Zoekresultaten voor: drones

Waarom het afschaffen van de vrijheid mogelijk noodzakelijk is

Veel mensen vragen zich af waarom de overheid op het eerste gezicht onzinnige maatregelen neemt om de covid-19 pandemie een halt toe te roepen. En tegelijkertijd, de voor de hand liggende maatregelen negeert. Niet alleen hier in Nederland, maar ook in andere Europese landen. Mogelijk moeten we het antwoord zoeken in een onderwerp waar niet veel menen bij stil staan – een enkele visionair als Elon Musk uitgezonderd.

De gevolgen van exponentiële technologie en de Wet van Moore

Het zal je als lezer niet ontgaan zijn. Computers worden steeds krachtuiger en goedkoper. De oorzaak daarvan is de “Wet van Moore”, een bepaalde wetmatigheid die de gelijknamige hardware-ontwerper uit Silicon Valley ontdekte. Elke paar jaar verdubbelt het aantal transistoren dat je op een bepaalde oppervlakte van een chip kan persen. Dit leidt tot een halvering van de kosten van rekencapaciteit. De eerste computers, zoals ENIAC, werden nog met de hand vastgesoldeerd. Nu worden er ontelbare miljarden transistoren op plakken silicium geëtst, de “wafers”. Het apparaat dat dit doet heet een “wafer stepper”. Bijna alle wafer steppers die in de wereld gemaakt worden komen uit de ASML-fabriek in Eindhoven. Op dit moment zijn de details die op een plak silicium geëtst kunnen worden 3 nanometer groot. Dat is ongeveer twintig tot dertig atomen breed.

Groei gaat nog wel even door tot computers slimmer dan mensen algemeen zijn

We bereiken de minimale grootte dus vrij snel, maar er is nog zeker ruimte voor krimp tot 1 nanometer. Dat betekent dat computers zeker tien keer zo goedkoop worden wat betreft hun rekenvermogen. Ook de software wordt steeds beter. Op een gegeven moment bereiken we dan een punt waarop alle menselijke capaciteiten worden overtroffen door kunstmatige intelligentie. Voor details kan je onze artikelen over de Singulariteit raadplegen. Dit punt is op de meeste terreinen al bereikt – zo is er nu software, waar je tegen betaling via jarvis.ai toegang tot kan krijgen, die op basis van een korte omschrijving in het Engels een griezelig realistische tekst kan produceren.

Het gevaarlijke venster

Dit betekent ook, dat er veel meer mogelijkheden zijn om gevaren te doen ontstaan. Zo was december 2021 in het nieuws dat een groep extremisten of criminelen – de politie was daar niet duidelijk over – betrapt was bij het printen van vuurwapens met een 3D-printer op maar liefst 12 locaties tegelijk. Hiermee zijn in principe wapenwetten zinloos geworden, want het is mogelijjk met behulp van bouwplannen op internet zoveel kant en klare, redelijk goed werkende vuurwapens te produceren als gewenst. Die, als je met koolstofvezels versterkte polymeren als filament gebruikt, nauwelijks onderdoen voor het gemiddelde vuurwapen.

De FCG-9, ontworpen door de onder onduidelijke omstandigheden gestorven Duits-Koerdische Jstark 1809.

Pas echt vervelend is het vooruitzicht dat virussen op maat kunnen worden gemaakt – download het genetische materiaal van een verkoudheidsvirus, rommel hier wat mee en laat het bij een gespecialiseerd bedrijf in DNA vertalen. Turkse killer drones die autonoom alles wat beweegt onder vuur nemen, beslechtten al de oorlogen in Libië, Ethiopië en Nagorno Karabach. Een terroristische club of een huurmoordenaar kan dat natuurlijk ook.

Ook kan je AI inzetten om de breinen van mensen te hacken. Het bedrijf Cambridge Analytics deed dat met Facebook, gaf kiezers net dat zetje om wel, of juist niet te gaan stemmen en bezorgden zo Donald Trump de overwinning. Boze tongen beweren dat de DNA-profielen die bedrijven als 23andme.com opslaan, worden gebruikt om een wereldwijde database van menselijk DNA aan te leggen, met behulp waarvan je gerichte killer virussen zou kunnen ontwikkelen.

Volgens theoretici als Ray Kurzweil die zich met dit vraagstuk bezig hebben gehouden, is er een venster in de geschiedenis. Een venster tussen het moment dat dit soort technieken voor de massa beschikbaar komen, en het moment dat AI zo goed is geworden dat dit soort bedreigingen snel ontdekt en uitgeschakeld kunnen worden. Het moge duidelijk zijn, in dat gevaarlijke venster leven we nu. Wil je de apocalyptische schurk uithangen, dan is nu het moment. Om de enorme vrijheid en macht die je als individueel mens of zakelijke organisatie krijgt door deze exponentiële techniek in toom te houden, moet er daarom een soort politiestaat ingevoerd worden, denken sommigen.

Waarom nu een inperking van de vrijheid?

Mogelijk verklaart dit de krampachtige en fanatieke invoer in de hele westerse wereld van allerlei zeer vrijheidsbeperkende maatregelen. Zo is de nadruk op “bedrijven groter dan honderd medewerkers” interessant. Deze bedrijven moeten in Italië hun medewerkers verplicht een coronapas aan laten vragen. In Nederland wordt ook een dergelijke dwangmaatregel uitgerold, deze keer gericht op het “in kaart brengen van het CO2-gebruik per werknemer“. Mogelijk is dit bedoeld om bedrijven in de gaten te kunnen houden, of deze bijvoorbeeld geen subversieve activiteiten ontplooien. De corona-epidemie wortd hiermee als een soort breekijzer gebruikt om zeer restrictieve wetgeving door te voeren, waar eerder dingen als terrorisme en pedonetwerken voor dit doel werden gebruikt.

Gebeurt dit met de beste bedoelingen?

Er zijn dus op zich goede objectieve argumenten om een veel strakker veiligheidsbeleid dan nu te voeren. De gevaren die ons als mensheid op dit moment bedreigen zijn existentiëler dan ooit. Wat echter niet deugt, is de niet-transparante manier waarop deze maatregelen er doorheen worden gedrukt. Dit vergroot het vertrouwen in de politiek vanzelfsprekend niet, en doet vermoeden dat er ook andere dan puur menslievende redenen meespelen. De theorieën van de “wappies” dat het streven is om door middel van vaccinaties de wereldbevolking te verkleinen, of om een werelddictatuur te vestigen, worden hier een stuk geloofwaardiger door. Blijf dus waakzaam. Wat denken jullie?

Winkelen met de Zee Aero? Wellicht binnenkort bij ons, als het aan de startup ligt.

De toekomst van transport: vier nieuwe ontwikkelingen

Vier revoluties in transport vinden tussen 2015 en 2025 plaats, stelt futuroloog en ruimtevaartondernemer Peter Diamandis. Geen science-fiction, maar technische ontwikkelingen die op dit moment al aan het doorbreken zijn.

Zelfrijdende voertuigen

Het zal u als lezer van Visionair niet ontgaan zijn. Zelfrijdende auto’s komen er aan in de toekomst van transport en reizen. De gevestigde autofabrikanten en nieuwkomers als Google, Apple en Tesla zijn als bezetenen technici bij elkaar aan het wegkopen. Elke groep probeert koortsachtig om de eerste zelfrijdende auto op de markt te brengen. Een veel genoemde streefdatum is het jaar 2020. Volgens het Amerikaanse onderzoeksbureau IHS zullen rond 2035 zeker 54 miljoen autonome voertuigen op de wegen rondrijden. Een te verwachten effect is dat het aantal verkeersongelukken drastisch zal gaan dalen. Op dit moment veroorzaken verkeersongelukken in de wereld 1,2 miljoen doden per jaar. Evenveel als bijvoorbeeld het aantal doden in de Golfoorlogen. Verreweg de grootste veroorzaker van verkeersongelukken is menselijk falen. Het uitschakelen van de menselijke factor zal dit cijfer drastisch doen dalen, al zijn de eerste resultaten niet bemoedigend: ongeveer een op de twaalf autonome voertuigen van Google was in een halfjaar betrokken bij een botsing, zes maal zo hoog als het gemiddelde per 100.000 rijkilometers in de VS.  Vergeet echter niet, dat de computertechniek heel wat sneller verbetert dan de rijvaardigheden van de gemiddelde automobilist.
Ook passen er tot acht maal zoveel autonome voertuigen op een gegeven verkeersnet, als door mensen bestuurde voertuigen omdat de reactiesnelheden van autonome voertuigen veel hoger zijn. Dit betekent dat er veel minder wegen nodig zijn dan nu, wat de steden weer ademruimte zou geven.
Op dit moment is ongeveer een kwart van de broeikasgassen en een kwart van het totale Amerikaanse energieverbruik te wijten aan persoonlijk transport. Op zich besparen autonome voertuigen geen brandstof, maar Diamandis noemt dit toch als punt. Mogelijk omdat autonome voertuigen zonder problemen langdurig opgeladen kunnen worden, zonder ongeduldige bestuurder. Een autonoom voertuig zou bijvoorbeeld ’s nachts of tijdens werktijden naar een laadpunt kunnen rijden.

Ook besparen autonome voertuigen veel geld, stelt Diamandis. Dit, omdat ze gedeeld bezit zijn en de lagere hoeveelheid ongelukken, parkeerkosten en het lagere gewicht van elektrische auto’s de kosten zullen laten dalen tot tien procent van nu. Gesprekken met autobezitters die ik over dit onderwerp had, laten echter duidelijk blijken dat ze het erg prettig vinden om een auto tot hun beschikking te hebben als het hun uitkomt. Bij calamiteiten worden uiteraard alle autonome voertuigen snel weggegrist. Op je eigen autootje kan je altijd rekenen. Voor mensen zonder rijbewijs zijn autonome voertuigen dan weer een droom die uitkomt. Een ander voordeel van huurvoertuigen is dat voertuigen naar wens kunnen  worden gehuurd. Het is niet nodig bijvoorbeeld een logge kampeerwagen te gebruiken om boodschappen mee te doen.

Hyperloop

Elon Musk, binnengelopen met PayPal en stichter van ruimtevaartbedrijf SpaceX en elektrische autogigant Tesla, ontwikkelde een krachtig nieuw vervoermiddel dat de sterke punten van vliegtuig en trein combineert. Geërgerd door de extreem hoge aanbestedingsprijs voor een hoge-snelheidstrein tussen Los Angeles en San Francisco van $69 miljard, bedacht hij de Hyperloop, die hetzelfde kunstje -en beter- verricht voor slechts een tiende van deze hoeveelheid dollars. De hyperloop is een bijna vacuüm gezogen buis, waarin een trein met snelheden boven de 1200 km per uur op een soort luchtkussen reist. Als er in Europa hyperloops zouden worden gelegd, zou je bijvoorbeeld in een half uur naar Parijs of Londen kunnen, in een klein uur naar Berlijn en in drie uur naar Athene.

De hyperloop is veel zuiniger dan een vliegtuig of hogesnelheidstrein. Dit omdat er bijna geen luchtweerstand is. Ook gaat versnellen en vertragen met magneetremmen die bijna 100% van de energie toevoeren en kunnen terugwinnen. Check voor een snelle indruk bovenstaande video.

Musk werkte zijn plannen uit in dit rapport, een aanrader als u het naadje van de kous wilt weten.

Lang bleef de hyperloop een droom, maar nu komt het werkelijk van de grond. Hyperloop Technologies heeft een aantal zwaargewichten, waaronder Diamandis zelf, geldmannetjes en Obama’s campagnemanager in het stuurcomité zitten en (volgens Diamandis) enkele begaafde ingenieurs ingehuurd.

Vliegende auto’s en ander persoonlijk luchtvervoer

Drones zijn nog maar het begin. De echte doorbraak komt als er betaalbare vliegende auto’s, jetpacks en andere persoonlijke luchttransportmiddelen komen. Vliegende auto’s en jetpacks zijn schoolvoorbeelden van science fiction voorspellingen die niet uitkwamen. Diamandis denkt dat ze nu eindelijk van science fiction, science fact worden door de opkomst van drie convergerende technologieën: batterijen met hoge energiedichtheid, autonome navigatie met GPS en lichte, extreem sterke materialen. X Prize wil een ‘Transporter XPRIZE’ uitloven om dit persoonlijke luchtvervoer werkelijkheid te laten worden. Wat Diamandis voor ogen heeft is een soort uit de kluiten gewassen quadcopter drone, of luchttaxi, die u als passagier oppikt, naar een vlieghoogte van 160 m brengt, naar de bestemming die de passagier mondeling geeft.

Winkelen met de Zee Aero? Wellicht binnenkort bij ons, als het aan de startup ligt.
Winkelen met de Zee Aero? Wellicht binnenkort bij ons, als het aan de startup ligt.

Een vliegende elektrische autofabrikant, Zee Aero, wordt door Google gesponsord, zo gaan de geruchten. Het vliegtuigje van Zee Aero, dat over een groot aantal propellors beschikt, zou in staat zijn, op een ruime parkeerplek op te stijgen en te landen. Hiermee zou de droom van een vliegende boodschappenauto inderdaad dichtbij komen.

Een ander ontwerp is de Volocopter van bedrijf e-volo. Een elektrische helicopter voor twee passagiers met achttien rotors. Voor dichtbevolkte steden zijn deze vliegtuigjes een uitkomst (al blijft ook in drie dimensies ruimte een schaars goed, dus zullen er wel vliegroutes worden verplicht gesteld). Diamandis ziet de meeste mogelijkheden voor deze vliegtuigjes in moeilijk begaanbare gebieden met nauwelijks wegen, zoals in Afrika, of wat dat betreft, in Nepal. Zo zou je de aanleg van wegen kunnen overslaan. Ik ben hier persoonlijk wat sceptischer. Zelfs met  benzine als brandstof, wat een hogere energiedichtheid kent dan zelfs de beste elektrische batterij, is de actieradius van kleine helikoptertjes klein, hooguit een paar kilometer. Zoals bij de zeer lichte, minimalistische Gen H-1, die maar 70 kg weegt, met een zeer lichte piloot, haal je met pijn en moeite honderd. Alleen als je gebruik kan maken van een nucleaire batterij, of een (theoretisch mogelijke, maar praktisch nog niet uitvoerbare) batterij die fotonen op kan slaan, kan je de actieradius vergroten tot honderden of zelfs duizenden kilometers.

Telepresence robots en virtuele werelden

Maar wat als je niet eens meer van je plaats hoeft te komen? Van een afstand van honderden, of zelfs duizenden, kilometers communiceren kunnen we al meer dan een eeuw. Duizenden jaren zelfs, als we de Afrikaanse tamtam meerekenen.

Op dit moment wordt er heel veel moeite gedaan voor het heen en weer slepen van menselijke lichamen. Alleen in de Verenogde Staten al 310 miljard dollar per jaar. Eigenlijk is dat helemaal niet handig, zoals iedereen die reist door vele tijdzones en barre luchthavens, waar je een uiltje probeert te knappen op oncomfortabele kuipstoeltjes, je kan vertellen. Waar het om gaat is de informatie. Diamandis zelf is een enthousiast gebruiker van telepresence robots. Dat zijn robots die de bewegingen van een mens zelfs op grote afstand, bijvoorbeeld duizenden kilometers, overbrengen. Diamandis werkt bij vier bedrijven en organisaties: Singularity University (Mountain View, bij San Francisco), XPRIZE (Los Angeles), Human Longevity Inc. (San Diego, bij de Mexicaanse grens) en Planetary Resources (Seattle, tegen de Canadese grens). Deze liggen in het meest extreme geval (San Diego en Seattle) duizenden kilometers van elkaar. Hij kan nu zonder problemen alle vier bezoeken in een dag, door gebruik te maken van telepresence robots. Met als bijkomend voordeel dat de robot met zijn razendsnelle sensoren alle lichaamstaal van de gesprekspartner kan opnemen, en eerdere gesprekken kan terughalen. Dat geeft uiteraard enorme voordelen bij onderhandelingen, zowel qua tijdswinst als qua inschatten van de gesprekspartner.

Een andere optie is een virtuele wereld op te zetten. Virtuele werelden, zoals Second Life, zijn nu nog vrij houterig, maar met de krachtige computers in de toekomst zullen ervaringen in een virtuele wereld levensecht lijken. Zodra je dan je VR-bril opzet, ben je echt in een andere wereld, waar je mensen van over de hele wereld kan ontmoeten. Dit zonder dat je door de douane heen moet, met vernederende fouilleringen of een röntgencheck.

Kortom: reizen zal heel anders worden dan nu. Of we nu gaan reizen met hyperloop, via een jetpack, in een robotauto of alleen in de virtuele wereld, wat ooit science fiction was, zal nu voor een groot deel science fact worden.

Moet privacy afgeschaft worden?

Privacy. Een groot goed, vinden velen. Is dat terecht? Of zouden we per saldo beter af zijn, als er minder privacy was?

Culturen zonder privacy

We staan er niet bij stil, maar privacy is minder vanzelfsprekend dan het lijkt. Wij zijn bijna de enige diersoort met privacy. Hier in het westen is privacy erg belangrijk. Niet-westerse culturen kennen doorgaans veel minder privacy dan westerse culturen. Waar de islamitische cultuur een middenpositie inneemt – zeer sterke privacy wat betreft de contacten tussen vreemde mannen en vrouwen, weinig privacy voor andere contacten – speelt het leven bij andere niet-westerse culturen zich doorgaans grotendeels op straat af.

Voor- en nadelen van privacy

Privacy schept vrijheid. In de privesfeer zijn dingen mogelijk, die in het openbaar afkeuring opwekken of zelfs strafbaar zijn. Daardoor kunnen prive dingen worden uitgeprobeerd, die publiekelijk ondenkbaar zijn. Ook kunnen fouten in culturele normen en overheidsregels worden omzeild en gecorrigeerd. De privesfeer biedt ook een ontsnappingsplek aan vaak verstikkende sociale normen en waarden. Vooral in autoritaire samenlevingen, waarin eer en aanzien erg belangrijk zijn is de behoefte aan privacy daarom groot. Zo ook onder de elite, die zich liever niet in het zicht van het grote publiek aan indiscreties schuldig maakt.

Privacy heeft ook nadelen. Kwetsbare individuen worden niet beschermd in gebieden waar privacy heerst. Gewetenloze misdadigers maken hier vaak misbruik van. In private ruimtes kan de wet worden overtreden. Hoewel veel wetten onzinnig zijn – denk dan bijvoorbeeld aan de draconische Opiumwet, zo ook octrooi- en auteursrechtwetten – zijn er ook wetten die de gezondheid en mensenrechten beschermen. Kindermisbruikers en terroristen gun je uiteraard hetr liefst zo min mogelijk privacy. De reden dat overheden graag naar deze misdadigers verwijzen om de privacy in te kunnen perken.

Privacy wordt steeds meer technisch onhoudbaar

Detectoren worden steeds kleiner, goedkoper en gevoeliger. Steeds kleinere, goedkopere en krachtiger computers kunnen bruikbare gegevens uit ruis en ogenschijnlijk willekeurige patronen filteren. Samen betekenen deze twee ontwikkelingen, dat er een einde komt aan onze klassieke ideeen over privacy, hoe vervelend dit ook klinkt. En is.

Zogeheten slimme meters kunnen aan de elektronische handtekeningen van apparaten precies zien, wanneer u de magnetron aanzet of de geluidsinstallatie. Richtmicrofoons kunnen uit de minieme verplaatsing van de ruit door geluidsgolven een gesprek hoorbaar maken. De kleinste cameras zijn minder dan een millimeter groot. Erg handig voor de nieuwste spionagedrones, die zo groot zijn als een fors insect.

Bent u zwanger? Grote kans dat de machine learning module van uw online kruidenier dat eerder weet dan u, op grond van uw veranderde aankooppatroon.

Hoe zal de maatschappij veranderen?

Wetten die niet te handhaven zijn, zullen uiteindelijk verdwijnen. Het is technisch bijna onmogelijk om alle mogelijkheden voor spionage te ontwijken. Daarom kunnen we het niet al teveel verwachten van nieuwe wetgeving. Waarschijnlijk zal er een cultuuromslag komen. Filmpjes van naakte tienermeisjes, bijvoorbeeld, zullen in de toekomst niet meer zo schokkend zijn als nu. We zien hier al de eerste voorbeelden van. Het grote voordeel is dat hiermee chantagemiddelen verdwijnen. Hierdoor zullen er minder levens verwoest worden. Ook zal het schaamtegevoel zich meer richten op dingen die werkelijk belangrijk zijn, zoals het begaan van corruptie, leugens en fraude. Wel betekent dit, omdat de maatschappij steeds meer te privédomein zal opslokken, dat onze normen en waarden en onze overheid op een veel hoger niveau zullen moeten komen dan nu. De misdaden van de toekomst zullen verfijnder en geraffineerder, maar daardoor niet minder destructief zijn dan de misdaden van nu.

Killerdrones, of 'slaughterbots', worden een reële bedreigin in de nabije toekomst. Bron: Slaughterbot video op YouTube, zie tekst

Autonome wapens: waarom we ons zorgen moeten maken

Autonome wapens lijken iets dat rechtstreeks uit science fiction komt. Schijn bedriegt. Autonome wapens zijn al veel slimmer dan de mechanische mijnen en automatische machinegeweren uit de twintigste eeuw. En, we ain’t not seen anything yet.

Autonome wapens

Autonome wapens, de zogeheten killerdrones, of 'slaughterbots', worden een reële bedreiging in de nabije toekomst. Bron: Slaughterbot video op YouTube, zie tekst
Autonome wapens, de zogeheten killerdrones, of ‘slaughterbots’, worden een reële bedreiging in de nabije toekomst. Bron: Slaughterbot video op YouTube, zie tekst

De oppositie wordt steeds actiever en het brute regime begint zich zorgen te maken. Maar dan komt de “redding” per militair transportvliegtuig. De beloofde zending voor de dictator komt aan: een vracht met drones. Speelgoed? Dat lijkt het, maar is het allerminst. Dan wordt de AI die ze bestuurt, geladen met de gezichten van duizenden leden van de oppositie. Vervolgens daalt de zwerm neer op de opstandige stad en zaait dood en verderf…

Science fiction? Nog wel, maar zowel het Pentagon als de Russen en het Chinese PLA zijn actief onderzoek aan het doen naar de inzet van autonome wapens. Hun militaire nut is te groot om niet te negeren.

TrueNorth in autonome wapens

Het verontrustende scenario dat hierboven is geschetst is nu al technisch haalbaar. IBM ontwikkelde TrueNorth, een chip met neuraal netwerk die in staat is om snel gezichten te herkennen bij een laag energiegebruik, en dus in een drone ingezet kan worden om deze gezichtsherkenning toe te laten passen[1]. Het is een kwestie van tijd voordat iemand van het Pentagon, of een militaire contractor, een bestelling bij IBM gaat doen voor miljoenen van deze chips. Of bij de Chinese concurrent. De gevolgen zijn dan vervelend.

Niet iedereen is het hier mee eens. Paul Scharre denkt dat tegenwoordige techniek voldoende is om deze killer drones tegen te houden[2], maar houdt geen rekening met de inzet van deze technologie door een weinig scrupuleuze state actor als bijvoorbeeld Turkije of Noord-Korea. Nu al behaalde Turkije een beslissende overwinning in de oorlog (via proxy Azerbeidzjan) tegen Armenië door de inzet van drones. Verdediging tegen een wapen dat gebruik kan maken van alle drie dimensies om aan te vallen en voor lage kosten in enorme aantallen verkrijgbaar is, is extreem lastig. Vooral omdat overheden hier nauwelijks op voorbereid zijn.

Ban Autonomous Weapons

Hieronder een video van hopelijk niet de nabije toekomst.  Nabij is hier: voor 2025.

Bestaan autonome wapens eenmaal, dan is dat  een dreiging die dodelijker kan zijn dan een kernoorlog. Dat stelt de actiegroep Ban Autonomous Lethal Weapons. Wij mensen zullen dan veranderen in opgejaagd wild. Een prooi voor een ieder achter de knoppen van een zwerm killer drones.

De petitie tekenen tegen killerbots en -drones kan hier. Aanrader.

Bronnen
1. Nicole Hemsworth, A Rare Peek into IBM’s True North Neuromorphic Chip, NextPlatform, (2018)
2. Paul Scharre, Why You Shouldn’t Fear “Slaughterbots”, IEEE Spectrum, 2017

Drones als de Robofly van de Universiteit van Washington zijn in de iets verdere toekomst, als er een compacte energiebron ontwikkeld is, ook in te zetten als nanowapens. Bron: UW, Usa

Nanowapens worden grote dreiging in de nabije toekomst

Dr. Frédéric Kula, een dissident, is gevlucht uit zijn geboorteland. Hij houdt vanuit zijn nieuwe land een weblog bij, waarin corruptie en machtsmisbruik door de machthebbers in zijn thuisland aan de kaak worden gesteld. Hij controleert daarom de deuren en ramen van zijn beveiligde appartement goed en gaat met een gerust hart slapen.
Dat had hij beter niet kunnen doen. Door een ventilatiekoker vliegt een robotinsekt naar binnen. Bestuurd door geheim agenten, landt de nanodrone op het gezicht van Kula en injecteert een dodelijke dosis botulinetoxine.

Het lijkt het plot van een paranoïde SF-thriller. Niets is minder waar. Drones zo groot als een insect bestaan al. In 2017 zijn deze kleiner dan een euromunt.

De techniek wordt steeds beter, wat zich onder meer uit in zeer kleine versies van dodelijke wapens. Atoombommen die je in een handtas kan meenemen. Drones zo groot als  een insekt om een politieke tegenstander mee uit de weg te ruimen. Technisch is het nu al mogelijk. Wat staat ons te wachten?

Mini-nukes
Atoombommen leveren per kilogram honderdduizenden malen zoveel explosiekracht als TNT. Dat betekent, dat een atoombom van twee kilo een gebouw ter grootte van het voormalige World Trade Center kan verwoesten. Tot voor kort was de kleinste atoombom de W54, bijgenaamd Davy Crockett. Deze bom van ongeveer twintig kilo kan in een rugzak meegenomen worden. Dit ontwerp dateert uit de jaren vijftig. Dit ligt dicht tegen het theoretische minimum aan. Met de wetenschappelijke kennis van nu kunnen veel kleinere wapens worden gebouwd. Er doen wilde geruchten de ronde dat Pakistan over nucleaire wapens zo groot als een tennisbal zou beschikken. In principe kan dit alleen met een extreem rijke neutronenbron, veel rijker dan de bekende splijtbare isotopen U-235 en Pu-239. Het is waarschijnlijker dat de Pakistanen bluffen.

Drones zo groot als een insekt kunnen voor spionage, maar ook voor moordaanslagen worden gebruikt.
Drones zo groot als een insekt kunnen voor spionage, maar ook voor moordaanslagen worden gebruikt. – Bron: studyihub.com

Genetisch gemanipuleerde dodelijke insecten
Het is op dit moment met CRISPR mogelijk een bestaand gen uit een genoom te knippen en te vervangen door een ander gen. Zo zou je bijvoorbeeld het gen in muggen dat codeert voor een pijnstillend enzym, kunnen vervangen door een gen dat codeert voor een dodelijk giftig eiwit. Laat deze genetisch gemanipuleerde muggen los en zie daar: een leger des doods, dat zich al voortplantend een fatale jacht opent op de bevolking. Uiteraard is dit dan ook dodelijk voor je eigen mensen. Insecten trekken zich niets aan van landsgrenzen. Dit is daarom meer een tactiek, die door een terroristische groepering zal worden gebruikt om af te rekenen met de rest van de mensheid.

Zichzelf vermenigvuldigende nanobots
Het meest enge scenario bestaat uit ‘black goo’, zichzelf vermenigvuldigende nanobots met een sinister militair doel. Deze verzamelen grondstoffen uit hun omgeving en maken hiermee nieuwe kopieën van zichzelf. Als er geen beperking is ingebouwd, zal  het vermenigvuldigen doorgaan tot er een einde komt aan de beschikbare grondstoffen. Niet voor niets schat het Future of Humanity Institute van de universiteit van Oxford de kans dat dit leidt tot het uitsterven van de mens, hoog in – rond de vijf procent tot 2100.

Een belangrijke oorzaak voor de dure Nederlandse gezondheidszorg is het grote aantal verpleegdagen. - Wikimedia Commons

Het visionaire alternatief: Volksgezondheid

De levensverwachting in Nederland behoorde begin deze eeuw tot de hoogste ter wereld, maar is nu relatief gezakt tot ergens laag in de top twintig. De volksgezondheid zakt dus relatief gesproken terug. Dit tegen steeds hogere kosten: meer dan 75 miljard euro, ongeveer een derde van wat de Nederlandse overheid jaarlijks uitgeeft. Waarom stijgen de kosten zo sterk en hoe kan de zorg beter, menselijker en goedkoper?

In feite zijn de kosten voor het op peil houden van de volksgezondheid nog hoger dan de hier genoemde 75 miljard euro, het overheidsdeel. Immers, elke Nederlander betaalt premie en eigen risico. Voor deze premie krijgen armlastige verzekerden dan weer een gedeeltelijke compensatie.

Japan: goede gezondheidszorg voor de helft van de Nederlandse kosten
In Japan worden mensen enkele jaren ouder dan hier. Dit terwijl de Japanse gezondheidszorg (6% BNP) aanmerkelijk goedkoper is dan die in Nederland (11% BNP). Wel blijken de ziekenhuizen in Japan zo afgeknepen te worden dat patiënten die het ziekenhuis verlies opleveren, vaak worden geweigerd.

In het Japanse model betaalt de patiënt een tiende tot een derde van de zorgkosten, tot een maximum. De rest betaalt de overheid. Japanners moeten voor het eigen risico verplicht een verzekering afsluiten. Ziekenhuizen en andere verpleeginstellingen kopen op nationaal niveau in, waardoor de nationale inkoper een enorm sterke machtspositie heeft ten opzichte van farmaceuten en lage prijzen voor inkoop van medicijnen en apparatuur kan bedingen. Ook worden in Japan in verhouding weinig -dure- chemokuren aan stadium IV kankerpatiënten gegeven,wat overigens de overleving wel drukt. Familie neemt veel verpleeghuiszorg op zich, waardoor er in Japan nauwelijks bejaardentehuizen bestaan. Nu de Japanse bevolking snel veroudert, wordt er in Japan veel onderzoek gedaan naar zorgrobots.

Het letterlijk overnemen van het Japanse model, waarin de patiënt 1/3 van de zorguitgaven zelf betaalt tot een bepaald maximum, zal gezien het grote cultuurverschil moeilijk gaan. Zo zijn Japanners zeer plichtsgetrouw (dus maken niet snel schulden) en sparen ze al voor de oude dag.

Wat zijn de problemen binnen de Nederlandse gezondheidszorg?
Binnen Europa staat de Nederlandse gezondheidszorg volgens het EHCI rapport uit 2014 op de eerste plaats. Ook internationaal scoort Nederland beter dan bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Dit wel ten koste van hoge uitgaven. Dit komt voornamelijk door dure bejaardentehuizen, verpleeghuizen voor psychiatrische patiënten en vaak onnodig verblijf in een ziekenhuis. Verpleegdagen zijn duur: per dag al gauw rond de 400 euro of meer.

Een belangrijke oorzaak voor de dure Nederlandse gezondheidszorg is het grote aantal verpleegdagen. - Wikimedia Commons
Een belangrijke oorzaak voor de dure Nederlandse gezondheidszorg is het grote aantal verpleegdagen. – Wikimedia Commons

Hoe kunnen deze problemen worden opgelost?
Er moet veel meer dan nu gebruik worden gemaakt van e-health sensoren, die op het lichaam van de patiënt worden aangebracht. Slaapapneu bijvoorbeeld, een sluipmoordenaar die hersenbeschadigingen, geheugenverlies en andere medische klachten zoals diabetes veroorzaakt, wordt nu vaak in een slaaplab vastgesteld. In veel ziekenhuizen krijgt de patiënt nu een meetkit mee, waarmee thuis de zuurstofverzadigingswaarde en ademstops worden vastgesteld. Daardoor is een duur verblijf in het ziekenhuis niet meer nodig.
Ook kunnen deze sensoren preventief werken. Open source komt er steeds meer beschikbaar. De Nederlandse overheid kan hier in samenwerking met andere landen onderzoekssubsidies voor ter beschikking stellen.

Het Japanse model van landelijke inkoop van medicijnen en medische apparatuur moet hier zo snel mogelijk worden ingevoerd. Hiermee zijn al vele procenten in inkoopkosten te besparen. Dan kunnen de apotheken meteen ook op worden geheven en vervangen worden door geautomatiseerde distributiepunten,  waar door middel van drones of menselijke koeriers de medicijnen snel ter plaatse zijn.

Het eigen risico zou niet volledig moeten zin, maar een percentage van de zorgkosten met een maximum tussen de honderd en tweehonderd euro, naar Japans model. Hierdoor bestaat er altijd een prikkel om de zorgkosten te minimaliseren, zonder dat patiënten zoals nu in één keer een harde financiële klap krijgen.

Tandheelkundige zorg moet binnen het basispakket worden gebracht. Onbehandelde infecties in de mondholte veroorzaken vaak hardnekkige infecties elders in het lichaam, diabetes en hartziekten. De preventieve werking van tandheelkundige zorg is zeer groot.

De effectiefste manier om de kosten van gezondheidszorg laag te houden is om veroudering te voorkomen. Middelen als rapamycine, metformine en dergelijke zijn nu in klinisch onderzoek in verband met hun levensverlengende effecten in muizen. Als door het slikken van een medicijncocktail het verouderingsproces met tien jaar of meer uitgesteld kan worden, betekent dit een grote verlenging van de ziektenvrije periode in het leven van mensen en, naast het voorkomen van erg veel leed, ook een fikse besparing op gezondheidszorg.

Deep learning systemen, zoals de IBM-computer Watson, zijn bij meerdere aandoeningen (huidkanker) nauwkeuriger in het stellen van een diagnose dan menselijke artsen.  Door deze systemen meer in te zetten, kunnen er veel nauwkeuriger diagnoses worden gesteld, waardoor patiënten sneller genezen en de kosten flink dalen. Dit is ook voor de volksgezondheid een grote vooruitgang.

Goyaałé (Geronimo) bood met een groepje andere Apaches tot het bittere einde verzet tegen de Amerikaanse indringers. Een terrorist, vonden de Amerikanen in die tijd. Een vrijheidsstrijder, vinden velen nu.

Terrorist is onzinbegrip

Elke keer horen we het woord terrorist voorbijkomen, als politici weer eens om de hete brij van geopolitieke en ideologische meningsverschillen heen proberen te draaien. Wat is een terrorist, en wat is er werkelijk aan de hand?

Terrorisme: een tactiek
Terrorisme is een vorm van asymmetrische oorlogsvoering, waarbij het doel van de operaties is om door middel van grof geweld angst aan te jagen, politieke besluitvorming te beïnvloeden of de rechtsorde te ondermijnen. In de woorden van artikel 82a van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht: Onder terroristisch oogmerk wordt verstaan het oogmerk om de bevolking of een deel der bevolking van een land ernstige vrees aan te jagen, dan wel een overheid of internationale organisatie wederrechtelijk te dwingen iets te doen, niet te doen of te dulden, dan wel de fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen. Let overigens op de brede implicaties van dit wetsartikel. Iedere handeling met als oogmerk de ‘fundamentele fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen’ kan worden betiteld als terroristische handeling.

GoyaaÅ‚é (Geronimo) bood met een groepje andere Apaches  tot het bittere einde verzet tegen de Amerikaanse indringers. Een terrorist, vonden de Amerikanen in die tijd. Een vrijheidsstrijder,  vinden velen nu.
GoyaaÅ‚é (Geronimo) bood met een groepje andere Apaches tot het bittere einde verzet tegen de Amerikaanse indringers. Een terrorist, vonden de Amerikanen in die tijd, gezien zijn bloeddorstige optreden. Een vrijheidsstrijder, vinden velen nu.

Terrorisme kan worden gebruikt om de slachtoffers angst aan te jagen, een overreactie van de overheid uit te lokken of de overheid te delegitimeren. De wrede Mongoolse veroveraar Genghis Khan en zijn nakomelingen Hoelagoe en Timoer Lenk gebruikten geregeld terroristische tactieken om hun tegenstanders schrik en vrees aan te jagen. Deze tactieken werden door anderen, zoals Johan Pieterszoon ‘VOC-mentaliteit’ Coen, ook met groot enthousiasme toegepast. Als de bevolking banger wordt voor de terrorist dan voor de eigen overheid, wordt deze gedelegitimeerd, althans: als de overheidsheerschappij is gebaseerd op angst. Inderdaad komt hier een groot deel van het gezag van de overheid vandaan.

Wie zijn terroristen?
Letterlijk vertaald zijn terroristen: zij die angst zaaien. Ook overheden kunnen angst zaaien,we spreken dan van een terreurbewind of staatsterrorisme. Iedere groep die kiest voor terroristische tactieken is een terroristische groep. Dit is ook het enige gemeenschappelijke aan terroristen: de tactiek die ze delen. Het heeft dus weinig zin om over een internationale samenzwering van terroristen tegen mensen van goede wil te spreken, zoals bijvoorbeeld de nogal met zichzelf ingenomen eurocommissaris Timmermans doet. Het geeft weliswaar de luisteraars een goed gevoel, namelijk dat ze behoren tot de krachten van het Goede, maar met de grondoorzaken van terrorisme heeft het weinig te maken.

Wat doe je tegen terroristen?
Op dit moment wordt terrorisme voornamelijk door jihadistische groepen gehanteerd, maar in het verleden waren er ook andere groepen, zoals  anarchisten  (RAF, CCC), dierenbeschermers (ALF) of nationalistische groepen (IRA, ETA) actief. We zagen reeds dat terrorisme een tactiek is en dat het gebruikmaken van terrorisme het enige overeenkomende kenmerk van terroristen is. Om terrorisme te bestrijden, moet je er dus voor zorgen dat terroristische tactieken ineffectief en/of onaantrekkelijk worden.
Om een terroristische daad te plegen moet een terrorist eerst de crime scene verkennen, surveillance in security jargon. Dit kan met counter surveillance tegengegaan worden, maar een terrorist kan ook via Google Streetview onderzoek doen. Zoals we aan de aanslagen met vrachtwagens in Nice en Berlijn zagen, is het ondoenlijk om alle mogelijke aanslagen te voorkomen. Er zijn domweg teveel effectieve methoden om met low-tech middelen veel mensen te vermoorden, waarover ik hier om begrijpelijke redenen niet zal uitweiden.

Belangrijk is ten eerste dat je het laaghangende terroristische fruit weghaalt. Dit kan bijvoorbeeld door zwaarbewapende rapid response teams met eenpersoons helikopters, bewakingsdrones met patroonherkenning bij evenementen en het droogleggen van het moeras waarbinnen terroristen zich schuil kunnen houden. Milieus waar terrorisme wordt opgehemeld moeten worden gesaneerd. Bijvoorbeeld door gegronde grieven op te lossen en door religie of andere irrationele overtuigingen gedreven haatzaaiers, die aanzetten tot moord en ander geweld, uit te zetten of te heropvoeden. Vreedzaam verzet tegen maatschappelijke misstanden moet mogelijk zijn en blijven. Per  slot  van rekening kunnen we in Nederland en België niet echt van een democratie spreken. De grens moet worden getrokken, waar wordt gedreigd met de dood of lichamelijk letsel, of  erger.

Bron/copyright: http://www.goodwp.com

Pentagon voorziet urban warfare als voornaamste militaire probleem in 2030

Meer dan de helft van de mensheid zal in 2030 in grote steden leven. Vooral in landen met een hoge bevolkingsgroei, zal deze bevolking jong zijn. Kortom: een explosieve combinatie. Hieronder een video over urban warfare, die het Pentagon liever geheim had willen houden maar die via een FOIA (Freedom of Information Act) verzoek openbaar is geworden.

https://youtu.be/rb9ZV_eFd3I

De komende inname van IS-bolwerk Mosoel is vermoedelijk gepland voor november 2016 zodat de Amerikaanse kiezers overtuigd zullen worden van Hillary Clinton’s militaire leiderschapskwaliteiten. Voor militaire strategen is de inname van Mosoel van groot belang: er zullen nu voor het eerst in een miljoenenstad moderne technieken als drones ingezet worden. IS heeft zich, naar verluidt, ook al grondig voorbereid op de invasie met behulp van boobytraps. Gezien de toekomst die het Pentagon voor zich ziet, zal controle over de megasteden van zeer groot belang zijn en biedt Mosoel een uitstekende kans om deze technieken te oefenen.

Bron/copyright: http://www.goodwp.com
Bron/copyright: wallpaperwebsite http://www.goodwp.com/

Opmerkelijk is dat niet eerst wordt ingezet op de inname van de Syrische stad Raqqa, de “hoofdstad” van het kalifaat. Vermoedelijk heeft dit enkele redenen. Door het bloedige gevecht om Mosoel zullen er, hopen de Amerikaanse strategen waarschijnlijk, veel ISIS-strijders sneuvelen. Hier bevindt zich namelijk de grote massa van de bevolking van het “kalifaat”. Ook zou het eerst uitschakelen van Raqqa de hulp van de YPG vereisen en dat mag niet van Turkije.

De vraag is, waarom het Amerikaanse leger graag miljoenensteden wil bezetten of pacificeren. Aan de andere kant: IS zal niet de laatste agressieve groep zijn die onheil sticht. De combinatie van steeds betere technieken met een jonge bevolking maakt ook de kans op grootschalige ontwrichting groter. Het snel uit kunnen schakelen van terroristen met biowapens of erger kan dan een kwestie van leven of dood zijn.

Het leven in het jaar 2000, volgens negentiende-eeuwers

Voor een onbekende eind negentiende-eeuwse koekjes- of sigarenfabrikant vervaardigde een Franse kunstenaar een reeks prenten. So far, so good. Dat gebeurde we vaker in die tijd. Bijzonder was alleen dat deze prenten over de toekomst moesten gaan en wel het mythische jaar 2000. Dat was einde negentiende eeuw ver in de toekomst, dus de kunstenaar kon, geïnspireerd door zijn visionaire landgenoot Jules Verne, los gaan. Hier is het vaak opmerkelijk accurate resultaat.

air-postman

Het propellorvliegtuig was net uitgevonden door de gebroeders Wright, dus een postbode op een vliegtuig was een voor de hand liggend idee. Anno 2016 zijn de eerste postdrones reeds in gebruik. Er is dan geen postbode meer nodig, maar de vliegende postbezorging is dan inderdaad een feit.

air-ship

Geen woonboot maar een woonvliegtuig. Het uitzicht is fenomenaal en verhuizen is geen probleem meer. Met een (erg) grote zeppelin kan het in principe. Erg groot, want elke kilogram hefvermogen kost je met waterstof of helium een kubieke meter. Dat wordt voor je optrekje dus al gauw een draagballon van vele tientallen meters doorsnede. Op dit moment zijn er alleen nog wilde plannen, bijvoorbeeld van de Russische zakenman Pasternak.

correspondence
Al einde negentiende eeuw bedacht men dat het prettig zou zijn om door middel van beeld en geluid met elkaar te kunne spreken. De telefoon was al gemeengoed. Met deze uitvinding kwam hier beeld bij. Op dit moment vinden mensen het meestal prettiger om zonder beeld met elkaar te kunnen spreken.

dictant

divers-racing
Duikers bezig met een onderwaterrace. Voor de gehaaste eenentwintigste eeuwer is dit vermaak toch te saai. Vandaar dat wij toch eerder kiezen voor jetski’s of surfen.

electrical-construction
Bouwrobots nemen het zware bouwvakkersmétier over van mensen. Wij toekomstbewoners hebben voor andere oplossingen gekozen, zoals prefab en 3D-geprinte huizen. Technieken waar einde negentiende eeuw nog niet aan gedacht werd. Toch komen elementen uit deze tekening anno 2016 voor. Denk aan de metselrobot.

electrical-farming
Volkomen geautomatiseerde oogstmachines. Pas nu begint dit op te komen, onder meer in kassen, waar plukrobots en wiedrobots dit tijdrovende werkje overnemen.

microbes1

Microscopen met beeldscherm zijn nu gemeengoed en worden veel in klassen en onderzoeksinstellingen gebruikt.

molecular-gastronomy

Moleculair koken was tien jaar geleden een trend en wordt nog steeds veel toegepast.

robot-barber

Kappen gebeurt nog steeds met de hand. Wel zijn er hulpmiddelen bijgekomen voor tijdrovende handelingen als permanent. In theorie zou je met een laser of ander robotisch snijapparaat een groot deel van het bijknippen kunnen automatiseren.

robot-hairdresser1

Een automatische schoonheidssalon. Veel van de taken die hier door robots worden verricht, verrichten wij met instrumenten als föhns en dergelijke.

robot-orchestra

Een concert door robotmusici. Eind negentiende eeuw had je veel van dit soort mechanische muziekapparaten, zoals speeldoosjes, pianola’s en serinettes. De tekenaar kon niet bevroeden dat muziek als elektrische signalen opgeslagen zou worden en iedereen nu muziek kan beluisteren op orkestkwaliteit. Dat is wel jammer van die speeldozen, die qua techniek veel interessanter in elkaar zitten.

robot-tailor

Een robotische kleermaker. Na een eeuw van confectiekleding wordt er nu door tientallen uitvinders gewerkt aan methoden om robotisch kleding op maat te produceren voor klanten.

transfer-of-knowledge

Eind negentiende eeuw was leren een intensief proces. Ook nu nog zijn onze hersenen grotendeels terra incognita. Kennis uploaden gaat dus niet zomaar. Wel is er baanbrekend onderzoek verricht naar het stimuleren van de hippocampus (waardoor herinneringen in het lange-termijn geheugen opgeslagen worden) en is het gelukt om het leerproces te versnellen.

De toekomst van vrouwen en mannen

Zullen de traditionele seksen blijven bestaan in de toekomst? En hoe veranderen de verhoudingen tussen mannen en vrouwen?

Waarom zijn er twee geslachten?
Veel soorten die alleen uit vrouwtjes bestaan, gedijen prima. Een soort met alleen maar vrouwtjes, zoals de New Mexican Whiptail-hagedis hoeft geen energie te steken in mannetjes en seksuele rituelen. Dat maakt de kans op overleven iets groter. Toch kennen bijna alle meercellige (en het grootste deel van de eencellige) soorten seks en er wordt veel energie gestoken in de voortplanting. De reden hiervoor is parasitisme. Parasieten evolueren om zoveel mogelijk voeding aan de gastheer te kunnen onttrekken. De gastheer evolueert ook, om beter bestand te worden tegen de listen en lagen van de parasiet. Alleen, voor evolutie heb je seks nodig, dus mannen. Kortom: dankzij parasieten zijn er mannen. Of, wat dat betreft, mensen. Dus wees als man maar dankbaar voor die vervelende mug. Zonder haar waren we er waarschijnlijk niet. Overigens vinden veel feministen mannen ook vervelende parasieten, en misschien zijn we dat ook wel, maar dat even terzijde.

Mannen steeds minder nodig
Mannen zijn in enkele dingen gemiddeld beter dan vrouwen. Uiteraard zijn er genoeg vrouwen die de meeste mannen op deze onderwerpen overtreffen, maar hier hebben we het over een gemiddelde trend.theethicsofr

Mannen hebben een grotere lichaamskracht (waarbij vrouwen een groter uithoudingsvermogen hebben), zijn iets beter in logisch-rationele taken dan de gemiddelde vrouw, hebben een groter ruimtelijk inzicht en agressiviteit. Dit was de reden dat vroeger mannen meer werden gewaardeerd dan vrouwen. Mannen waren hard nodig als landarbeiders, beschermers, vechters, vakmensen en geleerden.

Het vervelende, voor mannen althans, is dat ze de afgelopen eeuwen precies datgene hebben uitgevonden om zichzelf overbodig te maken. Denk aan motoren die sterker zijn dan een mens, computers, ontwerpsoftware, drones en dergelijke. Dat, terwijl de vraag naar specifiek vrouwelijke sterke punten, zoals netwerken, verzorgen en praten, gelijk is gebleven. Pas nu komt dat een beetje. Kunstmatige inseminatie is al tientallen jaren een feit, maar kunstbaarmoeders zijn er nog steeds niet. Agressiviteit is niet erg nuttig, tenzij in de politiek.

In de toekomst weer gelijkgetrokken
Toch is er ook goed nieuws voor mannen. Er komen steeds meer en betere seksrobots. De ultieme behoefte van veel mannen, een gewillig jong en soepel vrouwenlichaam dat niet zeurt over hoofdpijn of eerst-een-romantisch-avondje, wordt hierdoor bevredigd. Iets verder in de toekomst, na 2040 schatten we ongeveer, wanneer we een hybride lichaam vormen met nanobots, wordt het mogelijk om van geslacht te veranderen.
Dus kan je als man geen date scoren, of, als vrouw, heb je even genoeg van al die opdringerige heren? Of willen jullie de rollen voor een keer omdraaien? Dan verander je toch gewoon je sekse. Een kwestie van het aanpassen van configuratie van nanobots en de zenuwbanen. Dus in de toekomst zullen er niet echt meer mannen en vrouwen zijn. Geslacht wordt dan een rol. Waarschijnlijk zullen er dan ook allerlei creatieve nieuwe geslachten komen. Slakken zijn ook hermafrodiet. Waarom mensen niet?