Ontwerp om te falen

24 reacties / Analyses, Economie, Ideeën en techniek, Maatschappij, Mensheid, Misvattingen / Door / 4 juli 2012

Deze documentaire uitgezonden op de Noorse televisie gaat in op hoe bedrijven bewust artikelen ontwerpen die er na een tijdje mee ophouden zodat mensen nieuwe spullen moeten kopen. De gloeilamp is hier een goed voorbeeld van. Nadat de gloeilampproducenten incl. het Nederlandse Phillips succesvol een kartel hadden gevormd in de beginjaren van de vorige eeuw ging de kwaliteit van gloeilampen hard achteruit. Van 2500 branduren in 1920 liep dit terug tot 1000 branduren in 1940. Dit mechanisme van gepland falen is vandaag de dag in allerlei consumentenproducten terug te vinden zoals, Ipod`s, printers, etc. In deze tijd lijkt dit een bizarre praktijk en iets wat wellicht net als kartelvorming grondig aangepakt zou moeten worden. Hieronder de interessante documentaire, (Engelse ondertitels zijn eventueel aan te zetten):

 (Met hartelijke dank aan Niels voor de tip van deze documentaire)

Het werd in bovenstaande documentaire ook al genoemd maar het antwoord op dit soort ingebouwde verkwisting is het Cradle to Cradle principe waarbij je juist producten probeert te ontwerpen die volledig te hergebruiken zijn. Laten we onze toekomstige generaties vooral in dit laatste principe scholen zodat we in principe geen afvalstoffen meer hebben maar al het technische afval als nieuwe grondstof voor andere producten kan gaan dienen. Cyclisch leren denken net als de natuur. Hieronder twee oudere documentaires van VPRO over Cradle tot Cradle. Ze zijn op de site zelf te bekijken.

-) Afval is voedsel deel I

-) Afval is voedsel deel II

24 gedachten over “Ontwerp om te falen”

  1. Oom T

    Dit is inderdaad een bizar iets. Tegelijkertijd is het ook erg logisch vanuit de producent bekeken. Als je een product maakt wat te goed werkt in de zin dat het een lange gebruikersduur heeft, zal er ook geen vervangingsvraag zijn. Je snijdt jezelf dan als het ware in je eigen vingers. C2C en duurzaamheid is goed, zolang er maar geld ermee kan worden verdient is de gedachte. 

    1. Douwe

      Ja een ander voorbeeld van hoe de natuur uitbuiten en vervuilen blijkbaar ingebouwd zit in de systeemmechanismen van ons huidige economische systeem…

      Ik begin telkens meer zin te krijgen in een resource based economy :-) 

      1. Oom T

        Ik ook. Maar was is het eigenlijk precies? Ik kan mij er wel zaken bij voorstellen, maar het Venus Project heeft het over een economie zonder geld. Hoe kun je nu een economie hebben zonder een vorm van geld?

        1. Douwe

          Geld is uitwisseling van arbeid tussen mensen heel kort door de bocht, die uitwisseling kun je op vele manieren organiseren en een vorm daarvan hebben we geld genoemd. Uitwisseling tussen mensen zal er altijd zijn voordat geld werd uitgevonden en waarschijnlijk komen we in de toekomst ook met andere vormen die onze huidige technologie tot uitwisseling die we geld noemen overbodig maakt. Geld is slechts 1 concrete uitwerking van het principe uitwisseling wat zolang er mensen zijn zal blijven bestaan. 

          Maar dat gezegd te hebben is dat ook de grote vraag die ik heb bij The Venus Project. Ik vind hun ideeen erg interessant maar ik zou ook graag het organisatiemodel zien hoe ze het voor elkaar willen krijgen. 

        3. Oom T

          Gevonden: https://www.visionair.nl/ideeen/wereld/het-venus-project/
           
          Interessant artikel moet ik zeggen. Ik kwam last ook al een artikel van Germen tegen over de Bitcoin en elektriciteit als munteenheid. Misschien ook wel een interessant idee voor Douwe om naar te verwijzen als alternatieven voor het economisch systeem om inspiratie op te doen. Het staat immers al op de site en een verwijzing is zo te maken.
           
          Maar even weer terug naar het Venus Project. Het erg idealistisch als ik het zo bekijk. Geen eigendom en bezittingen meer. Lijkt me niet erg realistisch op een korte termijn moet ik zeggen. Het is de ideale maatschappij. In theorie erg mooi, maar die weerbarstige praktijk is altijd weer het probleem.   

        6. Douwe

          Hartelijk dank heb het geplaatst. 

          Hier een overzichtje van alle alternatieven die ik zover ken op visionair.

          -) Bitcoin: Geld van niemand en van iedereen-) Wiskundig geperfectioneerde economie-) Lets HEC een complementaire economie-) De Kleureneconomie-) Tijd ruilen een oplossing?
          -) Energie als Geld-) Hoe begin je je eigen munt?-) Fair4all netwerk

           

          -) De toekomst van onze economie deel 1, 2 & 3
          -) 3 praktische oplossingen voor meer economische veerkracht
          -) Update het economische systeem!
          -) Hernationaliseer het recht op geldcreatie 
          -) Breek het monopolie van geld als enige ruilmiddel 

        7. Oom T

          Graag gedaan. Ik heb overigens de artikelen al bestudeerd en een analyse gegeven in enkele commentaren. Misschien wel interessant als je ook je licht erop laat schijnen.
          Ze zijn hier te vinden: https://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/nederland/update-hoe-eerlijk-is-ons-huidige-economische-systeem-eigenlijk/comment-page-4/#comment-28792
          En ook: https://www.visionair.nl/politiek-en-maatschappij/nederland/update-hoe-eerlijk-is-ons-huidige-economische-systeem-eigenlijk/comment-page-6/#comment-29547
           

        8. Sjaak Adriaanse

          De waarde van de Japanse WAT is 1 kWh, zie http://www.watsystems.net/watsystems-translation/english.html
          ‘The value of 1 WAT is compared to 1 kWh of electrical current, generated in a citizen’s co-operative, to an appropriate span of time of easy work and an approximate amount in Yen’.
          Er is ook een digitale versie i-WAT:
          http://www.media-art-online.org/iwat/
          Ook interessant is het concept Energy Banking van Camiel Versluis:
          http://groenstrategie.nl/energy-banking/
          En dan zijn er ook nog Tradable Energy Quotas (TEQs):
          http://www.teqs.net/
          Groeten,
          Sjaak

  3. Daan

    Paar jaar geleden gaven ze bij Albert Heijn “gratis” kaasschaven weg bij de aankoop van een stuk kaas. Met die kaasschaaf schaafde je 1,5 millimeter dikke plakken kaas; met de oude, gewone, schaaf slechts een halve millimeter. Met een tijd van ja en nee was een homp van een kilo er ineens doorheen. 
     
    De hele industrie en verkoopbizz valt of staat bij verspilling en obesitas. Na de plofkip hebben we nu ook de obese plofconsument. Ik kan me voorstellen dat ze over een jaar of 100 mensen kweken die zo snel mogelijk obees worden en die kunnen dienen als ‘super-consument’. Die vreten alles wat los en vast zit, en kunnen vervolgens natuurlijk de rekening niet betalen. Maar daar zijn de andere burgers dan voor, net zoals tegenwoordig banken met oninbare vorderingen op bepaalde personen een beroep kunnen doen op de belastingbetaler.
     
    Dit gaat op een gegeven moment zo ver dat er wettelijk zal worden vastgelegd dat mensen minimaal een x-bedrag aan bepaald omschreven spullen moeten uitgeven. Iedere 5 jaar een nieuwe auto, wonen in een huis van minstens 500% van je jaarinkomen en 1 liter Coca Cola per dag.

  4. Anouska

    Subliem! Dit heb ik wel eens aangehaald aangaande iemands kapotte afwasmachine.. ik stelde: je kunt ook gewoon een afwasborstel ter hand nemen ;)

    We hebben een tv van ong. 12 jaar oud, werkt nog super! Waarom zouden we hem vervangen voor een hypermodern breedbeeld gedrocht? Het nieuws wordt er toch niet eerlijker op uit gezonden ;)

  5. ben db bd

    Ja ook wij hebben een afwasborstel en een afdankTV van meer dan 12 jaar oud.
     
    eerlijk gezegd kan ik er niks aan doen dat het voor mij op dit punt allemaal zo klontjesklaar is als boter: in weerwil van wat mij hier op dit forum wel eens is aangezegd, bestaat er voor mij om den donder wel goed en kwaad. En daar zullen we ooit allemaal nog eens een keer op afgerekend worden ook, voor de volgende >3miljard jaar, zegt onze voor sommigen niet bestaande Schepper er zelf van.
     
    Ook vertelde Hij dat Hij zal verderven, wie de aarde verderven.
    Nou dat deden we ooit met een knuppel, als we meer beren doodsloegen dan dat we jassen nodig hadden. En dat doen we nu met enorme krachten, tot atoomkrachten toe. Daar hoort het verspillen van grondstoffen zeker bij hoor.
     
    Ons is als mensdom het beheer dezer aardkloot toevertrouwd en dat kunnen we op een goeie en op een foute manier doen. Ontwerpen om te falen doe je niet om de consumenten te matsen, maar om hen uit te buiten en daarbij pleeg je ook nog eens verspilling van grondstoffen. Hartstikke fout!
    (jammer voor onze Keynesgetrouwe economen)
     
    In de eindafrekening verwacht ik dan ook vergoeding voor de slachtoffers van alle vormen van uitbuiting, slavernij en parasitisme en veroordeling van de schoften.
    Voor de beetje stootvasten onder ons: onze Lieve Heer gaf daar zelf eens een voorbeeld van wat te boek gesteld is geworden. Hij vertelde over een rijke vent welke het er van nam in het leven en zich niet om de arme Lazarus voor zijn stoep bekommerde. Na een overdadig leven ging die dood en sloeg z’n ogen op in de hel, waar het veel te heet was en niks te drinken en zo.
    Nou vertelde Hij niet van die arme Lazarus dat die zo voortreffelijk had geleefd, maar wel dat hij het zo rot had gehad en van alles ontbeerde. Maar toen die ook dood ging kwam hij in de hemel waar het hartstikke fijn was.
    (niet mijn verhaal hè? maar van Jezus zelf!)
    Toen de ex rijke vent commentaar had, kreeg hij te horen dat hij zijn portie al ruimschoots gehad had, wat die arme Lazarus nu kreeg.
     
    Zeg nou niet dat dit met christelijk geloof te maken heeft, want dat komt in heel het verhaal niet voor! Hier gaat het m.i. gewoon om oerwetten waaraan deze aardkloot is onderworpen!
    Zo is het ook met ontwerpen om te falen gesteld.
     
    Zo heb ik er tot slot nog een:
    iedere avond walg ik 24x of zo van de Schoonenbergreclame op TV voor mijn gehoorapparaten, omdat die reclame mij 800 euro heeft gekost, zo leerde ik bij Radar. (400 euro toeslag op elk apparaat)
    Maar het is nog veel kotsmisselijker: precies na 5 jaar, als ik weer nieuwe apparaten voor een klein deel vergoed kan krijgen van de verzekering, werd ik uitgenodigd voor een ‘gratis’ ‘servicebeurt’. M.i. doen ze er dan helemaal niks aan, (wel afstoffen aan de buitenkant?) want ze zeggen zelf dat ze dat niet kunnen. Maar binnen een paar weken gaf er eentje ‘heel toevallig’ keurig de geest, zodat ik nieuwe moest kopen. Weer zo’n € 4000,- alstublieft, (zij kopen ze tussen de 200 en 300 in, weet ik) waarbij mij nog een m.i. rotmerk werd opgedrongen ook, wat ik niet wilde, maar dat moest in mijn schijnbare eigen belang .(ze vreten meer batterijen)
    Ik heb voorzichtig gevraagd wat voor druppeltje er precies in gegooid moet worden om het apparaat zo keurig op hun economische tijd te laten sneuvelen binnen een paar weken.
    Daar mocht ik niet aan denken, werd mij met een rooie kop gesommeerd.
    (waar die dan wel aan sneuvelde zal ik wel nooit achter komen.  Ben ik de enige zo?)

  6. Robbieknor@work

    Er zijn trouwens wel degelijk heel veel “klassieke” producten waar duurzaamheid van belang is: Miele, Mercedes en vele anderen gaan daar prat op. Maar dit artikel drukt wel de vinger op de zere plek.

    Als je een product moet samenstellen dat uit (als voorbeeld) 100 onderdelen bestaat dan kun je er vanuitgaan dat het niet meer werkt als een of een paar onderdelen het niet meer doen. Het mooiste is als alle andere onderdelen dan ook min of meer op zijn, dan heb je er geen extra moeite en geld in hoeven stoppen van een producentenoogpunt. Dit werkt heel goed voor bijvoorbeeld een scheerapparaat. Daar wordt uiteraard werk van gemaakt bij het ontwerp.

    Vervolgens wordt voor dingen die slechts kort in de mode zijn, technisch snel verouderen of maar een paar keer gebruikt worden bewust gekozen voor lage prijs en korte levensduur. Mijn huistelefoon staat daar al ruim 15 jaar en als het aan mij ligt nog eens 15 erbij, maar mobieltjes zijn misschien 2 jaar hip.

    Volgens mij is deze modegevoeligheid de zwakke plek, als mensen daar minder gevoelig voor waren zou er veel minder van dit soort wegwerpproblemen zijn. En ondanks de vele discussies over de wegwerpmaatschappij is het nog steeds niet gelukt om daar iets aan te doen. Ook C2C niet ! 

        1. Douwe

          Ja daarom werkt permacultuur ook met een ethiek waar je je ontwerp op baseert. Zorg voor de aarde, zorg voor de mens, en het delen van de overvloed. En met een beter ontwerp kun je beter voor de mens zorgen terwijl je de aarde respecteerd. En als je binnen die ethische principes het bekijkt is het ook schandalig. Maar goed, het systeem waarbinnen iedereen momenteel berekeningen maken is winst maken. Dat is het principe van ons huidige systeem waarop alle ontwerpen worden gemaakt. 

           

        2. Oom T

          Dat is ook zo. Bedrijven hebben behoefte aan consumptie. Geld moet blijven rollen. Het kapitalistische systeem heeft in haar huidige vorm heeft een duidelijk ander soort ethiek dan de permacultuur.
           
          Interessant is dan ook dit artikel: https://www.visionair.nl/analyses/moraal-kan-geld-goed-of-slecht-zijn/
           
          Geld is op zichzelf niet goed of slecht. Het gaat om de wijze van het gebruik. In dit geval dus de wijze waarop het huidige kapitalistisch economisch systeem is ingericht en wordt uitgevoerd. In mijn optiek is duidelijk dat de jacht om winst te maken is doorgeschoten. Getuige ook dit artikel. Bedrijven dit soort ontwerpen maken zijn duidelijk niet bezig met ethiek van de permacultuur, maar bezig met het korte termijn denken van het neoliberalisme die te ver is doorgevoerd.
           
          Overigens hier nog een interessante denker die ik elders tijdens een discussie op deze site ben tegengekomen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Silvio_Gesell

Laat een antwoord achter aan Anouska Reactie annuleren