangrijker. RNA bestaat net als DNA uit een keten van vier verschillende basen, een soort bouwstenen, maar is anders an DNA in staat om als enzym (organisch hulpmolecuul voor biochemische reacties) te functioneren, een zogenaamd ribozym. De voor alle bekende levensvormen onmisbare ribosomen, reusachtige kluwens RNA die (van DNA overgekopieerde) sliertjes messenger RNA vertalen in eiwitten, bestaan vrijwel volledig uit RNA. Aanhangers van de RNA-world hypothese geloven dat het leven is begonnen als RNA-gebaseerde levensvorm. Het messenger RNA vervulde de rol die DNA nu vervult en functioneerde ook als enzym (een rol die eiwitten nu spelen). Daarna heeft zich het veel meer stabiele DNA ontwikkeld om genetische informatie in op te slaan. De RNA-world hypothese kende tot nu toe een groot manco. Niet alleen is RNA vrij instabiel, ook zijn de bouwstenen van RNA vrij zeldzaam in chondrieten, meteorieten rijk in koolstofverbindingen, die algemeen worden gezien als een chemisch ‘kijkje’ in de vroegste dagen van het zonnestelsel.

De meeste onderzoekers zijn het er over eens dat aminozuren, de bouwstenen voor het leven uit de ruimte kwamen. Bron: EANA/ESA
De meeste onderzoekers zijn het er over eens dat aminozuren, de bouwstenen voor het leven uit de ruimte kwamen. Bron: EANA/ESA

Omstandigheden op vroege aarde nagebootst
Uit geologisch onderzoek is bekend dat het leven vrijwel onmiddellijk (plm. 100 miljoen jaar) na het Late Zware Bombardement, tussen de 3,8 en 3,5 miljard jaar geleden, op aarde verscheen. Het oudste fossiele overblijfsel op aarde is een geochemisch spoor van 3,4 miljard jaar oud, hoewel er oudere, maar omstreden, resten bekend zijn. In dit experiment jaagden onderzoekers een extreem energierijke, maar zeer kortdurende laserpuls door een proefmonster met daarin de chemicaliën die vermoedelijk aanwezig waren nop de oer-Aarde. Hiermee probeerden ze de omstandigheden tijdens een meteorietinslag na te bootsen, waarbij zeer hoge temperaturen ontstaan.
Bij het experiment ontstonden alle vier basen – al waren de hoeveelheden van één base erg klein. Reden voor collega’s om het experiment niet erg serieus te nemen, want alleen als alle vier basen aanwezig zijn, kan zich biologisch actief RNA vormen. Aan de andere kant: mogelijk was het experiment niet geheel natuurgetrouw. Mogelijk werd later door een bepaald natuurkundig of scheikundig proces de schaarse base alsnog gevormd, of geconcentreerd. Verder onderzoek is dus nodig. Leven hoeft ook maar één keer te ontstaan, om de aarde te koloniseren.

Bronnen
1. Martin Ferus et al., High-energy chemistry of formamide: A unified mechanism of nucleobase formation, PNAS, DOI: 10.1073/pnas.1412072111

Korte film: Abiogenesis

Wat, als een buitenaarde beschaving, of wie weet, onze verre nakomelingen, er voor kiezen panspermie een handje te helpen? In deze korte film, Abiogenesis, wordt dit intrigerende idee verder uitgewerkt. De computer generated graphics zijn zonder meer spectaculair te noemen.

De meeste evolutiebiologen geloven dat het leven op aarde is ontstaan, maar een groeiende groep onderzoekers, de panspermisten, is er van overtuigd, dat de oorsprong van het leven elders in het heelal ligt. In meteorieten zijn raadselachtige structuren aangetroffen, die veel weghebben van gefossiliseerde micro-organismen.

Gallery_3

Website Abiogenesis

Lees meer:
“Buitenaards leven ontdekt in meteoriet”
“Astrobiologen vinden fossielen van levensvormen in meteorieten”
De ruimte inzaaien met bacteriën