De Slow Money Movement: vervanging voor banken

Op hol geslagen geldsystemen zuigen lokale gemeenschappen leeg en investeren het geld in graziger weiden – althans, graziger in de ogen van investment bankers, die al lang hun bonus geïncasseerd hebben als hun wonderbelegging crasht. De slow money movement wil dat proces stoppen. Verstandig of dom?

Financieel systeem totaal op hol geslagen
Omdat de kosten voor handelen zo laag zijn nu, wordt er meer gehandeld dan ooit tevoren. Dat niet alleen. Er is ook steeds minder verbinding tussen een financiële constructie en het product waar het eigenlijk om gaat. Zo zijn er opties, opties op opties etc. Op dit moment gaat er ongeveer twintig procent van de inkoopwaarde van grondstoffen naar tussenhandelaars, die dit uitmelken. Het moet gezegd, hiervoor doen ze wel veel werk. Honderden – meestal volstrekt nutteloze – handelstransacties vinden plaats voor een schip met bijvoorbeeld sojaschroot of cacaobonen aanmeert. Of zelfs maanden daarvoor al. Het gevolg: geld raast met bijna de snelheid van het licht rond de aardbol.

Wat is de Slow Money Alliance?
De Occupy Wall Street beweging staat niet alleen in haar kritiek op de banken en de financiële wereld in het algemeen. De Slow Money Alliance is een Amerikaanse organisatie voor hen die het zat zijn dat banken miljoenen aan belastinggeld investeren in bedrijven en politici die alleen op zelfverrijking uit zijn in plaats van het algemeen belang nastreven. Wat dat betreft zijn de beweegredenen van de Slow Money Alliance identiek aan die van de Occupy beweging. In feite loopt de beweging al een paar jaar voor op de Occupy beweging: al enkele jaren investeert de beweging in duurzame landbouw en lokale netwerken. De beweging is met Transition Towns te vergelijken, maar is meer op het hervormen van de economie gericht. Transition Towns richt zich vooral op het overleven van toekomstige klimaatveranderingen en peak oil. De principes van Slow Money in het kort:

I. We must bring money back down to earth.
II. There is such a thing as money that is too fast, companies that are too big, finance that is too complex. Therefore, we must slow our money down — not all of it, of course, but enough to matter.
III. The 20th Century was the era of Buy Low/Sell High and Wealth Now/Philanthropy Later—what one venture capitalist called “the largest legal accumulation of wealth in history.” The 21st Century will be the era of nurture capital, built around principles of carrying capacity, care of the commons, sense of place and non-violence.
IV. Let us celebrate the new generation of entrepreneurs, consumers and investors who are showing the way from Making A Killing to Making a Living.

In het kort: volgens de Slow Money Movement is de basis van ons bestaan landbouwgrond en is de zinnigste investering die in landbouwgrond.

Vervanging voor het wereldwijde netwerk
Met een tentje op het Beursplein staan kleumen is heel nobel, maar het biedt geen lange-termijn oplossing. De inertie van het bestaande systeem is te groot. Als alleen al de voedselvoorziening via het wijdvertakte netwerk aan distributeurs van boer tot supermarkt in zou storten, zou de stedelijke bevolking in de westerse wereld niet langer dan enkele weken overleven. Ook plattelandsbewoners zullen in de problemen komen omdat grote landbouwbedrijven monoculturen zijn. Aan honderd hectare suikerbieten heb je zonder suikerfabriek niet zoveel. Suikerbieten zijn niet erg voedzaam. Vraag maar iemand die de Hongerwinter in Amsterdam heeft meegemaakt.

Leren van de Russen
De enige structurele oplossing is een netwerk van kleine ondernemingen met lokale  investeerders waar lokale consumenten klant van zijn. Een lokaal, robuust netwerk dus. Een mooi voorbeeld is Rusland. De Russen in Moskou en de rest van het land overleefden de catastrofale ineenstorting na 1989 doordat ze een volkstuintje met een datsja – een vakantiehuisje – hadden. Gewend als ze waren aan de communistische schaarste hadden ze geleerd een uitgebreid sociaal netwerk te onderhouden en voor zichzelf te zorgen als de winkels niets hadden (wat doorgaans het geval was). Als hetzelfde zou gebeuren in een westerse stad, zou er anarchie uitbreken. In feite is dat wat er gebeurde toen in New York in 1977 de stroom uitviel en in de stad Montréal in buurland Canada tijdens de Murray-Hill rellen.

Kleine, lokale ondernemingen
De Slow Money Alliance wil precies dat: een netwerk van kleine, lokale ondernemingen die buiten de greep blijven van Monsanto en dergelijke dubieuze Wall Street-genoteerde bedrijven. De Slow Money Alliance streeft er naar om 1 miljoen mensen 1 procent van hun bezit in lokale ondernemingen te laten steken die zich aan deze principes houden. Een vorm van aandeelhoudersactivisme dus, maar dan gericht op een duurzame economie. Slow Money probeert mensen die aan kleinschalige landbouw en voedselverwerking doen en investeerders van over de hele Verenigde Staten bij elkaar te brengen. Ook ontwikkelen ze investeringsmethoden om meer van het geld lokaal te investeren, kortom: langdurige investeringen.

Lokale effectenbeurs
Iets dergelijks moeten we hier ook hebben. Al eerder pleitte Visionair voor lokale aandelenbeurzen, waar je aandelen van de lokale groenteboer of schoenenfabriek kan kopen. Op dit moment moeten ondernemers naar de bank. Als een bankier de boel heeft verprutst, bijvoorbeeld door van een collega-prutser een bundel rommelhypotheken te kopen, wordt hij erg bang en wil geen geld meer uitlenen. Erg vervelend voor die ondernemer, die niets kan doen aan het financiële wanbeheer bij de bank. Ook vervelend voor spaarders, die nu worden afgescheept met een belachelijk laag rendement op hun spaargeld, nog minder dan de inflatie.

Focus op grond beetje onzinnig
De tuinbouwgrond in het Westland is uitstekend, maar haast geen tuinder maakt hier nog gebruik van. Vrijwel alle kwekers kweken hun planten in steenwol, geëxpandeerde kleikorrels of zelfs vrijhangend in de lucht. Vruchtbare landbouwgrond is uiteraard veel simpeler en dus stabieler is dan dit systeem, dat uiterst afhankelijk is van moderne techniek. Wel is, als deze techniek gegarandeerd beschikbaar blijft, dit een praktisch gezien goed werkend systeem. Veel universiteiten, hobbyisten en bedrijven doen hier ook al onderzoek naar. Als energie echt goedkoop wordt (en dat gaat op middellange termijn gebeuren, geloof al die doemverhalen niet) kan straks iedereen in een kas ter grootte van een zeecontainer zijn eigen voedsel verbouwen. Als hij dol is op algen of andere eenvoudige, voedzame gewassen met een kleine afmeting, tenminste. Grotere versies kunnen als agro-skyscraper worden uitgevoerd.

Wall Street nooit helemaal uit te schakelen
Er zullen altijd enorme infrastructurele projecten blijven waarvoor je enorme bedrijven nodig hebt. Probeer maar in je eentje een nieuw, veilig gentherapeutisch geneesmiddel tegen kanker te vinden (alhoewel…) of een raket te ontwikkelen voor een reis naar Mars. Het is logisch hier een grootschaliger effectenbeurs voor te hanteren. Wel zullen ingewikkelde financiële derivaten verboden moeten worden, althans: niet rechtsgeldig worden verklaard.

Bron:
Slow Money Movement