Wind waait vooral als er weinig zon is, dus kan zonne-energie aanvullen. Door windmolens op zee te plaatsen kan het landgebruik nog verder omlaag.

Duurzaamheid en economie

Duurzaamheid is een term wat je met enige regelmaat tegenkomt en kan worden gebruikt op verschillende manieren. Het is daarmee een containerbegrip geworden. Ook wordt het begrip wel eens verkeerd gebruikt.

Maar wat is nu eigenlijk duurzaamheid? Met duurzaamheid wordt in dit artikel duurzame ontwikkeling bedoeld [1]:

Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen, aldus de definitie van de VN-commissie Brundtland uit 1987.

Natuurlijke hulpbronnen

Duurzaamheid gaat dus in essentie over verstandige behoeftebevreding. Verstandig betekent in dit geval dat je ook rekening houdt met de behoeftebevrediging op de lange termijn. Een belangrijk aspect is dat je niet (veel) meer natuurlijke hulpbronnen verbruikt dan dat je werkelijk nodig hebt rekening houdend met het toekomstig verbruik.

Glas is in feite een gestolde vloeistof.
Glas is goed te recyclen.

Er is een onderscheid te maken tussen herwinbare en niet-herwinbare hulpbronnen. Glas is een goed voorbeeld van een herwinbare hulpbron. Door recycling van glasafval krijgen de bruikbare afvalstoffen een nieuwe bestemming als grondstof voor nieuw glas. Hierdoor wordt er afval voorkomen en hoeven er geen nieuwe grondstoffen te worden gewonnen.

Een een ander onderscheid is die tussen hernieuwbare en niet-hernieuwbare hulpbronnen. De zon is voorbeeld van een hernieuwbare hulpbron met zonne-energie als hernieuwbare energie. Fossiele brandstoffen zijn een voorbeeld van niet-hernieuwbare energie. Het duurt erg lang voordat er nieuwe fossiele brandstof is aangemaakt.

Bij voortdurend gebruik raken niet-herwinbare en niet-hernieuwbare hulpbronnen op een bepaald moment uitgeput. Duurzaamheid betekent dat je verstandig met het gebruik van deze hulpbronnen omgaat, zodat ze niet te snel uitgeput raken. En dat je ervoor zorgt dat je op den duur een alternatief hebt, die bij voorkeur minder belastend is voor het milieu, of dat je zelfs helemaal niet meer afhankelijk bent van een bepaald niet-herwinbare of niet-hernieuwbare hulpbron.

Concreet betekent dit dus onder andere het beperken van het gebruik van niet-herwinbare en niet-hernieuwbare hulpbronnen om over te gaan op herwinbare en hernieuwbare hulpbronnen. En om ook deze twee laatste soorten hulpbronnen zo verstandig mogelijk te blijven gebruiken.

Consumptie en ecologische voetafdruk

Economie gaat over de productie, consumptie en distributie van schaarse goederen en diensten. Consumptie is het gebruik van deze goederen en diensten voor de behoeftebevrediging en is daarmee een belangrijk onderdeel van een economie. Momenteel leven we in een consumptiemaatschappij. Het consumentenvertrouwen is daarom ook een belangrijke macro-economische indicator. Voor MKB-ondernemers is het bijvoorbeeld van belang om te weten wat het consumentenvertrouwen is om beter de huidige en toekomstige consumentenbestedingen te kunnen bepalen. Ook in de Macro Economische Verkenning van het Centraal Planbureau is er een belangrijke rol weggelegd voor de consument.

Voldoende consumentenvertrouwen is belangrijk voor de consumptie en is dus ook belangrijk voor het goed functioneren van de Nederlandse economie. Ons huidige economisch systeem kan niet langdurig zonder economische groei zonder dat het negatieve gevolgen voor de samenleving heeft zoals een hogere werkloosheid en een lagere koopkracht.

Voldoende consumptie is van belang voor voldoende economische activiteit en daarmee ook economische groei. Alleen heeft de huidige Nederlandse consumptiemaatschappij wel een bepaalde prijs. De ecologische voetafdruk is een belangrijke indicator voor de mondiale duurzaamheid. Afgelopen jaar is de ecologische voetafdruk van Nederland gestegen.  Als iedereen zou consumeren zoals Nederland, dan zijn er 3,5 aardbollen nodig. Het moge duidelijk zijn dat de huidige manier van consumeren in Nederland op langer termijn niet houdbaar is. Het is niet voldoende duurzaam.

Duurzame economie

Er zal een verandering in onze consumptiemaatschappij moeten komen. De overheid geeft daarom ook voorlichting over duurzaam consumeren. Duurzaam consumeren is niet mogelijk zonder een duurzame economie.  Economische groei zal volgens het kabinet dan ook groene groei moeten gaan worden. Een overstap naar een duurzaam groeimodel is noodzakelijk. Het lijkt dan ook onvermijdelijk dat de economie nieuwe fundamenten gaat krijgen.

Er is al eerder een visie op duurzaam consumeren gepresenteerd op deze site en er zijn ook mogelijke economische paradigma veranderingen aangedragen.

In de volgende korte video worden duurzaamheid en economie door Herman Wijffels verder uitgewerkt in het concept van de circulaire economie. Het geeft een goed inzicht waarom een duurzame economie op den duur noodzakelijk is.

Iemand met een geheel eigen visie op een duurzame economie is Bernard Lietaer. Hij pleit voor wat hij noemt een ‘monetair ecosysteem‘.

Bron

[1] duurzame ontwikkeling, www.wikipedia.nl

21 gedachten over “Duurzaamheid en economie”

  1. Interessante en zeer nuttige materie. Vooral de herniewbare en herwinbare energie en grondstoffen. Hoe sneller we naar een cyclische economie gaan gebaseerd op hernieuwbare energiebronnen hoe beter.

    Verder ben ik ook helemaal voor een duurzame economie maar we zullen dan echt een volkomen anders economisch systeem moeten inrichten met hele andere basismechanismen en uitgangspunten. Althans dat heb ik persoonlijk moeten constateren. Ons huidige economische systeem moet blijven groeien volgens een exponentieel model en gezien de artificieel gecreeerde geldschaarste in dit systeem vanwege rente heeft iedereen ook altijd meer geld nodig en zo wordt dus elke kans om de natuur “uit te buiten” en in het geldsysteem uit te drukken beloond.

    Om het in permacultuurtermen uit te drukken ons huidige systeem bevat een aantal type 1 fouten. En dan moet je dus dat eerst gaan herontwerpen en niet proberen met trucjes deze grote ontwerpfout een beetje ten positieve bij te buigen. (iets wat de overheid met Groen Groeien lijkt te willen doen, groen krimpen is veel makkelijker en logischer trouwens :-) )

    Een interessant document hierbij is de visie van Margrit Kennedy hierop en een economie die ze voorstelt die niet exponentieel hoeft te blijven groeien maar juist afvlakt in de groei zoals dat ook met de meeste organismen in de natuur gebeurt. 
    http://kennedy-bibliothek.info/data/bibo/media/GeldbuchEnglisch.pdf

  2. Bij voortdurend gebruik raken niet-herwinbare en niet-hernieuwbare hulpbronnen op een bepaald moment uitgeput. Duurzaamheid betekent dat je verstandig met het gebruik van deze hulpbronnen omgaat, zodat ze niet te snel uitgeput raken.
     
    Dit klink als een half oplossing. We hebben ondertussen genoeg  niet herwinbare hulpbronnen aangeboord.  De enigste manier dat wij in vrede met de aarde kunnen leven is om deze verwoestende beroving stop te zetten. Laten we het dan doen met de recycling van de middelen die we hebben. Dit dan wel zonder de aarde verder te vergiftigen.

    1. Lekker cynisch weer Rice. Zoals beschreven staat kunnen bronnen verstandig gebruikt worden. Dus niet alleen gedachteloos water in dit geval geven, maar bv. ook de variable licht(frequentie) gebruiken, of voor mijn part andere groeifactoren.

      Ik heb eerder op een ander artikel kritisch gereageerd op het thema duurzaamheid, maar de overkoepelende visie die hier wordt gegeven kan ik waarderen. Persoonlijk kijk ik naar hoe mensen zijn, en wat ik bemerk is dat het gebruik van of hebben van schaarse bronnen, een status of welvaarts symbool is die mensen moeilijk kun negeren. Op een simpele gezegd het formaat van je bezittingen, zoals huis, auto, sieraad of wat er op je bord ligt. Daarom wordt er ook gesproken van een paradigma verandering, waarvan informatie op een overvloedige manier (via links), maar in een korte tekst wordt samengepakt. Knap gedaan. Helaas zijn de meeste mensen met zichzelf bezig, i.p.v. het grotere geheel. Daarvoor zijn die visionairen nodig ;-).

      1. Ik zie het cynisme niet zo beste Tui. Als men duurzaam wil,zal men de heilig verklaarde groei los moeten laten en dat is wat men ( zij die het meest profiteren van het systeem ) niet willen.
         
        Het punt is ook dat bedrijven al decennia lang bezig zijn met duurzaam produceren, alleen is daar nu de holle kreet duurzaamheid aan toegevoegd Welk bedrijf wil nou niet zo goedkoop mogelijk ,zonder verspilling van grondstoffen een eindproduct fabriceren ? In de tuinbouw b.v. worden hele complexe druppelinstallaties gebruikt.Warmtekrachtcentrales die iedere Joule benutten die maar mogelijk is en ga zo maar door.
         
        Ik weet niet hoe oud je bent,maar ik schat je nog vrij jong en ik kan je met grote zekerheid zeggen dat die visionairen er 30 jaar geleden ook al waren.Vind het ook wel leuk om hier soms een déja vu te beleven.
         
        Lange weg dus nog te gaan.
         
        Nog een p.sje.,speciaal voor jou voor zover je er ook maar iets van aantrekt want je schrijfsels zijn nog steeds belabberd….Stap een klein beetje van je voetstukje af , een beetje bescheidenheid doet echt geen pijn.
         
         
         
         
         
         

        1. Je moest eens weten hoe zelfkritisch Tuihu eigenlijk is. Daardoor heeft hij kritiek van andere mensen niet eens nodig. (Zie je laatste onnodig kwetsende alinea voorzover je dat beseft.)

        2. Ik ken Tui persoonlijk als een uitzonderlijk integer mens, uit eigen ervaring met hem. Iemand die nooit ongefundamenteerd commentaar zal geven, altijd bereid om een helpende hand toe te steken waar de nood hoog is. Rice, met jouw, zoals Julie en verder iedereen kan constateren, gebrekkige inzichten in wat de ander beweegt, kan ik je voorspellen dat jouw eventuele investeerders uit zullen zijn op prooi. Je zult voorspelbaar de verkeerde mensen trekken en de goede afstoten met jouw gebrek aan mensenkennis. Veel geluk in Spanje, want ik wens niemand het kwade toe, maar jouw inzichten schieten ernstig tekort vrees ik.

        3. Hopeloze figuren allemaal.
          Humorloos , respectloos en het veels te hoog in het bolletje.
          En ze hebben het niet eens in de gaten van zichzelf.
           
          Waar is het toch allemaal mis gegaan met jullie ? 
           
           
           

        4. Wat bedoel je precies met deze reactie? Het komt op me over alsof je sommigen hier voor jonge naïeve wereldverbeteraars aan ziet die het allemaal wel even beter zouden weten.

        5. @Rice. Op het “gevaar” af dat ik weer van trollen wordt beschuldigd ben ik het volkomen met je eens. Overigens is het goed dat dit stuk nu eens de link lijkt te leggen tussen de wijze waarop we leven en het huidige economisch systeem dat slechts kan functioneren bij groei. Een groei die niet kan doorgaan bij de schaarste aan grondstoffen.

  3. Kreeg dit vanochtend in de mailbus maar aangezien ik 3 jaar geleden zonnepanelen heb aangeschaft is dit voor mij niet zo interessant meer maar wellicht voor anderen des te meer. 

    —–

    Geachte heer/mevrouw,

    U heeft in 2011 uw handtekening gezet om het kabinet te vragen de btw op zonnepanelen te verlagen. Het kabinet heeft hier niet positief op gereageerd. Helaas, maar zeker geen reden meer om te wachten met het opwekken van uw eigen energie! Stroom van uw eigen zonnepaneel is  nu 17% goedkoper dan stroom van uw energieleverancier (inclusief subsidie).

    Geïnteresseerd? Dan heb ik voor u een uitstekend aanbod! Ik bied u de exclusieve mogelijkheid om u als eerste in te schrijven voor onze tweede Zon Zoekt Dak inkoopactie. Zon Zoekt Dak heeft het afgelopen jaar al 2200 Nederlandse daken voorzien van zonnepanelen en is nu terug met een tweede actie.

    Het mooie van de actie is: wij regelen alles voor u!

    • Geen gedoe, wij regelen alles: aanvraag, installatie en service in één hand.
    • U ontvangt na een huisbezoek vrijblijvend een offerte op maat.
    • We bieden duurzame kwaliteit voor een zeer scherpe prijs.

    Voor uw gemak hebben wij drie voordelige standaardpakketten samengesteld:

    Pakket 1 
    Voor een klein dak: zes panelen plus volledige installatie voor €3060. U bespaart daarmee in het eerste jaar al tot €280,- op uw energierekening.  

    Pakket 2 
    Voor een middelgroot dak: acht panelen plus volledige installatie voor €3700. U bespaart daarmee in het eerste jaar al tot €375,- op uw energierekening.

    Pakket 3 
    Voor een groot dak: tien panelen plus volledige installatie voor €4400. U bespaart daarmee in het eerste jaar al tot €470,- op uw energierekening.

    Met de zonnepanelen van Zon Zoekt Dak kunt u 25 jaar uw eigen stroom opwekken, en dus 25 jaar lang besparen op uw energierekening. Stroom van uw eigen zonnepaneel is 30%goedkoper dan stroom van uw energieleverancier en u kunt nu ook nog tot €650,- subsidie krijgen op uw zonnepanelen. Kortom, een hele mooie én voordelige bijdrage aan een beter klimaat!

    Exclusieve kans
    Wij bieden u de exclusieve mogelijkheid om u nu al in te schrijven voor Zon Zoekt Dak. Op 6 januari gaat de campagne van start en verwachten we veel reacties. Zorg dat u er tijdig bij bent. Klik op deze speciale link voor meer informatie of reserveer nu en vraag daarmee geheel vrijblijvend een offerte aan.

    reserveer_nu.jpg

    Geïnteresseerd maar nog niet helemaal zeker? Wacht niet te lang! Deze aanbieding loopt uiterlijk tot en met 3 maart a.s. en sluit na 8000 inschrijvingen.  


    Met vriendelijke groet,
    <

    Tjerk Wagenaar
    Directeur Natuur & Milieu

    PS: Als u nu reserveert, liggen de panelen deze zomer nog op uw dak.

  4. We weten dat ontwikkelingen, die de duurzaamheid van producten bevorderen in een consumptiegroei-maatschappij, altijd automatisch natuurlijke tegenstanders zullen hebben. Dit bij de producenten, maar ook de economische afhankelijkheid van het systeem van groei, draagt daar aan bij. Het systeem werkt egoisme en uitputting van elke bron in de hand, of deze nu hernieuwbaar is of niet. Daarbij komt, dat binnen de toenemende wereldwijde bevolkingsaanwas, dit systeem z’n schijnbare nut bewijst. Je kunt tenslotte niet om het feit heen, dat iedereen gelijke rechten op consumtie van bestaande en nieuw ontwikkelde producten heeft. Het egoisme van ver ontwikkelde consumtiegroei-systemen, (maatschappijen) werkt dan weer in de hand, dat deze belang hebben in het onderdrukken van deze behoeften bij de minder ontwikkelden. Uitbuiting en politieke manipulaties zijn daarom aan de orde van de dag, in zogenaamde ontwikkelingslanden. Religieus/politiek opgezette systemen uit het verleden werken niet betrouwbaar meer, of ontwikkelden zich tot een bedreiging van de wereldvrede. De kosten van de vele conflicten en de daaruit vloeiende oorlogen, belemmeren daarnaast ook weer de stabiliteit van elk economisch groeisysteem. Resultaat op deze weg; de ene crisis volgt de andere op, maar we verwoesten zo ook ons ecosysteem zeer efficiënt.
     
    Het ecosysteem is echter de basis van alle mogelijke systemen, zonder dat functioneert geen enkel systeem meer. Gevolg is; dat we alweer veel kosten moeten maken om dat te compenseren met lapmiddelen, waardoor alweer stagnatie van economische groei ontstaat, omdat dit geen geld in het laatje brengt, maar kost, de vicieuze cirkel is rond. Met het vingertje wijzen heeft geen zin, daar kan alleen maar nutteloze strijd uit ontstaan. Er moet gericht gezocht worden naar een oplossing door overleg. Er vindt echter geen nuttig overleg plaats als men elkaar de kop inslaat, dat heeft de tijd bewezen.
     
    Om deze reden heb ik eens gekeken, naar waar precies het meest extreem duurzaam wordt omgegaan, met letterlijk alle bronnen en middelen, zonder dat producenten of andere partijen daar bezwaar tegen maken. Antwoord; DE RUIMTEVAART.
     
    Als we de systemen daar, wereldwijd gaan integreren in de behoeften op het aardoppervlak, dan kan een voor alles en iedereen leefbare omgeving worden gerealiseerd. Bedenk dat de hele planeet letterlijk ons ruimtevaartuig is. Ruimtevaart is daarnaast in de nabije toekomst, een onuitputtelijke bron van alle op aarde uitgeputte grondstoffen en middelen van bestaan. De bezwaren die men er tegen maakt, ontstaan door gebrek aan inzichten in de situatie waarin we werkelijk verkeren, omdat het nu eenmaal veel geld aan de huidige en foute economische groeisystemen onttrekt.

  5. Berny, je begint je verhaal met het woordje behoeftebevrediging. Als ik dit lees dan denk ik in de eerste instantie aan seks en dat is op zijn tijd niet slecht  :-D  , daarnaast heb je een diversiteit in behoeftebevredigingen. Verder vind ik het een duidelijk en goed verwoord artikel en kan ik hiermee ingaan. Mvg Paul.  ;-)  
     

  6. Wat is een duurzame economie? Voor velen schuilt die in de oplossing van het klimaatprobleem. Voor anderen, zoals Naomi Klein, gaat het veel verder en moet de structuur van de huidige economie drastisch veranderen. Maar hoe?

    Thomas Piketty schreef: ‘Het hervormen van het kapitalisme zal een grote strijd vergen, maar je moet ook weten waar je naartoe wilt.’ Het is evenwel goed om dit vrije marktsysteem grondig te onderzoeken, door eerst alle onderdelen bloot te leggen die het geheel vormen. Een duurzame economie vraagt echter om een totaal ander systeem. Daarom wil ik u graag wijzen op een boek dat recent is uitgekomen:

    VAN KAPITALISME NAAR EEN DUURZAME ECONOMIE. Met de subtitel: Een kans voor Nederland als gidsland, geeft een haalbare maar radicale oplossing.

    Flaptekst:
    Winstmaximalisatie, kostenreductie en een hoog rendement zijn de drijfveren achter het kapitalisme. Hoe is dit kapitalisme van de vrije markt geëvolueerd in de tijd, en voor welke problemen stelt dit huidige liberalisme ons? Bij elkaar genomen zien we een explosief economisch systeemmengsel met: uitputtende grondstoffen, de accumulatie van kapitaal uitmondend in een groeiende kloof van inkomen en vermogen tussen arm en rijk, dan jeugdwerkloosheid, langdurig werklozen van 50+, werkloosheid door automatisering en robotisering, toename van stress, burn-out, depressies en zelfmoorden, milieuvervuiling en klimaatontregeling, machtsconcentratie van multinationals met een afbrokkeling van de democratie en invloed van vakbonden, vercommercialisering van de publieke en culturele sector, kosten van de toenemende veroudering, allerlei vormen van misdaad, corruptie en fraude. Mogen we al deze bijeffecten op het conto van het kapitalisme schrijven? Zo ja, hoe worden we daar van verlost? Welke duurzame economie zal ons bevrijden van een toekomstige klimaatcatastrofe? En welk nieuw economisch systeem neemt alle bovengenoemde negatieve externaliteiten van de vrije markt in één keer weg?

    Dit boek belooft een cruciale kanteling.

Laat een reactie achter