De uitbarsting van de Vesuvius in 1768, geschilderd door Francesco Fidanza.

Vulkanische tijdbommen in Europa

Nu het weer rommelt in IJsland, dreigt opnieuw de komst van een aswolk die het vliegverkeer net als vorig jaar stil zal leggen.afgezien van die aswolken ligt IJsland op veilige afstand van Europa. Enkele slapende vulkanen liggen dat echter niet.  Europa, zelfs Nederland, is minder veilig dan het lijkt. Een overzicht.

Eiffelvulkaan
De Vulkaaneifel is gevormd door een hot spot die zich al tientallen miljoenen jaren lang, elke tien- tot twintigduizend jaar door de Europese aardschol naar boven wurmt. De laatste keer dat er een uitbarsting in het gebied plaatsvond was meer dan tienduizend jaar geleden. De Laacher See is hier een overblijfsel van. Het is geen kwestie of, maar wanneer er weer een nieuwe uitbarsting in het Eifelgebied zal plaatsvinden. Verwacht dan aswolken over heel Noord-West Europa en duizenden doden in het Ruhrgebied, want de Eifelvulkaan wordt tot de supervulkanen gerekend. De kans is een paar procent dat er tijdens ons leven een uitbarsting plaats zal vinden.

Etna

De Etna is een van de actiefste vulkanen ter wereld. De uitbarstingen zijn spectaculair.
De Etna is een van de actiefste vulkanen ter wereld. De uitbarstingen zijn spectaculair.

De Etna is op de Elbroes (in Georgië, op de Kaukasus) na de grootste vulkaan van Europa en bevindt zich aan de oostkant van Sicilië. Het onderste deel is een schildvulkaan (waaruit de lava gemakkelijk kan ontsnappen, dus weinig explosief), de top een explosieve stratovulkaan.  De Etna is een zeer actieve vulkaan die geregeld uitbarst.

De grootste uitbarsting van de laatste honderd jaar was in 2001, dus de druk lijkt nu weer even van de ketel. In 1669 bereikte de lava de stad Catania en vielen er in totaal 25.000 doden.

Katla en Laki
De Katla is de grootste en actiefste vulkaan van IJsland. Eerder in de geschiedenis was een uitbarsting van de Eyjafjällajökull, zoals in 2010 plaatsvond, vaak een voorbode van een uitbarsting van de Katla. Uitbarstingen vinden ongeveer elke tachtig jaar plaats, meestal in de herfst. De laatste uitbarsting dateert van 1918, dus de Katla is over tijd. De vernietigende uitbarsting van de Laki, een andere IJslandse vulkaan, in 1783 veroorzaakte op IJsland en in een groot deel van Europa (zelfs tot in Egypte) een hongersnood.  Bijna de helft van de IJslandse bevolking kwam toen om.

Stromboli
Het Italiaanse vulkanische eilandje Stromboli ligt in de Tyrrheense Zee iets ten noorden van Sicilië. Op de vulkaan wonen enkele honderden mensen. De vulkaan is de laatste twintigduizend jaar permanent actief waardoor er zich geen druk ophoopt. De kans op zware, explosieve uitbarstingen is daarom weliswaar klein, maar niet uitgesloten

El Teide
El Teide is de grootste vulkaan van de Canarische Eilanden en de hoogste berg van Spanje. Ook dit is een explosieve stratovulkaan. De vulkaan barst ongeveer elke honderd jaar uit. De laatste eruptie dateert van 1909. Barst El Teide uit, dan zullen zeer snelle pyroclastische stromen de bewoners van de kust verschroeien en verstikken.

Vesuvius

De uitbarsting van de Vesuvius in 1768, geschilderd door Francesco Fidanza.
De uitbarsting van de Vesuvius in 1768, geschilderd door Francesco Fidanza.

Letterlijk een klassieker, al levendig beschreven door de Romeinse schrijver Plinius de Jongere. Zijn oom, Plinius de Oudere, kwam om bij de vernietigende uitbarsting van 79 na Christus die hijzelf ternauwernood overleefde. Waar in de Romeinse tijd alleen enkele kleine stadjes in de nabijheid van deze actieve stratovulkaan lagen, wonen nu in Groot-Napels alleen al drie miljoen mensen. Uitbarstingen vinden elke halve eeuw plaats.

De laatste uitbarsting dateert van 1944, bijna zeventig jaar geleden. Hierbij werd de kraterpijp afgesloten, waardoor nu de druk enorm oploopt. Vulkanologen achten daarom de kans groot dat de vulkaan tussen nu en 2050 vernietigend uitbarst. De gevolgen: lavastromen en verstikkend hete pyroclastische aswolken die met 200 km/uur op de Baai van Napels af komen rollen. Kortom: Napels zien en sterven.

4 gedachten over “Vulkanische tijdbommen in Europa”

  1. Het is leuk om mineralen te verzamelen, of stukjes steen zoals marmer, of gestolde lava.
    Bij een vulkaanuitbarsting kan de magma met zo`n kracht vrijkomen, dat grote hoeveelheden stof en as en zelfs rotsblokken van verscheidene meters groot worden weggeslingerd. Deze fragmenten vaste stof, die bij een vulkaanuitbarsting wordt uitgestoten, worden pyroclastica genoemd.
    Stollingsgesteenten zijn gevormd door het afkoelen van magma. Twee belangrijke gesteentetypen zijn graniet; dit gesteente ontstaat als de magma diep in de aardkorst langzaam afkoelt. Het is meestal grofkorrelig met duidelijk zichtbare kristallen van veldspaat, mica, orthoklaas en kwarts,
    en basalt; dit gesteente ontstaat als het magma aan de oppervlakte snel afkoelt, bijvoorbeeld bij een vulkaanuitbarsting. Het is meestal fijnkorrelig en bevat veel ijzer, magnesium en veldspaat.
    Petrologie bestudeert de samenstelling en oorsprong van gesteenten..
    voor wie dit ook leuk vindt.

Laat een reactie achter