Psychologie

anti-verouderingsonderzoek

‘Anti-verouderingsonderzoek effectiever dan kankeronderzoek’

Als de wetenschap de focus zou leggen op anti-verouderingsonderzoek om verouderingsprocessen af te remmen en om te keren, zou dat meer gezondheidswinst opleveren dan kankeronderzoek. Aldus een rapport van toponderzoekers van onder meer  University of Southern California (USC), Harvard University, Columbia University, the University of Illinois te Chicago en andere instellingen.

Kankeronderzoek: uiterst trage voortgang

Kanker (maligne nieuwvormingen) is de grootste doodsoorzaak in veel westerse landen, waaronder Nederland. Er zijn wereldwijd honderden miljarden euro’s in kankeronderzoek gestoken. De resultaten zijn niet echt denderend. De sterfte bij enkele kankersoorten is spectaculair afgenomen. Zo is de voorheen in 90% van de gevallen dodelijke bloedkankersoort leukemie nu slechts in tien procent van de gevallen niet meer te genezen; een spectaculaire vooruitgang.

anti-verouderingsonderzoek
Anti-verouderingsonderzoek kan ons langer jong houden, en dus gezonder. Bron: schilderij Youth and Time, John William Godward, 1901

Helaas is leukemie eerder de uitzondering dan de regel. Ondanks honderdduizenden manjaren onderzoek is het sterftecijfer aan kanker nog steeds hoog, gemiddeld 40%. Steeds meer onderzoekers binnen en vooral buiten het veld vragen zich af of kankeronderzoek wel op de juiste manier wordt aangepakt, en of de onderzoekshulpbronnen niet beter elders ingezet kunnen worden.

Steeds meer hoop op stoppen veroudering

De levensverwachting is de afgelopen decennia met gemiddeld twee jaar per decennium gestegen. Helaas groeide het aantal jaren waarin we gezond blijven heel wat minder snel; in sommige landen, zoals de VS, neemt dit zelfs af. Het resultaat is een explosie van chronische ziekten: de extra levensverwachting bestaat voornamelijk uit ‘zieke’ jaren, bijvoorbeeld jaren waarin patiënten worden behandeld voor kanker.

Dit is, naast de voortkankerende bureaucratie in de zorg, een belangrijke oorzaak voor de explosie aan zorgkosten. Kanker is een typische ouderdomsziekte. Bij jonge mensen komt kanker zelden voor. Als we op de een of andere manier het verouderingsproces terug zouden kunnen draaien, zouden we dus ook kanker en andere ouderdomsziekten (zoals diabetes, hartklachten e.d.)  grotendeels kunnen voorkomen.

Tot begin deze eeuw leek dit een onhaalbare droom. De laatste jaren zijn echter enkele baanbrekende ontdekkingen gedaan bij onder meer proeven op muizen. Met bepaalde behandelingen bleek het mogelijk de levensduur van muizen tot vijftien procent op te rekken. Dat niet alleen, de muizen bleven ook langer gezond.

Anti-verouderingsonderzoek: veroudering voorkomen beter dan genezen

De onderzoekers zijn aan het rekenen geslagen met de beschikbare data en vergeleken de gezondheidswinst van kankeronderzoek met die van onderzoek naar het voorkomen van veroudering. De resultaten zijn onthutsend. Het voorkomen van ouderdomsziekten, door veroudering te stoppen, blijkt vele malen effectiever dan doorgaan met aan het kreupele paard van het kankeronderzoek te trekken.

Op deze manieren kunnen vele jaren van pijn en lijden vervangen worden door gezonde, stralende jaren. Niet alleen voor de patiënten zelf is dit een enorme vooruitgang. Ook de mantelzorgers kunnen dan hun energie stoppen in het beter maken van de wereld om hun heen, in plaats van een kansloos gevecht te moeten voeren tegen een onverbiddelijke ziekte. De onderzoekers schatten zelfs dat verandering in focus de Amerikaanse samenleving 7,1 biljoen dollar op zou leveren. Dat is ongeveer de helft van de totale federale schuld. Als we voor Nederland en de rest van de Europese Unie vergelijkbare cijfers aannemen, zou hiermee de schuldencrisis opgelost zijn.
Wel zal de pensioengerechtigde leeftijd dan direct ook een paar jaar moeten worden verhoogd, bijvoorbeeld tot 70 of 75 in 2050.

Verder lezen

Bron
Dana P. Goldman et al., Substantial Health And Economic Returns From Delayed Aging May Warrant A New Focus For Medical Research, Health Affairs, 2013, DOI: 10.1377/hlthaff.2013.0052

14edo: als zeven noten niet voldoende zijn

Wat is 14edo? De westerse muziek is gebaseerd op een octaaf van zeven noten. De achtste noot, is de noot waar het volgende octaaf begint. Hiertussen liggen vijf “half-tonen”. In feite dus twaalf tonen.

Octaven

Natuurkundig gezien, is een noot van een octaaf hoger, een twee keer zo korte geluidsgolf. Dus een toon van 300 Hz (trillingen per seconde) klinkt een octaaf hoger dan een toon van 150 Hz.

De ‘oer-toonladder’ is de pentatonische toonladder. Deze komt overal ter wereld voor. Er zijn mineur- en majeuroctaven.

14edo

Maar dit is echter maar een kleine greep aan de enorme keuze die we hebben in alternatieve toonladders. Want, waarom bijvoorbeeld niet een noot tussen C en C# (cis)? Of een toonladder met 14 (14edo) of 20 (20edo) noten?

Om deze composities af te spelen is een standaard keyboard niet geschikt. De wiskundige en componiste Elaine Walker ontwikkelde daarom keyboards met afwijkende toonafstanden.

Elaine Walker met een van haar verticale keyboards. Hiermee kan ze 14edo en andere toonladders verkennen.
Elaine Walker met een van haar verticale keyboards. Hiermee kan ze 14edo en andere toonladders verkennen. Bron: uitsnede van ziaspace.com

De kern van creativiteit is “knoppen” te zien, waarmee je dingen kan veranderen. Zoals de vanzelfsprekendheid, waarmee we uit gaan van het westerse octaaf. Walker draaide aan de tot nu toe ondenkbare knop. Namelijk de knop, hoe we een octaaf in stukjes verdelen. Door deze ontdekking legde Walker een wereld van nieuwe, grensverleggende muziek open.

Hieronder een stuk van de componiste, gebaseerd op een octaaf van 14 noten.

Elaine Walker was door de covid-19 epidemie thuis opgesloten. Voor velen een ramp, maar voor Walker een kans om eindelijk rustig te kunnen werken. Ze leefde zich daarom helemaal uit in exotische muziek die, anders dan atonale muziek, wiskundige regelmaat kent. Daarom klinkt deze best wel plezierig in de oren.

Iets vrolijker is deze 14edo muziek.

Wat natuurlijk vragen oproept. Zoals, kunnen wij mensen leren om van alternatieve toonschalen te genieten? En ook, wat voor muziek zouden andere dieren mooi vinden? Of aliens? En ook, hoe werkt muziek in op ons brein?

Meer opmerkelijke composities op haar website ZIAspace.

Droomwereld: spreken met dromende mensen nu mogelijk

De droomwereld is al eeuwenlang de plaats waar alles kan. Nu is ook spreken met dromende mensen mogelijk. Zelfs op een behoorlijk hoog niveau.

Droomwereld: raadselachtig, ontoegankelijk en vluchtig

Dromen voeren ons naar een andere realiteit, een wereld van hallucinaties die net zo echt aanvoelt als elke wakende ervaring. Deze vaak bizarre episodes zijn kenmerkend voor de menselijke slaap, maar vormen nog steeds een onverklaard fenomeen. We zijn wel wat verder dan Plato, die in zijn beroemde parabel veronderstelde dat wij in een droom leven, maar veel is nog onverklaard. Wat deze “inner voyage” des te boeiender maakt. Voor het eerst zijn onderzoekers binnengedrongen in een tot nu toe onbekend domein.

Ooggetuigenverslag uit lucide droom

Tot nu toe berustte droomonderzoek voornamelijk op getuigenverslagen van dromende mensen. Herinneringen aan dromen vervliegen snel, binnen enkele minuten na het wakker worden. ook vervormt onze bewuste geest de droom. In dit baanbrekende onderzoek konden proefpersonen vragen van de onderzoeksleiders beantwoorden. Wel waren de proefpersonen in een lucide droom aanwezig. Lucide dromen zijn een speciaal type dromen waarin de dromer zich tijdens de droom bewust is van het feit dat ze droomt. Collega-schrijver Niek heeft zich er in verdiept en droomt zelf geregeld lucide. Hier zijn tips om zelf lucide te leren dromen.

In de droomwereld neemt ons brein vaak een loopje met de werkelijkheid.
In de droomwereld neemt ons brein vaak een loopje met de werkelijkheid. Bron: Pixabay/Kellepics

Ondervraging over de droomwereld tijdens REM-slaap

Uit eerder onderzoek weten we dat de mens droomt tijdens de zogenoemde REM-slaap. Hersengolven vertonen een activiteit die veel weg heeft van de wakende toestand en de ogen maken ‘Rapid Eye Movements’ (REM). De experimenten vonden plaats bij 36 lucide dromende proefpersonen waarbij via hersengolfmeting werd vastgesteld dat ze in REM-slaap verkeerden. Tijdens deze slaap analyseerden ze nieuwe informatie zoals een wakker persoon dat ook zou doen, onthielden ze informatie in hun werkgeheugen, berekenden ze eenvoudige antwoorden en gaven vrijwillige antwoorden. Deze bevindingen werden gedaan door vier onafhankelijke onderzoeksgroepen. Kortom: voor het eerst is het nu mogelijk om daadwerkelijk te communiceren met mensen die dromen, en uit de eerste hand van ze te vernemen hoe ze hun droomwereld ervaren. Kunnen we nu de verborgen wereld, waar we elk uren per nacht in doorbrengen, gaan verkennen? Meer details in de bron, die publiekelijk toegankelijk is.

Bron

Karen R. Konkoli et al., Real-time dialogue between experimenters and dreamers during REM sleep, Current Biology, 2021, DOI: https://doi.org/10.1016/j.cub.2021.01.026

Leven na de dood als chatbot, ethische dilemma’s

Komt er dan toch leven na de dood? Microsoft heeft patent aangevraagd op het idee van een leven na de dood als chatbot.

De twee hoofdrolspelers. Kan een leven na de dood als chatbot ethisch gezien wel door de beugel?
De twee hoofdrolspelers. Kan een leven na de dood als chatbot ethisch gezien wel door de beugel? Bron: https://en.wikipedia.org/wiki/File:Be_Right_Back.jpg (Fair Use)

In de episode Be Right Back van de dystopische Netflix-serie Black Mirror komt precies dit idee naar voren. De dode vriend van een vrouw komt weer digitaal “tot leven”. En wel door met behulp van haar herinneringen aan hem, en de achtergebleven foto’s en gesprekken, een realistische look-alike robot van haar ex te fabriceren. Uiteraard, in Black Mirror-stijl, loopt ook dit weer slecht af.

Weer tot leven gewekt aan de hand van een algoritme

Microsoft concentreert zich in haar patent [1] op een in eerste instantie, bescheidener doel. Een chatbot, gevoed met alle kennis en herinneringen van de overledene. Het idee is niet nieuw. Twee jaar na de uitzending van de eerste episode van Black Mirror werkte een aantal Russen aan de ontwikkeling van een chatbot om hun door een aanrijding omgekomen vriend weer tot leven te wekken. [2]

Is een leven na de dood als chatbot ethisch?

Zoals wel vaker met kunstmatige intelligentie, komen er ook hier ethische kwesties om de hoek kijken. Is het om te beginnen ethisch om privé-conversaties van een overleden persoon te gebruiken als rouwverwerking? Doe je die persoon daarmee geen geweld aan? En in de iets verdere toekomst, als kunstmatige intelligentie steeds beter wordt, bestaat er dan nog onderscheid tussen een chatbot en een echt persoon? Is het dan moord, om de chatbot te wissen? En hoe ethisch is het, om een nabestaande valse hoop te geven? Om haar of hem te laten houden van iets dat niet meer is dan een computerprogramma? Of zijn we zelf niet meer dan een computerprogramma?

En de vraag die ons allemaal op de lippen brandt: krijgt het beruchte Blue Screen of Death van Microsoft Windows een tweede betekenis? Want Microsoft staat bekend om haar overvloedige productie van vaporware. Vragen en nog meer vragen.

Bronnen
1. Creating a Conversational Chat Bot Of A Specific Person, US Patent Office, 2020
2. Speak, Memory – Casey Newton in The Verge, 2015
3. After You Die, Microsoft Wants to Resurrect You as a Chatbot, Popular Mechanics, 2021

Is het vrijwillig kunnen beëindigen van je leven een mensenrecht? Bron: Aangepast

Moet de Pil van Drion op ieders nachtkastje liggen?

Kamerlid Pia Dijkstra van de partij D66 komt met een voorstel om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te verbeteren. Geef iedereen boven de 75 jaar een zelfmoordpil, de pil van Drion. Is dit een goed plan?

Wat houdt de Pil van Drion in?
De rechtsgeleerde Huib Drion (1917-2004) stelde in 1991 in een opinie-artikel[1] voor om aan alle ouderen boven de 75 jaar die daar om vroegen, een zelfmoordpil ter beschikking te stellen. Deze pil moest uit twee preparaten bestaan: pil A en pil B. Alleen de combinatie van deze twee preparaten zou een dodelijk effect hebben. Preparaat B zou dan enkele dagen na preparaat A geslikt moeten worden, om de zelfmoordenaar bedenktijd te geven. Dit idee deed het nodige stof opwaaien en werd de spreekwoordelijke Pil van Drion.

Wetsvoorstel Voltooid Leven in grote lijnen

  • Om in aanmerking te komen moet iemand 75 jaar of ouder zijn;

  • Het betreft mensen die niet voor euthanasie in aanmerking komen, maar die wel hun leven als voltooid beschouwen;

  • Deze mensen gaan eerst in gesprek met een levenseindebegeleider;

  • Er moeten minstens twee gesprekken met de levenseindebegeleider worden gevoerd en daar moet minstens twee maanden tussen zitten;

  • De levenseindebegeleider is een arts, verpleegkundige of psychiater die een speciale kopstudie heeft gevolgd om levenseindebegeleider te mogen worden;

  • De levensbegeleider moet toetsen of de doodswens authentiek en consistent is, en of er geen andere oplossingen mogelijk zijn;

  • Indien de levenseindebegeleider akkoord gaat, wordt er een stervensdatum afgesproken;

  • De levenseindebegeleider haalt het dodelijke middel bij de apotheek, bewaart het thuis, dient het toe op de afgesproken datum, blijft er bij tot de cliënt dood is en brengt het eventuele restant terug naar de apotheek;

  • Een toetsingscommissie toetst of alles volgens de regels is verlopen. [4]

Voordelen van de Pil van Drion
Door voorstanders van de Pil van Drion worden argumenten genoemd als: als een oudere vindt dat zijn leven geen zin meer heeft, moet deze in staat zijn op pijnloze wijze een einde aan zijn leven te maken, omdat zelfmoord een mensenrecht is.

Is het vrijwillig kunnen beëindigen van je leven een mensenrecht? Bron: Aangepast
Is het vrijwillig kunnen beëindigen van je leven een mensenrecht?
Bron: Aangepast

Onuitgesproken argumenten zijn bijvoorbeeld: ouderen zijn duur. Ze werken niet, ze eten onze pensioenpot leeg, doen een buitenproportioneel beroep op de zorg en tot overmaat van ramp verergeren ze de woningnood en stemmen ze vaker dan gemiddeld op populistische partijen. Ze vergiftigen jonge, beïnvloedbare mensen met “foute” ideeën als nationalisme, godsdienst en traditionele feesten. Elk levensjaar van een oudere kost de samenleving tienduizenden euro’s aan pensioen en zorg, die nuttiger besteed kunnen worden aan bijvoorbeeld afvloeiingsregelingen voor politici en bijdrages aan de Europese Unie. Stel dat elke oudere boven de 75 jaar de Pil van Drion zou slikken, dan zou dat 1,4 miljoen AOW-uitkeringen minder, honderdduizenden leegstaande huizen en, als elke oudere boven de 65 deze pil zou slikken, de helft minder zorgkosten betekenen[2]. En denk aan de erfbelasting. Genoeg om zelfs de meest krankzinnige verkiezingsbeloftes na te komen en de Europese Unie fors te spekken. Althans, voor even. Opmerkelijk is ook, dat de discussie over de Pil van Drion vooral oplaait in tijden van economische tegenspoed. Zo toonde de Nederlandse economie in 1991 tekenen van afkoeling en was er in 1993 sprake van een lichte dip.

Sommige voorstanders, zoals [3] gaat het D66-voorstel nog lang niet ver genoeg. Zij willen dat iedereen de beschikking krijgt over deze “wonderpil”, ook mensen onder de 75. Kan de “menslievende” Pil van Drion de redding zijn van onze overheidsfinanciën?

Nadelen van de Pil van Drion
Het voornaamste nadeel van de Pil van Drion is dat het zo veel gemakkelijker wordt om te moorden zonder sporen na te laten. Een moord met deze zelfmoordpil kan dan door een moordenaar een zelfmoord lijken.  Een forensisch anatoom kan geen onderscheid maken tussen moord en zelfmoord. Ook betekent het verspreiden van dodelijke giffen onder de bevolking, dat moordwapens altijd dichtbij zijn. In elk drankje kan een dodelijk gif zitten. Geen prettige gedachte.
In het voorstel van D66 is dit nadeel ondervangen door de professionele “levenseindebegeleider” als onafhankelijke derde er tussen te plaatsen. Dit maakt de taak voor moordenaars moeilijker. Moorden door “levenseindebegeleiders” en psychologische moorden, waarbij rijke ouderen wordt aangepraat dat hun leven voorbij is en het goed is als ze sterven, blijven echter mogelijk.

Een tweede nadeel is het nadeel van euthanasie in het algemeen. Het betekent een grote aantasting van de waardigheid van het menselijke leven.

Waarom willen ouderen dood?
Een gezond mens geniet van het leven. Dat geldt ook voor vrijwel alle gezonde ouderen. Redenen om niet meer te willen leven voor gezonde ouderen zijn een gevoel van eenzaamheid, uitzichtloosheid of nutteloosheid. Net als overigens bij jongeren is eenzaamheid een groot probleem onder ouderen. Wij mensen zijn een sociale diersoort en contacten met jongeren zijn erg belangrijk voor ouderen. Ouderen vormen het levende geheugen van de mensheid en zorgen ook voor cultuuroverdracht. Weliswaar een cultuuroverdracht die in strijd is met de door D66 zo geliefde “maakbare samenleving”, maar toch: een cultuuroverdracht.

Conclusie: de Pil van Drion is een onzalig idee. Er zijn zat nuttige dingen die gezonde ouderen kunnen doen, als ze zich nutteloos voelen. Ook wijlen Drion zelf heeft na zijn pensionering nog tal van nuttige dingen gedaan. In plaats van het verheerlijken van de dood en ouderen te zien als ballast, moeten we medische hulpmiddelen en geneesmiddelen ontwikkelen waardoor ouderen langer gezond blijven (bij voorkeur: het verouderingsproces stilzetten of terugdraaien) en ze meer betrekken bij de maatschappij. Dat ouderen minder meegaan met modieuze theorietjes heeft redenen. Vaak, niet altijd overigens, zijn dit erg goede redenen. Hun door levenservaring onderbouwde kritiek kan helpen zaken in perspectief te zetten en betere concepten te ontwikkelen.

Bronnen
1. H. Drion, Het zelfgewilde einde van oudere mensen, NRC Handelsblad, 1991
2. 65-plussers maken de helft van alle zorgkosten, Vectis.nl, 2018
3. ‘Stel de pil van Drion voor iedereen beschikbaar’, John Jansen van Galen, Het Parool, 2020
4. Wetsvoorstel Voltooid Leven, EO Explainer, 2020

Enkele subtielere cartoons van Charlie Hebdo waarin de veronderstelde uitvinder van de islam, de koopman Muhammad ibn Abdullah, wordt afgebeeld. Bron/copyright: Charlie Hebdo Magazine

Waarom we de vrijheid van meningsuiting onvoorwaardelijk moeten beschermen

Is een spotprent een mensenleven waard? Op het eerste gezicht zou je zeggen: nee. Schijn bedriegt hier echter: niet alleen onze vrijheid, maar ook het voortbestaan van de menselijke soort is gebaat bij integriteit in denken, en hierbij bij een absolute vrijheid van meningsuiting.

De mens en de mensheid als informatieverwerkers
Evolutie is in feite informatieverwerking. Evolutie is het product van de confrontatie van ons genotype (de DNA-blueprint in onze genen) en het hieruit ontstane fenotype (onze lichamen) met de natuurlijke omgeving (waaronder andere organismen). In miljarden jaren van evolutie is het genotype van onze soort uitgebreid en aangepast tot we van twee enkele strengen bacterie- en archaea-DNA, gehuisvest in een eenvoudige cel, zijn uitgegroeid tot een complex meercellig organisme, in staat om de mysteries van het leven, de ruimte en de tijd te ontraadselen.

Dit proces vond slechts plaatst door de eindeloze blootstelling van ons genoom aan steeds wisselende uitdagingen. Onze voorouders hebben wereldwijde rampen zoals een catastrofale asteroïde-inslag, een gammastralings-burst en iets wat waarschijnlijk een massale vulkaaneruptie is geweest, overleefd. Elke ramp heeft doorgaans de taaiste overlevers uitgeselecteerd. De catastrofale ramp aan het einde van het Perm 252 miljoen jaar geleden, waarbij  meer dan negentig procent van de soorten op aarde het loodje legde, heeft de weg vrijgemaakt voor de voorouder van de dinosauriërs (en hiermee vogels), de Chicxulub-inslag voor groepen zoogdieren waaronder de primaten, onze groep.

Enkele subtielere cartoons van Charlie Hebdo waarin de veronderstelde uitvinder van de islam, de koopman Muhammad ibn Abdullah, wordt afgebeeld. Bron/copyright: Charlie Hebdo Magazine
Enkele subtielere cartoons van Charlie Hebdo waarin de veronderstelde uitvinder van de islam, de koopman Muhammad ibn Abdullah, geestig wordt afgebeeld. Bron/copyright: Charlie Hebdo Magazine

Technische en culturele evolutie
Economische, sociale en culturele wedijver is onderworpen aan soortgelijke evolutionaire druk. Het “DNA” van bijvoorbeeld een fiets zijn de CAD-bouwtekeningen, specificaties en montagehandleidingen van de verschillende onderdelen en de hele constructie, en de mentale blueprint in de hersens van fietsenmakers, waar het fenotype de fiets zelf is. Een mooie, sterke en prettig rijdende fiets wordt vaker verkocht, waardoor de fabrikant de fiets kan doorontwikkelen en andere fietsfabrikanten elementen gaan overnemen. Ditzelfde mechanisme treedt ook op bij culturele elementen als taal, ideologieën en religie. Een religie die er beter in slaagt om mensen te bekeren en het geloof in stand te houden,heeft een voorsprong op religies die het ontmoedigen of verbieden om te bekeren, of een te zwakke greep hebben op het brein van hun aanhangers.De qua aantallen grootste religies, christendom, islam en hindoeïsme, slagen hier het beste in.

Waarom bestaan er religies?
Religies komen voort uit dezelfde drang die ook leidde tot het ontstaan van de wetenschap: de behoefte om de wereld om ons heen en de zin van ons bestaan te begrijpen. Een religie komt voort uit de fysische en metafysische ideeën uit de tijd waarin de religie ontstond. Deze ideeën worden afgekaderd, doorgaans door een stichter (christendom, islam, boeddhisme) of groep stichters (jodendom, sikhisme, hindoeïsme) en in de jaren daarna, als gevolg van confrontaties met andere religies en filosofieën, geïnstitutionaliseerd. De canon (verzameling van heilige geschriften) wordt vastgesteld en er ontstaan klassen van geïnstitutionaliseerde kennisdragers van de religie, zoals monniken, goeroe’s, priesters, theologen en ulema. Hiermee krijgen religies een extra evolutionair voordeel: full-time professionals waarvan hun bestaan afhangt van de aanwezigheid van grote aantallen gelovigen, die hun tienden afstaan. Deze professionals verzinnen voortdurend nieuwe methodes om gelovigen binnen te halen, hun geloof in stand te houden en afvalligheid te verhinderen. Dit verklaart het kastensysteem bij hindoes, de nadruk op bekering als enige manier om mensen te redden van de hel bij christenen en de draconische straffen op het verlaten van de islam bij moslims.

Hebben religies waarde?
Religies kaderen ideeën af en belemmeren het wetenschappelijke en metafysische denken. In principes hebben religies daarmee een negatieve invloed op de menselijke overleving. Elementen van religies kunnen bij wijze van uitzondering nuttig zijn. Denk aan de bescherming van het gezin, interpersoonlijke ethiek, het stimuleren van abstract denken en het bieden van een metafysische werkelijkheid die afstand van de waarneembare werkelijkheid creëert en zo de denkwereld opspant.
De oververtegenwoordiging van joden en in mindere mate christenen bij wetenschappelijke grensverleggers doen vermoeden dat deze religies elementen bevatten die de ontwikkeling van theorievorming, inductie en kritisch wetenschappelijk denken bevorderen. Waar het primitieve jodendom erg veel weg heeft van de huidige islam, heeft het latere rabbinale jodendom een speelsere, meer gelijkwaardige relatie met de oppergod. Ook is “lernen”, de nadruk op leren, erg belangrijk binnen het hedendaagse jodendom. Dit is, voorzover het natuurwetenschappelijke kennis betreft, vanzelfsprekend erg nuttig bij de wetenschapsbeoefening. Dit geldt ook voor het christendom, dat meer op het esoterische domein gericht is en hiermee (na de vernietigende nederlagen die de katholieke kerk leed tegen Galileï en de aanhangers van Copernicus, en de protestantse ketters) de natuurwetenschap veel minder tegenwerkte en in enkele gevallen zelfs bevorderde. Kortom: religies kunnen toch per saldo een positieve waarde hebben, afhankelijk van de ideeën die ze inhouden. Dit is echter meer de uitzondering dan de regel. Dit verklaart ook waarom in uitgesproken atheïstische landen als de beide China’s, Tsjechië en Japan, de beoefening van wetenschap en techniek op een hoger peil staat.

Vrijheid van meningsuiting staat hoger dan religieuze dogma’s
De essentie van evolutie is informatieverwerking. Onze technische en culturele evolutie is in feite een verlengstuk en logisch vervolg van de biologische evolutie. Vrijheid van meningsuiting opgeven omdat een mythisch opperwezen, of een legendarische oprichter, van een religie zou kunnen worden beledigd is: de evolutie van het menselijke denken en cultuur stilzetten. Als een religie niet in staat is om spot of kritiek te weerleggen, dan delft deze religie het onderspit in de oorlog der ideeën. Net zomin als het in Nederland of België toegestaan is om consumenten af te persen, mag het ook niet toegestaan zijn om met oneigenlijke methoden godsdienstkritiek onmogelijk te maken. Als een religie als de islam niet in staat is om te overleven zonder haar critici te intimideren met moord en doodslag, dan moet deze religie maar voorgoed van de aardbodem verdwijnen. Wie oproept om critici te doden om ze zo het zwijgen op te leggen, is een sta-in-de-weg van de evolutie van de mensheid. Zij zijn opdrachtgevers voor moord en hiermee schuldig aan moord. Zij moeten worden behandeld als terroristen. De mensheid is beter af zonder hen.

Mannen willen best huishoudelijk werk doen, maar dan wel betaald, als butler. Bron: Pavillion Agency, https://pavillionagency.com/butlers/modern-day-butler

Toxische mannelijkheid of toxisch feminisme?

De Vlaamse socioloog en “genderexpert’ Katrien van der Heyden baart veel opzien in Vlaamse media met haar stelling, dat toxische mannelijkheid veel leed veroorzaakt. Heeft ze hierin gelijk?

Wat bedoelt Van der Heyden met toxische mannelijkheid?
Volgens Van der Heijden leidt de heersende cultuur, waarin van mannen wordt verwacht dat ze kostwinner, sterk, stoer en succesvol zijn, tot veel leed. Mannen kunnen niet voldoen aan deze norm en worden daarom ongelukkig. Dat uit zich in maatschappelijk ongewenst, “toxisch” gedrag, zoals drugsverslaving, geweldpleging, en het seksueel intimideren (of erger) van vrouwen. Tot overmaat van ramp onttrekken ze zich massaal aan huishoudelijke taken. Dit toxische gedrag komt dan weer voort uit zogeheten toxische mannelijkheid, waar vooral een “groeiend aantal blanke, boze, bange mannen” aan lijden. [1] Dit gedrag is ook voor de man in kwestie zelf schadelijk. Denk bijvoorbeeld aan het negeren van medische klachten (een vriend van mij is mede om deze reden aan stadium 4 longkanker overleden).

“Deze toxische mannelijkheid wordt gekenmerkt door vervreemding en geweld, onterechte privileges en macht. Vervreemding is het resultaat van een levenslange opvoeding om emoties weg te leren duwen, wat ertoe leidt dat allerlei vormen van geweld nog de enige antwoorden lijken op veel vragen. Verder zijn toxische mannen blind voor hun privileges in de samenleving en voelen zich eerder omgekeerd gediscrimineerd door een maatschappelijke beweging die gelijke kansen vraagt voor iedereen. Ze beseffen hoe de samenleving hun macht en privileges in vraag stelt, maar ervaren zelf vooral onmacht in een wereld die steeds complexer en economisch moeilijker wordt.” aldus Van der Heijden. [1]

Mannen willen best huishoudelijk werk doen, maar dan wel betaald, als butler. Bron: Pavillion Agency, https://pavillionagency.com/butlers/modern-day-butler
Mannen willen best huishoudelijk werk doen, maar dan wel betaald, als butler. Bron: Pavillion Agency, https://pavillionagency.com/butlers/modern-day-butler

Klopt deze analyse?
De Noordwesteuropese cultuur, waar de Belgische en Nederlandse cultuur deel van uit maken, kenmerkt zich vergeleken met de menselijke culturele basislijn door relatief grote afstandelijkheid. Een arm om een vriend heen slaan, zoals normaal is in mediterrane, Zuid-Aziatische en Afrikaanse culturen, wordt al gauw gezien als homoseksueel of verwijfd. Er zijn op zich goede argumenten om dit element bij te stellen. Huidhonger is een elementair menselijke behoefte[3], waar vooral alleenstaande mannen tekort aan komen; bij vrouwen onderling is de omhelzing gebruikelijker. Aangezien mede dankzij de #metoo-beweging elke vorm van lichamelijke intimiteit tussen mannen en vrouwen potentieel verdacht is, blijft dan alleen de kameraadschappelijke omhelzing over. Of knuffelen met een huisdier, natuurlijk. Het negeren van medische klachten is niet stoer, maar nogal dom. Als klachten niet over gaan, moet je naar een arts om het probleem te laten verhelpen.

Zoals zo ongeveer overal elders op de wereld met een functionele samenleving – de Caraïbische eilanden waar alleenstaande moeders voor de kinderen zorgen, zijn niet echt als zodanig aan te duiden – wordt van de man verwacht dat hij hoofdkostwinner is. Dat heeft logische, praktische redenen. Mannen zijn lichamelijk sterker. Ze worden niet zwanger, waardoor ze meer tijd hebben om te werken. Ook zijn er emotionele redenen. Anders dan vrouwen, waarvoor doorgaans sociale relaties en kinderen de meeste bevrediging geven, is het gevoel nodig en nuttig te zijn voor mannen het meest belangrijk voor het geestelijk welbevinden. Werk is hier bij uitstek een middel voor. Werk afpakken van een man die opgegroeid is in een westerse cultuur is daarmee een wrede daad. Mannen zijn extreem doelgericht[2] en doelloosheid voelt voor de gemiddelde man als een doodvonnis.

Naar blijkt uit misdaadstatistieken, zijn de meest “toxische” groepen mannen niet afkomstig uit de groep ‘boze blanke mannen’, waarmee Van der Heyden waarschijnlijk de etnisch Vlaamse man bedoelt die stemmen op partijen als Vlaams Belang en N-VA, maar uit Caraïbische en soennitisch-islamitische culturen[4]. In deze groepen is geweldpleging cultureel gesproken eervol.
Het privilege voor mannen, zo het al aanwezig is, is niet bijster groot. Dit blijkt onder meer uit hun lagere levensverwachting en de oververtegenwoordiging van mannen bij marginale groepen als zwervers en verslaafden.

Toxisch feminisme
Door de MGTOW-beweging en andere pro-man activisten wordt gesteld dat het feminisme te ver is doorgeslagen en mannen nu zwaar uitgebuit worden, bijvoorbeeld door ‘affirmative action’ en de wel erg eenzijdige nadruk op de rechten van de vrouw na een scheiding. Hier zit een kern van waarheid in. De levensverwachting van laagopgeleide mannen stagneert, of daalt zelfs zoals in de VS[6]. De maatschappij wordt door de geestverwanten van Van der Heyden voor laagopgeleide mannen steeds meer gefeminiseerd.  Praten en overlegrondes worden steeds belangrijker. Praatberoepen vormen nu al de meerderheid van het werk. Hierdoor gaat voor veel mannen steeds meer van de lol van hun werk af, daar waar de meeste vrouwen praten geweldig vinden. Steeds meer van hun zelfstandigheid, het ‘denkwerk’ wordt afgepakt en overgenomen door hoogopgeleide managers.

Het kernprobleem met feminisme is dat als vrouwen de taken van een man overnemen, er voor mannen weinig meer overblijft. Ook zijn er werkzaamheden waarin mannen gemiddeld beter zijn dan vrouwen, zoals beroepen die weinig contacten met mensen vereisen, veel lichaamskracht, fysieke moed of focus op één doel. Aan de dalende geboortecijfers, nu in België en Nederland ver onder het vervangingsniveau, kan je ook merken dat de werkende vrouw wordt overbelast. De problemen worden nog verergerd, omdat door feministische pedagogen  de anti-autoritaire opvoedingsstijl wordt opgelegd. Dit kweekt onzekerheid bij kinderen, waardoor ze grenzen gaan opzoeken en zo nog voor extra stress zorgen.

Wat moet er dan gebeuren?
Mannen en vrouwen hebben beide sterke en zwakke punten die voor een belangrijk deel aangeboren zijn. Als een man er gelukkig van wordt om thuis te zitten en op de kinderen te passen, en een vrouw om te werken, hebben ze een voor beiden gelukkig makende vorm van samenleven gevonden. Wie zijn anderen dan om zich daarmee te bemoeien? Datzelfde geldt ook voor een omgekeerde rolverdeling. Volwassen mensen moeten zelf beslissen wat ze met hun leven doen, als ze anderen daarmee niet schaden. Een betere oplossing is het invoeren van een zogeheten opvoedersloon, in te houden op het loon van de werkende partner. Hiermee komt er wettelijke erkenning voor het maatschappelijk nut van het grootbrengen van kinderen. Ook moet er belastingaftrek komen voor mensen met kinderen, die de alleenstaande oudertoeslag vervangt. Hoe ze vervolgens de inkomsten en huishoudelijke taken regelen, is aan het gezin zelf.

Omdat voor mannen, en veel vrouwen, werk een absolute noodzaak is om zich gelukkig te voelen, moet er prioriteit komen voor het scheppen van zinvol werk voor laagopgeleiden. Dit kan bijvoorbeeld door de energietransitie en infrastructurele werken versneld door te voeren, waardoor er veel bouw- en constructiewerk ontstaat. Nederland en in mindere mate België moeten zich voorbereiden op de zeespiegelstijging.

Geweldpleging is in onze feminiene cultuur een taboe, in veel andere, meer masculiene culturen minder. Geweld tegen zwakkeren is een taboe dat in ieder geval moet blijven.

Het probleem met het lastig vallen van vrouwen is niet te veel, maar te weinig mannelijkheid. Een geestelijk goed functionerende man heeft geen enkele behoefte aan het aanranden van vrouwen. In plaats van mannen in vrouwen met een piemel te veranderen, zoals Van der Heijden wil, is het beter om te werken aan meer onderlinge kameraadschap en respect voor mannen, zodat hun zelfvertrouwen toeneemt. Ziekelijke narcisten, zoals de huidige Amerikaanse president Donald J. Trump, zijn een uitzondering, niet de regel. Dit soort mannen moet zich laten behandelen door een professional. Het is niet nodig om half België en Nederland naar de feministische maakbaarheidspsychiater te sturen om enkelingen, waarvan het gedrag door de meeste mannen sterk wordt afgekeurd.

Bronnen
1. Toxische mannen is een trend in de samenleving die veel leed veroorzaakt, K. van der Heijden in Knack.be, 2018
2. Men more likely to achieve targets if they set goals, University of Leicester Press Office, 2015
3. Tiffany Field, American Adolescents Touch Each Other Less and Are More Aggressive toward Their Peers as Compared with French Adolescents, Adolescence, 2018
4. N.J. Baas, lmmigratie en criminaliteit in acht West-Europese landen – Een literatuurverkenning, 1998
5. Hoeveel daklozen zijn er in België?, armoedebestrijding.be
6. A shocking decline jn American life expectancy, The Atlantic, 2017

De platte aarde, volgens gelovigen.

De platte aarde: is de aarde plat?

Terug van lang weggeweest: de platte aarde, deze keer vergezeld door de onvermijdelijke samenzweringstheorieën.
Youtube-filmmaker Vsauce maakte er dit amusante filmpje over.

De platte-aarde theorie

De platte-aarde aanhangers geloven dat we op een soort plat bord leven met een koepel er over heen. Zwaartekracht, aldus de platte-aarders, is onzin. (Uiteraard zat Sir Henry Cavendish, die de zwaartekracht tussen twee metalen bollen mat en zo g vaststelde ook in het complot).

De platte aarde, volgens gelovigen.
De platte aarde, volgens gelovigen.

Zelfs de middeleeuwers wisten beter

Al duizenden jaren, sinds de klassiek-Griekse tijd, om precies te zijn Pythagoras, is bekend dat de aarde bolvormig is. Met het befaamde experiment van Erastothenes (hij wist de afstand tussen de Egyptische steden Alexandrië en Syene, en mat de hoek van de schaduw in beide steden op het middaguur) slaagde deze hellenistische astronoom er in om de omtrek van de aarde vast te stellen. Zo was deze visie gemeengoed in de hellenistische wereld. Zelfs de rooms-katholieke kerk, niet bepaald een baken van verlichting erkende dit – denk aan de pauselijke zegening urbi et orbi, de stad en de wereld. Orbus is ook het Latijnse woord voor bol, en de “rijksappel”, die heerschappij over de wereld symboliseerde, was al in de Romeinse tijd (en ook in de middeleeuwen) een vast attribuut bij vorsten.

Ver verwijderd van de natuur

Interessant is de vraag waarom er alleen al in Nederland duizenden aanhangers van dit soort theorieën zijn, terwijl een beetje gezond verstand en logisch nadenken de theorie al kan verwerpen als onzinnig. Mijn persoonlijke theorie is dat dit komt omdat wij mensen steeds verder van de natuur zijn komen te staan. Ben je alleen in de natuur,niet omringd door gadgets, dan is niet te ontsnappen aan het ervaren van de natuurwetten. Alleen komen steeds minder mensen nog in aanraking met de natuur.

Hierdoor ontstaan er drie reacties. De eerste groep, de Makersbeweging, houdt zich intensief met wetenschap, techniek en experimenteel onderzoek bezig. Zo krijgen zij weer contact met de natuur. De tweede groep wil terug naar een eenvoudiger leven en houdt zich bezig met permacultuur en dergelijke. De derde groep wordt gevormd door mensen die zich afzetten tegen de gevestigde orde, waaronder ook de wetenschappelijke kennis van de natuur. De platte-aarders zijn een sprekend voorbeeld van deze groep.

Psychologische voordelen van de platte-aardetheorie

De drijfveer van de fanatieke aanhang van de platte-aardetheorie ligt ook in het blue-ocean voordeel. Je hoeft geen vijf jaren natuurkundestudie plus promotieonderzoek te doen om een miezerige voetnoot te kunnen toevoegen. Voor de platte-aarde theoreticus ligt er een enorme hoeveelheid aan experimenteel bewijs klaar om ontkracht te worden met gekunstelde redenaties. Niks tensormeetkunde, differentiaalvergelijkingen, Hamiltonianen en dat soort enge dingen. Een beroep doen op een wereldwijde samenzwering, met wat middelbare school wiskunde is voldoende om door mede-platte aarders gezien te worden als groot denker.
Verder vereist de platte-aarde “theorie”, dat je aan ongeveer alles wat je op school en via de media geleerd hebt, moet twijfelen en moet geloven in een wereldwijde samenzwering. Zo ongeveer iedereen lacht je uit, waardoor je als vanzelf de solidariteit van je mede-platte aarders opzoekt.

Voor de marketeers en sociologen onder onze lezers zijn hier wijze lessen uit te trekken.

Een zeldzaam gezicht: een hoofddoek dragende islamitische vrouw die een ongelovige man omhelst. Pas als dit soort beelden alledaags worden, kunnen we religieus-etnische conflicten stoppen.

Crowd security: het antwoord op terrorisme?

Istanboel. Parijs. Beiroet, Qamishli en nu Brussel. Islamitische Staat voert de terreurcampagne steeds verder op. Kunnen we met out-of-the box oplossingen het terrorisme een halt toeroepen?

Het strategische doel van IS
Islamitische Staat is het beste te karakteriseren als een apocalyptische doomsday groep met politieke doelen. Hierbij baseert IS zich op de koran en vooral de hadith(overleveringen) en salafistische theologie (die hierop gebaseerd is). In de hadith worden enkele voorspellingen gedaan over het Einde der Tijden. Deze worden door IS uitermate serieus genomen. IS wil bereiken dat er een wereldoorlog uitbreekt tussen de moslims en de niet-moslims. De geschiktste strategie hiervoor is IS-operatives aanslagen te laten plegen in niet-moslimlanden met een grote populatie moslims. Hierdoor zal er veel vijandigheid ontstaan tussen de 25 miljoen moslims in West-Europa en niet-moslims, aldus de IS-strategie. IS wil deze landen ontwrichten, zoals eerder met Syrië en Libië gebeurd is, en de moslims een aanval uit laten voeren op Rome. Dit moet de apocalyptische visie van IS in gang zetten.

Het doel van terrorisme: het destabiliseren van West-Europa
Op dit moment staat de Europese bevolking vrij machteloos tegenover het terrorisme. Onze politieke leiders zitten nog in de ontkenningsfase, geloven in de leugens waarmee ze de bevolking rustig proberen te houden en hebben geen benul van wat hun tegenstander drijft. Bij elke aanslag worden de landen waar de aanslagen worden gepleegd, verder ontwricht. De regering verliest haar gezag steeds verder – het beschermen van de eigen bevolking is een kerntaak van elke overheid – en de haatgevoelens over een weer worden steeds sterker, waardoor een burgeroorlog dreigt. Gezien de grote hoeveelheid wapens die in getto’s als Molenbeek en de banlieues rond Parijs in omloop is, zal deze bloedig zijn.Kortom: het droomscenario van IS wordt steeds meer werkelijkheid.

Een zeldzaam gezicht: een hoofddoek dragende islamitische vrouw die een ongelovige man omhelst. Pas als dit soort beelden alledaags worden, kunnen we religieus-etnische conflicten stoppen.
Een zeldzaam gezicht: een hoofddoek dragende islamitische vrouw die een ongelovige man omhelst, op een Trump-rally. Pas als dit soort beelden alledaags worden, kunnen we religieus-etnische conflicten stoppen.

Hoe kunnen we dit proces stoppen?
Het is niet mogelijk om elk publiek gebouw of supermarkt te beveiligen. De politie heeft daar domweg niet voldoende capaciteit voor. Echter, er is een groep, die gemakkelijk in staat is alle publieke gebouwen te beveiligen. Dat zijn wij, de bevolking. Wij zijn zo groot in aantal, dat wij elk doel in de gaten kunnen houden en beschermen. In Israël bestaat dit systeem de facto al. Een aanzienlijk deel van de Israëlische bevolking is dienstplichtig of reservist. Als een Palestijnse Arabier zich geroepen voelt om joden te vermoorden, duurt het ongeveer een minuut voordat hij of zij uitgeschakeld is.

Er moet dus een organisatie komen van lichtbewapende vrijwilligers, die de hele dag door wapens – denk aan tasers en desnoods lichte vuurwapens- bij zich draagt. Dit moet ongeveer vijf tot tien procent van de gehele bevolking zijn. Op die manier is er altijd een meerderheid van burgerwachten als terroristen op een plaats toe willen slaan. Deze vrijwilligers moeten geregeld schiettraining en EHBO-cursussen volgen. Elke vrijwilliger kan door middel van een app of SMS worden gewaarschuwd, en de autoriteiten waarschuwen. Als het Internet of Things steeds meer realiteit wordt, kan je

Verhoudingen tussen moslims en niet-moslims
Er is geen biologisch verschil tussen moslim en niet-moslims. Het zijn beide mensen. Wel is er het nodige verschil in religieuze en culturele bagage. Hun geloof/politieke ideologie leert orthodoxe moslims, meer dan de helft van alle moslims, zich als gescheiden groep te zien, de zogeheten ummah, oftewel het moslimvolk. Solidariteit aan de ummah gaat boven welke solidariteit met buren, landgenoten e.d. ook. Ook als deze “broeder” gifgas gebruikt of terroristische aanslagen pleegt, waarmee ook veel moslims doorgaans moeite hebben. Opmerkelijk genoeg letten moslims hierbij niet op iemands morele gedrag, maar puur op het moslim-zijn of oppervlakkige tekens, zoals de ramadan houden en het dragen van een hoofddoek. Dit is een ernstig probleem. Het zijn alleen  de moslims zelf die dit kunnen veranderen. De niet-moslims kunnen een handje helpen, door bijvoorbeeld moslimradicalen met harde hand te vervolgen en als het even kan op te sluiten of te deporteren. Zo kan de greep van angst en terreur gebroken worden en kunnen de meer gematigde moslims de ruimte krijgen een meer mensvriendelijke vorm van islam te ontwikkelen.

De afbeelding van de vlieg in het urinoir moet het plasgedrag van mannen nauwkeuriger maken. het schoolvoorbeeld va een nudge. Bron: Wikimedia Commons

Nudging, de fijne kunst van het subtiel manipuleren

Nudging wordt de laatste jaren steeds populairder onder beleidsambtenaren en hoge functionarissen in het bedrijfsleven. Wat is nudging precies?

Mannen hebben nogal eens de neiging om naast de pot, of liever gezegd het urinoir te plassen. Een handige uitvinder verzon een keramische vlieg, die gebruik maakt van het aangeboren jachtinstinct van mannen. Het gevolg: de heren plasten massaal op de vlieg, dus in het urinoir. Een klassiek voorbeeld van nudging: het subtiel manipuleren van het gedrag van mensen om ze iets dat door jou gewenst wordt, te laten doen.

Zelf maakte ik kennis met deze techniek, toen de netwerkbeheerder Enexis mij een zogeheten “slimme meter” op wilde dringen. Hiermee is het elektriciteitsverbruik – en daarmee het elektronische gedrag – van de bewoners zeer nauwkeurig te volgen. Op de afspraakkaart stond alleen de mogelijkheid de afspraak te verzetten. De optie om de slimme meter te weigeren, wat je goed recht is als consument, werd niet vermeld.

De voorstanders van nudging vinden de techniek erg nuttig, omdat met vrij weinig moeite en zonder dwang de gewenste gedragsverandering wordt bereikt. Critici vinden dit soort onbewuste manipulatie nogal, inderdaad, manipulatief. Een ding moge duidelijk zijn: de scheidingslijn tussen onschuldige, ethische toepassingen en manipulatie is dun.

De afbeelding van de vlieg in het urinoir moet het plasgedrag van mannen nauwkeuriger maken. het schoolvoorbeeld va een nudge. Bron: Wikimedia Commons
De afbeelding van de vlieg in urinoirs op Schiphol moet het plasgedrag van mannen nauwkeuriger maken. Het schoolvoorbeeld va een nudge. Bron: Wikimedia Commons