Deze Amerikaanse akker is totaal verwoest door erosie.

Bodemerosie: hongersnood dreigt

Vergeet peak oil, dit is pas echt vervelend. Door bodemerosie gaat er nu meer landbouwgrond verloren dan ooit. En er zijn nu al steeds grotere voedseltekorten. Zullen we dit proces op tijd kunnen stoppen?

Voedseltekort voor even uitgesteld door moderne landbouwtechniek

Deze Amerikaanse akker is totaal verwoest door erosie.
Deze Amerikaanse akker is totaal verwoest door erosie.

Weinig mensen staan er bij stil, maar wat je als mens iedere dag nodig hebt, is in eerste instantie niet olie of elektriciteit, maar voedsel. Hongersnoden zijn nu iets van ver weg gelegen gebieden, maar nog niet zo heel lang geleden, tot einde negentiende eeuw, kwamen ze ook in Nederland voor. Dankzij het gebruik van verbeterde gewassen en kunstmest zijn de landbouwopbrengsten nu sterk gestegen. Net op tijd om de grote hoeveelheid mensen die nu in de wereld leven, te voeden. Daarom zijn de hongersnoden die door doemdenkers voorspeld zijn in onder meer India en China, niet opgetreden.

Bodem essentieel voor plantengroei
Het landoppervlak is voor het grootste deel bedekt met een mengsel van verweerde en verpulverde rots en organische resten: de bodem. Op kale rots groeien alleen korstmossen met een vrij beperkte voedingswaarde (tenzij je een rendier bent). Alle landplanten vereisen een enigszins vruchtbare bodem om op te kunnen groeien. De bodem levert de plant water en voedingsstoffen. Hoe dikker de bodem, hoe meer water en voedingsstoffen er voor de plant beschikbaar is. Uiteraard is ook de samenstelling van de bodem van belang: over het algemeen werkt veel organische stof, veel resten basaltachtig gesteente en een hoog lössgehalte gunstig, omdat de bodem zo meer water en voedingsstoffen kan vasthouden.

Bodemerosie: einde oefening voor de landbouw
Elk jaar verweert er een laagje rots en komt er bodem bij. Aan de andere kant wordt er bodem weggespoeld of waait deze weg: bodemerosie. Een bodemerosie van een millimeter per jaar is normaal. In dit tempo wordt er evenveel bodem gevormd als er verdwijnt. Gaan er per jaar centimeters verloren, dan betekent dit dat na enkele tientallen jaren (of zelfs minder, als de bodemlaag dun is) dat alleen kale rots of onvruchtbaar zand overblijft. Dit gevaar is vooral groot op hellingen. Om die reden leggen boeren in berggebieden vaak terrassen aan om zo de bodem te beschermen tegen het wegspoelen. Doen ze dat niet en kappen ze een helling kaal, dan gaat hun land er ongeveer zo uitzien als de Dolomieten, zie foto.

Erosie neemt extreem snel toe
Helaas zijn terrassen niet erg geschikt om met zware tractoren te bewerken. De ‘ouderwetse’ terrassen zijn dus in veel gebieden verwijderd. Ook de bomen die in veel traditionele landbouwgebieden in akkers staan, zijn gekapt. Hierdoor kunnen ze niet meer de aarde vasthouden met hun wortels en de bodem beschermen tegen wind en regen. Ook wordt veel land dat eigenlijk veel te steil is om te bebouwen, toch bebouwd. De nieuwe landbouwgewassen zijn weliswaar veel productiever, maar zijn erosiegevoeliger, ook omdat een hoger percentage eetbaar is en er zo minder plantenafval op het land achterblijft. Het gevolg: snel toenemende erosie. Weliswaar is erosie in Nederland geen groot probleem, maar in gebieden als de VS, Afrika en meer bergachtige delen van de EU wel degelijk.

Bron:
Planet soils are under threat, expert warns (Science Daily)
Steve Banwart. Save our soils. Nature, 2011

7 gedachten over “Bodemerosie: hongersnood dreigt”

  1. Jup nog een fijn effect van onze huidige landbouwmethoden. Je ziet dat vele organische vormen van landbouw juist het voeden van de bodem en de humus in de bodem laten toenemen de eerste prioriteit is van de boer. Dat kan door slim te planten, door organisch materiaal van poep tot plant, van krant tot oude kleren te mulchen en door je stuk grond goed te beschermen tegen winderosie dmv windkeringen en watererosie dmv swales in berggebieden.

    Sterker als je zo te werk gaat kun je zelfs stukken woestijn weer omvormen tot groene gebieden waar je voedsel voor mensen kunt produceren. Zie bijvoorbeeld de Greening the Desert filmpjes van Geoff Lawton. http://www.youtube.com/watch?v=sohI6vnWZmk

    Voor meer informatie over permacultuur zie http://www.permacultuurnederland.org :-)

  2. De Grenzen aan de Groei bestaan echt. Peakoil is er maar ééntje.
    De voedselproduktie op een begrensde planeet is ook een keiharde grens, waar we binnenkort tegenaanlopen.
    We kunnen natuurlijk binnenzeeën inpolderen of kunstmatige eilanden aanleggen… maar daar hebben we weer aardolie voor nodig.

    Als er een tekort is, dan ligt dat niet alleen aan een beperkt aanbod. Misschien is de vraag gewoon wel te groot.
    Als we wat minder eten, dan blijft er genoeg over voor anderen.

  3. Goed en informatief stuk. Ik wil wel even opmerken dat water en voedsel op de 2e en 3e plaats staan van essentiële zaken. Beschutting staat op de 1e plaats. Een mens kan vrij lang zonder voedsel. Water is al weer wat kritischer. Blootstelling is erg gevaarlijk. Elektriciteit is een belangrijk onderdeel van onze beschutting.

  4. Alfalfa zaaien.Dat haalt tot meer dan 20 meter diep de mineralen naar boven.
    Simpel tussen de Beplantingen en kan het tegelijk het eigen werk doen.
    Men kan gaten in de grond maken van ca twee meter diep die de koude van de nacht en eventuele winter vastleggen en dan blijft het eten evenlang als in de moderne koelkast eveneens 5 dagen goed en zelfs beter veel beter van kwaliteit en kiemvrijheid. Zo deden we dat tot 8000 jaar geleden ook al.
    Als men al zuinig moet omgaan met voedsel zijn deze gratis tot niets kostende oplossingen wel een aanrader.
     
    Daar naast is composteren van allerlei van bladeren bruikbaar afval (zelfs tapijt) houtresten tuin en groenteafval en zachtbladige grondgewassen ter versterking ook wel wat.
     
    Daarbuiten zijn de erosieproblemen niet waar. Dat is een vaak gebruikt excuus als sommigen met de asiatische exterminatiewerken verder gingen. Zo is de dertiger jaren amerika ook geen erosie geweest maar werden 12 miljoen amerikanen geholomodord. De aardappelschimmel geen epidemie maar opzettelijk verspreidt om ierland sneller te depopuleren waarbij miljoenen naar amerika als berooide verkrachtte en beroofde slaven en landlopers aan de kusten werden gegooid. De pestepidemie die al opzettelijk met ratten in 301 uit india werd gehaald ter depopulatie en ze eeuwen lang dat als straf van god hadden verkocht en verbloemd. De hongerwinter opzetteijke voedselblokkaden voor uithongering evenals ze duitsland tot ver na de oorlog deden. De genocideaanval op de somalis met 6000 ton agent orange op hun grond en nu 10 miljoen in nood waren terwijl er hier heving met chemtrailhysterien om heel ander gebieden geheel ander kontinenten gestart werd. De kleine boeren in afrika en zuid amerika en stammetjes steeds minder en de grote boeren steeds meer. Wat dit laatste betreft zou deglobalisatie ook een weldaad vor juist die weerloze volkjes zijn. Want namelijk al die volken en volkjes waar alle industrie enz en supposed werkgelegenheid heen ging hebben er niets aan dan leed en rekeningen kommer en kwel zelfs china.

  5. Uiteraard zal houtskool van allerlei bomen en struiken over de velden uitstrooien ook wel een oplossing zijn mede carbon en de al reeds verzamelde mineralen daar al in aanwezig.

Laat een reactie achter