Red de gezondheidszorg, bezuinig 50%

De kosten voor de gezondheidszorg lopen totaal uit de hand. Er is maar één effectieve redding: drastisch bezuinigen. Zo worden we gedwongen radicaal anders na te denken over de gezondheidszorg, want erg slim wordt die op dit moment niet aangepakt.

Zorgkosten lopen totaal uit de hand
Politici lopen niet bepaald over van verbeeldingskracht, behalve als het gaat om het bedenken van nieuwe belastingen. In een door en door gepolitiseerde sector als de gezondheidszorg zijn daarvan de gevolgen merkbaar. De laatste jaren wordt bijna eenvijfde deel van alle belastinggeld besteed aan gezondheidzorg[1]. In tegenstelling tot het onderwijs heeft de gezondheidszorg wel enige verbeteringen laten zien. De levensverwachting is de afgelopen decennia zeker met tien jaar gestegen. Ook zijn mensen nu veel gezonder dan ze in de jaren vijftig en zestig waren. Voor een groot deel komt dit overigens door de vermindering van het aantal rokers. Dat is ongeveer gehalveerd.

Meer geld voor bureaucratie

De hogere uitgaven voor gezondheidszorg komen voornamelijk voor rekening van de snel uitdijende bureaucratie. Het aantal administratieve banen is met ongeveer 8-18% van het totaal [2] weliswaar relatief hoog, maar dit verklaart niet alle hogere uitgaven. Er is een sluipend effect van de bureaucratisering: werkenden in de gezondheidszorg besteden een steeds hoger percentage van hun tijd aan rapporteren. Hierdoor houden ze minder tijd over om voor patiënten te zorgen en is er dus meer personeel nodig.De bureaucratisering in de Nederlandse gezondheidszorg is de hoogste van de ons omringende landen [3].

Zo worden artsen steeds meer in hun keuze van behandelvormen beperkt[4]. In theorie zou dit moeten voorkomen dat te veel dure of onnodige behandelingen worden verricht, maar in de praktijk gaat er door bureaucratie meer tijd verloren.

Hoe het dan wel beter kan?
Hieronder wat ideeën. Zet die van jullie hieronder, dan kan deze lijst aan worden gevuld.

1. Rapportages kunnen veel meer dan nu moeten worden geautomatiseerd. Je kan denken aan spraakherkenning en keuzemenu’s. Ook moet alleen het hoogstnoodzakelijke worden gerapporteerd.
2. Bloedonderzoeken en dergelijke kunnen ook geautomatiseerd, bijvoorbeeld door middel van sensoren op en in het lichaam van de patiënt (‘lab on a chip’). Het onderzoek naar labs on a chip staat nog in de kinderschoenen, maar eenvoudige toepassingen zoals bloeddrukmetingen en bloedsuikermetingen zijn al beschikbaar.
3. Van alle Nederlanders moet over een jaar of vijf het DNA in kaart worden gebracht. De effectiviteit van medicijnen en behandelingen is sterk afhankelijk van genetische aanleg. Om misbruik te voorkomen, moet deze informatie worden versleuteld en kan deze alleen worden geraadpleegd met toestemming van de patiënt, door de behandelend arts alleen.
4. Alle behandeldata moeten worden gedigitaliseerd, geanonimiseerd en gebruikt voor statistische analyses (of feed-in voor neurale netwerken) om  nieuwe geneeskundige behandelmethodes te ontdekken en de effectiviteit van bestaande methodes te controleren. Bij voorkeur wordt deze informatie ook gekoppeld aan die van andere landen. Zo blijkt de effectiviteit van medicijnen en behandelingen veel sneller.
5. Er zal minder moeten worden geïnvesteerd in (onderzoek naar) langdurige behandelingen voor chronische ziekten en meer in behandeling van acute ziekten. Door middel van medisch onderzoek moeten er permanente geneeskundige oplossingen voor chronische ziekten worden gevonden, zodat deze kunnen worden genezen. Je kan onder meer denken aan donorimplantatie van eilandjes van Langerhans bij suikerzieke patiënten en een vergelijkbare oplossing bij patiënten met de ziekte van Parkinson.
6. Het gebruik van medicijnen waarbij geen netto gezondheidsverbeterend effect is aangetoond, zoals statines, moet gestaakt worden.
7. Geneeskundig onderzoek naar medicijnen moet door universiteiten in Europees verband worden uitgevoerd, als het kan in samenwerking met niet-Europese landen als Japan, India en de VS. Deze medicijnen kunnen generiek worden vervaardigd.
8. De behandeling moet door een andere arts worden uitgevoerd dan de arts die de diagnose stelt en (na-) controles doet.
9. Roken is één van de grootste oorzaken van ziekten. Roken onder de achttien jaar, plus verkopen van rookwaar aan kinderen onder de achttien, moet daarom een overtreding worden. Gezien de schadelijkheid van sigaretten moeten rookwaren alleen in gespecialiseerde rookwinkels worden verkocht aan mensen van achttien jaar en ouder.
10. Op alle producten met transvetten, verzadigde vetten en teveel suiker, zout en dergelijke moet een felgekleurd waarschuwingslabel komen.
11. Laat iedere Nederlander elk jaar medisch doorlichten. Zo vind je veel ziekten in een vroeg stadium. Ze zijn dan veel doeltreffender te behandelen. Ook zullen rokers en mensen met overgewicht veel gemotiveerder zijn iets te doen aan hun ongezonde leefgewoonten. Dit doorlichten moet net zo snel en automatisch gaan als een kort medisch onderzoek nu.
12. Er moet een prototype exoskelet worden ontwikkeld dat voor weinig geld in enorme oplages vervaardigd kan worden. Hierdoor kunnen de meeste ouderen met lichamelijke klachten alsnog zelfstandig wonen.
13. Dementie is op langere termijn de grootste bedreiging voor de volksgezondheid. Nu al zijn er 250 000 Alzheimerpatiënten in Nederland die intensiev e zorg vereisen. Naar verwachting zijn er over tien jaar veel meer Alzheimerpatiënten door de vergrijzing. Er moet dus prioriteit komen naar structurele oplossingen om Alzheimer te voorkomen of stop te zetten.
14. Het tuchtrecht moet worden afgeschaft en vervangen worden door in medische zaken gespecialiseerde algemene rechtbanken.

Bronnen
1. Zorgbalans 2010 – Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
2. Personeelsopbouw verschilt sterk per zorgsector – CBS webmagazine (2008)
3. Papierwinkel Nederlandse zorg grootst – Tijdschrift voor Verzorgenden
4. Raimond W.M. Giard, Klagen over bureaucratie in de zorg? Tijd voor een proactieve medische professie – Commentaar