Armoede en rijkdom: de ongelijkheid is groot in Brazilië. Bron: resistanceandrenewal.net

Remedie tegen toenemende ongelijkheid gevonden

De ongelijkheid neemt toe, vooral in de Verenigde Staten. Onderzoekers vormden de oorzaak: bezit levert meer inkomen op dan arbeid en: de bevolking spaart te weinig. En de oplossing.

In het onderzoek, gepubliceerd in het open-source, maar wel peer reviewed tijdschrift Plos One, onderzochten de onderzoekers, welke variabelen de grootste invloed hebben op ongelijkheid in bezit.  In eerdere literatuur werden belasting, de toenemende verspreiding van onderwijs, technische vooruitgang en het effect op arbeid, de opkomst van de financiële sector en de dynamiek van persoonlijke besparingen genoemd. Deze variabelen, met economische mobiliteit, werden onderzocht naar hun effect op ongelijkheid in bezit. Uit het onderzoek bleek, dat slechts twee variabelen belangrijk zijn: de winstgevendheid van kapitaal, vergeleken met die van arbeid, en een fractie minder belangrijk, de mate waarin mensen sparen. De onderzoekers bevelen daarom aan, op deze twee variabelen te sturen.

Armoede en rijkdom: de ongelijkheid is groot in Thailand. Bron: Dickelbers

Kapitaal: groter wordt groter
Wie wel eens een spelletje Monopoly heeft gespeeld, kent het effect. Als één van de spelers eenmaal een stad met hotels bezit, is het een kwestie van een paar beurten voordat de rest van de spelers op zijn bezit landt en totaal uitgekleed wordt. Monopoly (althans: de oerversie ervan, Landlord’s Game) is in 1903 uitgevonden  door een Amerikaanse feministe, Elizabeth Magie Phillips, die dit effect uit bittere ondervinding kende en de bevolking wakker wilde schudden. Dat was namelijk de tijd, waarin magnaten als John D. Rockefeller op ethisch vaak omstreden wijze binnenliepen.

Kapitaal heeft de neiging te groeien als het in handen is van een kundig ondernemer, of van iemand die ervoor wordt ingehuurd om het kapitaal winstgevend te beheren. Het gevolg is dat kapitaal zich ophoopt in de handen van een klein aantal eigenaren, door de Occupy-beweging de ‘1%’ genoemd.

Werken levert steeds minder op
Tot overmaat van ramp is het klassieke herverdeelmechanisme, loon, steeds meer aan het stilvallen. Werken levert steeds minder op. Bedrijven maken nog volop winst, maar deze winst wordt uitgekeerd aan aandeelhouders, of geïnvesteerd in nieuwe bedrijfsmiddelen. Meer kapitaal dus. Het gevolg is dat de bezitters van kapitaal steeds rijker worden en de werkenden steeds armer. Ze houden steeds minder over om te sparen. Een bij elkaar gespaard kapitaaltje is vaak  het eerste begin van een eigen klein bedrijf, en zou de inkomstenverdeling meer effen maken.

Oplossing: meer belasting op kapitaal, minder op arbeid
In Magie’s oerversie van Monopoly bestond er naast de bekende monopolistische spelregels, ook een variant waarin iedereen won, als de rijkdom gelijk werd verdeeld. Waarschijnlijk moeten wij daar ook naar toe, willen we een sociale implosie voorkomen.

Kleinschalig bezit niet meer afstraffen, maar belonen
Zo zal mijns inziens sparen fiscaal moeten worden aangemoedigd voor mensen met weinig of geen kapitaal. Nu is er een vrijstelling van vermogensbelasting (in de praktijk 1,2% per jaar) voor de eerste 21.000 euro. Dit is erg weinig. Dit zal moeten worden verhoogd tot bijvoorbeeld 100.000 euro, de bankgarantie. 100.000 euro is voldoende geld om een kansrijk eigen bedrijf te starten. Dit kan ruim worden gefinancierd, door ook het eigen huis in box 3 onder te brengen. Investeren in je eigen huis is alleen zinnig als je hiermee huur uitspaart; op dit moment wordt overmatige woonconsumptie beloond. Er zijn veel trieste gevallen van mensen die onder water staan door de overspannen woningmarkt in Nederland.

Ook bijstandsgerechtigden moeten m.i. meer eigen vermogen mogen hebben. De 20.000 euro die eerder genoemd werd, is een goed uitgangspunt. Daarmee kunnen ze omscholing of een klein eigen bedrijf opstarten, zodat ze uit de bijstand kunnen klauteren. Het huidige fiscale beleid van de overheid pakt erg slecht uit. Het kweekt een onderklasse van proletariërs, de bijstandsgerechtigden, die worden afgestraft als ze er legaal bij gaan werken.

Strafheffing
Verder moet m.i. de belasting op arbeid worden verlaagd. Fiscale emigranten moet een stevige naheffing worden opgelegd van bijvoorbeeld 35%; internationale verdragen die dit belemmeren moeten worden geamendeerd.

Ook moet er een speciale strafheffing komen op producten  van bedrijven die aan sociale dumping doen of hun winst belastingvrij wegsluizen naar belastingparadijzen. Betalen deze bedrijven deze niet, dan worden hun patenten en merknamen vogelvrij verklaard binnen de grenzen van Nederland en België. Andere bedrijven mogen dan bijvoorbeeld onder de naam Starbucks koffie verkopen, of zelf Apple telefoons maken binnen de landsgrenzen, met gebruikmaking van gepatenteerde Apple technologie.

Bron
Yonatan Berman et al., “Modeling the Origin and Possible Control of the Wealth Inequality Surge.” PLOS ONE. DOI: 10.1371/journal.pone.0130181

2 gedachten over “Remedie tegen toenemende ongelijkheid gevonden”

  1. Ik kan me helemaal vinden in dit artikel. Patenten zouden zowieso afgeschaft moeten worden. Als aanvulling zou ik ook zeggen dat er belasting zou moeten worden geheven op producten uit het buitenland om de binnenlandse economie te stimuleren. Zo zouden er heel veel nieuwe banen kunnen worden gecreërd als bijvoorbeeld smartphones en computer onderdelen in Nederland worden geproduceert. Ook de voormalige textiel industrie die we in het oosten van het land kende kan dan weer terug keren. Dit zou ovigens veel duurzamer zijn en ook fossiele brandstoffen zouden dan economisch niet meer rendabel zijn dus produceren we op termijn ook meer duurzame energie. Werkloosheid zou dan iets van het verleden worden.

    1. Maar dan worden er geen dure onderzoeken meer gedaan of moet de overheid die dan compenseren achteraf als er iets zinnigs uitkomt?
      Anders wil toch niemand meer iets uitvinden?

Laat een reactie achter