In de ruimte krijg je niets cadeau. Niemand ruimt je afval of rommel op. Letterlijk voor elke gram zuurstof, water, voedsel en energie moet hard gewerkt worden. Samenwerken is letterlijk van levensbelang, want door de ingewikkelde technische systemen en de dodelijke omgeving kan je alleen niet overleven. En betekent een conflict al gauw de dood voor iedereen. Cradle to cradle is geen morele keuze, maar bittere noodzaak.
De dodelijke ruimte
Er is in het zonnestelsel buiten de aarde geen plaats te vinden waar de mens het zonder ruimtepak langer dan een paar minuten volhoudt. De plek die misschien nog het meest in de buurt komt van een comfortabele leefomgeving is vijftig kilometer boven het oppervlak van Venus. Aardse temperaturen, zwaartekracht en luchtdruk en een dikke beschermende atmosferische deken bieden veel comfort. Helaas is er op die hoogte geen vast oppervlak en bestaat de atmosfeer uit de onadembare kooldioxide en zwavelzuur.
Mars, een goede nummer twee, kent weliswaar een vaste bodem en een voor kosmische begrippen gastvrij Antarctisch klimaat, maar met tien millibar nauwelijks atmosfeer (die overigens ook onadembaar is) en een slechte bescherming tegen dodelijke straling. En deze twee plaatsen zijn nog de vakantieparadijzen van het zonnestelsel: op het oppervlak van Venus smelt lood, op Jupitermaan Io overlijd je binnen een uur aan stralingsziekte en op Neptunusmaan Triton komen fonteinen van vloeibaar stikstof voor.
De ruimtebasis: gedwongen extreem ecofascisme
Kortom: de enige manier om buiten de aarde te overleven is dus in een beschermde, afgesloten structuur met een aarde-achtige atmosfeer.
Zwevend boven Venus is een vrij dunne wand genoeg, maar op Mars en onaangenamere plaatsen is een drukkoepel absoluut essentieel. Er groeit niets, water is schaars en elke gram zuurstof moet kunstmatig geproduceerd worden. Grondstoffen kunnen alleen tegen extreem hoge kosten van de aarde ingevlogen worden (denk aan tienduizenden euro’s per kilo) en de lokaal beschikbare grondstoffen (Venus: kooldioxide en zwavelzuur, Mars kent zeer zout water, kooldioxide, heel veel ijzer en wat andere metalen) zijn niet makkelijk te verwerken. Kortom: recyclen, consuminderen en cradle-to-cradle op een manier waar zelfs de meest fanatieke eco-activist voor terug zou schrikken, zijn geen principiële keuze, maar domweg bittere noodzaak.
Sociaal gevoel en broederschap in de ruimte
In een kleine ruimtekolonie kan je dat vergeten. De dichtstbijzijnde mensen bevinden zich op miljoenen kilometers afstand verwijderd. Wachten op een antwoord van de aarde kost vanaf Venus, Mars of verder enkele minuten tot vele uren. Het eerstkomende bezoek is over vijf jaar als je geluk hebt.
Kortom: je kan maar beter leren heel goede vrienden te worden en te blijven met de mensen in je omgeving, want als je iemand beledigt of op zijn of haar ziel trapt, zit je morgen en waarschijnlijk de rest van je leven met de gevolgen als je het niet goedmaakt.
Vrede of de dood
Het is ook een heel slecht idee ruzie te zoeken met andere ruimtekolonies. Ten eerste zijn ze de enige hulp in de buurt als er een systeem uitvalt. Hulp vanuit de aarde is maanden of zelfs jaren onderweg. Eén welgemikt brokstuk dat met kilometers per seconde inslaat in je ruimtekolonie, een sabotageactie in het leefsysteem of in omloop brengen van een dodelijke microbe heeft akelige gevolgen. Kortom: vrede zal de norm zijn en agressieve of gewelddadige groepen zullen snel uitgeschakeld worden door andere ruimtekolonies omdat het risico van hun voortbestaan veel te groot is.
Kortom: er is geen betere manier om zelfs de ergste ruziezoekende slons in een sociale, milieubewuste wereldburger te veranderen dan een paar jaar in de onherbergzame ruimte te wonen.
Het ontwikkelen van de juiste sociale vaardigheden, vanuit de noodzaak tot overleven onder moeilijke omstandigheden, maken we hier op aarde ook mee. Grondwettelijke rechten van de mens worden met voeten getreden, als er geen democratische regering in de regio aan de macht is. De ruimte is natuurlijk een direkt dodelijke en onvergeeflijke plaats voor fouten in de samenwerking. Daar ben ik het helemaal mee eens. Op aarde kunnen we nog smokkelen, in de ruimte zeer zeker niet, wat opvoeding in een ruimtekolonie efficiënt maakt, letterlijk op straffe des doods. Ik ben echter van mening, dat de eerste ruimtekolonies sowieso van begin af aan al bevolkt moeten worden met mensen die sterk sociaal onwikkelt zijn. Het risico van fouten in de samenwerking, als gevolg van verkeerde sociale ontwikkelingen moet zo klein mogelijk zijn. De eerste kolonisten zullen het dus toch op aarde moeten leren, en dan denk ik aan groepen mensen die vrijwillig bloot gesteld worden aan ontwikkelingen in de techniek. Duidelijke voorbeelden vind ik dan in het gebruik van beeldverwerkende computer systemen, apparatuur en programma’s die gezichtsuitdrukkingen en hersengolven kunnen lezen, quantumcomputers, en robots die daarmee uitgerust zijn. Een belangrijk voordeel is dan; de sociale vaardigheden op aarde ontwikkelen zich dan synchroon met die van kolonisten in de ruimte. Dit is noodzakelijk met betrekking tot de verhoudingen en interactie tussen de kolonisten en diegenen die op aarde achterblijven, anders vervreemd de kolonie van de maatschappij op aarde. Een dergelijke ontwikkeling zou funest kunnen zijn, de kolonisten kunnen tenslotte ook besluiten om de aarde met een brok materie te ruimen. Uiteindelijk kan alleen de garantie van wederzijdse sociale betrokkenheid op lange termijn hier uitkomst bieden. Sterke wederzijdse belangen kunnen hier gelden als blijvende motivatie, de kolonies vormen een afgelegen, geïsoleerde groep mensen. Materialen die in hun levensbehoeften kunnen voorzien, bevestigen dan het nut van continuering van sociale verbondenheid. En dan kom ik uit op de Space elevator.
Met dit hulpmiddel kost het vervoer van materialen nog slechts een schijntje, van wat het nu kost. Ontwikkelingen in Japan met betrekking tot het vormen van een eerste ruimtekolonie, gaan daar ook samen met de intentieverklaring voor de bouw van een Space elevator. Het belang van goedkoop materiaal naar de ruimte kunnen zenden, komt hierdoor nog scherper aan het licht. Het mes snijdt aan twee kanten. Ruimtevaart neemt zo nieuwe ontwikkelingen in de maatschappij met zich mee, die onontkoombaar nauw samenhangen met techniek. Ik zie wel een lichtpuntje voor de toekomst van de mensheid in deze ontwikkelingen, het is de techniek die uiteindelijk vrede zal brengen door inzicht, in combinatie met ruimtevaart.
Van Henk Miltenburg en anderen, werkzaam bij Timberland (Reducing the Corporate Carbon Footprint One Step at a Time), komen de volgende ideeën die nog bruikbaar zijn op aarde:
op grote schaal dakramen, dat natuurlijk daglicht en daardoor daling van het energiegebruik laat toenemen, evenals een grotere productiviteit,
een sterk reflecterend dak, die warmtelading voorkomt in de zomer, en de behoefte aan energie vermindert om het gebouw te koelen,
een doorlaatbare parkeerplaats dat water lopen minimaliseert en met sensoren,
gebruik van CO-geproduceerde stoom voor warmte in de winter (van restwarmte van een electriciteitscentrale),
en veel high-efficiëntie verlichting i.p.v.
TL-verlichting.?
je moeder
Wat bedoel je jooop ?