Visionair leven

Visionair leven in de praktijk

Hoe het tekort aan betaalbare huizen op te lossen is, met winst

Het tekort aan betaalbare huizen is een schijnprobleem. We hebben zowel de technologie als de hulpbronnen om huizen voor ver onder de 100.000 euro te bouwen.

Het heersende regime-Rutte heeft dan weer wat minder aandacht voor de mensenrechten van de eigen inwoners. Dat zien we onder meer bij het brute optreden tegen demonstranten die zich uitspreken tegen het coronabeleid, en bij demonstraties voor betaalbare huizen: het Woonprotest. Waarmee we op wonen als mensenrecht komen. In het door Nederland ondertekende verdrag EVRM is in artikel 8 het recht op een privéleven en gezinsleven (en hiermee woonruimte) vastgelegd. Ook in het Universele Verdrag van de Rechten van de Mens, artikel 25, is het recht op woonruimte met zoveel woorden vastgelegd:

Everyone has the right to a standard of living adequate for the health and well-being of himself and of his family, including food, clothing, housing and medical care and necessary social services, and the right to security in the event of unemployment, sickness, disability, widowhood, old age or other lack of livelihood in circumstances beyond his control.

Universele Verdrag voor de Rechten van de Mens, artikel 25

Betaalbaar huis voor iemand met een minimuminkomen: een berekening

Dit prachtige vakantiehuisje van 50 m2 wordt op Huislijn.nl aangeboden voor 69.000 euro k.k. Bron: Huislijn.nl

Aan de andere kant moet een huis natuurlijk wel het liefst zonder subsidie gebouwd kunnen worden. Als we er van uitgaan dat 30% van het inkomen besteden aan wonen redelijk is, en het minimumloon 1600 euro per maand netto is, dan komen we dus uit op 1600 x 30% = 480 euro per maand. Willen we dat wonen ook voor iemand met een bijstandsuitkering betaalbaar is, dan daalt dit bedrag tot rond de 300 euro per maand. Op dit moment zijn de huren van huizen veel te hoog in het grootste deel van het land.

Alleen dankzij huursubsidie, die tot 40-50% van de huurprijs bedraagt, kunnen mensen met een laag inkomen nog huren. Als we uitgaan van een koophuis zonder hypotheekrenteaftrek en een historische gangbare hypotheekrente van 4% per jaar, dan komen we bij een aflossingsvrije hypotheek uit op een maximaal hypotheekbedrag van x = (480 * 12) / 4% = € 144 000. Moet het bedrag ook afgelost worden in 30 jaar, dan daalt dit bedrag tot € 99 602. Voor mensen die van een uitkering op bijstandsniveau rond moeten komen daalt dit bedrag tot € 62 251. Voor deze berekening is de annuïteitformule gebruikt.

Kan dat, een eenpersoonshuis voor onder de 100.000 euro?

Ja. Op dit moment zijn er volwaardig bewoonbare vakantiehuizen te koop die ruim onder de 100.000 euro k.k. liggen. Het gaat hier om woningen die voorzien zijn van cv, keuken, badkamer en twee slaapkamers. Iets grotere prefab woningen worden aangeboden voor rond de 100.000 euro. Hier op Visionair.nl hebben we al geregeld aandacht besteed aan slimme uitvinders en architecten die nog goedkopere huizen ontwikkeld hebben. Hoe kan het dan dat de gemiddelde verkoopprijs van een huis in Nederland boven de 300.000 euro ligt? Wat is het verschil tussen een vakantiehuisje bij Coevorden en een vergelijkbaar woonhuisje in de Randstad, waar je vier keer zoveel voor betaalt? Wat is de “factor X” die huizenprijzen de hoogte in jaagt?

Kunstmatig gecreëerde schaarste

Eigenwijsbouw.nl biedt deze woning aan voor rond de 110.000 euro. Bron: Eigenwijsbouw.nl

Het antwoord: kunstmatig gecreëerde schaarste. Huizen zijn niet zo duur omdat het zo moeilijk of duur is om huizen te bouwen, maar omdat de politiek kunstmatige schaarste qua bouwgrond creëert. Voor een deel is dat begrijpelijk – ruimte is schaars in Nederland – voor een deel is het een ernstige misdaad tegen het fundamentele mensenrecht op wonen. “We” vinden in Nederland dat bij een nieuw huis een groot stuk grond hoort. Dit, terwijl de meeste mensen de grootste moeite hebben om hun tuin te onderhouden – de reden dat de betegelde tuin steeds meer oprukt. Die tuin kan dus ook wel minder, en aangevuld worden met een dakterras. En we kunnen ook prima de hoogte en de diepte in. Zo wordt een huis opeens veel betaalbaarder, want als je vloeroppervlakte 30 vierkante meter (met 20 vierkante meter tuin, en je huis een kelder plus drie verdiepingen heeft, kom je in totaal op 120 vierkante meter woonoppervlakte.

Niet voor niets zijn Amsterdamse grachtenpanden hoog en smal, waardoor je veel huis per meter straat kwijt kan. En gezien de absurde bedragen die voor deze grachtenpanden neer worden geteld, zijn de bewoners hier blijkbaar best wel blij mee.

Grondquotum per 1000 inwoners

Er is volgens onderzoek een tekort van een slordige 300.000 woningen. Als we 50 vierkante meter per huis, plus 50 vierkante meter infrastructuur (wegen, parken) rekenen, dan is er dus in Nederland in totaal 30 miljoen vierkante meter bouwgrond (30 km2) Erg veel is dit niet, we praten hier over iets minder dan 0,1 procent van de oppervlakte van Nederland. Op dit moment investeren we erg veel in het opleuken van de Randstad. Zo heeft Utrecht, vindt het gemeentebestuur, een peperdure metrolijn nodig. Kostprijs: een slordige 4 tot 5 miljard. Want dan horen ze er helemaal bij. Het is natuurlijk slimmer om in Flevoland en de kop van Noord-Holland, en eventueel aan de Markermeerdijk, huizen te bouwen. Zo verminder je de druk op Utrecht en kunnen we deze miljarden in onze zak houden. Als we in de rest van Nederland, waar nog best veel ruimte is, her en der strategisch wat plukjes huizen neerzetten, kunnen we de Randstad ontlasten.

Een alternatief is iedere gemeente een huizenquotum op te leggen.

Er is voldoende koopkrachtige vraag naar huizen. Mensen kunnen nu zonder problemen vele tonnen ophoesten voor huizen. Het is daarom niet nodig hier extra geld voor uit te trekken. Integendeel, dit kan de overheid zelfs veel geld opleveren. Mede omdat door de lage huizenprijzen de hypotheekrenteaftrek niet meer nodig is. De overheid kan goedkope leningen tegen euribor plus een procent of twee verstrekken aan jonge starters.

wereldreis

Goedkoop op wereldreis, 3 strategieën

Reizen is interessant, leerzaam en letterlijk grensverleggend. Het wordt zelfs aangeraden om een gelukkiger leven te leiden.

Reis meer.
Reis zolang je dat nog lichamelijk kan, offer andere dingen op als dat noodzakelijk is. De meeste mensen zien hun reisavonturen als hoogtepunten van hun leven en hebben er spijt van dat ze niet meer hebben gereisd. In de woorden van een oudere respondent: Als je moet kiezen tussen een nieuwe keuken of een reis, ik zou zeggen, boek dan de reis!

Een oudere respondent op een onderzoek, waar hij spijt van had aan het eind van zijn leven

Veel mensen denken dat een wereldreis alleen mogelijk is als je veel geld hebt. Dit is gelukkig niet het geval. Als je creatief bent en echt wilt reizen en andere culturen wilt leren kennen buiten de hotels en vakantieoorden om dan zijn de volgende 3 strategieën ideaal om met beperkt budget de wereld te verkennen.

Het is in deze tijden altijd handig om te leren hoe je zelf organisch voedsel kunt verbouwen, WWOOF is een ideale leerschool!

WWOOF – World Wide Opportunities on Organic Farms
Het concept van WWOOF is simpel. Mensen kunnen in ruil voor 4 tot 5 uur vrijwilligerswerk per dag, kost en inwoning krijgen bij organische boerderijen.  Zelf heb ik hier veelvuldig gebruik van gemaakt tijdens mijn reizen en kan het van harte aanbevelen. Je leert op deze plekken hoe je zelf gezond voedsel kunt verbouwen en de werksfeer is vaak relaxed. Daarbij kom je op deze plekken regelmatig andere wereldreizigers tegen waar je verhalen en tips mee kunt uitwisselen. Door een tijd mee te werken op een plek leer je de cultuur en de mensen van een land kennen. Inmiddels zit het WWOOF netwerk in de hele wereld verspreid, incl. Nederland. Op wwoof.org kun je meer informatie vinden.

Pasporta Servo – met Esperanto goedkoop de wereld rond
Esperanto is een logische en daardoor gemakkelijk te leren, politiek neutrale taal die nationaliteit overstijgt. Naast deze idealistische en praktische eigenschappen hebben Esperantosprekers het voordeel dat ze goedkoop kunnen reizen via een eigen netwerk van gastadressen. Het aantal Esperantosprekers wordt momenteel op 2 miljoen geschat, verspreid over meer dan 120 landen. Als reiziger kun je contact leggen met Esperantosprekers die lid zijn van het reisnetwerk en  zo gratis slaapplaatsen regelen. Mensen die te weinig tijd hebben om te reizen, kunnen gastadres worden en Esperanto reizigers onderdak bieden. Het grote voordeel van dit netwerk is dat communicatie niet een probleem is en je als gast bij mensen komt waar je prima mee kunt communiceren. Daarbij treden ze vaak op als een lokale gids die je de omgeving kunnen laten zien. Als gastadres is het boeiend om je gasten je eigen omgeving te laten zien en ze de ins en outs te vertellen van je eigen woonplaats, stad, cultuur, etc.

Het huidige reisnetwerk van Pasporta Servo

Uit eigen ervaring kan ik mededelen dat Esperantosprekers vaak boeiende, avontuurlijke en open mensen zijn. Zelf heb ik meermalen met Pasporto Servo gereisd en heb aan meerdere reizigers onderdak geboden. Tot nu toe hebben we mensen uit o.a. Argentinië, Zwitserland, Ukraïne, Denemarken, Engeland, Spanje, en Frankrijk mogen verwelkomen. Voor mensen die meer over Esperanto willen leren is er op esperanto-jongeren.nl een boel informatie te vinden over de taal. De taal is met een kwartier per dag binnen een half jaar dusdanig goed onder de knie te krijgen dat je  op een goed basisniveau kunt communiceren met anderen in de taal. Esperanto is o.a. gratis via het internet te leren. Naast het reisnetwerk Pasporta Servo worden er vele internationale bijeenkomsten georganiseerd over de hele wereld met Esperanto, wat vaak een goed excuus is om een ver land te bezoeken waar je anders wellicht niet zo snel naar toe zou zijn gegaan.

Banksurfend de wereld rond!

Couchsurfing
Hetzelfde principe als Pasporta Servo maar dan in de Engelse taal is Couchsurfing. Via een netwerk kun je gratis logeeradressen over de hele wereld vinden en buitenlandse mensen onderdak bieden. Zelf heb ik minder ervaring met Couchsurfing en de keren dat ik het wou gebruiken reageerden mensen over het algemeen slecht. Maar veel bekenden zijn zeer over Couchsurfing te spreken en het kan mensen een prima low-budget reismogelijkheid geven waar je de mensen van een land zelf leert kennen. Wellicht dat er lezers zijn met ervaring met Couchsurfing die zelf ook wat meer over hun ervaringen kunnen vertellen. Op couchsurfing.org meer informatie.

Tot zover deze drie strategieën om goedkoop de wereld rond te reizen. Mochten mensen zelf nog andere tips hebben, deel ze vooral in de reacties.

Winkelen met de Zee Aero? Wellicht binnenkort bij ons, als het aan de startup ligt.

De toekomst van transport: vier nieuwe ontwikkelingen

Vier revoluties in transport vinden tussen 2015 en 2025 plaats, stelt futuroloog en ruimtevaartondernemer Peter Diamandis. Geen science-fiction, maar technische ontwikkelingen die op dit moment al aan het doorbreken zijn.

Zelfrijdende voertuigen

Het zal u als lezer van Visionair niet ontgaan zijn. Zelfrijdende auto’s komen er aan in de toekomst van transport en reizen. De gevestigde autofabrikanten en nieuwkomers als Google, Apple en Tesla zijn als bezetenen technici bij elkaar aan het wegkopen. Elke groep probeert koortsachtig om de eerste zelfrijdende auto op de markt te brengen. Een veel genoemde streefdatum is het jaar 2020. Volgens het Amerikaanse onderzoeksbureau IHS zullen rond 2035 zeker 54 miljoen autonome voertuigen op de wegen rondrijden. Een te verwachten effect is dat het aantal verkeersongelukken drastisch zal gaan dalen. Op dit moment veroorzaken verkeersongelukken in de wereld 1,2 miljoen doden per jaar. Evenveel als bijvoorbeeld het aantal doden in de Golfoorlogen. Verreweg de grootste veroorzaker van verkeersongelukken is menselijk falen. Het uitschakelen van de menselijke factor zal dit cijfer drastisch doen dalen, al zijn de eerste resultaten niet bemoedigend: ongeveer een op de twaalf autonome voertuigen van Google was in een halfjaar betrokken bij een botsing, zes maal zo hoog als het gemiddelde per 100.000 rijkilometers in de VS.  Vergeet echter niet, dat de computertechniek heel wat sneller verbetert dan de rijvaardigheden van de gemiddelde automobilist.
Ook passen er tot acht maal zoveel autonome voertuigen op een gegeven verkeersnet, als door mensen bestuurde voertuigen omdat de reactiesnelheden van autonome voertuigen veel hoger zijn. Dit betekent dat er veel minder wegen nodig zijn dan nu, wat de steden weer ademruimte zou geven.
Op dit moment is ongeveer een kwart van de broeikasgassen en een kwart van het totale Amerikaanse energieverbruik te wijten aan persoonlijk transport. Op zich besparen autonome voertuigen geen brandstof, maar Diamandis noemt dit toch als punt. Mogelijk omdat autonome voertuigen zonder problemen langdurig opgeladen kunnen worden, zonder ongeduldige bestuurder. Een autonoom voertuig zou bijvoorbeeld ’s nachts of tijdens werktijden naar een laadpunt kunnen rijden.

Ook besparen autonome voertuigen veel geld, stelt Diamandis. Dit, omdat ze gedeeld bezit zijn en de lagere hoeveelheid ongelukken, parkeerkosten en het lagere gewicht van elektrische auto’s de kosten zullen laten dalen tot tien procent van nu. Gesprekken met autobezitters die ik over dit onderwerp had, laten echter duidelijk blijken dat ze het erg prettig vinden om een auto tot hun beschikking te hebben als het hun uitkomt. Bij calamiteiten worden uiteraard alle autonome voertuigen snel weggegrist. Op je eigen autootje kan je altijd rekenen. Voor mensen zonder rijbewijs zijn autonome voertuigen dan weer een droom die uitkomt. Een ander voordeel van huurvoertuigen is dat voertuigen naar wens kunnen  worden gehuurd. Het is niet nodig bijvoorbeeld een logge kampeerwagen te gebruiken om boodschappen mee te doen.

Hyperloop

Elon Musk, binnengelopen met PayPal en stichter van ruimtevaartbedrijf SpaceX en elektrische autogigant Tesla, ontwikkelde een krachtig nieuw vervoermiddel dat de sterke punten van vliegtuig en trein combineert. Geërgerd door de extreem hoge aanbestedingsprijs voor een hoge-snelheidstrein tussen Los Angeles en San Francisco van $69 miljard, bedacht hij de Hyperloop, die hetzelfde kunstje -en beter- verricht voor slechts een tiende van deze hoeveelheid dollars. De hyperloop is een bijna vacuüm gezogen buis, waarin een trein met snelheden boven de 1200 km per uur op een soort luchtkussen reist. Als er in Europa hyperloops zouden worden gelegd, zou je bijvoorbeeld in een half uur naar Parijs of Londen kunnen, in een klein uur naar Berlijn en in drie uur naar Athene.

De hyperloop is veel zuiniger dan een vliegtuig of hogesnelheidstrein. Dit omdat er bijna geen luchtweerstand is. Ook gaat versnellen en vertragen met magneetremmen die bijna 100% van de energie toevoeren en kunnen terugwinnen. Check voor een snelle indruk bovenstaande video.

Musk werkte zijn plannen uit in dit rapport, een aanrader als u het naadje van de kous wilt weten.

Lang bleef de hyperloop een droom, maar nu komt het werkelijk van de grond. Hyperloop Technologies heeft een aantal zwaargewichten, waaronder Diamandis zelf, geldmannetjes en Obama’s campagnemanager in het stuurcomité zitten en (volgens Diamandis) enkele begaafde ingenieurs ingehuurd.

Vliegende auto’s en ander persoonlijk luchtvervoer

Drones zijn nog maar het begin. De echte doorbraak komt als er betaalbare vliegende auto’s, jetpacks en andere persoonlijke luchttransportmiddelen komen. Vliegende auto’s en jetpacks zijn schoolvoorbeelden van science fiction voorspellingen die niet uitkwamen. Diamandis denkt dat ze nu eindelijk van science fiction, science fact worden door de opkomst van drie convergerende technologieën: batterijen met hoge energiedichtheid, autonome navigatie met GPS en lichte, extreem sterke materialen. X Prize wil een ‘Transporter XPRIZE’ uitloven om dit persoonlijke luchtvervoer werkelijkheid te laten worden. Wat Diamandis voor ogen heeft is een soort uit de kluiten gewassen quadcopter drone, of luchttaxi, die u als passagier oppikt, naar een vlieghoogte van 160 m brengt, naar de bestemming die de passagier mondeling geeft.

Winkelen met de Zee Aero? Wellicht binnenkort bij ons, als het aan de startup ligt.
Winkelen met de Zee Aero? Wellicht binnenkort bij ons, als het aan de startup ligt.

Een vliegende elektrische autofabrikant, Zee Aero, wordt door Google gesponsord, zo gaan de geruchten. Het vliegtuigje van Zee Aero, dat over een groot aantal propellors beschikt, zou in staat zijn, op een ruime parkeerplek op te stijgen en te landen. Hiermee zou de droom van een vliegende boodschappenauto inderdaad dichtbij komen.

Een ander ontwerp is de Volocopter van bedrijf e-volo. Een elektrische helicopter voor twee passagiers met achttien rotors. Voor dichtbevolkte steden zijn deze vliegtuigjes een uitkomst (al blijft ook in drie dimensies ruimte een schaars goed, dus zullen er wel vliegroutes worden verplicht gesteld). Diamandis ziet de meeste mogelijkheden voor deze vliegtuigjes in moeilijk begaanbare gebieden met nauwelijks wegen, zoals in Afrika, of wat dat betreft, in Nepal. Zo zou je de aanleg van wegen kunnen overslaan. Ik ben hier persoonlijk wat sceptischer. Zelfs met  benzine als brandstof, wat een hogere energiedichtheid kent dan zelfs de beste elektrische batterij, is de actieradius van kleine helikoptertjes klein, hooguit een paar kilometer. Zoals bij de zeer lichte, minimalistische Gen H-1, die maar 70 kg weegt, met een zeer lichte piloot, haal je met pijn en moeite honderd. Alleen als je gebruik kan maken van een nucleaire batterij, of een (theoretisch mogelijke, maar praktisch nog niet uitvoerbare) batterij die fotonen op kan slaan, kan je de actieradius vergroten tot honderden of zelfs duizenden kilometers.

Telepresence robots en virtuele werelden

Maar wat als je niet eens meer van je plaats hoeft te komen? Van een afstand van honderden, of zelfs duizenden, kilometers communiceren kunnen we al meer dan een eeuw. Duizenden jaren zelfs, als we de Afrikaanse tamtam meerekenen.

Op dit moment wordt er heel veel moeite gedaan voor het heen en weer slepen van menselijke lichamen. Alleen in de Verenogde Staten al 310 miljard dollar per jaar. Eigenlijk is dat helemaal niet handig, zoals iedereen die reist door vele tijdzones en barre luchthavens, waar je een uiltje probeert te knappen op oncomfortabele kuipstoeltjes, je kan vertellen. Waar het om gaat is de informatie. Diamandis zelf is een enthousiast gebruiker van telepresence robots. Dat zijn robots die de bewegingen van een mens zelfs op grote afstand, bijvoorbeeld duizenden kilometers, overbrengen. Diamandis werkt bij vier bedrijven en organisaties: Singularity University (Mountain View, bij San Francisco), XPRIZE (Los Angeles), Human Longevity Inc. (San Diego, bij de Mexicaanse grens) en Planetary Resources (Seattle, tegen de Canadese grens). Deze liggen in het meest extreme geval (San Diego en Seattle) duizenden kilometers van elkaar. Hij kan nu zonder problemen alle vier bezoeken in een dag, door gebruik te maken van telepresence robots. Met als bijkomend voordeel dat de robot met zijn razendsnelle sensoren alle lichaamstaal van de gesprekspartner kan opnemen, en eerdere gesprekken kan terughalen. Dat geeft uiteraard enorme voordelen bij onderhandelingen, zowel qua tijdswinst als qua inschatten van de gesprekspartner.

Een andere optie is een virtuele wereld op te zetten. Virtuele werelden, zoals Second Life, zijn nu nog vrij houterig, maar met de krachtige computers in de toekomst zullen ervaringen in een virtuele wereld levensecht lijken. Zodra je dan je VR-bril opzet, ben je echt in een andere wereld, waar je mensen van over de hele wereld kan ontmoeten. Dit zonder dat je door de douane heen moet, met vernederende fouilleringen of een röntgencheck.

Kortom: reizen zal heel anders worden dan nu. Of we nu gaan reizen met hyperloop, via een jetpack, in een robotauto of alleen in de virtuele wereld, wat ooit science fiction was, zal nu voor een groot deel science fact worden.

Uit enkele goed geïsoleerde blokhutten kan je een eengezinswoning samenstellen.

Hoe duur is het goedkoopst denkbare huis in Nederland?

Door de hypotheekrenteaftrek – in feite een verkapte bankensubsidie – zitten Nederlandse huizenbezitters zwaar in de schulden. Ook drijft het de huizenprijzen tot astronomische hoogten op. Het kan ook anders. Hoe duur is het allergoedkoopste denkbare, maar toch nog legale, huis in Nederland?

Bureaucratisch paradijs Nederland

Nederland is een zwaar gereglementeerd land. Voor een deel is dat ook nodig. Immers we wonen hier dicht op elkaar, dus de kans is vrij groot dat je iemand hindert. Voor een ander deel kan je je oprecht afvragen of de regeldruk allemaal wel zo nodig is. Een goed voorbeeld hiervan is het zeer gedetailleerde Bouwbesluit, waarin alle eisen staan waaraan woningen moeten voldoen. En dat zijn er nogal wat. Zelfs het, volgens de overheid,  beter leesbare Bouwbesluit 2012 telt ondanks de eenvoudiger tekst nog steeds 350 pagina’s. Tot overmaat van ramp wordt daarin ook vaak verwezen naar NEN-normen en dergelijke die alleen voor heel veel geld (rond de honderd euro per boekje) te bestellen zijn. Deze liggen overigens ook ter inzage in bibliotheken van technische universiteiten.

Belangrijkste eisen Bouwbesluit
Als we uitgaan van de minimale eisen zoals in het Bouwbesluit 2012 genoemd, voor een gemiddeld gezin van twee volwassenen en twee kinderen, komen we op de volgende hoofdpunten.
* Minimaal 12 vierkante meter woonoppervlakte per persoon (dus 48 m2 woonoppervlak).
* Elke etage 3 m hoog. Bij afmetingen van plm. 5x5x6 m (de energiezuinigste vorm) komen we dus op 170 vierkante meter oppervlak, waarvan 25 vierkante meter elk fundering en dak. De vloer van de eerste verdieping is dan extra.
* Goede ventilatie (7 liter + 0,9 l per vierkante meter per seconde), tegelijkertijd max. 0,2 kubieke meter per seconde tocht).
* Voldoende droog: luchtvochtigheid overal lager dan 70%.
* Voldoende energiezuinig (komt neer op minimaal dubbel glas, muur in totaal 2,5 m2 K/W. In de praktijk: bijvoorbeeld 7 cm dik, goed afgedicht massief hout of een dubbele geïsoleerde bakstenen muur).
* Voldoende groot aanrecht (plm. 1,5 m2) met plaats voor een kooktoestel.
* Sanitair (douche, wc, kraan). Afvalwater moet op een milieuvriendelijke wijze worden afgevoerd, dus geloosd op het riool of in een septic tank. Dit laatste mag alleen in het buitengebied, als er geen riolering is. Geen wonder, dit is een belangrijke inkomstenbron voor waterzuiveringsbedrijven waarin gemeenten grootaandeelhouder zijn. Zelf een biologische waterzuivering of biogastank aanleggen is uiteraard uit den boze.
* Daglicht. Een hels ingewikkelde berekening die er op neerkomt dat de daglichtsterkte in elke ruimte minimaal 10% van die in het open veld moet bedragen. Geen ambtenaar die er op komt domweg deze simpele eis op te nemen, die ook zeer snel met een simpel lichtmetertje is te checken. Een amateurbouwer kan  dit in grote lijnen bereiken door minimaal 10% van de totale buitenoppervlakte uit doorzichtig materiaal te laten bestaan. Hierbij moet uiteraard rekening worden gehouden met schaduwwerking van omringende bomen etc.

Oplossing: dubbel tuinhuisje plus serre

Uit enkele goed geïsoleerde blokhutten kan je een eengezinswoning samenstellen.
Uit enkele goed geïsoleerde blokhutten kan je een eengezinswoning samenstellen.

Het is uiteraard het goedkoopste, gebruik te maken van standaard materialen en componenten. Grote blokhuttenfabrikanten verkopen goed geïsoleerde tuinhuisjes met een oppervlakte van rond de 25 tot 30 vierkante meter voor rond de zesduizend euro per stuk. In 2021 zijn deze prijzen veel hoger geworden: een goed geïsoleerde blokhut van ongeveer 40 m2 met dikke 94 mm dikke wanden kost rond de 40.000 euro. Dit is in principe al een eengezinswoning. Hierbij kan een serre worden toegevoegd van enkele vierkante meters. Dit zal bij zelfbouw rond de duizend euro kosten.
Hierbij moet een betonvloer gestort worden voor een stabiele ligging. Voor rond de vijftig vierkante meter kan dit voor tussen de duizend tot tweeduizend euro. Een eenvoudige douchecabine is bij de bouwmarkt Gamma te krijgen rond de vierhonderd euro, een eenvoudig toilet rond de honderdvijftig euro. Met simpele wastafel, betegeling en riolering komt dit in totaal op vijftienhonderd euro.
Dan de keuken. Een eenvoudig aanrecht met ruimte voor een kookplaat, plus gootsteen komt op ongeveer tweehonderd euro. Het leggen van alle elektrische leidingen zal rond de driehonderd euro kosten.
Een goedkope HR-ketel komt op de twaalfhonderd euro. Hierbij komt nog een geiser voor warm water voor de douche en de keuken. Reken voor al deze apparatuur plus installatie samen op rond de tweeduizend euro.

Wonen voor 50.000-60.000 euro mogelijk
De totale kostprijs, exclusief bouwgrond dan, ligt hiermee onder de zestigduizend euro. Hiervoor heb je dan een mooie energiezuinige bungalow met kleine serre. Voor ongeveer dit bedrag is bij een Lets bedrijf overigens een vijf keer zo groot huis te bestellen. Wel moet dit huis dan nog worden voorzien van de genoemde inbouwapparatuur. Dit zal rond de vijfduizend euro extra kosten.
Waarschijnlijk is door scherp in te kopen nog wel het een en andere op deze prijzen te beknibbelen. Ook is dit een redelijk mainstream en ook ecologisch verantwoorde oplossing. De volgende keer zullen we echt de diepte induiken wat prijzen betreft. Hiervoor is het echter nodig de Nederlandse bouwregels aan onze laars te lappen. Wel zal er geen enkel compromis worden gesloten wat wooncomfort en veiligheid/gezondheid betreft.

Lees ook: Visionaire woonideeën

pareto effect,. tachtig twintig principe

Pareto effect: het geheim van het tachtig-twintig principe

De Italiaanse econoom Vilfredo Pareto (1848-1923) ontdekte een opmerkelijke regel. Tachtig procent van de output, het resultaat, komt uit slechts twintig procent van de input, de inspanning. Door de Wet van Pareto consequent toe te passen is veel te bereiken en te besparen. Zou dit de oplossing zijn voor de uit de hand lopende overheidsuitgaven?

Twintig procent van de donoren geeft 80% van de inkomsten. Een voorbeeld van het Pareto effect. Bron: Wikimedia Commons

Het principe van Pareto
Pareto
was een enthousiast tuinier, zoals er velen zijn. Hij hield (en dat kwam minder vaak voor) nauwgezet bij welke van zijn erwtenplanten de meeste opbrengst gaven. Hij deed hierbij in 1906 een opmerkelijke ontdekking. Twintig procent van zijn erwtenplanten waren samen verantwoordelijk voor tachtig procent van zijn erwtenoogst. Toen Pareto er op ging letten, dook deze wetmatigheid ook bij andere verschijnselen op. Zo bleken twintig procent van de Italiaanse landeigenaren verantwoordelijk voor tachtig procent van het landbezit. Dit geldt ook voor de inkomstenbelasting. Er zijn heel veel landen waar het erger is, overigens. In feite bestaat er de zogeheten Pareto-index, waaruit de inkomensongelijkheid blijkt. Deze wetmatigheid is ter ere van hem later het principe van Pareto genoemd. Met Pareto zelf liep het minder goed af. De man trouwde met een Russin, die er later vandoor ging met een knecht. Hij raakte door zijn sociaal-darwinistische ideeën over de onvermijdelijkheid van ongelijkheid in fascistisch vaarwater. Dit maakte hem weinig geliefd.

Principe van Pareto vergroot winstgevendheid

Zijn principe wordt nu door zakenmensen gebruikt om hun winsten en doeltreffendheid te vergroten. Zo zijn doorgaans twintig procent van de klanten verantwoordelijk voor tachtig procent van de winst. Het is dus slim om die twintig procent te vertroetelen en af proberen te komen van de twintig procent van de klanten, die verantwoordelijk zijn voor tachtig procent van de klachten en kosten. Ook verkooppersoneel en advertentiecampagnes ontkomen niet aan Pareto’s scheermes. Want ook hier geldt: twintig procent is verantwoordelijk voor tachtig procent van het resultaat. Uiteraard konden we het niet laten het principe van Pareto op visionair.nl artikelen toe te passen. De twintig procent populairste artikelen zijn inderdaad verantwoordelijk voor meer dan tachtig procent van de bezoeken.

Pareto in het dagelijks leven

In feite geldt dit ook voor je dagelijks leven. Eenvijfde van je tijd ben je bezig met dingen die viervijfde opleveren van alles wat je doet. Het is dus slim om, bij te houden van welke dingen je het meeste plezier hebt en hoeveel tijd of geld ze je kosten. Is er een rotklusje dat je heel veel tijd kost maar wat maar weinig oplevert? Gaat tachtig procent van je geld naar een auto of een duur huis waar je nauwelijks plezier van hebt? Kijk dan of het niet mogelijk is daar een alternatief voor te verzinnen. Dit geldt ook voor overheidsuitgaven. Slechts een fractie hiervan is echt nodig. De rest kan worden wegbezuinigd en besteed worden aan de dingen die aantoonbaar wel wat opleveren. De grootste slokops, onderwijs en gezondheidszorg, zijn mooie voorbeelden. Tachtig procent van de uitgaven gaat naar twintig procent van de problemen. Eten, roken en alcohol drinken doen we maar een paar minuten per dag, maar de gevolgen op de gezondheid zijn zeer groot.

flexschool

De voordelen van een flexschool

Op dit moment is het onderwijs in Nederland en België op een negentiende-eeuwse manier geregeld. Waarom het tijd wordt voor een nieuw schooltype, de flexschool.

Waarvoor is een school nuttig?
Een school is er om op te leren, zullen de meeste mensen zeggen. Echter, er zijn nog enkele andere heel belangrijke functies van scholen. Zo is de school in feite gratis kinderopvang. Verder vormt de school een sociale ontmoetingsplaats, waar kinderen vriendschappen kunnen sluiten. Ook socialiseren kinderen op scholen: ze leren sociale omgangsvormen op school. Of het gebrek daaraan. De basisschool is een van de weinige plaatsen waar kinderen uit verschillende sociale milieus elkaar ontmoeten. Tenzij je natuurlijk een witte school hebt.

flexschool
Een flexschool zou het leven voor veel ouders een stuk plezieriger maken.

Vervelende kanten aan scholen
Alle scholen in Nederland en België houden zich aan de regels wat betreft schoolvakanties. Dat betekent dat gezinnen met schoolgaande kinderen gedwongen zijn om in het hoogseizoen op vakantie te gaan. Het gevolg: op kantoor is het qua reserveren van vakantie altijd dringen in de schoolvakantieperiode. Op de wegen is het niet veel beter (de beruchte Zwarte Zaterdag) en vakantie-accommodaties zijn overvol en peperduur.
Een ander vervelend punt is dat schooltijden niet overeenkomen met werktijden. Werkende ouders moeten de kinderen naar school brengen, waardoor ze vaak te laat zijn op hun werk, of op een onmogelijk vroeg tijdstip moeten opstaan. Ook gaan scholen vaak vroeg uit, waardoor ouders moeten zorgen present te zijn. Dit betekent, vooral voor moeders en een enkele vader, parttime werk. Het alternatief is dure kinderopvang.

De oplossing: de flexschool
Als scholen niet van negen tot vijf, maar van acht tot bijvoorbeeld acht uur ’s avonds open zouden zijn, zou dit heel veel problemen oplossen. Ouders kunnen, als ze dat willen, hun kinderen de hele dag naar school sturen. Bij kinderen die slecht zijn in leren, kan dit een uitkomst zijn. Die hoeven dan niet meer naar het speciaal onderwijs. Ouders kunnen hun kinderen later, of juist eerder naar school brengen. Vooral voor alleenstaande ouders zou dat een uitkomst zijn.

Op vakantie wanneer je wilt
Ook voor vakantieperiodes is de flexschool slimmer. Als de school de hele zomer open blijft, kunnen ouders met hun kinderen buiten het hoogseizoen op vakantie. Dat scheelt honderden euro’s. Ook is het klimaat in veel landen en streken, denk bijvoorbeeld aan woestijnlanden, buiten de zomer lekkerder. In bijvoorbeeld de winter is het klimaat in Griekenland in ieder geval een stuk lekkerder dan in Nederland.

School inhalen op een andere plek
Een ander probleem is dat gezinnen met kinderen gekluisterd zijn aan één plaats. Een weekje er tussen uit in Nederland of Vlaanderen is er dus niet bij, zonder dat de kinderen een achterstand oplopen. Het zou mogelijk moeten zijn, dat kinderen op een andere school in het Nederlands taalgebied (of misschien zelfs daarbuiten) naar school gaan, terwijl de ouders vakantie vieren of aan een klus werken.

Wikimedia Commons

Tien “onmogelijkheden”, volgens experts in het verleden

Een tiental experts stelde dat de volgende uitvindingen onmogelijkheden waren.

“Il y a dans toutes les capitales de l’Europe, une foule d’aventuriers et d’hommes à projets qui courent le monde, offrant à tous les souverains de prétendues découvertes qui n’existent que dans leur imagination. Ce sont autant de charlatans ou d’imposteurs, qui n’ont d’autre but que d’attraper de l’argent. Cet Américain est du nombre. Ne m’en parlez pas davantage..” Napoleon Bonaparte, nadat hij op de hoogte werd gebracht van de stoomboot van de Amerikaan Robert Fulton, begin negentiende eeuw

Wikimedia Commons
Wikimedia Commons

“La théorie des germes de Louis Pasteur est une fiction ridicule.” — Pierre Pachet, Professor of Physiology at Toulouse, 1872

E. coli. Wikimedia Commons
E. coli. Wikimedia Commons

“Well informed people know it is impossible to transmit the voice over wires, and that were it possible to do so, the thing would be of no practical value.“ Redactie van de Boston Post, 1865

Telemarketeers / Bron: Wikimedia Commons
Telemarketeers / Bron: Wikimedia Commons

“X-rays are a hoax.“ Lord Kelvin, ca. 1900

xray

“The idea that cavalry will be replaced by these iron coaches is absurd. It is little short of treasonous.”

Reactie van adjudant op veldmaarschalk Haig, bij een tankdemonstratie, 1916

Bron: Wikimedia Commons
Bron: Wikimedia Commons

“There is not the slightest indication that nuclear energy will ever be obtainable. It would mean that the atom would have to be shattered at will.”

Albert Einstein, 1932

Castle Romeo - Wikimedia Commons
Castle Romeo – Wikimedia Commons

“A rocket will never be able to leave the Earth’s atmosphere.” New York Times, 1936.

Bron: NASA
Bron: NASA

“There is practically no chance communications space satellites will be used to provide better telephone, telegraph, television or radio service inside the United States.” T.A.M. Craven, Federal Communications Commission (FCC) commissioner, 1961

satellite-dishes

“We will never make a 32 bit operating system.” Bill Gates, bij de lancering van de MSX in 1983

Bron: microsoft.com
Bron: microsoft.com

“I predict the Internet will soon go spectacularly supernova and in 1996 catastrophically collapse” Robert Metcalfe, oprichter van netwerkapparatuurfabrikant 3Com, 1995

internet_hosts_count_log-svg

Kortom: het is uitermate onverstandig om dingen die niet in strijd zijn met de natuurwetten zoals we die nu kennen, onmogelijkheden te noemen. Ook is het laatste woord over deze natuurwetten nog niet gezegd. Wie had neutrino’s, supergeleiding en donkere materie voorspeld?

Houten wolkenkrabbers in plaats van metaal en beton – Michael Green

Volgens eco-architect Michael Green is hout sterk genoeg om houten wolkenkrabbers tot 30 verdiepingen hoog mee te bouwen. Dit is volgens hem niet alleen mogelijk, maar zelfs noodzakelijk. Bij het gebruik van traditionele bouwmaterialen, zoals beton en staal, komt volgens Green namelijk veel te veel kooldioxide vrij, terwijl hout dit juist in de vorm van cellulose en lignine vastlegt.

Houten wolkenkrabber vereist een andere bouwtechniek dan beton

houten wolkenkrabber
Concept van Green: een wolkenkrabber van 30 verdiepingen voor het Canadese Vancouver

Wat betreft de eigenschappen van het bouwmateriaal kan het in principe, zeker als je op strategische plaatsen andere materialen zoals staal inzet. De hoogste bomen ter wereld, de Californische sequoia’s, zijn meer dan 100 m hoog. Omdat hout in verhouding tot het gewicht veel sterker is dan beton, zou dit qua sterkteberekening niet echt een probleem moeten zijn. Wel vereist dit een heel andere ontwerptechniek. Hout heeft namelijk een enorme treksterkte maar buigt makkelijk door. Je moet dus je gebouwen zo ontwerpen dat je van deze eigenschappen maximaal gebruik maakt en de zwakke punten van hout compenseert.

Behoefte aan hout zal exploderen

Green legt helaas niet uit waar hij het extra bosgebied vandaan wil halen om deze bomen te kweken. Op dit moment worden de meeste productiebossen al maximaal geëxploiteerd en groeien de sterkste bomen die het duurzaamste en sterkste hout leveren het langzaamst. Per jaar levert een hectare bos in Nederland ongeveer 7,3 kubieke meters hout op. Dat is genoeg voor een houten huis in acht jaar. Om een wolkenkrabber van 30 verdiepingen hoog te bouwen zijn dus heel wat hectares nodig. Maar er kunnen natuurlijk ook heel wat mensen in wonen.

Houten wolkenkrabber in Noorwegen

In Noorwegen is de visie van Green ondertussen werkelijkheid geworden met deze 18 verdiepingen hoge wolkenkrabber van hout. Dit gebouw bereikt een hoogte van maar liefst 85 m. Ook in Nederland wordt er nu massaal gebouwd met hout. Ook gebouwen met meerdere verdiepingen zoals appartementencomplexen.

Beton is in veel gevallen bepaald niet het slimste bouwmateriaal. Het wordt snel aangetast door betonrot en zeker gewapend beton is berucht omdat het staal in het beton als bloot komt te liggen begint te roesten. Ook vereist de productie van beton veel zand en kalk, wat grote stukken land verwoest. Deze problemen zijn er veel minder als je gebruik maakt van duurzaam hout. En zoals in Noorwegen is aangetoond kan het dus ook echt. Zeker als we op nu nog braakliggende terreinen zoals woestijnen meer bomen gaan kweken, ontstaan er veel mogelijkheden voor bouwen met hout.

Duizend jaar oude organisaties hebben enkele opvallende kenmerken. Bron: Wikimedia Commons

Duizend jaar oude organisaties, hun geheimen

De RK kerk, de Genda Shigyō Papiermakerij en de Staffelter Hof zijn alle meer dan duizend jaar oude organisaties. Wat is hun geheim?

De rooms-katholieke kerk bestaat al bijna tweeduizend jaar. Wat is het geheim van een meer dan duizend jaar oude organisaties?
De rooms-katholieke kerk bestaat al bijna tweeduizend jaar. Wat is het geheim van meer dan duizend jaar oude organisaties? Bron: Wikimedia Commons

Instituten waren en zijn essentieel voor het functioneren van de menselijke beschaving. Het waren kloosters die als centra van kennis de Europeanen door de donkere Middeleeuwen loodsten. Willen we een toekomstige periode van barbarij enigszins heelhuids doorkomen, dan is het nuttig om een organisatie achter de hand te hebben die duizenden jaren kan blijven functioneren zonder dat deze uiteenvalt. En voor de Long Now Clock, die zo’n tienduizend jaar lang de tijd aangeeft, is het natuurlijk wel handig als er generaties van klokkenmakers zijn die de klok netjes onderhouden. Bijvoorbeeld, omdat ze deel uit maken van een duizend jaar oude organisatie.

Duizend jaar oude organisaties

Dit verklaart de interesse van de Long Now Foundation voor de geheimen van meer dan duizend jaar oude organisaties. Zouden we net als Hari Seldon in de Foundation-SF reeks van Isaac Asimov, een organisatie op kunnen richten die over het voortbestaan van de aarde en de mensheid waakt? Die als een soort modern klooster de kennis van nu beschermen tegen verlies, zonder uit elkaar te vallen?

Uit het eerste onderzoek van de Foundation blijken al enkele gemeenschappelijke patronen. Zo zijn de organisaties vrijwel altijd klein. Er werken niet meer dan driehonderd mensen. Vaak richten ze zich op een niche-activiteit, dikwijls het produceren van alcoholische dranken als wijn of whiskey. Tradities spelen een belangrijke rol en vormen de voornaamste bestaansreden van de organisatie. Winst maken is vooral nodig om te overleven.

In onderstaande lange verkenning gaat de Long Now Foundation dieper in op deze vraag.

Bronnen

The data of long lived organisations – Long Now Foundation blog, 2021

Eldorica, meer welvaart met minder werken

Zo ongeveer een halve eeuw geleden kwam het rapport van de Club van Rome uit. Wat, als we toen wél hadden geluisterd? Het visionaire boek Eldorica van wijlen Jurriaan Andriessen (1951-1991) verkent de mogelijkheden.

Consumptiemaatschappij: goedkoop is duurkoop

Niet alleen consumeren we nu veel meer dan, zeg, een eeuw geleden. Ook gaan de spullen die we gebruiken, veel minder lang mee. Vergelijk iets eenvoudigs als een schaar. Een goede kleermakersschaar, van bijvoorbeeld het Zwitserse merk Victorinox, kost rond de veertig euro, maar gaat met zorgvuldig onderhoud, een mensenleven lang mee. Een schaar van een Chinese fabrikant die werkt met flinterdunne marges en onderbetaalde werknemers kost bij de hedgefund-firma Action rond de twee euro. Deze gaat bij intensief gebruik misschien een paar weken mee.

Misschien dat er drie maal zoveel grondstof in de Victorinox-schaar zit als in een Action-schaar, maar dit is te verwaarlozen vergeleken met de grondstof in de honderden Chinese kleermakersscharen. Wat, als we meteen deze kwaliteitsschaar zouden kopen en de rommel van de Action zouden mijden? Dan zou dat enorm veel milieuvervuiling, onnodig werk en energie schelen. Dit is precies de achterliggende gedachte achter de utopische maatschappij Eldorica van wijlen Jurriaan Brouwer.

Eldorica: een luxe auto voor iedereen

In Nederland worden er 400 000 nieuwe auto’s per jaar verkocht, van gemiddeld rond de 35 000 euro per stuk. Deze gaan gemiddeld twintig jaar mee. Maar wat, als elke van deze nieuwe auto’s honderd jaar mee zou gaan, bijvoorbeeld omdat hun bouwkwaliteit vijf keer zo goed is? Dan zouden we vijf maal zoveel aan deze auto kunnen besteden. Met andere woorden, een luxe Rolls Royce of Tesla voor iedereen. Of, een veel lager bedrag, waardoor we minder zouden hoeven te werken.

Deze duurzame luxe auto voor Eldorica bestaat uit de grondstoffen van de auto's, die er in onze maatschappij doorheen worden gejaagd. (c) Jurriaan H. Andriessen
Deze duurzame luxe auto voor Eldorica bestaat uit de grondstoffen van de auto’s, die er in onze maatschappij doorheen worden gejaagd. (c) Jurriaan H. Andriessen

Sportschool? Nee, zelf energie opwekken

Eldorica is niet voor luie mensen, al zou je dat op het eerste gezicht zeggen met een vierurige werkweek. Want de energie voor je huishoudelijke apparaten wek je zelf op. De hometrainer in Eldorica is er om je tv-toestel, radio en muziekinstallatie van stroom te voorzien. Ons lichaam kan ongeveer tweehonderd watt aan vermogen opwekken. Dus een uurtje of twee fietsen en slingeren levert genoeg energie voor een avond tv-kijken (Eldorica dateert al weer van voor de komst van de personal computer). Alles wat met de hand kán, is handbediend. Ook dat scheelt stroom. Auto’s zijn er alleen voor langere reizen. Voor ritjes tot vijf kilometer is er een overdekte fiets. Vliegtuigen en olietankers komen in Eldorica niet voor. In plaats daarvan stelde Andriessen zich zeppelins en computergestuurde zeilschepen voor.

Alleen die apparaten, die echt niet zonder stroom kunnen, zoals tv’s, werken op stroom in Eldorica. Deze worden opgeladen via slingerwielen en een hometrainer. De rest is handbediend. (c) Jurriaan H. Andriessen

Zou Eldorica mogelijk zijn?

Kort samengevat: ja, als we een meritocratisch en technocratisch bestuur zouden kennen, zonder incompetente en liegende politici. Weliswaar met enkele aanpassingen – zo valt niet te ontkomen aan de tijdelijke inzet van kernenergie om de basis voor een duurzame energievoorziening te leggen, en zijn zonnepanelen praktischer dan zijn hometrainer-centrale. En dacht hij niet na over zo iets prozaïsch als de verwarming van huizen. Of gezondheidszorg.

Ook zal het kapitalisme vervangen moeten worden door een vorm van geleide economie. Het economische systeem van Eldorica is te zien als een soort luxe technocommunisme. Niet voor niets legde Jurriaan Andriessen sterk de nadruk op een computergestuurde (cybernetische) bestuursvorm.

We kunnen het Jurriaan zelf helaas niet meer vragen. Door een tragisch ongeluk in een zwembad overleed hij in 1991 op 39-jarige leeftijd. Ter nagedachtenis is de stichting Jurriaan Andriessen opgericht. Zijn boek Eldorica, een reisverslag naar een betere wereld (ISBN: 9789027424846) is helaas niet meer in druk, maar is tweedehands nog te verkrijgen. Ook zijn er PDF-scans van het boek in omloop.

Meer informatie

Themawebsite grafisch werk Jurriaan H. Andriessen en Eldorica
Stichting Jurriaan H. Andriessen