De afbeelding van de vlieg in het urinoir moet het plasgedrag van mannen nauwkeuriger maken. het schoolvoorbeeld va een nudge. Bron: Wikimedia Commons

Nudging, de fijne kunst van het subtiel manipuleren

Nudging wordt de laatste jaren steeds populairder onder beleidsambtenaren en hoge functionarissen in het bedrijfsleven. Wat is nudging precies?

Mannen hebben nogal eens de neiging om naast de pot, of liever gezegd het urinoir te plassen. Een handige uitvinder verzon een keramische vlieg, die gebruik maakt van het aangeboren jachtinstinct van mannen. Het gevolg: de heren plasten massaal op de vlieg, dus in het urinoir. Een klassiek voorbeeld van nudging: het subtiel manipuleren van het gedrag van mensen om ze iets dat door jou gewenst wordt, te laten doen.

Zelf maakte ik kennis met deze techniek, toen de netwerkbeheerder Enexis mij een zogeheten “slimme meter” op wilde dringen. Hiermee is het elektriciteitsverbruik – en daarmee het elektronische gedrag – van de bewoners zeer nauwkeurig te volgen. Op de afspraakkaart stond alleen de mogelijkheid de afspraak te verzetten. De optie om de slimme meter te weigeren, wat je goed recht is als consument, werd niet vermeld.

De voorstanders van nudging vinden de techniek erg nuttig, omdat met vrij weinig moeite en zonder dwang de gewenste gedragsverandering wordt bereikt. Critici vinden dit soort onbewuste manipulatie nogal, inderdaad, manipulatief. Een ding moge duidelijk zijn: de scheidingslijn tussen onschuldige, ethische toepassingen en manipulatie is dun.

De afbeelding van de vlieg in het urinoir moet het plasgedrag van mannen nauwkeuriger maken. het schoolvoorbeeld va een nudge. Bron: Wikimedia Commons
De afbeelding van de vlieg in urinoirs op Schiphol moet het plasgedrag van mannen nauwkeuriger maken. Het schoolvoorbeeld va een nudge. Bron: Wikimedia Commons

3 gedachten over “Nudging, de fijne kunst van het subtiel manipuleren”

  1. Een soort orwelliaans filter bubble. Erg naar.
    Door gebrek aan roofdieren verliezen sommige vogels hun vliegvermogen. Mensen verliezen waarschijnlijk hun moreel kompas ofzo.

  2. Uitloggen op Facebook is ook een ‘crime’ als je daar bijna nooit komt. Idem dito YouTube: het is veel eenvoudiger om al dan niet automatisch naar een volgend filmpje te gaan dan om een filmpje te stoppen. Bijvoorbeeld: met de spatiebalk kun je wel een filmpje weer verder laten gaan maar je kunt hem niet met de spatiebalk weer stoppen.

Laat een reactie achter