Abraham Lincoln leidde de Unie tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog. Hij was een goede leider omdat hij zowel een goede machiavellist was, als een idealist.

Moet een leider onkreukbaar zijn?

De Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump ligt erg onder vuur, vanwege een aantal onverkwikkelijke schandalen uit het verleden en heden. Reden voor veel critici om hem neer te sabelen. Is de ideale leider onkreukbaar, of pleit het juist voor leiders dat ze geregeld de grens opzoeken, of er zelfs overheen gaan?

Wat zijn de kenmerken van een goede leider?
Een leider is een persoon, die het algemene belang moet behartigen van de groep die hij (of, soms, zij) leidt. Hij moet zich identificeren met dit algemene belang. Dat wil zeggen, dat hij de hulpbronnen van de groep zo moet inzetten, dat hierdoor de gunstigste uitkomst voor zijn groep wordt bereikt. Een leider van een groep kleuters die een kadootje wil kopen voor de juffrouw, moet het zakgeld en de knutselkunsten van de groepsleden effectief inzetten. Een leider van een land moet beslissen of er meer ziekenhuizen moeten komen, betere wegen of dat er meer naar het leger moet om het agressieve buurland van een aanval af te houden.

Abraham Lincoln leidde de Unie tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog. Hij was een goede leider omdat hij zowel een goede machiavellist was, als een idealist.
Abraham Lincoln leidde de Unie tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog. Hij was een goede leider omdat hij zowel een goede machiavellist was, als een idealist.

Deze groepen kennen vaak deelgroepen met deelbelangen. Voor de Lage Landen zijn er bijvoorbeeld de rijken, die willen dat hun bezit wordt beschermd en kan groeien, en de armen, die goedbetaald werk en herverdeling willen. Een verbindende leider zal een compromis of synthese van deze standpunten moeten verwezenlijken. Een leider die binnenlandse vijanden wil bestrijden, kan partij kiezen voor één groep. Dit zal dan vaak leiden tot burgeroorlog. Goede leiders zijn daarom doorgaans verbindend, tenzij de vijandige binnenlandse groep een existentieel risico vertegenwoordigt.

Hoofdproblemen voor de leider van een land
Een effectieve leider moet in staat zijn zijn macht te behouden en als het even kan te vergroten. Een effectieve leider is ook in staat om een oplossing te vinden die per saldo voor iedereen het beste uitpakt, ‘greatest common good’, vrij naar John Stuart Mill. Dat doet hij door tussen groepsleden te bemiddelen en met de buitenwereld te onderhandelen. Wat een goede leider is, hangt daarmee sterk af van de problemen die hij moet oplossen. Een warlord moet andere problemen oplossen dan een leider van een reddingsteam, of een CEO.

Deze twee hoofdproblemen voor een leider, aan de macht proberen te blijven en het algemeen belang van de groep dienen, bijten elkaar geregeld. Een leider heeft van zichzelf geen macht, maar moet proberen groepen tegen elkaar uit te spelen, zodat hij of zij een belangrijke power broker blijft. De Russische president Poetin, bijvoorbeeld, balanceert behendig tussen de siloviki van leger en de siloviki van de geheime diensten, de oligarchen en de Tsjetsjeense groep die hem steunt. Dat maakt hem een sterke leider: alle fracties kunnen niet om hem heen. Dat geldt ook voor wijlen de Britse koningin Elizabeth I, die door als “zwakke vrouw” behendig de invloedrijke hovelingen tegen elkaar uit te spelen, ze voor haar kon laten werken en de basis kon leggen van het Britse imperium.

Helpt onkreukbaarheid?
Zoals uit de functieomschrijving hierboven blijkt, is een goede leider een mengsel van een machiavellist en een heilige. Om zijn machtsbasis te bewaken, zijn machiavellistische technieken doorgaans onontbeerlijk. Om de beste oplossing te zoeken voor alle deelbelangen die hij vertegenwoordigt, moet hij in staat zijn om zich te verplaatsen in de situatie van deze groepen.

Onkreukbare leiders houden zich star aan ethiek en zijn niet in staat tot machiavellisme. Dit vermindert hun effectiviteit. Wel zijn ze, afhankelijk van hun intelligentie en verbeeldingskracht, erg goed in staat, een betere toekomst te zien en te verwezenlijken als ze die macht eenmaal hebben.
Machiavellistische leiders, wat de Duitsers Realpolitiker noemen, hebben weinig problemen met hun machtsbasis te behouden en vergroten. Hun probleem is dat ze geen focus hebben, niet in staat zijn een coherente strategie te ontwikkelen en onbetrouwbaar worden gevonden.
In conflictsituaties wil je geen onkreukbare Jimmy Carter, maar een machiavellistische Ronald Reagan. Om een verscheurd land bij elkaar te brengen, wil je geen Thabo Mbeki, maar een Nelson Mandela.

 

17 gedachten over “Moet een leider onkreukbaar zijn?”

  1. Ik kwam dit artikel vanmorgen tegen:

    https://www.facebook.com/TheBriefing2016/videos/599042536950766/

    Dit was mijn commentaar daar op:

    Absolutely not surprised at all. All governments worldwide are deeply infiltrated with very well paid, extremely smart corporation puppets. In a way we don’t normally see, they are all working together in some way, or otherwise destroying each others societies. To compensate that, you need strong democratic orientated leaders, that are abel to deal with this. Hillary Clinton is a strong leader and also not completely innocent of course, but that is the kind of very experienced leader you need, not a pussy. I’m with her. Go for it Hillary, go for president.
    Rusland heeft Poetin nodig, Amerika Hillary Clinton. Aan zwakke leiders hebben we niets. En ja er worden spelletjes gespeeld met de bevolking wereldwijd, ook in Amerika. De mensheid zit nou eenmaal evolutionair zo in elkaar. Pech voor de naïeven, onwetenden, en onschuldigen die deze patronen niet herkennen, doe je niets aan. Ondertussen moeten wij ons op democratische wijze gewoon verzetten tegen hun spelletjes. Dus geen TTIP of CETA accepteren, goed opletten, vooral feiten controleren, en niet reageren op alu-hoedjes berichten.

    1. Er wordt overal druk gedemonstreerd tegen TTIP en CETA, we zijn druk bezig met organiseren op Europees niveau en elders. De bevolking moet via de sociale media vernemen wat deze handelsverdragen werkelijk inhouden, en wat daar op geweldloze wijze democratische wijze tegen te doen is. Hieronder een voorbeeld dat ik zojuist bekeken heb, was zeer onder de indruk:

      https://www.facebook.com/TheNextStageInHumanEvolution/videos/1209315055805657/?hc_ref=NEWSFEED

      1. “en wat daar op geweldloze wijze democratische wijze tegen te doen is.”

        En wat is dat dan, wat moet er op democratische wijze gebeuren? Want dat is niet duidelijk?

        Je bedoeld het filmpje van dat meisje neem ik aan.
        Ik heb het al eerder gezien.

        Ik denk alleen dat het wat wordt als deze dame (want dat zal ze nu wel zijn) zelf doet wat ze daar zegt. Dat zou al een grote stap zijn. Maar het kan maar zo zijn dat ze wil dat alle anderen veranderen door andere mensen zoveel macht te geven, macht die dan weer wordt misbruikt.

        Be the change you wanna see in the world, Ik maak daarvan Do the change you wanna see in the world en verwacht niet dat anderen het voor je oplossen. Als deze dame doet wat ze vraagt van de volwassenen in de zaal dan is dat al prachtig.
        Anders is het niet meer dan een mooie emotionele toespraak.

  2. Een referendum Is toch ook democratisch?

    Als jullie nou eerst een referendum houden waarin gevraagd wordt;
    Moet een referendum bindend zijn? Ja / Nee.
    En dan kijken wat jullie zeggen.

    Dan kunnen jullie daarna een referendum houden waarin gevraagd wordt;
    Wilt u dat het TTIP verdag er komt? Ja /Nee
    Wilt u dat het CETA verdrag er komt? Ja / Nee

    Of alle vragen In één referendum dat drukt de kosten.

    Dat zou toch al heel wat meer zoden aan de dijk zetten.

    Ondertussen kunnen jullie dan gewoon doorgaan met informeren via social media,
    en demonstreren.

    Ik begrijp niet waarom jullie niet spreken over een referendum na de laatste grote overwinning. Waarom er niet gebruik gemaakt word van “het momentum”, of hoe zeg je dat.
    Referenda zijn toch de manier om de democratie te redden.

  3. Ik had nog een ander leuk idee.
    Dat jullie tussen de verkiezingen door een verkiezing houden. Ook om de vier jaar maar dat je dan, zeg maar halverwege de kabinets periode kunt kiezen welke politicus je eruit wilt gooien. En dat er dan in totaal 20 uitgegooit worden.
    Ze kunnen uiteraard wel weer meedoen aan de volgende verkiezing die dan een 2 jaar later is.
    Dit systeem zou tot gevolg hebben dat ze beter hun best gingen doen.

  4. Nog een kleine toevoeging. Eruit zonder wachtgeld uiteraard.
    Of misschien is het een idee dat deze 20 niet meer mee mogen doen in de volgende verkiezing.
    Dat zou allemaal erg effectief zijn vemoed ik.

        1. En het referendumvoorstel dan. Ik hoor niemand meer daarover, terwijl ze overal het Oekraiene referendum als een grote overwinning zagen en als een redding van de democratie. Of is de democratie nu ineens weer goed ofzo?

        2. Kun je een voorbeeld noemen van een impopulaire beslissing die nu genomen worden waarvan je zeker weet dat die in dat geval niet genomen worden? Je beseft we dat de betitteling impopulair of populair afhankelijk is van wie ernaar kijkt. Wat voor de één een impopulair standpunt is levert veel voor anderen op.

        3. Als een belasting voor wetenschappelijk onderzoek niet gewilt is. Is dat toch de “marktwerking” en de wil van de meerderheid
          Waarom zou je de regels van de democratie willen aanpassen.
          Kan het zijn dat je tot de minderheid behoort die wetenschappelijk onderzoek voorstaat? (je komt ten slotte op deze site dus ik zou je persoonlijke voorkeur voor meer wetenschappelijk onderzoek voorstellen, misschien is je salaris cheque hier wel van afhankelijk.)

          Vele NGO’s krijgen ook heel veel gedaan bij de overheid ondanks dat ze een minderheid zijn, deze organisaties zijn vaak een kleine minderheid met een enorme lobby, een lobby die de bevolking niet heeft.
          De regels van de democratie worden altijd getreden, omdat de minderheid zich niet aan de regels van het spel willen houden. Namelijk De meerderheid heeft het de komende vier jaar voor het zeggen neem je verlies en wacht op je beurt.

    1. Dat is toch democratie. Zo is het toch afgesproken in jullie land dat iedereen een stem heeft, ook degenen zonder kennis van zaken.
      Dat is het ingredient dat veel mensen zo tevreden zijn met democratie.

      Vind je dat de democratie in welk ieder een stem heeft opgeheven moet worden?
      Dat alleen een bepaalt elitair groepje zakenmensen of technocraten het voor het zeggen moeten hebben? Of een dictatoriaal systeem misschien?
      Wat denk je hoe de bevolking hierop zal reageren als ze nog minder of geen stem hebben?

Laat een reactie achter