In feite is er geen verschil tussen fiat geld zoals de euro en dollar en monopolygeld. Alleen omdat mensen geloven dat het wat waard is, heeft het waarde.

De toekomst van onze economie

Oplopende staatsschuld, oplopende werkloosheid en oplopende inflatie…
Eten wordt duurder, benzine is duurder dan ooit en ook het volgen van een opleiding wordt duurder… Banken en andere financiële instellingen worden gered met belastinggeld door politici die  na hun carrière bij diezelfde financiële instellingen een aantal keer de Balkenende norm verdienen.  Winsten worden geprivatiseerd, schulden gesocialiseerd.

Wellicht is het bij dit soort zichtbare symptomen tijd om zelf eens op onderzoek uit te gaan en uit te vinden hoe het geldsysteem eigenlijk werkt, en of dit bijdraagt aan het optimaal voorbestaan van de bevolking. Want dat zou logischerwijs het doel van geld moeten zijn.

In feite is er geen verschil tussen fiat geld zoals de euro en dollar en monopolygeld. Alleen omdat mensen geloven dat het wat waard is, heeft het waarde.
In feite is er geen verschil tussen fiat geld zoals de euro en dollar en monopolygeld. Alleen omdat mensen geloven dat het wat waard is, heeft het waarde.

Mensen proberen in het leven zo goed mogelijk voort te bestaan. Zaken die goed zijn voor het voortbestaan zoals gezond eten en drinken, een plezierig bewoonbaar huis en een veilige gezellige leefomgeving worden nagestreefd. En zaken die het voortbestaan bedreigen zoals ziektes, geweld in verschillende vormen en armoede probeert men te bestrijden door er oplossingen voor te vinden. Alles om ons heen kan worden ingeschaald op de bijdrage die het al dan niet levert aan ons voortbestaan.  Laten we zo ook eens naar geld kijken. Wat is het voortbestaansbevorderende aspect aan geld?

Geld stelt mensen in staat om onderling goederen en diensten uit te wisselen. Hierdoor kunnen mensen gemakkelijker samenwerken. Zo kunnen ze zich enigszins specialiseren en kunnen complexe systemen worden opgezet waarbij iedereen een stukje bijdraagt aan het grote geheel, en het grote geheel in theorie zou moeten bijdragen aan het positieve voortbestaan van alle mensen die er onderdeel van zijn.  Geld zou dus kunnen worden omschreven als het zichtbare onderdeel van de functie om goederen en diensten gemakkelijk met elkaar uit te wisselen. Deze functie bevordert ons voortbestaan en is dus gewenst.

Echter lijkt dit niet de huidige realiteit van geld te zijn.  Wat er nu gebeurt en gedaan wordt in de naam van geld lijkt gedeeltelijk juist hele andere patronen te volgen. Er zijn genoeg manieren om het voortbestaan van de mensheid te bevorderen en er zijn genoeg mensen zonder werk die graag aan de gang zouden gaan. Toch gebeurt dit niet, geld lijkt hier niet de rol te kunnen vervullen die het idealiter zou hebben. Hoe zit dit eigenlijk, waarom gebeurt dit niet, hoe werkt het geldsysteem eigenlijk in de praktijk van vandaag de dag?

Door de economische crisis is de interesse in hoe geld eigenlijk werkt, wie de uitgifte ervan controleert en hoe het circuleert in een maatschappij sterk toegenomen. Er zijn daardoor inmiddels ook een aantal zeer interessante documentaires die hier grondig op in gaan.

De eerste is Money as Debt. Deze NL ondertitelde documentarie gaat in op vragen als: Wat is geld eigenlijk? Hoe komt het dat vrijwel iedereen, zowel overheden als individuen in de schulden zitten? Deze film legt het op eenvoudige wijze uit.

Money as debt

Ook buitengewoon interessant is Zeitgeist Addendum. Deze NL ondertitelde documentaire gaat in op het huidige financiële systeem, het proces van geldcreatie en over richtingen van oplossingen. Onder andere het overvloedig oogsten van hernieuwbare energie.

Zeitgeist: Addendum

Als laatste de documentaire The Secret of Oz. Deze documentaire belicht verschillende economische systemen uit de geschiedenis en het heden. Het laat zien dat ook vandaag de dag er grote verschillen zijn in wie de macht heeft over het drukken van geld en wat dit voor gevolgen heeft voor de bevolking van een land. Ook komt in deze documentaire het Icesave probleem uitgebreid aan bod. Hoe heeft dit mis kunnen gaan en waarom moeten de IJslandse en Nederlandse belastingbetalers nu opdraaien voor de fouten van de bankdirecteuren daar die er met de bonussen vandoor zijn gegaan?

The Secret of Oz

Het kost zeker even tijd om deze drie documentaires te kijken maar ze zijn zeer de moeite waard als je niet langer aan de zijlijn wilt blijven staan en wilt weten wat er nu eigenlijk echt aan de hand is. Wat de werkelijke oorzaken van de huidige crisis zijn, en wat eventueel richtingen voor oplossingen zijn.

Hoe kunnen we ons economische systeem verbeteren?
En een goede visionair vindt het natuurlijk ook leuk om zelf na te denken over een verbetering van het economische systeem. Daarom zou ik graag een discussie hieronder voeren over hoe we in de toekomst ons economische systeem kunnen inrichten. Hier een paar kaders die nuttig lijken om in de gaten te houden bij het ontwerpen van een nieuw systeem.

Als eerste is het een systeem van mensen om hun gezamenlijke voortbestaan te vergroten. Wat positief is voor het voortbestaan is het gemakkelijk uitwisselen van kennis, talenten, bekwaamheden, goederen en diensten tussen mensen. Het zou een systeem moeten zijn van alle mensen voor alle mensen, waar iedereen de ruimte heeft een nuttige bijdrage te leveren en iedereen beschikking heeft over de belangrijkste zaken voor het voortbestaan. Het zou in dit kader idealiter zo democratisch, gedecentraliseerd en transparant mogelijk moeten zijn.

Als tweede zou het systeem gebaseerd moeten zijn op datgene wat echt waarde vertegenwoordigd. Dit zijn de mensen zelf en hun voortbestaan, het zou dus logisch zijn om de economie groter of kleiner te laten worden met de hoeveelheid mensen die eraan deelnemen en de kennis en bekwaamheden die zij bezitten. Op deze manier wordt een economie groter naarmate de mensen die er onderdeel van zijn slimmer en bekwamer worden.

Als derde zou het systeem rekening houden met de fysieke beperkingen van de aarde. Het systeem zou dus niet alleen op de korte termijn voor mensen moeten zorgen maar zou zo ontworpen moeten zijn dat ook juist de toekomst meegenomen wordt. Op die manier is het voortbestaan van de mens in samenwerking met de aarde zowel nu als in de toekomst veilig te stellen. Energie lijkt hier een groot belang in te spelen. Hoe meer energie we als mensheid kunnen gebruiken hoe gemakkelijker en plezieriger we over het algemeen kunnen leven. Als we de toekomst bekijken en de volgende generaties in ogenschouw nemen wil je dus zo snel mogelijk naar 100% volledig hernieuwbare, bij voorkeur gedecentraliseerde, energie. Dit scheelt vervuiling en oorlogen over eindige oprakende fossiele energiebronnen. Sterker nog hoe meer hernieuwbare energie je kunt oogsten  hoe groter je economie  wordt.

Deze drie punten lijken nuttige kaders te zijn om aan het ontwerpen te gaan. Binnen deze kaders, worden kennis en bekwaamheden van mensen uitgelokt net als het doen toenemen van de hoeveelheid beschikbare hernieuwbare energie. Daarbij hebben we momenteel heel andere middelen om een systeem van uitwisseling te kunnen ontwerpen dan vroeger. Het internet lijkt hierin een belangrijke rol te kunnen gaan spelen.  Kortom wie discussieert er mee? Hoe zien wij de toekomst van de economie?

Discussieer verder op het Verbeter de Wereld forum

34 gedachten over “De toekomst van onze economie”

  1. Goed verhaal, Douwe.
    Ik vind vooral decentralisatie van voedsel en energievoorziening belangrijk. We moeten van één grote mondiale economie naar kleine lokale zelfstandige (maar met elkaar verknoopte) economietjes.
    Maar hoe krijgen we politici, industriëlen en andere leiders zover.

  2. Het grote nadeel van de steeds groter wordende globalisering is dat je multinationals krijgt. Multinationals (voor medicijnen, voedsel, olie, gelden) zijn altijd uit op winst belang en zullen nooit naar het land zelf kijken (ze zijn immers grenzeloos).

    Het hele systeem waar geld vanuit schuld word gemaakt is totaal corrupt en verziekt maar het is praktisch niet te veranderen omdat de hele wereld dan opeens moet veranderen en dat gooit alles wat we nu kennen over hoop.

    Het is toch belachelijk dat tijdens een economische crisis bedrijven willen produceren en mensen willen blijven werken maar omdat er een factor geld is die onzeker is ze dat beide partijen niets meer doen? We zijn VEEL te afhankelijk geworden van geld (en ook olie) in deze wereld.

  3. het vervelende van econimische systemen is dat ze uitgaan van de goedheid van de mens. ieder economisch systeem gaat kapot aan corruptie en kapitaal vernietiging.

    het communisme was een heel mooi systeem. Alles is van iedereen. het grote nadeel van dit systeem dat corruptie werd beloond en door de wapenwedloop in rusland is dit systeem bijna ten onder gegaan. Ook door het beschermen van de eigen economie (china, noord-korea) is er weinig export en import. hierdoor moet je alles doen op eigen kracht. Dit is in de huidige globalisering niet te doen en ben je erg kwetsbaar.

    het kapitalisme gaat uit van een alsmaar groeiende economie. Vooral de sterke mensen (hoog opgeleiden, mensen met macht) profiteren hier het meest van. Dit systeem kan ook alleen uitgevoerd worden als er echt een vrije markt is. Dat een vrije markt niet werkt voor sommige diensten is nu wel duidelijk (post bezorging, zorg, publiek transport, scholing) Dit zijn diensten die heel moeilijk winstgevend te maken zijn. Hierdoor gaat de kwaliteit juist achteruit voor dit soort diensten.

    Het mooiste systeem is dus in trend met een oude hollandse gewoonte. de gulden middenweg kiezen. niet renderende diensten in overheidshanden (dit is namelijk landsbelang) en met deze bedrijven juist a-cyclisch gaan investeren. de rest van de economie juist heel erg vrij laten. Door zo’n systeem heb je op langere termijn groei voor iedereen en zal de economische krimp iedere keer minder voelbaar zijn (zie a-cyclisch investeren)

  4. Maar zou je niets iets kunnen bedenken wat dichter ligt bij het voortbestaan van mensen zelf. Mensen onderwijzen heeft namelijk een enorm voordeel voor het voortbestaan van die personen zelf maar ook de mensen eromheen. Onderwijs duurder maken gaat en zo minder mensen in staat stellen tot een goede opleiding verkleint dus het voortbestaansniveau. Zouden we niet een systeem kunnen bedenken wat voortbestaansbevorderende transacties juist beloont en voortbestaansbeperkende acties niet beloont. Met internet en de nieuwe sociale media zouden we toch in staat moeten zijn een veel slimmer en nuttiger systeem te kunnen ontwerpen dan wat we nu hebben. Waar banken een monopolie hebben op geldcreatie en zo in principe de hele wereld onder hun controle hebben.
    Zelf ben ik op de hoogte van verschillende economische andere systemen. Het gaat vaak om aanvullingen niet per se vervangingen. LETS bijvoorbeeld is een systeem waarbij mensen zelf in hun gemeenschap het uitruilen van goederen en diensten mogelijk maken zonder de tussenkomst van de landelijke officiele munt. Op http://www.strohalm.nl/projecten-nederland/lets.html meer informatie hierover.
    Wat ik nu vooral zie is dat mensen aan de zijlijn toekijken hoe een bankierstop versmelt met de politieke top (een Wouter Bos (PvdA), Jan Peter Balkenende(CDA) en Gerrit Zalm (VVD) en ondertussen zelf met veel geld ervandoor gaat en alle schulden en nadelen worden gesocialiseerd. Ik denk dat we moeten ophouden met het wachten van oplossingen van anderen en zelf echt actie moeten gaan ondernemen.

  5. Hoi Douwe,

    Ik zag dit artikel op Argusoog, maar wil van hier even reageren. Liever gezegd: mogelijk is dit iets wat jouw interesse wekt.

    Er is al een beweging gaande aangaande een nieuw ruilmiddel Equi, gebaseerd op menselijke waarde en het overvloedsprincipe (alles is er al). Er is een maandelijkse basiswaarde van 750 Equi, wat de mens in hun eerste basisbehoefte kan voorzien en het stimuleert naar een nieuwe manier van (samen) leven. Economie op zich is niet verkeerd – het is vraag en aanbod en dit is iets wat altijd zal blijven bestaan, zolang er ergens een behoefte aan is. Maar de fragmentatie, belastingen etc mogen verdwijnen. Dit kan met Equi.

    Heb je belangstelling kijk dan eens op http://www.equi-place.net en de websites waarnaar vandaar verwezen wordt voor meer verdieping.

  6. Bedankt voor de links. The Resource Based Economy is een buitengewoon interessant idee. Ik ben zelf beheerder van http://www.permacultuurnederland.org en http://www.mensenrechten.org en heb daar de orientatie presentatie van Zeitgeist online gezet. Ik moet eerlijk zeggen dat het wel een heel globaal systeem juist is wat zij voorstellen maar ze snijden zeker ontzettend veel relavante punten aan dus het is zeker een richting waar we veel van kunnen leren.

  7. http://www.youtube.com/watch?v=AZ4s0L6_HzY

    een compilatie van de lange zit zonder een wijzende vinger naar wie dan ook

    enkel dan is totale bewustwording mogelijk

    het geldsysteem bestaat al duizenden jaren en is is dan ook onnodig om er nu een schuldige voor aan te gaan wijzen

    het maakt ook enkel voor en tegenstanders … skip de suggesties die een oordeel kunnen gaan vormen en je krijgt een totaal andere benadering

    ik ben benieuwd naar jullie mening

  8. @ Dennis, heb je ook een titel bij de documentaire. Hier in Oslo zeggen ze namelijk dat ik niet bij de video kan omdat de gebruiker dit niet toestaat.
    Als je mij de titel geeft dan ga ik zelf wel even googlen etc.

  9. Je kunt alleen op een nieuw systeem overstappen als er een moment in de tijd komt dat alle bezittingen herverdeeld worden over alle mensen, of zegt ”alles is van iedereen/niemand. Mensen die iets bezitten zullen dit niet wenselijk vinden en dus zal dit moment in de tijd nog lang op zich laten wachten. Wat wel kan is ‘het in omloop brengen van geld’ exclusief bij de overheid/overheden leggen. Inflatie is dan de prijs die we allemaal gaan betalen voor op te grote voet leven. Het afstemmen van de hoeveelheid geld dat in omloop wordt gebracht, zal dus afgestemd moeten zijn op de waarde van ons gezamenlijk product. Rente moet verdwijnen evenals schuld. Grote projecten kunnen dan alleen van de grond komen wanneer een grote groep mensen het project ondersteunt met hun ‘maatschappelijk waardedeel’ Voor nu denk ik dat overheden meer geld zullen lenen van de centrale banken en hierdoor enorme inflatie zullen veroorzaken,wat uiteindelijk onze producten goedkoop gaat maken, omdat loonstijgingen niet evenredig zullen meegroeien met de inflatie. We kunnen ook nu alle lonen tegelijkertijd met 30% verlagen om de inflatie tegen te gaan, maar daar zullen weinig mensen voor te vinden zijn, omdat het economisch systeem niet begrepen wordt. Een totale crash van het huidige systeem zie ik niet gebeuren omdat de mensenmassa dan in toenemende mate het bezit van de rijken niet langer meer erkent en de wetten die dit moeten voorkomen met voeten zal treden. Door de massaliteit zal de orde dan niet te handhaven zijn.
    Daarom zal kost wat kost geprobeerd worden om het systeem te redden van de ondergang.
    Het blijft voorlopig dus doormodderen en er zullen gaandeweg kleinschalige lokale economische systemen ontstaan met hun eigen ruilmiddelen die geheel zelfvoorzienend zijn en waardoor de euro’s en de dollars steeds verder naar de achtergrond zullen verdwijnen.    

Laat een antwoord achter aan Douwe Beerda Reactie annuleren