Deze wereld wordt beheerst door enkele honderden multinationals. En het spinnenweb van fondsen, die daar aandelen in bezitten. Wij acht miljard aardbewoners, hebben steeds minder te zeggen over ons eigen leven. Hoe veroveren we de macht terug?
Waarop berust de macht van de multinationals?
Multinationals kunnen zo groot worden, omdat de internationale rechtsorde ze beschermt. In een corrupt land kunnen succesvolle bedrijven nooit groter worden dan de management span van een gemiddelde manager. Dan praat je over een familiebedrijf van wellicht tien man. Grotere bedrijven kwakkelen, of overleven door de juiste mensen in de regering om te kopen. Of ze vormen een staat in de staat[1]. Dat is niet nodig in de meeste staten. Westerse staten zoals Usa, Japan en Europese staten hebben hun uiterste best gedaan om deze internationale rechtsorde, ook wel bekend als nieuwe wereldorde, te vestigen. Tot aan oorlogen en staatsgrepen aan toe.
Zo mag je niet een restaurant onder de naam McDonalds beginnen, waar dan ook in de wereld. In Noord-Korea wellicht wel. Dat komt, omdat bijna ieder land in de wereld, verdragen heeft ondertekend die de rechtspositie van multinationals beschermen.
Patenten
Nu is het beschermen van merken op zich nuttig. Dat geeft de merkhouder een goede prikkel om zijn goede naam te behouden door een goed product en service. Bovendien, perkt het onze vrijheid niet in. Per slot van rekening, kan je altijd naar een beter restaurant gaan dan die van de gigant. Of onder een andere naam, hamburgers die wél lekker smaken, bakken.
Het verhaal wordt anders, als we praten over patenten. Patenten perken het recht in van anderen, om een bepaald technisch procédé toe te passen. Als dit technische procédé nogal algemeen is, een zogeheten blanket patent, zijn de rapen pas echt gaar. Dan kan de concurrent niet meer zelf een procédé verzinnen om het technische probleem op te lossen.
Een ander naar effect zijn de patentoorlogen. Vooral bij blanket patents kan je bijna niet ontkomen aan een patent. Multinationals met veel patenten kunnen anderen voor de rechter slepen. Grote jongen kunnen dat ook, dus er ontstaat een soort juridische afschrikking. Kleintjes hebben die patenten niet. Dus worden ze verjaagd van de markt.
Netwerkeffecten
Een andere manier waarop multinationals de rest de nek om kunnen draaien, is door het netwerkeffect. Dit zie je heel sterk bij sociale media bedrijven. Meer dan drie miljard mensen zijn te vinden op Facebook. Dat geeft deze sociale media gigant een monopolie op sociale communicatie. Je moet wel lid worden van Facebook, om deze mensen te vinden en er mee om te gaan. Een kleine concurrent van Facebook maakt alleen een kans, als deze zich op een nichemarkt richt. En zelfs dan is het voor Facebook erg eenvoudig om deze nichemarkt over te nemen.
Zo was van 2008 tot 2010 in Nederland het inheemse platform, Hyves, het populairst. In enkele weken was het gedaan met Hyves, omdat Nederlandse trendsetters overstapten naar Facebook[2]. Er zijn maar enkele landen waar Facebook-concurrenten overleven: China en de staten van de voormalige Sovjet-Unie. Dat komt, omdat het Chinese regime via een internetblokkade sociale media websites als Facebook, Twitter en Instagram blokkeert. Russen hebben vrij weinig contacten met landen waar geen Russisch wordt gesproken, omdat de meeste Russen geen Engels spreken. Daardoor zijn Russofone landen immuun voor het netwerkeffect van Facebook. VKontakte, de Russische concurrent van Facebook, heeft zelfs een land, Letland, overgenomen van Facebook.
Lobby bij de overheid en de pers
Multinationals kunnen lobbyen bij grote organisaties als de EU, en ook overheden. Zij kunnen fulltime lobbyisten in dienst nemen die wetsvoorstellen schrijven, politici op meer of minder subtiele wijze omkopen, journalisten omkopen.
Zo liep een actie van Reddit-gebruikers (Reddit is een Usaans sociale media platform) om hedge-funds die shortselling op het aandeel GameStop toepasten, af te straffen, flink uit de hand. Miljardenverliezen voor de machtige hedgefunds Melvin en Citron, die in de zakken van GameStop eigenaars belandden. Melvin schreeuwde moord en brand bij de federale autoriteiten en hun Wall Street vriendjes, waardoor de handel in GameStop aandelen werd stopgezet. [3] Ook werd de Discord groep waarop de GameStop-activisten actief waren, verbannen wegens “hate speech”. [3] Dit zijn praktijken die in een politiestaat niet misstaan.
De vrije wereld
Onder ‘vrije wereld’ rekenen we hier iedereen, die de zaak van de vrijheid een warm hart toegedaan is. Binnen ons team, slechts verbonden door onze idealen van vrijheid, passen uiteenlopende mensen. Denk aan Julian Assange, Elon Musk, Renske Leijten en Pieter Omtzigt. Voor ons, de vrije mensen, zijn er veel sterke wapens om voor de vrijheid te strijden. Om de wurggreep van big tech en andere uitbuiters, alsmede corrupte elementen binnen overheden, te breken.
Hoe kunnen de vrije mensen de macht van multinationals breken?
Ten eerste kunnen we patenten niet meer erkennen. Patenten zijn op dit moment een grote kosten opdrijvende factor bij veel technologieën. Binnen de industrie zijn percentages van 6% tot 25% gebruikelijk[4] over de toegevoegde waarde. Ook sluiten veel multinationals een soort wapenstilstand in de strijd met patenten. Hiermee verdelen ze de markt en kunnen hogere prijzen vragen. Het monopolie dat patenten verschaffen, misbruiken fabrikanten als Pfizer dankbaar om de prijzen elk jaar flink te verhogen [5].
Netwerkeffecten kunnen we tegengaan door in te breken in sociale netwerken en “gateways” te ontwikkelen. Bijvoorbeeld een gateway, om berichten uit te wisselen tussen Mastodon en Twitter. Tussen Facebook en Minds, en tussen Telegram, Signal en WhatsApp. Deze strategie moeten we ook volgen voor andere terreinen. Overal, waar multinationals door het netwerkeffect een voorsprong krijgen.
Corruptie kunnen we tegengaan met openbaarheid. Elke duistere beslissing moeten we exposen. Verder moeten we de hydra van financiële belangen blootleggen. Veel multinationals die rivalen lijken, zijn in handen van hetzelfde fonds. Twee handen op één buik, dus.
Strijden voor de vrijheid kan ook op een simpele manier. Kies, waar mogelijk, voor een klein bedrijf in plaats van een groot. Winkels in brand steken is niet nodig, brengt levens in gevaar, en zorgt dat partijen als de VVD meer stemmen krijgen. Je pakt ze harder, door er niet te kopen. En je vrienden over te halen om niet bij ze te kopen. Koop het rechtstreeks van een Nederlands of Belgisch bedrijf, of rechtstreeks van een klein buitenlands bedrijf. Niet via Amazon of Ali. Koop het tweedehands of maak het zelf. Of koop niets en betaal je schuld af. Leg het moeras droog en wordt rijker.
Mythes van multinationals zijn onzin
Maar het belangrijkste is dat we de mythes waarmee big tech en big finance zichzelf rechtvaardigen, ontmaskeren.
Patenten zorgen niet voor meer, maar juist voor minder innovatie. Ze brengen geen vrijheid, maar beperken die en jagen de kosten omhoog. Echt riskant, grensverleggend onderzoek komt niet uit de koker van grote multinationals. Maar van overheden en kleine bedrijven.
Facebook is geen privaat, tof bedrijf dat vrijheid en amusement brengt. Het is een public service provider. Net als de post en de telefoon dat zijn. En moet ook zo behandeld worden.
Overheden zijn bovendien geen sta in de wegs, maar, mits goed geleid, nodig en nuttig om de zwakken te beschermen tegen boeven. Ook, en juist, tegen de boeven in een net maatpak, dat zijn de ergsten. En niet te vergeten, corruptie is een misdaad tegen het volk en moet ook zo behandeld worden.
Bronnen
1. Sean McFate, Mercenaries and War: Understanding Private Armies Today, National Defense University Press, 2019
2. World Map of Social Networks (2008 tot 2020)
3. Reddit group that drove GameStop shares 1,700% higher and cost Wall Street short-sellers billions briefly goes PRIVATE and messaging platform Discord BANS their server for ‘hate speech’ in the wake of SEC and White House ‘monitoring’, Daily Mail, 2021
4. Patent Cost Impact, EU, 2015
5. L. Purvis en L. Schondelmeyer, Rx Price Watch Case Study: Efforts to Reduce the Impact of Generic Competition for Lipitor, AARP Public Policy Institute, 2015
Nou moeten ze overal belasting gaan betalen.