De Tunesische startup Saphon ontwikkelde een windturbine die 2,4 maal zo efficiënt windenergie omzet als een standaard windmolen. Dat zonder bewegende wieken, voor 45% minder kosten. Kan windenergie op land nu eindelijk doorbreken?
Problemen met windenergie
Windenergie is in winderige landen met weinig zon als Nederland, een aantrekkelijke bron van elektriciteit. De Nederlandse windmolens uit de Gouden Eeuw zijn een icoon voor het toerisme. Hun moderne opvolgers, de windturbines, zijn echter veel minder geliefd. Overal klagen omwonenden over de ‘wieken des doods’, die met hun roterende slagschaduwen het woongenot verminderen, vogels aan een voortijdig einde helpen en tot overmaat van ramp ook een aanzienlijk deel van de tijd stilliggen. Kortom: de windenergie-industrie snakt naar een technologie die deze problemen oplost. Deze technologie lijkt nu eindelijk te zijn uitgevonden.
Wiebelende schotel
Tunesië, dat op de plek ligt van het vroegere Carthaagse Rijk, is het meest ontwikkelde land van Noord-Afrika en het enige land waar de bloederige islamistische winter ook echt als een Arabische Lente uit heeft gepakt. De Tunesiërs beschikken niet over olie, maar overleven door handel en industrie. De huidige regering ziet creativiteit en innovatie als essentieel voor de toekomst. Kortom: een vruchtbare bodem voor een uitvinding als de Saphonian.
De Saphonian heeft een radicaal verschillend werkingsprincipe. De windturbine heeft geen draaiende onderdelen zoals wieken. Als de wind er langs blaast, beweegt de kap voortdurend in een soort achtvorm en wekt door deze beweging stroom op. De kapvorm heeft een luchtweerstandscoëfficiënt van 2,4 en vangt hiermee veel meer wind dan een conventionele windmolen.
De directeuren van Saphon, Hassine Labaied en Anis Aouini, claimen dat hun laatste prototype een efficiëntie heeft die 2,4 maal zo hoog ligt als van conventionele windturbines en 45% goedkoper te maken is. Dit, omdat dure onderdelen als de wieken en de versnellingskast ontbreken. In plaats van de versnellingskast maakt het systeem slim gebruik van hydraulica: water onder druk. Dit heen en weer bewegende water drijft een turbine aan. Hierdoor kan het systeem ook energie opslaan, wat een tweede netelig probleem voor de doorbraak van windenergie, energieopslag, voor een deel oplost.
Oplossing voor overlast door windmolens
Speciaal voor de Nederlandse context is de Saphonian denk ik de uitvinding waar iedereen op zit te wachten. Geluidsoverlast door de wieken en de bedreiging die de snel ronddraaiende structuren vormen voor vogels en vleermuizen, worden hiermee opgelost. Een hydraulisch systeem maakt energieopslag in bijvoorbeeld een stuwmeer erg interessant. Een rijtje Saphonians langs de Afsluitdijk of andere zeedijken, zou een aanzienlijk deel van de Nederlandse elektriciteitsproductie voor haar rekening kunnen nemen. Op dit moment kost het opwekken van windenergie ongeveer € 0,07 per kWh. Als de getallen van beide heren kloppen, dan dalen deze kosten met meer dan de helft tot drie cent per kWh of minder. Hiermee wordt zelfs de goedkoopste elektriciteitsbron op dit moment, de zeer vervuilende kolen, met afstand geklopt.
Enige scepsis is altijd op zijn plaats bij “revolutionaire” technologie. het is niet ondenkbaar dat het hier om de zoveelste energie-scam gaat. De website metabunk.org blijft sceptisch[2]. Het is niettemin goed denkbaar dat de uitvinders niet willen dat hun techniek uitlekt. Op zich garandeert dit revolutionair nieuwe ontwerp wel dat de Betz-limiet niet opgaat. Microsoft, niet een bedrijf dat bekend is als starry-eyed idealisten, stapt ook in[3]. Per saldo lijkt dit dus toch een serieuze techniek.
Meer informatie
1. Saphon Energy
2. metabunk.org – Is the Saphonian bladeless wind turbine for real or a scam?
3. Microsoft partners with Tunisian start-up; Saphon Energy at this year’s Global Entrepreneurship Summit (GES).
Volgens mij passen de filmpjes niet zo goed in deze nieuwe layout.