98% van alle energie op aarde wordt geleverd door de zon, de centrale energiebank van het zonnestelsel.

Energie als geld

Betalen met kilowatturen of megajoules? Een plan dat minder gek is dan het lijkt. Energie is namelijk de motor waarop de economie, zelfs het leven draait.

Het probleem met bestaande geldsystemen
Tot nog niet zo lang geleden bestond geld uit edelmetalen, zoals goud en zilver. Goud kent enkele grote voordelen. Goud is makkelijk mee te nemen; met een paar kilo goud kan je al een huis kopen (de duurste aankoop in hun leven voor de meeste mensen).

Yuan-geldpers met bankbiljet uit 1287
Yuan-geldpers met bankbiljet uit 1287

Goud is niet bij te drukken en door zijn unieke eigenschappen (edelmetaal, hoge soortelijke massa, kleur) nauwelijks te vervalsen.

Nadeel is dat geld wordt gekoppeld aan een grondstof. Wordt er veel goud gevonden, dan ontstaat inflatie. Omdat een tekort aan goud ontstond en bankiers en overheden meer greep wilden op geld, werden na een paar decennia waarin bankbiljetten gedekt waren door goud, in verreweg de meeste landen zogeheten fiat currencies of fiduciair geld ingevoerd.

Overheden, vaak bestaande uit aanhangers van de econoom Keynes, beschouwden dit als vrijbrief om maar veel geld bij te gaan drukken. Het gevolg: enorme inflatie. De bittere ervaring leert dat dit met vrijwel alle fiatsystemen in het verleden is gebeurd.

Het allereerste fiatsysteem, dat van de Chinese Song-dynastie en de door Koeblai Khan (kleinzoon van de Mongoolse veroveraar Dzjenghis Khan; in het westen bekend door Marco Polo) gestichtte Yuan-dynastie gingen ten onder aan hyperinflatie. De verleiding om maar geld bij te blijven drukken was domweg te groot. Geen wonder dus dat de latere, inheemse Ming-dynastie besloot geen fiatgeld meer uit te geven. Er is geen voorbeeld bekend van een fiatsysteem dat het langer dan twee eeuwen uit heeft gehouden.

Kortom: we hebben behoefte aan een geldsysteem dat universeel toepasbaar is en niet in de problemen kan komen door inflatie.

Wat is vrije energie?
Energie (uitgedrukt in joule, een kilowattuur is 3,6 miljoen joule) kan in twee vormen voorkomen: vrije of Gibbsenergie en afvalwarmte. Alleen vrije energie kan worden gebruikt om nuttige arbeid (energieomzetting) te verrichten. Warmte-energie is niet te benutten als er geen kouder reservoir is waar de energie in gedumpt kan worden. In theorie bevat bijvoorbeeld een kuub water op kamertemperatuur zo’n 93 kilowattuur aan warmte-energie. Het probleem: die energie zit rotsvast opgesloten in het water. Pas als je een koud reservoir hebt rond het absolute nulpunt kan je alle energie in het water nuttig gebruiken (bijvoorbeeld door er een Stirlingmotor op te laten draaien).

Vrije energie als universele valuta
In feite kent de natuur al een dergelijke valuta: vrije energie. Alle levensvormen werken op vrije energie. Planten vangen de vrije energie in zonlicht op en zetten die om in chemische energie. De vrije energie hierin wordt weer door dieren en bacteriën benut. Ook bestaat er een vrij nauwkeurige relatie tussen welvaart en energieverbruik. De meeste gevechten in de natuur draaien om hulpbronnen voor vrije energie, of het nu om zonlicht of voedsel gaat.

Goud kan niet bijgedrukt worden. Daarentegen is er wel heel veel goud aanwezig in metaalasteroïden.
Goud kan niet bijgedrukt worden. Daarentegen is er wel heel veel goud aanwezig in metaalasteroïden.

Als wij bijvoorbeeld over een bijna oneindige hoeveelheid vrije energie zouden beschikken, zouden we, om een voorbeeld te noemen, alle goudatomen uit de zee kunnen halen: vier kilo per aardbewoner. In alle rotsen samen zit nog duizend keer meer. En dan zwijgen we nog over de fantastische hoeveelheden die mijnbouw in de ruimte zouden opleveren, in ruimteaardappel Eros, laat staan in echt metaalrijke planetoïden als Psyche.

Alle woestijnen, samen een vijfde van het landoppervlak, veranderen in geïrrigeerde lustoorden (wat onze voedselproblemen geheel zou oplossen), of, wat dat betreft, de nu nog dorre werelden elders in het zonnestelsel in nieuwe aardes veranderen is slechts een kwestie van energie, want alles wat we hoeven te doen is een ontziltingsfabriek met een grote pijpleiding neer te zetten en die op de energie te laten lopen.

De snelle beschikbaarheid van goedkope energie voor een technisch ontwikkeld bedrijfsleven, leidt onveranderlijk tot een sterke economische opbloei, denk aan de booming jaren vijftig en zestig. Het dichtdraaien van energiebronnen leidt daarentegen al snel tot een economische recessie. De oliecrisis van 1973 was een bekend voorbeeld. Ook nu is de directe oorzaak van de kredietcrisis de schaarste aan fossiele energiebronnen.

Goldrush versus energierush
De goudkoorts uit de negentiende eeuw werd veroorzaakt doordat goud het betaalmiddel was. Het gevolg: tienduizenden mensenlevens (en laat ik het over de natuur maar niet eens hebben) werden verwoest, oorspronkelijke bewoners werden verjaagd van hun land. Het voordeel van energie is dat het alomtegenwoordig is.

98% van alle energie op aarde wordt geleverd door de zon, de centrale energiebank van het zonnestelsel.
98% van alle energie op aarde wordt geleverd door de zon, de centrale energiebank van het zonnestelsel.

Een energiekoorts betekent dat er een stimulans komt om zuinig met energie om te springen en zo veel mogelijk energie zelf op te wekken.

We praten dan niet meer over de legendarische ontdekkers van de Klondike goudvelden maar van de uitvinders van een fusiereactor of een donkere-energie centrale. Kortom: niet meer het verwoesten van de natuur, of, zoals nu, het vermogen om te rotzooien met ondoorzichtige waardepapieren, maar productieve activiteiten, slimheid en creativiteit worden beloond.

Een nadeel is dat we geen goede opslagmogelijkheid hebben voor energie. Waterstof komt tot we beschikken over echt goede accu’s, waarschijnlijk nog het beste in aanmerking voor grootschalige opslag van energie, want een centrale bank verandert dan in een centrale energiebank.

14 gedachten over “Energie als geld”

  1. Buitengewoon boeiend idee dit. Dit zou ook mooi passen bij het idee van de resource based economie volgens mij. Het zou in ieder geval het meest logische systeem zijn. Dat mensen een energiequota meekrijgen en zelf eventueel meer zelf kunnen opwekken. Volgens mij moet dat een enorme stimulans zijn om alle vormen van duurzame energie te optimaliseren…

    Weet iemand of dit systeem al eens is uitgewerkt voor een maatschappij? Een uitruilsysteem op basis van energie?

  2. Ook in relatie tot andere energie artikelen, het volgende:
    Sinds kort (14 Jan 2011) is er een constante stroom aan berichten over de zgn. Focardi en Rossi (2 Italiaanse wetenschappers) energy catalyzer of “cold fusion” Ni-H reactor.
    Zie link: http://www.journal-of-nuclear-physics.com/?p=360

    Meneer Rossi beantwoord tot en met vandaag netjes alle (soms vervelende) vragen en houd vol dat er in het najaar (september of oktober) een 1 megawatt energie centrale zal worden geopend.
    Deze Nikkel-Waterstof reactor zal tegen een zeer lage prijs, energie kunnen produceren zelfs goedkoper als steenkool. Daarnaast is nikkel als 1 van de grondstoffen zeer ruim voorradig, co2 neutraal en op geen enkele andere manier vervuilend.

    Dit is 1 kant van het verhaal, de andere kant is uiteraard, naast uitermate sceptische en soms onbeschofte reacties op diverse energy-blogs, vooral zeer kritisch op de werkwijze van Rossi. Hij heeft de ge-effende paden niet gevolgd en heeft ergens in zijn werkzame leven het besluit genomen om met hard werken en eigen geld alles zelf door te ontwikkelen.
    Met de Demo op 14 januari als voorlopig eindresultaat. 400w input tov 12800 watt output!

    Al met al zal met een werkende 1mw centrale in oktober de olie niet over 20 jaar exit zijn maar eerder volgend jaar.

  3. Laatste antwoord van ing. A. Rossi op zijn blog laat maar weer eens heel duidelijk zien in wat voor een mooie en skeptische wereld wij leven……

    Quote:
    “……but consider that I subtract the time to answer in this blog to my night time, after a 16-18 hours working day, and it is not very easy to remain cool when you read comments insulting the work done by me with all my energies and a test made by very high level scientists from CERN, INFN, University of Bologna treating all as if we are fools. It is all the more difficult when the comments contain insults or also DEATH THREATS, as it happened recently. The whole arriving from people who lacks of the basic foundamentals of Physics, incapable to apply the thermodynamic principles and to make rigorous calculations. And to read carefully the reports and their calculations.
    Being impossible to publish insults and threats, I am collecting all the bearable questions that some of these comments contain and I will answer as soon as I will have time, also because all the answers are already contained in this blog, if they have the patience (and the culture, and the good faith) to read them……..”
    Quote-end (voor de quote zie eerder genoemde link)

    Een gezonde dosis Skepticisme behoort toch niet over te gaan in doods-bedreigingen?!?
    Of lijkt het erop dat een aantal mensen echt nerveus aan het worden zijn over deze nieuwe uitvinding? Wie zal het zeggen?!
    Inmiddels is er alvast 1 land waar dit nieuws op de nationale televisie is geweest, een land wanhopig op zoek naar ook een “spoetnik” moment ….. Griekenland!

    Ik zal “jullie” op de hoogte blijven houden van nieuwe ontwikkelingen ….. :)

    1. Messenger,

      hahaha…lollll..ja ik bedoelde met “ons“ niet mij in het meervoud maar idd de lezers die hierover zouden willen discussieren. De komende week ga ik de over de 300 commentaren op de blog waar je reactie op gebaseerd is lezen en kijken wat het procede inhoud.

      En ach ja, als iemand in staat is om alle nucleaire centrales uit te schakelen met een nieuw procede dan is het wel logisch dat hij doodsbedreigingen krijgt, ikzelf vind zoiets meer dan triest, het blijft gewoon een feit dat er een hoop gekken en criminelen rondlopen die alleen maar visionair kunnen zijn als hun eigen beurs ermee gevuld wordt. Gelukkig gebeurd dat in nederland niet zoveel maar als je leeft in een gebied met meer dan een miljard inwoners dan is het bijna onvermijdelijk.

  4. Interessant idee: energie als betaalmiddel.
    Maar al zo oud als de mensheid.
    Energie bezit het vermogen om arbeid te verrichten. En de meeste onder ons verrichten arbeid om voor dingen te kunnen betalen.

    Je kunt brandstof kopen en de energie gebruiken om jezelf in een auto te verplaatsen.
    Je kunt ook 4 man inhuren die de auto naar de bestemming duwen: dat is nu nog duurder dan de brandstof.
    Je kunt ook zelf arbeid verrichten en gaan lopen of fietsen.

    Energie is uiteindelijk het ultieme betaalmiddel. Energie in de vorm van arbeid in ruil voor de energie die in voedsel zit.
    Goud bevat geen energie en is uiteindelijk waardeloos: je kunt het niet eten en het kan geen arbeid leveren.

    1. Klopt, energie is inderdaad het ultieme betaalmiddel. Als meer mensen dat in gaan zien, kan je een op energie gebaseerd monetair systeem op gaan zetten. Wel zullen we dan inderdaad moeten kunnen gaan beschikken over mechanismen om energie compact op te slaan en aan anderen over te dragen.

      1. een op energie gebaseerd monetair systeem

        Een op arbeid gebaseerd monetair systeem bestaat al: werken voor je geld. Of zeg ik nu iets heel raars?

        mechanismen om energie compact op te slaan en aan anderen over te dragen.

        Energie zit al heel compact opgeslagen in je spieren, in je lichaam.
        Die kun je aan anderen beschikbaar stellen… dan knip ik bijvoorbeeld jouw heg, of ik spit jouw akker om.

  5. Als je dan zelf energie gaat maken ben je een “valsemunter” en hoef je niet meer te gaan werken.
    Dan kunnen de werkgevers geen personeel meer krijgen omdat iedereen thuis op z`n hometrainer met dynamo zit te `sporten`.

  6. Ook een interessant idee. Ik was idee al een keer tegengekomen in een video met Bernard Lietaer. Een eigen zonnepaneel op je dak wordt dan wel extra aantrekkelijk moet ik zeggen. 

Laat een reactie achter