Met de verkiezing van Donald Trump kozen de Amerikanen voor verandering. Een waarschijnlijk essentiële factor bij de verkiezingsoverwinning van Trump was de steun van multimiljardair en ’techmogul’ Elon Musk. Musk belooft om middels zijn nieuw op te richten DOGE, Department Of Government Efficiency, de VS weer aan een begrotingsoverschot en van haar schulden af te helpen. Grootspraak, of zou het de Elon kunnen lukken?
De situatie nu, en waarom iets als DOGE nodig is
De overheidsfinanciën van de VS staan er financieel gezien niet al te best voor, zoals bovenstaande grafiek zeer duidelijk maakt. Van het overheidsbudget van 5,8 biljoen dollar, wordt slechts 4,6 biljoen gedekt door inkomsten. Er komt 1,2 biljoen dollar, dat is bijna 21% van het overheidsbudget, minder binnen dan er uit gaat. Daar zijn in principe twee oplossingen voor. De eerste oplossing is meer belasting zien binnen te halen. Een oplossing die niet erg populair is bij de kiezers, en al helemaal niet bij Republikeinse kiezers en donoren, zoals Elon Musk. De tweede oplossing is om flink geld bij te drukken. Zo loste president Robert Mugabe zijn begrotingstekort op. Dat had interessante gevolgen voor de Zimbabwaanse dollar, die op een gegeven moment bijna niets meer waard was. Een hoge inflatie is nog meer gehaat bij de Amerikaanse kiezers (niet alleen bij Republikeinen, ook bij de Democraten en onafhankelijken) dan belastingen, dus ook deze weg is uitgesloten.
De economische filosofie van Elon Musk
De manier waarop Musk denkt is anders dan de gemiddelde mens. Hij gaat uit van de basale limitaties, first principles, en beschouwt de rest als veranderbaar. Met deze filosofie slaagde hij er bijvoorbeeld in om de kosten voor raketten flink omlaag te brengen.
Ruimtevaart was in 2014 extreem duur (als in: 150-200 miljoen US dollar per high earth orbit lancering) om de volgende redenen. Ten eerste worden raketten traditioneel van vrij zeldzame en dus dure metalen gemaakt. Ten tweede wordt het grootste deel van een raket, de brandstoftrappen, afgestoten, dus weggegooid. Ten derde is ook de brandstof, zoals hydrazine, erg duur. Tot slot worden raketten als de Ariane 5 raket maar in kleine oplages gemaakt, waardoor de initiële bouw- en ontwerpkosten relatief hoog zijn.
Met laserfocus pakten Musk en zijn team deze problemen aan. Om te beginnen koos hij niet de beste, maar redelijk voldoende materialen voor zijn raketten. De Starship, bijvoorbeeld, is gebouwd van goedkoop roestvrij staal voor minder dan een halve euro per kilo, niet van het lichtere, maar vel duurdere aluminium of koolstofcomposiet, waar je al snel zes keer zoveel voor betaalt. Ook de raketbrandstof is niet een dure, zeldzame brandstof als hydrazine, aluminiumpoeder of HTPB, maar methaan (aardgas bestaat hier vrijwel geheel uit) en vloeibare zuurstof. Deze kosten hooguit enkele dubbeltjes per kilo. Dat is rond de negentig procent goedkoper. Toeleveringsbedrijven moesten er ook aan geloven. Deze maakten namelijk onderdelen op maat. Musk doet dit allemaal in eigen beheer. Hiermee vereenvoudigt hij het testproces: maken, aanpassen, testen, maken en hoeft niet de winst van de leverancier te betalen. Ook kon hij veel sneller werken. De grootste klap bereikte hij met het hergebruiken van zijn raketten. Ook dat scheelt meer dan de helft van de kosten. Het gevolg: zijn bedrijf SpaceX kan nu vracht in orbit schieten voor rond de 200 euro per kilo. Dat is een tiende van tien jaar geleden.
Hij zal vermoedelijk dezelfde filosofie toepassen bij overheidsbezuinigingen. Hij zal de kerntaken van de overheid definiëren, en alleen het hoogstnoodzakelijke overhouden om deze kerntaken uit te kunnen laten voeren.
Wat wil Musk via DOGE doen om de overheidsschulden flink terug te dringen?
Ook voor het terugdringen van overheidsschulden zal Musk gebruik maken van first principles denken. Hij heeft al aangegeven om elk Amerikaans overheidsdepartement waarvan het onmiddellijk nut niet duidelijk is, op te gaan heffen. En dat zijn er nogal veel. Denk bijvoorbeeld aan DEI, diversiteit, gelijkheid en inclusie. Of aan departementen die op verwaarloosbare risico’s controleren. Musk gaf zelf het lachwekkende voorbeeld waar hij zelf tegen aan liep: het risico, dat een landende rakettrap een walvis, of een haai zou gaan raken. Dit soort departementen kosten niet alleen behoorlijk veel geld. Erger is dat ze burgers en bedrijven van het werk houden, of belemmeren, dan wel onnodig op kosten jagen.
Kortom: zou de overheid hier slagvaardig op kunnen treden, door een gebrek aan bureaucratie, dan zou dat niet alleen behoorlijk wat geld schelen. Het zou ook de snelheid van de kapitaalcirculatie enorm toe laten nemen, want je hoeft niet meer te wachten op een bouwvergunning of andere overheidshandeling. Wat de economische groei zal laten exploderen. In feite haal je zo een rem uit de economie.
De gevaren van DOGE
Niet alle overheidsdepartementen zijn zinloos. Een goed voorbeeld van overheidsfuncties waar we maar beter geen afscheid kunnen nemen, hebben te maken met de volksgezondheid en milieu, zoals controleren van drinkwater, voedsel en voorkomen dat giftige stoffen worden geloosd. Helaas zijn nu net dat de departementen die in de VS, als gevolg van lobby’s door producenten, gebrekkig functioneren. Musk heeft een gedegen natuurwetenschappelijke achtergrond en zal dit soort stommiteiten daarom hopelijk niet uithalen.
Ideeën, buiten DOGE, om de Amerikaanse economie flink te laten groeien
Het zijn paradoxaal genoeg niet eens de overheidsdepartementen zelf, die de Amerikaanse burgers enorm op kosten jagen. De grootste kostenpost is tort, dwangsommen. De Amerikaanse samenleving is ziekelijk gejuridiseerd. De nationale hobby in de VS is tegen elkaar processen aanspannen en niet voor niets behoren advocaten tot de meest gehate beroepsgroepen.
Naar schatting kost de juridisering de Amerikanen een biljoen dollar per jaar. Als bijvoorbeeld een letselschadeadvocaat voor een cliënt 50 miljoen dollar scoort, omdat er en muis in een McDonalds hamburger zat, moet McDonalds dat geld terugverdienen door duurdere hamburgers. Of door te bezuinigen op personeel. Medische behandelingen in de VS zijn minstens twee keer zo duur als in Europa, omdat artsen geen enkele risico willen nemen en zich uitgebreid verzekeren voor claims. Die torenhoge premies moeten ze natuurlijk terugverdienen. Wie uiteindeljk het gelag betaalt, is, alweer, de Amerikaanse burger. Voor een slechte service betalen Amerikanen de hoofdprijs.
Ook bij het patentrecht kan je je vraagtekens stellen. Patenten belemmeren de innovatie, vooral softwarepatenten. Alleen grote bedrijven, die patentoorlogen kunnen winnen door hun indrukwekkende portfolio, maken een kans. De rest wordt van de markt weggeprocedeerd, omdat er altijd wel ergens een patentje op de plank ligt waar een nieuwe concurrent inbreuk op maakt.
❤️ Jongens! Beoordeel mijn [opwindende] [een zekere vrouwelijke lichaamsopening], alsjeblieft — [spamlink verwijderd]
Nee dank je, maar er is elders vast wel een bereidwillige meneer die je graag ter wille is.
fijn dat jullie weer zijn begonen met het publiceren van artikel het heeft even geduurt.
Klopt, 1 november leek ons (in de praktijk: ikzelf, hopelijk vind ik weer wat medeschrijvers) een mooi moment. In verband met persoonlijke omstandigheden lag het een en ander stil., maar ik ga er weer met volle kracht tegenaan.
Doge lijkt ernstig veel op het teken waar over gesproken wordt in de bijbel. Zou Johannes de Doge munt gezien hebben en gedacht hebben aan het beest? Zou dit straks het enige betaalmiddel nog zijn. Ik geloof echter niet dat Musk,Trump,Putin van de duivel zijn. Hij zweeft wel ergens om hen heen zoals deze man doet Jared Kushner.
“Het wist de mensen die op aarde leven te misleiden door de tekenen die het voor de ogen van het eerste beest kon verrichten. Het droeg hun op een beeld te maken voor het beest dat ondanks zijn steekwond toch leefde. 15Het kreeg de macht om dat beeld leven in te blazen, zodat het beeld van het beest ook kon spreken en ervoor kon zorgen dat iedereen die het beeld niet aanbad, gedood zou worden. 16Verder liet het bij alle mensen, groot en klein, rijk en arm, slaaf en vrije, een merkteken zetten op hun rechterhand of op hun voorhoofd. 17Alleen mensen met dat teken – dat wil zeggen de naam van het beest of het getal van die naam – konden iets kopen of verkopen.
18Hier komt het aan op wijsheid. Laat ieder die inzicht heeft het getal van het beest ontcijferen; er wordt een mens mee aangeduid. Het getal is zeshonderdzesenzestig.”