Met de komst van internet is het mogelijk geworden om als keyboard warrior vanaf je luie stoel actie te voeren. Maar hoe effectief is een internetprotest om de politiek echt onder druk te zetten?
Veel woede, weinig protest
Er zijn de afgelopen tijd de nodige schandalige dingen gebeurd die twintig jaar eerder tot vlammende protesten zouden hebben geleid. Te denken valt onder meer aan de “reddingsoperatie” van de banken, die enorm veel verdiend hebben aan de hoge rentes op Griekse staatsobligaties, maar deze toen ze echt riskant werden, deze voor bijna de volle prijs konden overdoen aan een met 80 miljard euro Europees belastinggeld (en 400 miljard garantstelling) gevulde pot, het EFSF. De overheid doet waarschijnlijk weer zaken met de voor fraude veroordeelde Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs, die door fraude met de boekhouding Griekenland de euro ingerommeld heeft, en ook twee Nederlandse pensioenfondsen naar alle waarschijnlijkheid voor honderden miljoenen opgelicht heeft. De boosheid is groot onder de bevolking van Nederland en andere Europese landen, maar er gebeurt weinig. Het Occupy protest is doodgebloed.
Internet als moderne brood en spelen
De vermoedelijke reden is internet. Waar in de jaren zeventig en tachtig het beeld werd bepaald door massale demonstraties op straat, is dat in de eenentwintigste eeuw een grote uitzondering. Het regime onwelgevallige demonstraties worden door de staatsmedia weggecensureerd. Internet biedt echter een uitlaatklep voor de onvrede. Internet is op zich een heel krachtig middel om de vrije nieuwsvoorziening te bevorderen en acties te coördineren, maar de laagdrempeligheid voor actievoeren is tegelijkertijd een gevaar. Het geeft de illusie dat woorden daden zijn.
Een tweede effect is dat actievoerders geïsoleerd blijven. Politici zijn niet bang voor eenlingen. Die worden om drie uur ’s nachts van hun bed gelicht. De eenling legt het altijd af tegen de groep, tenzij hij weg kan vluchten. Politici zijn wel heel bang voor georganiseerde groepen. Die gaan ze proberen te lijmen, door het met de meer gematigde leden op een akkoordje te gooien en dan met bruut politiegeweld de meer extreme leden te vervolgen. In het meest extreme geval doen ze een beroep op het omstreden wetsartikel 140 WvS, ‘lidmaatschap van een verboden organisatie met als doel het plegen van misdrijven’, maar in principe zal een integere rechter dit van tafel vegen als je groep binnen de grenzen van de wet blijft, of hooguit een wetsovertreding plant. Helaas worden integere rechters ook steeds zeldzamer. Actievoerders kunnen elkaar daarom beter geregeld in real life zien.
In bepaalde bijzondere gevallen kunnen keyboard warrior activiteiten nuttig zijn, bijvoorbeeld om de algemene houding van het publiek te veranderen. Zie hier voor een zesdelige reeks van tips voor keyboard warriors (ik deel standpunten van deze auteur overigens slechts zeer beperkt).
1984