De planeetvindersmissie Kepler heeft al meer dan duizend stelsels met exoplaneten opgeleverd. KIC 8462852 is echter anders dan alle andere. Astronomen hebben op dit moment geen goede verklaring voor de bizarre puinring, als dat het is, en houden serieus rekening met een niet-natuurlijke oorsprong…
Hoe werkt Kepler?
Exoplaneten zijn nauwelijks waar te nemen met een telescoop, omdat ze erg lichtzwak zijn vergeleken met het veel fellere licht van de ster waar ze omheen draaien. Astronomen moeten daarom hun toevlucht zoeken tot listigheden. De eerste exoplaneten werden ontdekt door schommelingen van sterren te meten. Als een ster schommelt, betekent dat dat er een zware begeleider omheen draait. Deze methode werkt het beste om zogeheten hete Jupiters te vinden: gasreuzen die zich vlakbij de ster bevinden. Niet voor niets behoorden de eerste exoplaneten tot deze categorie. Steeds gevoeliger instrumenten maken het nu mogelijk om ook planeten met de grootte van de aarde of iets kleiner te vinden.
Kepler maakt gebruik van een andere methode: sterbedekkingen. Als een planeet precies tussen een ster en de aarde beweegt, wordt het licht van de ster iets verzwakt. De kans dat een planeet precies tussen de aarde en de schijf van de bijbehorende ster beweegt is vanzelfsprekend klein, voor een aardachtige planeet ongeveer een half procent. Kepler maakt dit goed door werkelijk onvoorstelbaar grote aantallen sterren tegelijkertijd in het oog te houden: een half miljoen. Daardoor is Kepler er in geslaagd om tot oktober 2015 meer dan duizend exoplaneten te ontdekken.
De bizarre ster KIC 8462852
KIC 8462852 is een F-klasse ster, een iets grotere ster dan de zon (een G-klasse ster), op 1481 lichtjaar afstand van het zonnestelsel. Deze sterren komen veel voor. Wat KIC 8462852 merkwaardig maakt, is de extreme mate van uitdoving tijdens de waargenomen sterbedekkingen. De lichtsterkte van de ster neemt op het dieptepunt met 21 procent af, wat betekent dat een vijfde deel van de sterschijf bedekt moet zijn met iets. Iets massiefs met een doorsnede van een half miljoen kilometer, want daar praten we dan over, is zo groot als een kleine ster.
De ster heeft een rood dwergsterretje als begeleider waarvan de baan erg goed bekend is en overeenkomt met een dubbelster. Er is geen donkere begeleider met een massa van een ster. Het is daarom uit te sluiten dat de bedekking veroorzaakt is door een massief object. Dus moet het om een puinring gaan, zoals bijvoorbeeld de planetoidengordel of de ringen van Saturnus. Een ring, die een vijfde deel van alle sterlicht kan absorberen. Wat kan deze ring zijn?
Verklaringen voor de merkwaardige ring
Er zijn verschillende verklaringen geopperd voor deze ring. Geen van alle zijn ze erg bevredigend. Zo zou het om een wolk uiteenvallende kometen kunnen gaan, losgesleurd uit de omringende Oortwolk van de ster door de rode dwerg-begeleider. Het gaat hier alleen om extreem veel materiaal, veel meer dan door de vrij ijle wolk kometen kan worden verklaard. De ring, als dat het is, bedekt elke twintig dagen de sterschijf. Er is in de buurt van de ster geen verhoogde emissie van infraroodstraling gemeten. Ook stof, of uit de ster weggeslingerd gas, is daarom uitgesloten. Wel is een merkwaardige uitstulping aangetroffen. Zie afbeelding. Dit ondersteunt juist weer de theorie dat het om uit de ster weggerukt materiaal gaat [1].
Kardashev-II beschaving?
Er is een andere mogelijke verklaring, die onder meer door de sterrenkundige Jason Wright is verondersteld. Mogelijk is de ring niet van natuurlijke oorsprong. Een ring met een omloopbaan van twintig dagen moet zich binnen de baan van Mercurius bevinden. Een logische plaats voor een Dysonring, een orbitale structuur die een groot deel van de straling van een ster opvangt. Deze aliens zouden op deze manier een groot deel van de energieproductie van een complete ster oogsten.
In ieder geval voor SETI zijn de aanwijzingen sterk genoeg om de radiotelescopen op dit verre planetenstelsel te richten.
Bronnen
1. T.S. Bojayian et al., Planet Hunters X. KIC 8462852 – Where’s the flux?, ArXiv preprint server, 2015
2. The most mysterious star in out galaxy, TheAtlantic.com
Ik volg de berichten over KIC 8462852 al enige tijd geboeid, maar sceptisch tegelijkertijd. Doet mij denken aan de sf roman “The Ringworlds Engineers” van Larry Niven, die ik nog in mijn boekenkast heb staan. Gesteld dat het toch een dergelijk vergevorderde beschaving is, dan kunnen zij van ons nog niets hebben vernomen dat duidt op enige kennis van bijvoorbeeld het gebruik van radiogolven. Hebben ze daarom überhaupt wel belangstelling voor ons, vraag ik mij dan af. Houden ze mogelijk wijselijk afstand; dit met het oog op de gevolgen van de evolutie van intelligente soorten, en de onbalans tussen intellectueel vermogen/empathisch vermogen………
We gebruiken nog niet zo lang radiogolven, en daarom hebben die hun nog niet bereikt.
En als ze gezellig op visite komen zullen ze wel “witte pakken” dragen.
Omdat ze niet weten wat voor ziektes ze hier kunnen oplopen.
Op zichzelf is zo’n Dysonring een heel boeiend iets. Echter is het alleen nog maar een theorie. Het lijkt mij namelijk nogal een onderneming om zo’n ding te bouwen. Zeker de Dysonring in de vorm waar hij een hele ster omkapselt. Maar ook de kleinere versie, een ring om een ster. En heeft de bevolking van de gemiddelde planeet wel zoveel energie nodig. En kan de bevolking van de gemiddelde planeet wel zoveel energie managen.
Ergo: mijns inziens moeten we nog niet gaan juichen dat we een buitenaardse beschaving hebben ontdekt. Ik ga er voorlopig nog maar even vanuit dat het een natuurlijk fenomeen is.
Is het bijvoorbeeld voor de bewoners van een planeet niet veel kosten-effectiever om gebruik te maken van kernfusie om energie op te wekken. Waarom zo’n gigantisch, extreem kostbaar object bouwen om energie te oogsten terwijl je het in principe in welhaast oneindige mate in je achtertuin kunt vinden? (En dan ga ik er maar even vanuit dat kernfusie een realistische optie is om energie op te wekken.)
Als het inderdaad gaat om een buitenaardse beschaving, is het goed mogelijk dat ze (net als wij hier) toch niet zo’n fan zijn van kernfusie, het is zeker nuttig, maar als het fout gaat gaat het ook goed fout, en ik kan me voorstellen dat een verder geevolueerde beschaving een keer een kwadraat van een chernobyl/fukushima heeft meegemaakt, waarna ze die techniek lekker aan de kant schuiven voor andere alternatieven.
Daar komt trouwens ook nog bij dat je een nucleaire reactor bij moet vullen en in de smiezen moet houden ivm het gezondsheids risico, zo’n dysonring (of dyson’vlek’ in dit geval?) hoef je niet bij te vullen, en lekker boeiend als dat ding zelf dodelijke straling uitscheid, het hangt toch maar een beetje in de ruimte, wat van zichzelf al een dodelijke omgeving is (kwa straling en nog een heleboel andere redenen)
Wat ik me dan wel serieus afvraag, mocht dit allemaal waar zijn, hoe komt de energie uit die dysonring/vlek dan weer op hun thuis planeet? lazers? draadloze stroom a-la tesla’s uitvindingen? een of ander ingewikkeld concept waar energie dmv verstrengelde deeltjes kan worden geteleporteerd?
Kernfusie kan niet zo fout gaan als kernsplijting, en het transport van energie kan misschien met microgolven.
Maar misschien leven we dan ook in die Dysonring of bol, omdat er niet genoeg plek meer is voor de bevolking op ons planeetje.
Transport van energie kan idd in de vorm van lasers, radio- cq microgolven maar wat ik me dan afvraag: waar haal je het materiaal vandaan om een ring laat staan een ‘sphere’, rond een ster te maken. Dan mag je wel een paar planeten helemaal op gebruiken want dat zijn me nogal afstanden.
Overigens heeft kernfusie zoals bemoeier zegt veel minder tot geen radio-actief afval en is het risico dus veel kleiner dan kernsplitsing.
De astroïdengordel en de Kuipergordel en misschien ook de Oortwolk.
Voor het slopen van planeten heb je een erg groot schip met erg veel energie nodig denk ik vanwege de tegenwerkende zwaartekracht.
Het ligt logisch voor de hand, dat het realiseren van grote project constructies in de ruimte, zonder meer overgelaten kan worden aan hele legers, zichzelf reproducerende, intelligente machines. Daar hoeven ze alleen het enorme overschot aan energie dat hun zon afgeeft slechts voor af te tappen. De diverse grondstoffen kunnen dan weer gewonnen worden uit enorme aantallen asteroïden (lage zwaartekracht). Deze bevatten vaak diverse materialen en nuttige grondstoffen. Grondstoffen waarvan we al weten, (recent triljoenen tonnen platina ontdekt in passerende asteroïde) dat ze rijkelijk aanwezig zijn in daarvoor massaal te verzamelen asteroïden. Een dergelijk uitzonderlijk grote verzameling voor dat doel; (bijvoorbeeld voor een Dysonring constructiebouw ) zou dan veilig ver buiten de omloopbaan van de ring zelf, (o.a. gevaar voor botsingen) en steeds geconcentreerd plaatsvinden in geplande extractie en verwerkingsfabrieken. Dit gegeven, (als dit eventueel inderdaad plaatsvindt) zou dan de gemeten 21% variatie in radiatie heel goed kunnen verklaren lijkt mij.
Een ander logisch verband; communicatie, het naar buiten kenbaar maken van hun bestaan.
Waarom ontvangen wij nu geen meetbare radiogolven of andere typen boodschappen, die duiden op mogelijk verder ontwikkelde beschavingen elders in dit universum. En wat zou het verband kunnen zijn met de 1500 lichtjaar afstand.
Intelligente levensvormen, hoe intelligent ook: Deze moeten in hun evolutionaire ontwikkelingen als soort eerst de juiste onderlinge empathische balans zien te vinden, tussen hun geërfde natuurlijke driften, en hun rationeel, intellectueel, technisch wetenschappelijke capaciteiten. In veel gevallen zullen soorten zichzelf in hun onderlinge natuurlijke competitiestrijd, en van daar uit ook de nabije andere soorten intelligent leven, gewild/ongewild uitroeien. E.e.a in een paranoïde, technisch onvoorspelbaar capabele wapenwedloop, de eindstrijd. In deze fase zitten wij momenteel. Het is hier een levensgevaarlijke chaos van elkaar verkeerd begrijpende cultuurvormen en meningen. Dit uit zich in onderling onbegrip en egoïstische motieven, maar is tegelijkertijd ook technisch efficiënt zo georganiseerd, dat wij onszelf en veel andere soorten in dit stadium kunnen uitroeien, ook op kosmisch voor ons bereikbare afstanden.
Dit natuurlijk evolutionair gegeven kennende als ontwikkelde, empathische beschaving in mentaal/technische evenwichtsbalans, zou heel goed de reden kunnen zijn waarom zij wijselijk geen radiogolven uitzenden. Het is tenslotte logisch voorspelbaar, (de geschiedenis leert ons steeds) dat het gebruik van o.a. radiogolven nauw verband houdt, met de noodzakelijke strategische communicatie in georganiseerde strijdtonelen. Op aarde de diverse strijdende partijen zonder hevige strijd op één lijn krijgen, vóór dat de soort zich uitroeit, kan wel eens onmogelijk blijken, we kunnen het risico daarom niet nemen. Om een van dat strijdtoneel geïsoleerde ringwereld in de ruimte bouwen, moeten we dus wel gebruik maken van volledig zelfstandig functionerende, intelligente machines en fabricagemethoden. Eén maal op gang gebracht, wordt de geplande instructie/constructie, daarna zonder noodzakelijke tussenkomst van mensen uitgevoerd. Dat kan relatief klein en financierbaar worden gerealiseerd door eerst ons mensen zelf. Het effect daarvan zal zijn, dat er zich verschijnselen naar buiten toe zullen voordoen zoals we die nu waargenomen hebben op 1500 lichtjaar afstand. Kunnen we ons binnen die hoogtechnologische ruimtewereld dan nog handhaven als empathisch/wetenschappelijk technisch ontwikkelde soort, dan worden we mogelijk ook een passief en veilig baken voor hen daar, die ons straks met technische middelen over die afstand kunnen waarnemen.
Het kan ook anders verlopen als we niet oppassen……
http://on.natgeo.com/1PFa7EQ
Mercurius draait in 87 dagen rond onze zon. Dit ding in 20 dagen om een zon die net zo groot is als de onze. Wat is er zo logisch aan deze ‘lokatie’? De ringwereld van Larry Niven was bedoeld om met zo min mogelijk materiaal een maximaal bruikbaar oppervlak te verkrijgen. Die oppervlakte was bewoonbaar omdat het ding zich in een Aardachtige baan bevond. Dit object daarentegen is niet bewoonbaar. Ook voor energie winning lijkt het me onzinnig om zo dicht bij je ster te gaan zitten, gezien de constructieve problemen veroorzaakt door de enorme temperaturen. Waarom niet een stukje verderop gaan bouwen? Kortom, het hele idee van een kunstmatig object was al vergezocht, het is nog onzinnig bovendien.
p.s. Niven’s Ringwereld heeft trouwens al voldoende structurele problemen om het idee te verwerpen. Er bestaat geen materiaal met voldoende treksterkte om de ring uit te vormen en de baan van de ring is onstabiel en moet dus continu actief worden gecorrigeerd.