De toekomst van: vakantie

Waar vakantie ooit alleen iets was voor de superrijken, werd vorige eeuw massatoerisme een feit. De techniek gaat echter steeds sneller en er staan een aantal enorme veranderingen aan te komen. Hoe zullen we in de toekomst op vakantie gaan?

Waarom vakantie?
Het grootste deel van ons bestaan waren we een zwervende soort: jagers-verzamelaars die net als de San (Bosjesmannen) nu, door een groot gebied moesten zwerven om aan voldoende voedsel te komen. Ons sedentaire bestaan dateert in feite van een evolutionair gezien vrij korte datum, ongeveer tienduizend jaar geleden. Verandering van leefomgeving is dus voor mensen natuurlijk. Vandaar dat we er behoefte aan hebben er geregeld op uit te gaan en dit ook een enorm stimulerend effect op onze hersenen heeft, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Een veilige verwachting is dus dat als energietekorten of andere catastrofale ontwikkelingen niet anders zullen laten vermoeden, vakanties in belang zullen toenemen. We hebben er van nature grote behoefte aan.

Bepalende trends
Gezien de oprukkende automatisering en verhoogde efficiëntie zal de mens in toenemende mate belast worden en in tijdgebrek komen.  Door de hogere tijdsdruk moeten vakanties korter en intensiever worden om hetzelfde effect te bereiken. De welvaart zal toenemen, dus kunnen vakanties ook luxer worden. Dit zal bestaande technologische trends versterken: er zal meer geld beschikbaar zijn om de laatste technische snufjes in te zetten voor een nog intensere vakantie.

Ervaringsvakanties
Mensen gaan op vakantie omdat ze nieuwe, aangename dingen willen meemaken of dingen willen leren (bij wijze van uitzondering). De leefomgeving is radicaal anders in een andere klimaatszone of cultuurgebied. Een paar weken doorbrengen in bijvoorbeeld India of Mexico garandeert (als je tenminste het vakantieresort uit durft te komen) een aantal voor iemand uit Nederland volkomen nieuwe en afwijkende ervaringen. Een meditatie in een klooster in Dharamsala. De beklimming van Maya-piramides. Een rondwandeling door een boerendorp of een krottenwijk. Een vakantieliefde, wellicht.

Wat als een vakantie specifiek wordt toegesneden om bepaalde ervaringen op te wekken? Thematische vakanties zijn al heel lang bekend, maar waarom geen vakanties die speciaal zijn bedoeld om bepaalde dingen mee te maken? Die ervaringen hoeven natuurlijk niet alleen in het buitenland opgedaan te worden.

Werkvakanties

We zullen ook steeds meer zien dat werk en vakantie worden gecombineerd, omdat mensen op spilposities steeds minder gemist kunnen worden op hun werk. Werken op een vakantielocatie wordt met de dag makkelijker door de steeds betere communicatiemogelijkheden. Tegenwoordig is een breedbandverbinding mogelijk overal ter wereld via de satelliet. Werknemers die onder hoge stress staan kunnen wellicht enkele weken vanaf een vakantielocatie werken. Ook frissen ze hiermee hun geest op, wat duidelijk tot hogere productiviteit leidt. Een vakantie biedt ook een (gedeeltelijk) isolement. Ideaal als een taakgroep in recordtijd een geheim of complex project uit de grond moet stampen.

Virtuele vakanties
Ervaringen hoeven niet per definitie reëel te zijn. Virtuele werelden worden met de komst van 3D steeds levensechter. Je kan dan zowel denken aan augmented reality (de realiteit plus extra objecten, bijvoorbeeld sprookjesfiguren) als volkomen virtuele vakanties, bijvoorbeeld in een soort high-tech opvolger van Second Life.

Eigenlijk kan je immersive computerspellen zien als een vorm van virtuele vakantie. Op dit moment kunnen game computers al de bewegingen van een speler aflezen via scanners. Hang de speler vol met sensoren en de koppeling met de virtuele wereld wordt compleet.

Het voordeel van virtuele vakantie is duidelijk. Je hoeft geen atomen meer te verplaatsen, maar alleen informatie. Je blijft op dezelfde plek en de vakantie kan in een seconde beëindigd worden. Dat is bij een vakantie naar een ander continent wel anders. Ook zijn de mogelijkheden werkelijk onbegrensd. Als Superman door de lucht vliegen? Door een buitenaards oerwoud zweven? Kortdurende virtuele vakanties zullen dus steeds populairder worden.