De nieuwste vijand nummer één voor de VN: Zwarte Piet. Bron: Wiki media Commons

Zwarte Piet als ambassadeur voor de multiraciale samenleving

Het is onlosmakelijk onderdeel geworden van de Nederlandse traditie. De jaarlijkse discussie over de folkloristische figuur Zwarte Piet en racisme. Dit jaar is de discussie anders, omdat ook het buitenland er zich mee is gaan bemoeien. Maar is de heilige oorlog van de antiracisten tegen Zwarte Piet wel terecht?

Waar komt Zwarte Piet vandaan?
Bijna ieder kind in Nederland is er mee opgegroeid. De geefgrage grijsaard Sint-Nicolaas uit Spanje en zijn slimme assistenten die wel raad weten met stoute kinderen: de Zwarte Pieten. Zwarte Piet kent diverse incarnaties: vanaf de griezelige Krampus uit Oostenrijk, Hongarije en Tsjechië tot de Perzische Hajji Firuz, die onlosmakelijk onderdeel is van het Perzische joelfeest Nowroez. De oorsprong van dit kinderfeest ligt in een zeer ver verleden, waarschijnlijk nog uit de tijd dat alle Indo-Europese volkeren nog in het zuiden van de Oekraïne woonden.  Dit moment ligt nog ver voor het begin van de jaartelling, in een tijd dat de westelijke helft van ons land geregeld onder water liep en de lokale bewoners het vege lijf zochten op terpen en eerder tot slaven werden gemaakt dan slaven hielden.

De nieuwste vijand nummer één voor de VN: Zwarte Piet. Bron: Wiki media Commons
De nieuwste vijand nummer één voor de VN: Zwarte Piet. Bron: Wikimedia Commons

Welke rol speelt Zwarte Piet nu?
In het werkje van de grondlegger van de huidige St. Nicolaasfolklore, de onderwijzer Jan Schenken, is Zwarte Piet de helper en metgezel van Sinterklaas. Brave kinderen krijgen snoep en stoute kinderen met de roe. Als ultiem dreigement bedacht de moralistische Schenken de zak, waarin Zwarte Piet heel stoute kinderen stopte en meenam naar Spanje. Ondertussen zijn deze scherpe kantjes van het sinterklaasfeest af, en de meeste kinderen vinden het natuurlijk geweldig nieuws om op vakantie naar Spanje te kunnen. Het aantal Zwarte Pieten is sterk toegenomen en elke Piet vervult een baan in een complexe organisatie.

Zwarte Piet als ruimtevaarder of wetenschapper
Op dit moment doen in Nederland gekleurde mensen het iets minder goed dan gemiddeld. Een onderdeel hiervan is het probleem, dat er in Nederland behalve profvoetballers geen algemeen bekende positieve rolmodellen zijn. In feite hebben we een zwarte ruimtevaarder of een zwarte topwetenschapper nodig, een soort Neil DeGrasse Tyson. We zouden het sinterklaasfeest zo kunnen ombouwen, dat de Zwarte Pieten niet alleen de cadeautjes uitdelen, maar ze ook maken. Met een 3D-printer bijvoorbeeld. Dit is ook de realiteit: de meeste Sinterklaascadeautjes worden door Chinezen en anderen niet-westerlingen in elkaar gezet en ook in toenemende mate bedacht en ontworpen. Ook moet er in het Sinterklaasjournaal meer aandacht komen voor kennis en kunde van de Zwarte Pieten, bijvoorbeeld voor de technische opleiding die ze gevolgd hebben.

Je zou tussen de Zwarte Pieten ook enkele licht gekleurde Pieten kunnen laten lopen die op voet van gelijkheid met de anderen samenwerken en zwart geschminkt worden. En waarom is Zwarte Piet altijd een man? Uiteraard worden Pieten opgeleid op de Pietenacademie waar alleen kinderen die goed hun best doen op school tot toegelaten worden. En uiteraard: de stoomboot kan niet meer. Waarom geen Sinterklaasfabriek op de maan?

3 gedachten over “Zwarte Piet als ambassadeur voor de multiraciale samenleving”

  1. Ik denk dat de uiteindelijke ‘polderpiet’ – het compromis dus tussen de zwarte piet en de bonte piet – de roetpiet is. Dus wel flink zwart maar zonder kroeshaar, zwarte huidkleur en geprononceerde lippen. Met de roetpiet hoeft in principe niemand zich meer gekwetst voelen en houdt je het meest van de traditie in stand. Het verbaast me dat niemand, met name de grote detailhandel-bedrijven en Rutte c.s., hierin een stevig voortouw genomen heeft.
    Overigens is iedereen ‘die er verstand van heeft’ het er wel over eens dat onze zwarte piet gemodelleerd is naar de Moren. De vraag is alleen welke Moren: zij die in de 17e en 18e eeuw werden gehouden als huisslaaf, zij die huurlingen waren of Moorse piraten die de zuidelijke en westelijke Europese kusten eeuwenlang onveilig maakten, dorpen en stadjes overvielen en blanke SLAVEN buit maakten en wegvoerden. (De zgn. ‘Barbarijse piraten / slavenhandel.) In het laatste geval zou het Sinterklaasfeest met Sint en Piet, zelfs een ‘levend’ slavernijmonument kunnen zijn dat herinnerd aan alle blanke slaven die naar islamitisch Afrika zijn weg gevoerd – zo’n 1,5 miljoen minstens!

    1. Inderdaad, de meeste zowel blanke als zwarte slaven (vooral vrouwen) zijn door islamitische slavenhalers gevangen genomen. Ik zie verder het probleem met die raciale kenmerken niet zo. Zwarte Piet is immers geen negatief stereotype van zwarten. Het is een groter probleem dat Sinterklaas altijd maar wit moet zijn.

Laat een reactie achter