‘De mens is toe aan nieuwe idealen’

(Van de website) Wat bepaalt het geluk van de mens? Wat is een goed en geslaagd leven? Heb je daar de huidige materiële welvaart voor nodig? Filosoof Herman Philipse geeft vanaf 7 februari een nieuwe collegereeks voor Studium Generale over vrijheid en verplichting. “Wij putten de aarde zo uit dat we op zoek moeten naar ander geluk, naar een nieuwe moraal.”

Herman Philipse

Prof. dr. mr. Herman Philipse behandelt in deze achtdelige lezingenreeks een selectie van grote westerse filosofen over ethiek, van Plato en Aristoteles tot Nietzsche, Levinas, en Peter Singer. Het overkoepelende onderwerp, vrijheid en morele verplichting, is ontleend aan de ethische theorie van Immanuel Kant. Een bijzonder actueel thema; het motto van het kabinet Rutte is niet voor niets vrijheid en verantwoordelijkheid.

De colleges die verzorgd worden door Studium Generale zijn door iedereen gratis en vrijblijvend te bezoeken, maar ook live en naderhand via de website te volgen. Klik voor deze collegereeks HIER. Zie de rest van dit inleidende artikel HIER.

10 gedachten over “‘De mens is toe aan nieuwe idealen’”

  1. De heer Welman heeft in 2002 een voordracht gehouden over Een maatschappelijk rouwproces;
    Om te beginnen werden de wetmatigheden die Kübler-Ross ontdekte in het proces dat terminale patiënten doormaken, aangehaald: de mens, die te horen krijgt dat zijn levenseinde nadert, maakt allereerst een stadium van woede door. Dit stadium wordt gevolgd door de ontkenning. Daarna komt een periode waarin er wordt onderhandeld, gemarchandeerd. De depressie volgt, waarna de mens tot berusting kan komen. Later heeft Kübler-Ross de fase van hoop hier aan toegevoegd. Ook in onze maatschappij zijn deze verschillende fasen te herkennen.
    De woede uit zich in agressie, (zinloos) geweld. De ontkenning vinden we terug in “het niet meer willen praten” over een onderwerp, zoals een recent sterfgeval. Het onderhandelen of marchanderen herkennen we in het goed praten van tegenvallende bedrijfsresultaten, of van een stommiteit die een overheid heeft begaan. De depressie is massaal aanwezig en herkennen we in de onverschilligheid. De berusting en aanvaarding kennen een positieve en een negatieve kant. De aanvaarding die wordt omgezet in positieve actie vinden we bij organisaties als Greenpeace en Artsen Zonder Grenzen. Daat tegenover staat het fatalisme, de onverschilligheid: het helpt allemaal toch niet. De hoop is moeilijk te vinden. Het gaat om de moed om door te worstelen. Ook hier kunnen we weer denken aan organisaties als Artsen Zonder Grenzen en Unicef.
    Als wij het voorgaande interpreteren als de symptomen van een maatschappelijk rouwproces, welk verdriet ligt er dan aan de basis van de rouw? De heer Welman somt een tiental punten op (in een willekeurige volgorde), die als oorzaak van het maatschappelijk verdriet kunnen worden gezien:
    * het verlies van de religie, is tekenend voor onze tijd.
    * het verlies van de veilige beslotenheid en geborgenheid van het gezin, (hoe opgegroeid?)
    * het verlies van de eerlijkheid, de waarachtigheid en trouw (denk aan Wikileaks)
    * het verlies van het gevoel van eigenwaarde in arbeidsverhoudingen
    * we hebben onze tevredenheid over wat we hebben en kunnen verloren.
    * het verdriet om de eenzaamheid.
    * de ongelijkwaardigheid van de vrouw leidt tot verdriet.
    * het verdriet om het opgedrongen, onherkenbaar mensbeeld (de “zielloze” naakte aap).
    Het is volgens de heer Welman mogelijk om de verschillende oorzaken van verdriet, die alle aanleiding geven tot het rouwproces, te herleiden tot twee basisoorzaken. Allereerst is er het verlies van Het Paradijs; wij dragen allen in ons, dat het paradijselijke leven voor ons verloren is gegaan. Ten tweede is er sprake van twee tegengestelde tendenzen: met behulp van de techniek kunnen we spreken van mondialisering. Maar in de mens vindt echter een steeds verder gaande individualisering plaats (met waarden als geld, techniek enz.)
    Tot zover een weergave van zijn voordracht.

    1. Julie,

      mevrouw Kubler-Ross zat er niet ver naast, ik vraag me alleen serieus af wie hier wetmatigheden van gemaakt heeft. Er zijn ook veel terminale patienten die al deze fases gewoon overslaan en berusten in hun lot totdat ze uiteindelijk toch nog uitkomen op hoop.
      Mijn lang geleden overleden broer wist dat hij zou gaan sterven, hij is er nooit boos om geweest en heeft het ook nooit ontkend. Hij hield wel hoop, 3 maanden voor zijn eind ging hij nog leren voor advocaat, gewoon voor de lol, omdat hij niks beters te doen had.

      Als het gaat om deze punten kan ik wel iets zeggen,

      * het verlies van de religie, is tekenend voor onze tijd. (verlies van religie of verlies van geloof?)
      * het verlies van de veilige beslotenheid en geborgenheid van het gezin, (hoe opgegroeid?) (ik heb heel wat gezinnen gekend waar veiligheid en geborgenheid vooropstonden, het ging pas mis in die gezinnen als er zich 1 moeilijk probleem voordeed waar ze niet voldoende kennis voor hadden)
      * het verlies van de eerlijkheid, de waarachtigheid en trouw (denk aan Wikileaks)(wiens eerlijkheid precies?)
      * het verlies van het gevoel van eigenwaarde in arbeidsverhoudingen(dat klopt wel veruit, de meeste mensen in de productie veranderen na verloop van tijd vanzelf in zombies)
      * we hebben onze tevredenheid over wat we hebben en kunnen verloren.(dit is alleen maar goed, TEvreden is fataal, het betekent dat je geen dromen en wensen meer hebt)
      * het verdriet om de eenzaamheid.(ja dit is een serieus probleem, veel mensen zijn eenzaam, ook al heb je 1000 mensne om je heen, dan kan je nog eenzaam zijn)
      * de ongelijkwaardigheid van de vrouw leidt tot verdriet.(hmm..nou ja, als vrouwen vinden dat ze ongelijkwaardig zijn of behandeld worden dan is dat hun eigen schuld, als ze zich gelijkwaardig opstellen worden ze ook als zodanig behandeld, ik spreek hier wel uitsluitend over de nederlandse cultuur)

      * het verdriet om het opgedrongen, onherkenbaar mensbeeld (de “zielloze” naakte aap).
      En wat je hiermee bedoeld weet ik niet, dat begrijp ik gewoon niet, kan je dat uitleggen aub?
      Wat bedoel je precies met Het Paradijs? Is dat het paradijs wat ieder voor zich ziet als een beter leven?

  2. Ik weet niet hoor, ik studeer talen en culturen van Japan in Leiden, omdat ik 100% anime- en videogame otaku ben. Ik ga naar conventies, altijd ongelooflijk leuk, doe cosplay etc. :D en heb veel vrienden in de otaku-subcultuur in Nederland. Ik ben toch erg blij met de huidige techniek.

    Ik wil later ook in Japan wonen en liefst in de anime-industrie werken XD.

    Maar ik ga dan weer niet naar alles met de auto maar gewoon lopen en verbruik niet meer stroom dan nodig is om mijn computers e.d. te laten draaien. Heb dan wel weer een 26 inch scherm om lekker anime op te kijken in full-hd. Filosofie vind ik best interessant, maar ik ben zo toch echt happy met mijn leven & heb veel lol en veel vrienden en gezelligheid. Ik ga mijn levensstijl (die dus zelfs m’n studie heeft bepaald!) echt niet opgeven vanwege een lezing LOL

Laat een reactie achter