Paris Hilton op een politiefoto. De erfgename van een miljardenvermogen is berucht wegens haar spilzuchtige levensstijl.

Geef ieder mens een werelderfdeel

Kinderen van rijke ouders hebben een grote, vaak beslissende, voorsprong op kinderen van arme ouders. Kan een werelderfdeel dit rechttrekken?

Meritocratische oplossing: 100% erfbelasting
Al eerder kwam op Visionair de oplossing ter sprake van hen die zich meritocraten noemen.  Zij stellen voor een volledige erfbelasting in te voeren, d.w.z. dat alle erfenissen in beslag worden genomen en ten goede komen aan de schatkist, m.a.w. aan politici. Zoals bekend zijn politici niet erg goed in het zorgvuldig omgaan met andermans geld. De enige Nederlandse partij waar schrijver dezes wat dat betreft enig  vertrouwen in heeft, de Socialistische Partij, kent strenge regels wat betreft bijverdiensten en trekt hierdoor een ander slag mensen aan. Alleen als alle politici het ethische niveau van SP-politici zouden evenaren of overtreffen, is dit een haalbare kaart.

Paris Hilton op een politiefoto. De erfgename van een miljardenvermogen is berucht wegens haar spilzuchtige levensstijl.
Paris Hilton op een politiefoto. De erfgename van een miljardenvermogen is berucht wegens haar spilzuchtige levensstijl.

Erfrecht kan eerlijker

In een groep dieren erft een jong alleen -tot op zekere hoogte- de sociale status van de moeder en – als het om een sedentaire groep dieren, zoals termieten, prairiehonden,  of molratten, gaat, een plaatsje in de kolonie. Bij mensen is de sociale omgeving veel en veel belangrijker. Ongeveer 99% van de wereldbevolking zou het niet langer dan enkele dagen tot weken uithouden als ze zonder ‘de beschaving’ ergens in een natuurgebied aan hun lot over zouden worden gelaten. Mensen hebben inderdaad veel van termieten: in hun eentje naakt, hulpeloos en weerloos, maar als groep vrijwel onverslaanbaar. Een belangrijk onderdeel van deze sociale omgeving is familie en afkomst, en bezittingen. In een complexe samenleving als de westerse, bestaat er een ingewikkeld stelsel van eigendomsrechten. Zelfs zaken als een bepaalde radiogolflengte, gestileerde tekeningen en bepaalde technieken zijn eigendom van iemand. Deze eigendomsrechten vervallen niet als iemand overlijdt, maar worden geërfd door de erfgenamen. Een erfgenaam van een rijke familie, bijvoorbeeld de verwende telg Paris van de Hilton-hoteldynastie, krijgt zonder er wat voor te doen miljarden in de schoot geworpen, terwijl een intelligente jongedame uit een Amerikaans arbeidersmilieu, of erger nog, uit een van de vele getto’s die de Verenigde Staten rijk zijn, het doorgaans – na jaren keihard werken – hooguit schopt tot filiaalleidster van een hamburgerrestaurant. Als ze een fidele baas heeft. Hier in Nederland is de sociale mobiliteit iets groter, maar ook hier, met dank aan jarenlang visieloos afbraakbeleid, hebben kinderen van rijke ouders minder problemen om een peperdure mastertitel te halen dan een arbeiderszoon.

2100 vierkante meter per Nederlander

We leven op een, naar menselijke maatstaven, enorme planeet. Echter, er zijn veel mensen om deze planeet mee te delen. Per mens is er ongeveer twee hectare landoppervlak. Dit land is echter niet evenredig verdeeld. Zo beschikt iedere Nederlander slechts over gemiddeld 0,21 hectare land en een Mongoliër over bijna een halve vierkante kilometer. Daar staat tegenover dat onze 2100 vierkante meter land wel tot de vruchtbaarste grond ter wereld behoort.  Ook heeft het voordelen om met een kluitje op elkaar te wonen. Transport is veel makkelijker bijvoorbeeld. Een Mongoliër moet een paar dagen rijden om de hoofdstad te bereiken. Zo jaloers hoeven we dus niet te zijn om de Mongolen. Doordat we op een kluitje op elkaar wonen, en in een welvarend continent liggen, zijn we (nog) zo rijk dat de gemiddelde Nederlander makkelijker op vakantie kan naar Mongolië dan een Mongoliër naar Nederland.

Deze kindertjes doen hun best, maar zijn hoogstwaarschijnlijk veroordeeld tot een kort leven vol armoede en ziekte.
Deze kindertjes doen hun best, maar zijn hoogstwaarschijnlijk veroordeeld tot een kort leven vol armoede en ziekte. Bron: lawaonline.com

Een werelderfdeel

Wat als we iedere burger van Nederland een werelderfdeel geven? Dat wil zeggen: een deel van alle erfenissen. Op dit moment valt er in Nederland per jaar ongeveer tien miljard euro per jaar onder erfgenamen te verdelen, afkomstig van rond de 120.000 gestorven mensen[1]. We zouden bijvoorbeeld een deel van deze erfenis kunnen innen en uitkeren, in de vorm van een studiebeurs of een andere ‘kickstarter’ voor jonge mensen. Het innen gebeurt nu al, in de vorm van erfbelasting.
Je zou hierbij kunnen denken aan bijvoorbeeld tienduizend euro. Dit is tien procent van al het geërfde vermogen. Hiermee zouden jongeren hun masterdiploma kunnen halen zonder zich diep in de schulden te hoeven steken. In een later stadium kan dit systeem worden uitgerold over de hele wereld.

Lees ook
Is een meritocratie haalbaar?

Bron
1. J.M. Wildeboer Schut, Nalatenschappen, SCP (2005)

7 gedachten over “Geef ieder mens een werelderfdeel”

  1. Op zich, na het gelezen te hebben en meritocratie er nog eens op nagelezen te hebben, is het in principe een mooi systeem. De haalbaarheid hiervan is vers-2. Daar heb ik zeer vele twijfels over, daar je mi een heleboel gaten moet dichten in dat systeem, want het schept voor creatievelingen nog vele mogelijkheden om hier aan te kunnen ontduiken en hun geerfde geld veilig te stellen. Door bv het geld al ruimschoots van te voren aan de erfgenamen, op papier, uit te delen. Daar is ergens wel een tijdsperiode aan verbonden, als ik me goed herinner. Maar toch.  Mvg Paul.

  2. Tsja, het woord “verdienstelijk” kan ook heel wat onverwachte kanten met zich mee dragen. Ik woon bijvoorbeeld in een Centraal Wonen project, en daar wonen mensen die soms té verdienstelijk zijn. Ze krijgen veel gedaan in korte tijd, maar kunnen soms ook hun zin te ver doordrijven. Dat zijn prima werklui, maar geef ze alsjeblieft geen leidinggevende positie. Dat idee heb ik trouwens ook bij de Socialistische Partij: het zijn prima doeners, maar ik wil ze niet als bestuurder
     
    Ik denk dat je in een meritocratie al gauw de “corporate sharks” aan het roer krijgt, waardoor het dus een dictatuur wordt. Vergeet ook niet dat sommige mensen erg goed zijn in het binnenhalen van credits van dingen die ze een ander hebben laten doen. Wil je die in de regering?

  3. Volgens mij zou men een lat/plafond moeten inbouwen en vooral moeten kijken hoe het fortuin verkregen is , kleven er ‘vuile’ handen aan dan zou men bij wijze van vergelding die lat zelf nog stukken lager moeten kunnen leggen.Afhankelijk van generaties er kan verbetering plaats hebben gevonden binnen bepaalde generaties, dat zou men gedegen en onafhankelijk rechtsgeldig(voor zover dat in het huidige mogelijk zal zijn?) moeten onderzoeken.
    Ik denk dat een meritocratie sowieso een voorsprong zal geven en diegenen die in een betere
    positie zijn geboren en dan pratende over een aantal eeuwen zijn de verschillen in het genetische al te groot om van een eerlijke positie uit te kunnen gaan bij de selectie van waardigen voor die posities.Alhoewel er briljante zielen geboren worden die zich onderscheiden in bepaalde onderontwikkelde gebieden t.o.v het rijke westen het overgrote deel zal automatisch uit de ‘rijkere’ en dus meer ontwikkelde millieus komen.Verder lijkt mij een meritocratie een goed idee , alleen de eisen voor het bekleden van die posities zou niet alleen op vaktechnische kwaliteiten gebaseerd moeten worden.Men zou een ruimer criteria moeten handhaven i.v.m de humanitaire belangen waarbij empathie en brede globale inzichten en visies het floreren van de mensheid zou moeten dienen..Men zou werkelijke specialisten voor het hele brede scala van een systeem moeten selecteren op de diverse kwaliteiten per afdeling en dan zou het niet moeten uitmaken welke komaf men zou hebben , hen die zich onderscheiden op hun gebied en daarbij rationeel en intellectueel maar bovenal door passie en liefde gestuurd hun vak wensen uit te oefenen zullen zich onderscheiden.Waarbij ook gekeken moet worden of er naast die kwaliteiten ook een bepaalde hoogte van empathische gevoelens aanwezig zal zijn , en welke de motivatie erachter zit.Dient die het ego? Of wenst die motivatie te dienen aan de uitkomst van de vaardigheden, welke zich zal uiten in excellente vakkennis als men gedreven is door enige passie ,welke door humanitaire belangen breder zou moeten zijn als de passie voor het vakgebied alleen.Misschien bieden uitgebreide psychologische testen danwel ander gespecialiseerde testen een uitkomst om te voldoen aan bepaalde criteria.Mvg.Jasper.

  4. nee hoor, vér voor je dood moet je alles al overdoen aan anderen, als de erfbelasting nog weer hoger wordt als nu. En nu is hij al niet leuk meer.
     
    Opmakers fokken we zo. Verbrassers! Goed voor de economie zou die stomme Mark Rutte zeggen. Zoals de boel kapot maken al volgens de doorgetrokken redeneringen van John M. Keynes ook economisch was. Ja, voor de geldschieters wel, zo leerde ik hier op Visionair.
     
    Weet u, deze wereld is stampvol van onrechtvaardigheden. Maak maar studie van Europa met Brussel aan het hoofd, als je in en in verdrietig wil worden. Hoe gemakkelijk lopen de zakken van de vullers in Brussel niet vol? Hoe ondemocratisch zijn ze?
    De banken zijn goed voor de helft van onze economische winst, las ik ergens. Dát is daar gauw verdiend, met zo weinig maatschappelijk nut?! roep ik dan.
     
    Er zal altijd ongelijkheid blijven op aarde, zelfs als we iedere 50 jaar een jubeljaar zouden instellen. Hoewel dat wél e.e.a. zou rechttrekken natuurlijk, meer dan onterven.
    Maar je zult altijd legale en illegale dieven houden, en parasieten, en nette eerlijke mensen, die hun best doen.
    En helemaal na het end, zullen we allemaal rechtvaardig be- of geoordeeld worden naar onze daden, naar ons hele doen en laten, zo weet ik. En bij dat oordeel waar exact aan het licht komt wie en wat en hoe we geweest zijn, daar zal alles eerlijk recht getrokken worden, zo weet ik.
     
    Ja, dat geeft mij nu al een beregoed gevoel hoor! Dat zou ik jullie nou ook zo gunnen, dat al bij voorbaat beregoeie gevoel van een rechtvaardige afloop van de hele boel, zoals nu reeds is gedocumenteerd.
    Zo heb ik ook een boek, (van dr. Piet Borst,) dat heeft als ondertiteling ‘de geschiedenis van de toekomst’. Daar staat een heleboel van wat komen zal in verslagen. Heel interessant boek, geloofwaardig ook. Dan maken onze kinderen m.i. ook al een stuk rechttrekking mee in die toekomstige geschiedenis.
     
    Maar Paris krijgen wij niet onterfd hoor.
    Toch zou ik mij niet gelukkig voelen als ik zo rijk was. Altijd die oneerlijke slijmballen om je heen, die jou alleen maar interessant vinden vanwege de centen; het gevaar van kidnapping; bestolen te worden; beveiligers voor de deur als jij even rustig op de pot wil zitten…?
     
    Daar komt bij dat je een ontstellende verantwoording hebt en ook af zal moeten leggen over wat je met al die miljoenen welke je er door hebt gejaagd gedaan hebt, op een wereld die aan ons allen is gegeven en waar als tegenhanger van jouw verkwisting zoveel kinderen dood gaan van de honger en ellende.
     
    Wij hebben als mensen ergens gewoon pech; wij hebben een geweten. (onze kat niet zo erg) Dat is om op een nette manier verantwoord door het leven heen te komen.
    Van de hoger geplaatste banksters weten we dat die hun geweten zorgvuldig dicht moeten schroeien om niet aan hun eigen rotstreken geestelijk kapot te gaan. Maar dat geweten was nou juist zo’n belangrijk stukje mens ten behoeve van de rest van de eeuwigheid!!
     
    Bij die ‘kickstarter’ voor jonge mensen moet ik al gelijk denken aan de uitspraak: ‘wie z’n geld niet verzuipt, die kan een borreltje kopen’.
    Overigens is een studiebeurs voor een onnuttig vak ook weggegooid geld hè?
    Een promovendus op ‘de miskleur van de schoenveters van Maarten Luther zijn vrouw, gezien in functie van de toenmalige usance’, (en dat in het Engels uiteraard, 150 blz.) heeft volgens mijn zeer uitgebreide wetenschappelijke studie met neergeschreven bevindingen daarover, weinig maatschappelijk nut. Loodgieter wel!
     
    Als ik zelf terug kijk op m’n leven, dan denk ik: in plaats van kaarten en zuipen ging ik zitten leren en kocht van m’n centen een huisje voor m’n gezinnetje. Dat was ook een belegging om m’n ouwe dag door te komen. Een appeltje voor de dorst. Niet zo bedoeld voor de dorst van Jeroentje Dijsselbloem, welke nu weer op m’n pensioentje aast, om de huizenbubbel (wat dat ook zijn mag) weg te werken.
     
    Met zo’n stukje ‘appel’ heb ik onze dochter op gang kunnen helpen (daar gaan banken eigenlijk al gewoon vanuit), zoals mijn vader heel lang geleden mij op gang hielp met m’n eerste huisje.

  5. Quote Ben db bd ” Er zal altijd ongelijkheid blijven op aarde, zelfs als we iedere 50 jaar een jubeljaar zouden instellen. Hoewel dat wél e.e.a. zou rechttrekken natuurlijk, meer dan onterven.
    Maar je zult altijd legale en illegale dieven houden, en parasieten, en nette eerlijke mensen, die hun best doen.
    Dat lijkt me niet helemaal een overtuigende waarheid te lijken dragen Beste Ben , misschien wel vanuit het oogpunt (paradigma) zoals het huidige systeem ingedeeld is gebaseerd op concurrentie , kapitalisme en zo .Want kapitalisme zorgt er gewoonweg voor dat er voor het ene deel overvloed is te kostte van het andere deel dat is onlosmakelijk met elkaar verbonden.Dat lokt ook corruptie en broodnodige diefstal uit om te overleven en zo.Maar wat nu als we een omslag maken Ben? Dat we een nieuwe weg inslaan (het nieuwe paradigma) een systeem op gaan richten waarin er eerlijk en oprecht zaken verdeeld worden corruptie aangepakt word e.d dan is die ongelijkheid op den duur niet meer zo schrijnend.Dan zullen de maatschappelijke spanningen afnemen , de noodzaak om te stelen e.d.Ik begrijp je reactie verder wel maar misschien moeten we durven geloven dat we als mensheid kunnen veranderen ,wie weet kunnen we dan die wereld samen creeren die we in het hart wensen.Men zou er voor moeten willen ‘strijden’ om de kinderen en de kleinkinderen een mooiere wereld te gunnen.Samen opstaan voor de goede zaak onze verschillen vergeten en elkaar zien als waardevolle medemensen en dat wereldwijd , volgens mij zijn we dat zelfs verschuldigd aan onze kinderen op de wereld die de toekomst hebben.Mvg Jasper.

  6. Volgens mij verdwijnt het grootste gedeelte van erfenissen al de staatskas in, en is dit niet van ons allen? Ok hier moet ik toegeven dat de staatskas door mark, diederik en co. beheerd wordt wat nou niet echt een representatieve vertegenwoordiging van de samenleving is.

Laat een reactie achter