Waarschijnlijk zag de noordelijke zee op Mars er miljarden jaren geleden zo uit, denken onderzoekers.

‘Mars was koud en nat’

Er zijn twee theorieën over hoe Mars er miljarden jaren geleden uitzag. Mars was altijd al koud en droog, zoals nu, of Mars werd door een broeikaseffect nat en warm gehouden. Onderzoekers komen nu met een derde model. Leek Mars op Spitsbergen?

Waarschijnlijk zag de noordelijke zee op Mars er miljarden jaren geleden zo uit, denken onderzoekers.
Waarschijnlijk zag de noordelijke zee op Mars er miljarden jaren geleden zo uit, denken onderzoekers.

Mars staat bijna twee keer zo ver weg van de zon als de aarde. Ook is de planeet veel kleiner dan de aarde. Uit de schaarse geologische gegevens die we van Mars hebben, onder meer van de Marsrobotjes die op het oppervlak rondrijden en satellieten, weten we dat de planeet aan de oppervlakte al miljarden jaren kurkdroog is, maar dat zich meters diep ijslagen en soms zelfs reservoirs vloeibaar water bevinden.
Het noordelijke deel van Mars ligt lager dan de rest van de planeet. Als op Mars veel water aanwezig was, zou dit op het noordelijk halfrond een grote oceaan vormen.

Nu is er een probleem. In een waterrrijke omgeving vormen zich zogeheten phyllosilicaten, dat zijn silicaatgesteenten met een bladachtige structuur, dus die uit kleine plaatjes bestaan. Het bekendste voorbeeld van een dergelijk gesteente zijn de mineralen waaruit klei bestaat, zoals kaoliniet en vermiculiet. Ook mica, het schilferige goedje dat in de negentiende eeuw als hittebestendig alternatief voor glas werd gebruikt, is een phyllosilicaat. Helaas zijn er in de noordelijke vlakte Planitia Borealis nauwelijks phyllosilicaten gevonden. Dit is moeilijk te rijmen met een noordelijke oceaan. Deze phyllosilicaten zijn wél aanwezig in de veel hoger gelegen tropische en subtropische gebieden. Die moeten miljarden jaren geleden dus behoorlijk nat zijn geweest.

Alberto Fairén en zijn collega’s hebben echter een oplossing bedacht voor dit raadsel. Volgens hen werd wat nu de dorre Planitia Borealis is, miljarden jaren geleden bedekt door een zeer koude ijszee, te vergelijken met de Zuidpooloceaan of de Noordelijke IJszee. De temperatuur hiervan was te laag om zich phyllosilicaten te laten vormen. Ook werden de hooglanden rond deze oceaan bedekt door gletsjers, waardoor er ook geen phyllosilicaten de oceaan in konden spoelen. Volgens hun theorie bestond er een groot temperatuursverschil tussen de tropen en het noordelijke ijsgebied, omdat er op Mars niet net zoals op aarde, een wereldomspannende oceaan was die warmte van warme naar koude gebieden transporteerde. Daardoor bleef deze oeroceaan altijd rond het vriespunt, terwijl de tropen af en toe ontdooiden.

Inderdaad zijn op Mars overblijfselen van puinmorenes gevonden, waaiers puin die door smeltende gletsjers achter worden gelaten. Een bewijs dat er op Mars ooit uitgebreide gletsjers voorkwamen. De onderzoekers willen nu op zoek naar bewijzen van ijsbergerosie op de voormalige kusten van de sinds lang verdwenen noordelijke oceaan op Mars.
Lees ook: Mars over 100 jaar en Mars als volgende bestemming voor de mensheid

Bronnen:
A. Fairén et al., Cold glacial oceans would have inhibited phyllosilicate sedimentation on early Mars, Nature Geoscience (2011)
New Theory suggests Mars once was cold and wet, physorg.com

45 gedachten over “‘Mars was koud en nat’”

  1. Er zijn ook aanwijzingen dat Mars tussentijdse periodes had waarin het klimaat weer iets opwarmde, de atmosfeer weer dichter werd. Dit bleef dan een paar miljoen stabiel waarna Mars weer koud en dor werd en natuurlijk de CO2 atmosfeer weer aan vroor op de polen. Een mogelijk probleem zou kunnen zijn, dat een deel van Mars, het gebied tussen de Valles Marineres en de Olympus Mons heel hoog ligt (+-5 km boven zeeniveau) dat deze een hele grote tropische ijsvlakte vormde. Er zijn dan een soort koude warmte kringloop zijn die wij als ijstijden kennen. Als Mars warmer word gaat het in deze gebieden heel hard sneeuwen. Als er eenmaal sneeuw licht zorgt dit dat de toch al zo zwakke zonnewarmte de ruimte in terug kaatst. En mars wordt weer droog. Vervolgen bedelven de stofstormen de sneeuwlaag weer onder een stoflaag. De stoflaag is donkerder en na verloop van miljoenen jaren houdt dit de zonnewarmte weer beter vast en doet de sneeuwlaag weer smelten. Zo zou en kringloop weer rond zijn.

  2. Ik vraag mij af Germen, of het mogelijk is om geothermische warmte af te tappen in het noordelijk poolgebied. De kern van mars is nog gedeeltelijk vloeibaar, en de korst is gemiddeld 50 kilometer dik. Er is echter een verschil van dikte in de korst, (dichotomie) tussen de noordelijke en zuidelijke helft van mars. Dat verschil kan oplopen tot enkel tientallen kilometers plaatselijke korstdikte. De noordelijke helft ligt het dichtst bij de kern, waardoor dit ook zou kunnen verklaren, waarom hier zoveel vloeibaar water voorkwam in het verleden. Tegelijkertijd ook, kan hier een reden gevonden worden voor het verdwijnen ervan. De meeste warmte steeg daar uit de mantel op, met als gevolg dat daar het water als eerste is verdampt. Ondergronds is echter nog vloeibaar water aanwezig, aan de oppervlakte is dat in bevroren toestand, en in grote hoeveelheden voorradig. Voor de boringen die nodig zijn, hoeft geen mechanische methode aangewend te worden, en kunnen zelfs vanuit een baan om mars worden uitgevoerd, met brandspiegels. Ik heb onlangs een documentaire gevolg op NGC, waarbij het oppervlak van meteorieten, in een proefopstelling werd verdampt. Dat ging vrij snel, en er ontstond een gat in het materiaal. Hier werden ook brandspiegels gebruikt, waarbij de zon de hittebron was. Een geschikte plaats in het noorden, zou dan een zo diep mogelijke inslagkrater moeten zijn. Eén die droog staat, en voldoende bodem dichtheid heeft, om de instroom van vloeibaar ondergronds water te voorkomen. Zodra de bron aktief is, kan de kraterwand van onderen aangeboord worden. Met behulp van diezelfde spiegels, kan daarna het water ontdooid worden dat zich op de oppervlakte bevindt. Een uitgesneden stroomgeul, brengt het dan naar verschillende boorgaten. De uitredende warmte uit diverse bronnen, is daarna een proces dat zichzelf in stand houdt. Menselijk ingrijpen is dan niet meer nodig, en hier stopt dan ook het kostenplaatje voor dit project. Er is uitgerekend, dat één gesmolten voorraad, op één pool, de hele planeet onder een 11 meter diepe laag water kan zetten. Dan heb je meteen de broodnodige broeikas gassen in de atmosfeer, zonder dure technische installaties, en het water blijft vloeibaar.

    1. Het gebruik van spiegels, om boringen te verrichten in de toekomst, kan dichterbij liggen dan we denken. De spiegel die gebruikt is voor het verdampen van echte meteorieten, was zo’n 50 meter in doorsnede, en de straal was gebundeld tot enkele centimeters. Aangezien mars twee keer zover van de zon staat als de aarde, verwacht ik dat een functionerende spiegel drie tot vier keer zo groot moet zijn. In tegenstelling tot bovenstaande versie, komen de spiegels nu als brede rollen aluminiumfolie aan op mars, in vorm van cilinders. In de cilinders passen dan masten, die in de bodem kunnen worden gefixeerd. Elke spiegel heeft twee masten nodig. De rol versterkt folie wordt dan telkens op de tweede mast, op een lege rol bevestigd met kabels. In de lage atmosfeer heerst bijna geen verplaatsing van gassen, maar wel het gevaar van langdurige stofstormen. De rollen moeten dus automatisch op en afgewikkeld kunnen worden door een afstandbedienbaar, of automatisch systeem. Als nu het zonlicht wordt gebundeld, en samen komt in een centrale mast, kan vanuit deze mast, elke denkbare positie op een gebied in de direkte omgeving worden bereikt. De boorgaten hoeven niet groter te zijn, dan pakweg zo’n tien tot 20 centimeter in doorsnede. Daarnaast kan de bundel over het te verdampen boor oppervlak roteren, waardoor een nog grotere boordiameter mogelijk is, met een smallere, en dus hetere bundel. Deze laatste methode vereist dan wel een bemande reis naar mars, maar ik stel mij vrijwillig ter beschikking…..

  3. Het gebruik van spiegels is bij mars voorlopig niet mogelijk, het draait zich hier om spiegels van kilometers groot of duizenden spiegels. Ze kunnen nu net een paar mensen op de maan neerzetten, ze zijn nog lang niet in staat om een raket te bouwen die dit soort transport aankan of om een spiegelfabriek te bouwen op Mars of in de ruimte zelf waar ze de grondstoffen dan zouden moeten farmen van een meteoriet. Tegen de tijd dat ze een raket kunnen bouwen die dit soort transport aankan is de kostprijs van een paar mini nucleaire centrales ook vrijwel nihil ten opzichte van wat het nu kost. Er zijn maar twee 50MW centrales nodig om dit proces op gang te brengen, de goedkoopste optie is gewoon een raket ernaar toe sturen en gebruik maken van de getijdestromingen op mars onder het ijs. Zet er een paar getijdestroming centrales neer, gebruik de energie om ondergronds gemodificeerde planten te kweken en voila…het proces voor terraforming is op gang.

      1. Het klopt idd dat er nauwelijks getijdestroming is, desalnietemin kan je er toch getijdestromingsmachines voor gebruiken. Als er stromend water is kan je diezelfde machines voor hetzelfde doel gebruiken. En als er te weining stroming is onder het ijs dan zet je er toch doodgewone maar oersterke windmolens neer. Als de marsstormen te erg zijn kan je ze in de grond laten zakken zodat de wind er geen vat meer op heeft.

  4. In het artikel, “Mars als volgende bestemming van de mensheid.” wordt door Germen zelf de mogelijkheid, van het gebruik van een ring van roterende spiegels om mars geopperd. Echter diegenen die denken dat ze meer in hun mars hebben dan Germen, moeten de inhoudelijke waarde van hun bijdrage dan maar aantonen, in plaats van nuttige visies in discrediet proberen te brengen. Het is mij noch anderen ontgaan, dat je mogelijk weer uit bent op een confrontatie, en die komt er niet van, is beneden mijn waarde.

    1. @Alfa, ik heb gewoon je stellingen van tafel afgeveegd met simpele logica. Het heeft er niks mee te maken of Germen al een keer eerder een stelling heeft geopperd of wat mijn gedachtegoed is over Germen. Ik heb geen nuttige visie in discrediet gebracht, ik heb gewoon hierbij aangetoond dat het ondoenlijk is en heb er meteen een betere methode bijgezet. Ik kan er niks aan doen dat ik dezelfde documentaires kijk als jij en de zaken gewoon wat beter begrijp.

    1. Julie, deze spiegels zijn zodanig zwak dat micro meteorieten niks heel zal laten van de spiegels. Aluminium is alleen erg sterk als het onder druk staat. Zonder druk op het materiaal is het zelfs 1 van de zwakste materialen die op aarde te vinden is. Het blijft dus een slecht idee, niet lang geleden is er aangetoond dat er bewegend water is op mars, er zijn water of modderstromen op mars aangetroffen waarbij is aangetoond dat die stromingen met de regelmaat veranderen. Getijdestroomcentrales kan je maken van bijna onverwoestbaar materiaal.

  5. Op dit moment is het bouwen van kilometers grote spiegels om de aarde, laat staan om Mars out of the question. Logisch, we hebben maar één uitgeput planeetje tot onze bschikking.

    Dat gaat echter veranderen. Er is een onafzienbare hoeveelheid grondstoffen in het zonnestelsel aanwezig. Als we zelfs maar één grote metaalasteroïde, denk aan Vesta of Kleopatra, in een spiegel omtoveren is er voldoende metaal voor een dergelijke folie. Wat nu onmogelijk lijkt, is dat over honderd jaar niet meer.

    1. @germen,

      Ik heb hierop inhakend zitten denken over een nieuw idee, ik durf te voorspellen dat het binnen nu en 20 jaar mogelijk wordt om grote nanokoolstof lappen te maken waar ze een onuitwisbare lichtafketsende verf in kunnen verwerken. Daar kan best een meteoriet inslaan met een snelheid van 2-300.000 km per uur zonder schade. Als de verf in het materiaal zit ipv erop dan kan het zelfs nauwelijks de spiegelende werking veranderen. Koolstof is overal in het universum te winnen, zelfs op mars vermoed ik. Ik heb de laatste tijd al meer ideeen bij je aangevoerd waar ik onderzoek naar gedaan heb en ben ze nergens op het internet tegengekomen, mischien is dit ook weer zo´n idee. Dit heb ik nog niet onderzocht.

  6. Zonnezeilen zijn een reeel concept in Japan voor reizen naar mars. De zeilen zijn samengesteld uit versterkt aluminiumfolie. Dit even ter informatie. Nanokoolstof is een te duur produkt in vergelijking met versterkt aluminiumfolie op dit moment.
    Met vr gr zeus.

  7. Ik heb vandaag op NGC, de documentaire “Known Universe” gezien. Tot mijn grote verrassing, bleek een theorie die ik eerder gepubliceerd had, nu als theorie gedeeltelijk te worden aanvaard. In mijn verhaal publiceerde ik de mogelijkheid, dat het lage noordelijke deel van Mars, mogelijk ontstaan was door een reusachtige meteoriet explosie, vergelijkbaar met het principe van de Toenguska explosie (1908) in Siberië. Het is deze explosie, (althans in mijn gedachtegang) geweest, die destijds verantwoordelijk was voor het verdwijnen van water en atmosfeer in één keer. Ik ging er daarbij vanuit, dat als gevolg van de lage zwaartekrachtversnelling, dit materiaal niet was teruggekeert naar het oppervlak, maar in de ruimte deel was gaan uitmaken van de Main Belt. De astroide kwam oorspronkelijk, vermoedelijk ook uit die omgeving, en explodeerde in de toen nog aanwezige atmosfeer. Atmosfeer is een noodzaak voor dergelijk type explosies, en de aanwezigheid van vloeibaar water, maakt een aanwezige atmosfeer zeer aannemelijk. Helaas blijkt nu uit de documentaire, dat mars een tegengestelde spin heeft, ten opzichte van alle andere planeten in ons zonnestelsel. Deze is veroorzaakt door een botsing op het noordelijk halfrond, met een ander zwaar en snel hemellichaam. Een explosie in de atmosfeer alleen had geen gevolgen voor de draairichting gehad, helaas voor mij dus, maar ik zat in de goede richting gelukkig. Het resterende water op mars, moet dan bevroren zijn als gevolg van gedeeltelijke verdamping in de nu veel lagere atmosferische druk. De rest is verdwenen in de ruimte. Wat overblijft, is een boeiend scenario, en een gedeeltelijk aanvaardde hypothese, waar ik genoegen mee neem voorlopig.

  8. Dit verklaart wel het ontbreken van de phyllosilicaten op het noordelijk halfrond. Ook zou dan de zwaartekracht, met de voorheen aanwezige hoeveelheid materiaal, ook veel groter moeten zijn geweest. De atmosfeer is dan zelfs veel dikker geweest, de diepte van de oceaan ook. Het loont dan ook de moeite, om mars eens het voormalig theoretisch volume terug te geven, en dan eens te kijken naar de nieuwe waarden en omstandigheden. Ook zullen dan sporen van leven eerder gevonden kunnen worden, op en in het zuidelijk poolijs.

  9. @Alfa.

    Mars draait in de zelfde richting als de Aarde (zon komt in het oosten op). Dit verhaal met die meteoriet komt meer overeen met de planeet Venus en de reden dat het er zo warm is. Venus draait wel in tegenovergestelde richting (zon komt er in het westen op). Ik heb zelf al zo’n theorie bedacht om de huidige staat van Venus te verklaren. En het feit dat Mars kleiner is dan de Aarde komt doordat in het vroege zonnestelsel, de gasplaneet Jupiter met zijn sterke zwaartekracht veel materiaal weg zoog uit de omgeving van Mars en deze planeet daardoor klein bleef.
    Zonder Jupiter was mars waarschijnlijk een grotere planeet geweest dan de Aarde. De reden dat oceanen en atmosfeer verdween op Mars zit hem in de planeet zelf en z’n afstand tot de zon. De bobem van mars bestaat vooral uit ijzerhydroxide, ijzercarbonaat en siliciumdioxide, vandaar de rode kleur van het oppervlak. In mijn eigen lab, heb ik zelf een beetje Marszand weten te vervaardigen. Dit deed ik door een erlenmeyer te vullen met kwartspoeder waaraan ik stoffen als het gitzwarte ijzeroxide toevoegde. Ik deed er een kleine hoeveelheid water bij. Vervolgens vulde ik de erlenmeyer met een gasmengsel waaruit de vroege Marsatmosfeer heeft kunnen bestaan. Een mengsel van kooldioxide en stikstof. Ik had de erlenmeyer afgesloten met een dikke stop en deze een paar weken laten staan. Na verloop van de tijd, kleurde het kunstzand van grijs naar bruinrood, er kwam een onderdruk op de erlenmeyer, doordat de CO2 verdween en een gedeelte van het water verdween ook. Waarschijnlijk zit het merendeel van de atmosfeer in de de vorm van mineralen in de bodem van Mars.

    1. Roelof, een werkelijk interessante reactie van jou. Ben het echter niet vanzelfsprekend eens met de bewering van jou, dat mars in dezelfde richting als de aarde draait, het is wel mogelijk. De spin is volgens de documentaire “Known Universe” tegengesteld aan die van de andere hemellichamen in ons zonnestelsel. De verklaring die daarvoor werd gegeven is ; dat mars in’t verleden gebotst is met een ander zwaar hemellichaam. Ik houd echter niet vast aan een bewering, dat de draairichting niet gelijk zou zijn aan die van de aarde, want er werd niet precies bijgezegd om welke hemellichamen het dan wel ging. Je kunt dus groot gelijk hebben. De botsing op zich, en het scenario dat ik beschreef, is echter een reële theoretische mogelijkheid, naast die van jou. Ze is aangenomen door de wetenschap, en niet tegenstrijdig met die van jou, er kunnen combinaties van gebeurtenissen zijn geweest. Maar om terug te komen op jouw experiment. Jij beschikt dus over een stolp in jouw laboratorium, waar je gemakkelijk het volgende experiment mee zou kunnen uitvoeren. Plaats onder de stolp een op batterijen werkende kleine ventilator, en plaats daartegenover een versie zonder motor. Schakel dan de ventilator in, en de motorloze versie zal in de luchtstroom gaan meedraaien. Nu de lucht uit de stolp pompen, en kijken wat er gebeurt als de druk gedaald is tot 6,36 hPa. Dat is de atmosferische druk op mars ; naar mijn verwachtingen zal de motorloze versie tot stilstand komen, of de rotatiesnelheid zal met 90% afnemen. Vervolgens het experiment herhalen, maar met nu op de bodem een laagje van jouw marsstof. Dit mars stof kun je in de atmosfeer van de stolp verdelen, met behulp van ook weer een kleine ventilator op batterijen. Als de druk op 6,36 hPa is gekomen, moet het resultaat op bijna, of iets meer, dan zonder de stof uitkomen. Daarmee is dan aangetoond, dat windmolens nooit rendabel kunnen zijn onder dergelijke atmosferische omstandigheden, met of zonder stof. Daarnaast zal het stof de lagerfunctie onmiddelijk gaan hinderen door snelle slijtage, en aankoeken van smeermiddelen op de molenas. Dit probleem wordt al jaren aan gewerkt door specialisten, mars is een vijandige planeet voor o.a. mechanismen met dergelijke draai, of glij functies. Als laatste vraag ik jou dan, om een bakje met water onder marsatmosferische omstandigheden te brengen, en te zien hoe het temperatuurs verloop op een tijdschaal gaat. Dat het water onmiddelijk zal bevriezen weet ik allang, ondergronds water op mars bevriest niet onder de druk van het ijs, en de grondlagen erboven. Boor zo’n laag aan, en het zal onmiddelijk bevriezen. Het water wel voorkoelen tot bijvoorbeeld 1 graad celcius, op mars is dit water zelfs nog veel kouder.

  10. @ alfa, ik zou je zo een windmolen kunnen bouwen die niet onderhevig is aan slijtage buiten dat zijn er op mars stormen waardoor een windmolen altijd rendabel is mits je in de gaten houdt dat je die windmolens op tijd in de grond laat zakken als de storm te hevig is.

    Praten over atmosferische druk is onzin, er zijn talloze minicyclonen op mars en die minicyclonen blijven ook gewoon ronddraaien, alles wat geraakt wordt door die cyclonen gaat gewoon meedraaien. De temperaturen op mars kunnen varieren van min 140 graden celcius tot plus 20 graden celcius. Ik heb het trouwens niet alleen over minicyclonen, elke keer als het lente wordt op mars dan gaat er een harde poolwind over de planeet heen die te harvesten is. Je kan Roelof dus wel proberen op te schepen met nutteloze experimenten maar ik denk dat hij dit allang zelf al uitgevogeld heeft, zo moeilijk is het niet om info op het internet op te zoeken.

    1. De atmosferische druk is het resultaat, van de som van dichtheid van een aantal gasmoleculen in een atmosfeer of reactievat, onder een bepaalde temperatuur. Stijgt de temperatuur, dan stijgt ook de druk in zo’n vat, of een atmosfeer, bij gelijkblijvend volume. Neemt het aantal gasmoleculen toe, bij gelijkblijvende temperatuur en volume, stijgt ook de druk in het vat. Het is echter de dichtheid van gasmoleculen per volume eenheid, met een snelheid x, die het impulsmoment doorgeeft, aan de onder een hoek staande propellerbladen. De atmosferische druk op mars bedraagt 6,36 hPa, de atmosferische druk op aarde bedraagt gemiddeld 1013,25 hPa. Dat gedeelt door 6,36 hPa, geeft om een gelijkwaardige prestatie van de molen te verkrijgen, een benodigde windsnelheid die 159,32 maal zo groot is als die op aarde. De dichtheid van een atmosfeer, bepaalt het aantal gasmoleculen dat passeert met een bepaalde snelheid. De marsatmosfeer heeft een veel lagere dichtheid, en zodoende zijn er bij vergelijkbare windsnelheden, te weinig gasmoleculen die hun impulsmoment kunnen doorgeven aan het hoekmoment van de molen. De stofstormen op mars zijn niet liniair, maar een verzameling van wervelstromen, ontstaan door temperatuur verschillen tussen oppervlak, en het daarboven aanwezige atmosferische grensvlak. De stofmoleculen zijn zo fijn, dat ze zich in de atmosfeer gemakkelijk mengen. De statische elektriciteit die daarbij optreedt, is van een veel grotere orde dan in de vochtige atmosfeer op aarde. Op aarde worden spanningen van 1000.000.000 volt, bij een vermogen van 200.000 ampere gemeten. Op mars is dat in de droge stof een veelvoud. Dus tientallen miljarden volts, met miljoenen amperes. Er is geen isolatie voor zulke overslagen, de molen is direkt verdampt, smelt niet eens.

  11. Zoals ik al zei: Ik zou zo een molen kunnen bouwen die niet kan verslijten en al helemaal niet kan smelten. Je zet hier gewoon een theorie neer over electriciteit op Mars maar daar zijn geen aanwijzingen over gevonden, vooralsnog kunnen we er gewoon vanuit gaan dat deze stofstorm elektrische velden op Mars niet bestaan anders hadden de apparaten die er geland zijn dit al geregistreerd voordat ze kapot gingen. Dan waren ze namelijk kapot gegaan door de elektrische lading die erop was ingeslagen. Je kan niet aannemen dat het op Mars hetzelfde toegaat als op de aarde. Laat je niet voor de gek houden door de titel, er staat duidelijk in het artikel wat ik net vermeld heb.

    http://www.kennislink.nl/publicaties/elektrische-stofstormen-maken-leven-op-mars-onwaarschijnlijk

    1. Misschien dat je op de een of andere manier dan die statische elektriciteit kan aftappen. Geen molen dus maar een ladingsoogster.
      Houd wel rekening met het feti dat de zonnestraling op Mars veel minder (minder dan de helft) is dan hier op aarde en dat het uiteindelijk de zonnestraling is die de winden aandrijft.

    2. -EDIT- Er staat wel degelijk, dat onderzoek heeft uitgewezen, dat opbouw van statische elektriciteit in het stof op mars, mogelijk de oorzaak is van het einde van leven daar. Dit mogelijk tengevolge van de neerslag van waterstofperoxide bij ontladingen in de atmosfeer. Voor statische elektriciteit heb je twee zaken nodig ; een stof, en beweging. Ik laat mij niet voor de gek houden door de titel, ik hoor dit te weten als gediplomeerd VAPRO mechanisch operator. Elke operator MOET weten waar de gevaren van het transport van stoffen in zitten. Ook een tankauto voor bulktransport, wordt uitsluitend bestuurd door terzake kundige chauffeurs. Chauffeurs die terdege op de hoogte zijn van het feit, dat elke vorm van transport van stoffen, een statische lading kan opwekken, die explosies, met alle gevolgen van dien, dan wel de elektrocutie van de bedieningsman kan veroorzaken. En jij als leek gaat mij vertellen, dat ik een theorie over elektriciteit op mars neerzet, en dat er geen aanwijzingen zijn gevonden? Wij moeten er maar gewoon vanuit gaan, dat deze stofstorm elektrische velden op mars niet bestaan? Wat is dit voor kolder? Het stof op mars is een metaaloxide, de ladingopbouw daarin, is veel groter dan in stoffen als water. Het is ijzeroxide notabene, waar ben je mee bezig als je de eigenschappen daarvan niet onderkent? Verder maakt werktuigbouwkunde, een belangrijk deel van de opleiding VAPRO mechanisch operator uit. Ik ben echter in de verste verte niet in staat om zo’n windmolen als jij wilt construeren, samen te stellen, vanwege juist die stof op mars. De grootste talenten op dat gebied, hebben de marsrobots Oppertunity, en Spirit gebouwd. De Spirit heeft de meer dan dertig kilometer, die de Oppertunity heeft afgelegd, niet eens gehaald, omdat er al een wiellager binnen die afstand vastliep op het stof op mars. Het zal de Oppertunitie net zo vergaan. En dan ga jij wel even een niet draaiende windmolen voor mars bouwen? Hij draait nooit, omdat de atmosfeer te weinig dichtheid heeft. -EDIT- De grootste geleerden kunnen daar geen windmolens plaatsen, en dat weten ze. -EDIT – [Germen] begint niet eens over windmolens, maar heeft een plan om de statische ladingen op te vangen geopperd. Kijk, dat is inzicht. Zonnecellen, ja, ook dat is een nuttig inzicht, maar anderen zijn je voor geweest, de marsrovers en andere toestellen die daar geland zijn hadden die al. -EDIT-

      1. -EDIT- Dat een windmolen op mars niet kan draaien is gewoon grote onzin, als er een flinke wind is dan draait die ook.

        En als het zich gaat om de uitprintbare zonnecellen, wie heeft dat idee dan al geopperd? Ik heb nooit gezegd dat het zonnecel idee uniek is, maar ja…de printbare zonnecellen naar mars brengen is wel uniek. Dat is nog niet eerder gedaan, het neemt bijna geen plaats in beslag en je kan er zo een voetbalveld van neerleggen. Maar ach ja, wat weet ik ervan als leek…-EDIT-

        1. Barry
          je begint weer veel te persoonlijk te worden over een ander -EDIT: inderdaad, dus sloop ik er alle persoonlijke shit tussen uit. Beide heren hebben elkaars e-mail adres.

        2. Achteraf bleek, dat mijn reactie helemaal niet is verwijderd, maar tijdens het schrijven was verdwenen als gevolg van een eenvoudige storing in de verbinding.

        3. Voor alle duidelijkheid: ikzelf, niet Julie heb alle persoonlijke aanvallen uit de berichten weggesloopt. We beginnen als redactie ons geduld een beetje te verliezen.

        4. Ik ben nog nooit ergens ontslagen, ik heb ontslag genomen als VAPRO mechanisch operator bij AKZO Nobel destijds. Omdat een mechanisch operator, per definitie in de hele technische kunststoffen industrie, alsmede ook de energie sector(oliebrance), de technische metaal industrie, de voedsel, en farmaceutische industrie welkom is, had ik de banen voor het uitzoeken. Dat heb ik echter nooit gedaan, ik ben voor mijzelf begonnen als éénmans bedrijf, in technische en praktische ondersteuning van andere bedrijven. Een technisch klussenbedrijf dus. En daar heb ik mijn sporen verdiend. Daarvoor had ik al eerder een grondboorbedrijfje gehad, maar de wettelijke vergunningen stonden mijn initiatieven in de weg, je moet overal moeilijk te verkrijgen vergunningen voor hebben. Uiteindelijk ben ik gestopt als bedrijf. Het is prachtig om te kunnen zeggen, Hé, ik ben directeur van mijn eigen bedrijfje, ja, maar je bent ook jouw eigen werknemer. Uitsluitend werken, en nooit meer genieten van vrije tijd, zoals een ander. Dus solliciteren, en ik kreeg direkt een baan als meewerkend voorman, met na korte tijd al een optie voor teamleider. Leuk, maar mijn bedrijf liep leeg, geen productie orders meer, de markt zat vol. Opnieuw solliciteren, en daar werd ik meteen team leider in opleiding en praktijk. Dat is nog harder werken dan ik voorheen al gedaan had. Je zit in het management, krijgt de verantwoording voor het personeel, s’avonds de managements opleidingen, bedrijfs verslagen schrijven, en productieplanning voor de volgende dag opzetten. Doe het maar, dan kom je d’r wel achter wat een mens aan energie tekort schiet, en waar een mens nat gaat. Burnout is niet voor niets de managersziekte nummer één.

  12. @Germen,
    Anders leg je er toch gewoon een hele lading printbare zonnecellen neer. Ik denk dat er wel een paar duizend meter meekan op de volgende marsexpeditie. Een paar vierkante kilometer daarvan op een paar rolletjes gerold moet wel kunnen. En dan de zonnecelvelden zodanig op de oppervlakte vastleggen dat de wind er geen vat op heeft. Dat kan je bijvoorbeeld doen door het ijs te smelten en de randen van het zonnecelveld in het water leggen. Je hebt alleen af en toe werk omdat je ze weer moet oprollen als de lente optreed op mars. En een stofstorm af en toe kan weinig kwaad, de laatse 2 marsrovers hadden er alleen maar profijt van.

    1. Er is op Mars niet veel atmosfeer, maar deze beweegt wel buitengewoon heftig. Dus die zonnepanelen worden voortdurend gezandstraald. Tot overmaat van ramp is het stof zeer ijzerrijk. De vraag is hoe lang je ultradunne zonnepanelen het uithouden in deze nogal verwoestende omstandigheden.

      1. @ germen,

        dat is waar, ik heb wel een artikel gevonden waaruit bleek dat de laatste 2 marsrovers er juist langer door overleefden. Die apparaten werden regelmatig schoongeveegd door de zandduivels en microstormen. Ik weet natuurlijk niet welke coating er op die zonnecellen zat, en ja, die uitprintbare zonnecellen zijn ook ultradun. Mischien is het mogelijk om er op mars ter plekke een keiharde redelijk slijtvaste laklaag op te spuiten? Of een andere coating die redelijk slijtvast is maar licht absorbeert? Ik neem aan dat de flexibiliteit wegvalt na het behandelen van zonnecellen, vandaar dat ik ook zeg: Ter plekke.

  13. Een leuk experiment om een lading van het rode stof te produceren zal zijn om de elektromagnetische velden aan te tonen. Men zou dan een glazen vat moeten aanschaffen die geschikt is voor vacuuüm. De bodem van het vat vullen met dit stof. Vervolgens vul je het vat met kooldioxide. CO2 is gemakkelijk in grote hoeveelheden te maken door soda (natriumcarbonaat) met bijv citroenzuur poeder te mengen. Nadat je dit gas naar het vat hebt toegeleid en er geen zuurstof en stikstof meer aanwezig is, stop je de aanvoer van het gas. Dan de nodige meetapperatuur aansluiten, een sterke ventilator op de bovenkant en het vat luchtdicht afsluiten. Dan moet de dichtheid van het gas omlaag. De druk en temperatuur moet overeen komen met die van Mars. Men zal rekening moeten houden met de zwaartekracht van de aarde die bijna 3 keer zo groot is als die van Mars en dat de uitkomsten nog steeds afwijken van die van Mars. Nadat de juiste druk en temp. is bereikt de ventilator aandraaien. Als het goed ontstaat er een stofduivel (opwervelend stof) en vervolgen met behulp van de meetelektrodes de spaaning die ontstaat meten. Helaas beschik ik niet over genoeg ruimte en geld voor zo’n test installatie. vooral vacuum bestendig glas is peperduur en dan heb ik het nog niet eens over een dergelijk vat maar kleine erlenmeyers. En dan de meetapparatuur die extra moet worden aangeschaf neemt kostbare ruimte in. Echter wie wel over een dergelijke ruimte en budchet beschikt zou het wel eens kunnen proberen.

    1. Roelof.

      Die dure vacuumstolp van glas kun je eenvoudig omzeilen. Neem een roestvrij stalen buis, met brede manchetten, voorzien van boorgaten. Diameters naar keuze genoeg, op de industriële metaal recycling, en verwerkings bedrijven. Daar betaal je puur de handelsprijs voor het metaal. Ook vind je daar vrijwel zeker, een vacuumbestendige pyrex glazen peil, en controlevenster, diameters naar keuze. Stel, je neemt een buis, met diameter rond 300 mm, dan heb je een passende voetplaat voor het manchet nodig. Op het andere manchet, plaats je de verloopringen van de glazen pyrexschijf, naar de diameter van dit manchet. Aansluitingen en appendages vindt je ook op de sloop, voor enkele euro’s. Tussen alle onderdelen dient een rubberen pakking te worden geplaatst, welke verkrijgbaar is bij industriële toeleveranciers. De diep vacuümmeters op het recycling bedrijf, kosten niet veel, maar je moet ze maar net aantreffen, ze moeten nog werken, en moeten worden gekalibreerd. Ik beschik echter, doordat ik zelf geexperimenteerd heb, nog over een oude kwik diepvacuüm meter, en deze hoeft nooit te worden gekalibreerd. Dat is een belangrijk voordeel van dergelijke meetinstrumenten. Die stel ik, als jij dat experiment zelf besluit uit te voeren, gratis ter beschikking. Het ding is zeer oud, en komt uit een voormalig natuurkundig Phillips laboratorium. maar nu komt het probleem ; heb jij de beschikking over een goed werkende diepvacuümpomp? Ze zijn zeer kostbaar, in vrijwel alle vormen, behalve de meertraps ejecteurs. Daar heb je echter een héél goede compressor voor nodig, zoals bijvoorbeeld in de bouw wordt gebruikt voor pneumatische hak en sloophamers. Ik wacht op dat bericht van jou, als je er tenminste zin in hebt, zoiets te ondernemen.

  14. Zo’n experiment is op een relatief grote schaal. Ik kan slechts experimenteren op een kleine schaal. Maar voor in de toekomst waarneer ik een grotere ruimte kan huren zou ik het zeker willen proberen.
    Overigens zou een stofzuigerpomp met enige improvisatie tot een diepvacuümpomp kunnen worden omgebouwd. De zuigkracht van de zuiger wordt bepaald door het vermogen ervan en hiervan afhankelijk het vacuüm.
    In een diepvacuüm meter ben ik wel geïnterreseert als u er vanaf moet.

    1. Met enige improvisatie, een stofzuigerpomp ombouwen tot een diepvacuüm pomp? Een stofzuigerpomp is een centrifugaalpomp, geen zuigerpomp vriend. De stofzuigerpomp heeft gemiddeld twee, tot drie centrifugaalschijven in serie achter elkaar, daar trek je echt geen diepvacuüm mee, hoe hard ze ook draaien. Het spijt me voor jou, maar dat gaat echt niet hoor. Wel zou je kunnen proberen aan een gebruikte waterring vacuumpomp te komen op de sloop. Helaas trekken die maximaal tot slechts 40 á 50 millibar restdruk, maar als dat voldoende is voor jou, dan hoeft die pomp niet in de honderden euro’s te gaan lopen. Ik ga overigens zelf een vacuumpomp bouwen. Het is een zeer goedkope diep vacuümpomp, mits deze werkt zoals ik mij dat voorstel tenminste. Daarbij maak ik gebruik van een hogedrukreiniger, die in een 5 traps opstelling, met water onder hoge druk, de ejecteurs moet voeden. Die werkt ongetwijfelt, maar of ie ’t goed doet weet ik absoluut niet. Ik wil zelf dat experiment met die stolp uitvoeren, dus helaas gaat de aanbieding daarmee niet door. Overigens moet je wel weten, dat de NASA al zo’n stofstorm heeft gerealiseerd in het lab, waarvan ik de documentaire heb gezien op NGC. Ik weet helaas niet precies wanner dat was, maar wel vrij recent. Je moet daar dus gegevens over kunnen vinden op internet, want die zijn er wel. Verder veel experimenteer plezier gewenst, ik weet hoe leuk en spannend dat kan zijn.

Laat een reactie achter