Volgens plasmafysicus John Brandenburg, verbonden aan een NASA gelieerd bedrijf, hebben er rond de 180 miljoen jaar geleden op Mars meerdere kernexplosies plaatsgevonden. In hoeverre klopt zijn bewijs, en zijn deze vermeende kernexplosies van natuurlijke of kunstmatige oorsprong?
Mars geteisterd door kernoorlog?
Mars is op dit moment een dorre woestenij. Het schaarse water op Mars bevindt zich als ijs op de poolkappen en in dikke permafrostlagen in de bodem. Miljarden jaren geleden was dat anders. Mars was bedekt door ondiepe oceanen en kende een klimaat zoals in de Aardse poolstreken nu. Op meerdere plaatsen op Mars zijn gesteenten aangetroffen die veel weg hebben van fossiele stromatolieten, een door bacteriën gevormd gesteente. Het is daarom niet onaannemelijk, dat er miljarden jaren geleden op Mars in ieder geval primitief, eencellig leven bestond.
John Brandenburg gaat verder. Hij denkt dat er technisch geavanceerde wezens op Mars leefden, die uitgeroeid werden bij een kernoorlog[1]. Extraordinary claims extraordinary evidence, zoals de Amerikanen zeggen, dus we zullen kijken naar de voorliggende feiten, en of de atoomoorlog in het verre verleden inderdaad de meest voor de hand liggende verklaring is.
De kaart van Mars, met de locaties waar volgens Brandenburg kernexplosies plaats hebben gevonden. Bron: [3]De geschiedenis van Mars, volgens Brandenburg
In afwijking van de mainstream view gelooft Brandenburg dat Mars niet rond 3,5 miljard jaar geleden, het einde van het zogeheten Noachiaanse tijdperk, maar slechts rond de 0,2 miljard jaar geleden veranderde in de droge, zuurstofloze woestenij van nu. Dit zou betekenen dat de biologische evolutie op Mars bijna net zoveel tijd tot haar beschikking had als die op aarde, en dat het in principe denkbaar zou zijn geweest dat zich een technisch geavanceerde soort had ontwikkeld. Brandenburg denkt dat dat inderdaad klopt en dat de door UFO-adepten beschreven “kunstmatige” formaties, geen natuurlijke rotsformaties zijn maar overblijfselen van een uitgeroeide inheemse beschaving.
Rond de 180 tot 1500 miljoen jaar geleden deden zich enkele zware nucleaire explosies voor op Mars. Brandenburg concludeert dat aan de hand van de zeer grote hoeveelheid xenon-129 en argon-40 in de Martiaanse atmosfeer en de hoge concentraties thorium en uranium, tien maal die op aarde, op het oppervlak van Mars. [2] In [2] schreef hij deze nog toe aan een natuurlijke kernreactor, zoals die 2 miljard jaar geleden ook op aarde, waar nu het Gabonese plaatsje Oklo ligt, voorkwam. Deze zou op hol zijn geslagen en in een verschrikkelijke explosie de planeet hebben verwoest. Nu verwerpt hij zijn oorspronkelijke hypothese, omdat er op Mars geen spoor van een explosiekrater is aangetroffen. Ook komt er bij een natuurlijke kernreactor veel minder xenon-129 vrij dan op Mars is gevonden. Hij denkt dat een beschaving van buiten Mars deze explosies heeft veroorzaakt, omdat de hoge concentraties aan radioactieve isotopen vlakbij vindplaatsen van veronderstelde “buitenaardse ruïnes” liggen[1]. Dit zijn ook de plaatsen, waar op trinitiet (radioactief glas, gevormd bij kernexplosies) lijkende mineralen zijn ontdekt [3]. De implicaties hiervan zijn vrij akelig. Als hij gelijk heeft, wordt ons deel van de Melkweg overheerst door een entiteit die niet erg dol is op intelligentie. Staat ook onze soort een dergelijk lot te wachten, en verklaart dit de paradox van Fermi?
Verdeling van thorium op het Marsoppervlak. Let op de twee hotspots in het verre noorden. Bron: NASA
Klopt de hypothese van een buitenaardse kernoorlog?
Mainstream wetenschappers verwerpen de theorieën van Brandenburg [5]. De man is echter gezien zijn succesvolle eerdere wetenschappelijke loopbaan niet zonder meer af te doen als crackpot en weet duidelijk waar hij het over heeft, zie ook de commentaren van hem onder [5].
Om Mars op te blazen volgens de theorie van Brandenburg, is nogal wat radioactief materiaal nodig. Hij noemde rond de 0,1 kubieke kilometer als waarde en een hoeveelheid vrijkomende energie van 1025 joule. Dat is een bol van iets meer dan 200 meter diameter, resp. de hoeveelheid energie die de complete zon in een tiende seconde uitstraalt. Om een indruk te geven: voor die bom zou 100x zoveel uranium en thorium nodig zijn als er op aarde in winbare voorraden te vinden is.
Het lijkt niet heel zinvol om een of twee reuzenwaterstofbommen in te zetten. Nanotechnologie of een genetisch gemanipuleerd virus, of wat dat betreft een omgeleide komeet, is even effectief tegen een fractie van de benodigde hulpbronnen. Van een buitenaards ras dat slim genoeg is om afstanden van lichtjaren te overbruggen, mogen we veilig aannemen dat het slimmere oplossingen kiest. Een iets waarschijnlijker scenario zou dan zijn, dat de hypothetische Marsbewoners onderling een kernoorlog uitvochten – het aardse kernwapenarsenaal is ruim voldoende om de planeet te verwoesten. Een all-out kernoorlog op Mars zou weinig hebben overgelaten van de planeet. Ook dit scenario zou vereisen dat Mars veel langer warm en vochtig is gebleven dan wat de huidige theorieën aangeven. Ook verklaart dit niet de hotspots.
Uitgaande van natuurkundige principes rammelt de theorie van Brandenburg behoorlijk en lijkt niet aannemelijk. De metingen waarop hij zich baseert zijn echter niet in twijfel te trekken en wijzen erop dat onze theorieën over de geschiedenis van Mars incompleet, en op belangrijke punten foutief zijn. Hij heeft ook zeker een punt wat betreft de paradox van Fermi. Mogelijk heerst er een dodelijk gevaar tussen de sterren, dat ontkiemende beschavingen in een vroeg stadium uitmoordt. Daar kunnen we ons daar beter maar zo snel mogelijk op voorbereiden en zo de overleving van onze soort en onze wereld veilig proberen te stellen.
Gezien het belang van een antwoord op deze, en andere, vragen, is een bemande missie naar Mars bitter hard nodig.
Al tientallen jaren heerst er een epidemie van ontvoeringen door buitenaardsen. Althans, van getuigen die beweren ontvoerd te zijn door ongure humanoïde wezens. Bruce Goldberg, een Amerikaanse voormalige tandarts, nu hypnotherapeut, komt nu met een nieuwe theorie om de herkomst van de veronderstelde aliens te verklaren. Zijn de in ufo-getuigenverslagen geregeld figurerende “greys” onze verre nakomelingen?
Hoe zou de mens er in de verre toekomst uitzien?
Vergeleken met onze voorouders Australopithecus, Homo ergaster en Homo erectus, is de “wijze, wijze” mens anatomisch behoorlijk verschillend. Onze hersenmassa is groter, we zijn minder gespierd, hebben kleinere kaken, fijnere handen. Dit stelt ons in staat meer na te denken (waarmee niet gezegd is dat we dat ook doen) en beter gereedschappen te hanteren, dan onze eerdere uitvoeringen. Hiermee namen we de wereld over. Uiteraard stopt de evolutie niet; sterker nog: het lijkt erop dat de laatste tienduizend jaar de menselijke evolutie zelfs sneller gaat. Als de menselijke biologische evolutie doorzet, zouden we minder gespierd zijn, grotere ogen hebben en een groter hoofd. Kortom: meer weg hebben van de roemruchte “greys” dan nu. Vanzelfsprekend is het de vraag of dit gaat gebeuren. Op dit moment is de meest logische uitkomst, dat de mens als soort overstapt op een niet-biologische drager. Biologische lichamen zijn onpraktisch. Ze zijn ziekte- en storingsgevoelig, zwak, lastig te repareren en vrijwel niet te upgraden.Komen de “greys”, een steeds terugkerend onderdeel van UFO-legenden, in werkelijkheid uit de toekomst?
Wat zijn de mogelijkheden voor tijdreizen?
Op kwantumniveau is tijd volledig omkeerbaar. Materie die terug in de tijd reist, is, stelt het standaardmodel, antimaterie. Positronen zijn in wezen elektronen die terugreizen in de tijd. Alle natuurwetten zijn volledig omkeerbaar in de tijd, met twee uitzonderingen. De Tweede Hoofdwet van de thermodynamica stelt dat de entropie in de tijd altijd toeneemt en in 1964 is CP-schending ontdekt. Dat wil zeggen dat je van een deeltje niet tegelijkertijd lading en bewegingsrichting om kan keren zonder dat het zich anders gaat gedragen. CP-schending treedt alleen op bij de alleen bij radioactiviteit relevante zwakke wisselwerking, niet bij de elektromagnetische kracht en de sterke kernkracht, die in het dagelijks leven verreweg het belangrijkst zijn. In theorie is het denkbaar om met extreem grote hoeveelheden, denk aan de energieproductie van de complete zon gedurende een microseconde, absurd zorgvuldig gemikte elektromagnetische straling een menselijk lichaam te fabriceren, dat een spiegelbeeld in antimaterie bezit. Beide kopieën zouden dan vooruitreizen in de tijd, vanuit onze waarneming. Vanuit de waarneming van de antimaterie-persoon zou deze mogelijk terugreizen in de tijd. Mogelijk, omdat we niet weten niet hoe antimaterie zich macroscopisch gedraagt. De tijd waarop de antimaterie-kopie terugkeert, is echter de tijd van nu. Terugreizen naar het verre verleden vanaf nu, of vanuit de verre toekomst naar een meer primitief tijdperk, is volgens deze methode onmogelijk. Maar mogelijk zijn er andere methoden, die we nog niet kennen. Een plausibeler variatie zou zijn: een mens uit een parallel universum waarin de tijd sneller gaat dan hier.
Waarom zou een wezen uit de toekomst mensen willen ontvoeren?
De verhalen over buitenaardse fokprogramma’s worden inderdaad iets plausibeler, als de “aliens” onze verre nakomelingen zouden zijn. Hiermee delen we immers de biologische basis en zijn we nauw verwant. Wie weet beschikken wij nog over bepaalde resistenties, of een puurder biologisch grondpatroon, waar zij niet meer over beschikken. Zoals plantenveredelaars graag Vavilovcentra van cultuurgewassen afkammen naar wilde varianten, zou iemand die aan menselijke genetica wil knutselen, dat ook willen doen met de menselijke soort. Wellicht vinden ze het seksueel opwindend om de liefde te bedrijven met een verre voorouder. Maar ook hier blijkt bij nadere beschouwing de onzinnigheid. Een soort die een complete zon kan aftappen en kan tijdreizen, is zeker in staat om met supercomputers zelf dit soort probleempjes op te lossen. Onze biologen doen dat nu al. Conclusie: ook dit amusante verhaal komt waarschijnlijk uit de koker van iemand, die op een makkelijke manier veel geld wil verdienen aan goedgelovige, wanhopige mensen.
Al tientallen jaren is het niet pluis op onze knusse aardkloot. Reeds vele aardbewoners zijn vliegende schotels binnengesleurd en onderworpen aan ingrijpende medische handelingen door sinistere aliens, blijkt uit getuigenverklaringen. Is er een buitenaardse invasie ophanden of kunnen we rustig verder gaan met oorlogvoeren, massamoord, de planeet vergiftigen en andere menselijke hobbies?
Is er hard bewijs voor buitenaardse ontvoeringen?
Er zijn op dit moment geen wetenschappelijk verifieerbare ontdekkingen van niet-natuurlijke buitenaardse voorwerpen of levende organismen bekend, al bestaan er in UFO-kringen hardnekkige geruchten, dar er in onder meer Roswell (New Mexico) buitenaardse materialen en organismen zijn aangetroffen in een gecrashed luchtbvaartuig. De verklaring voor het Roswell-incident is, dat het om een meetballon voor geluidsgolven van het Amerikaanse leger ging (het ultrageheime project Mogul). Wel zijn er meerdere getuigenverklaringen. De bekendste is de veronderstelde ontvoering door aliens van de Braziliaanse boer Antônio Vilas-Boas in 1957. Boas beweerde dat er een ruimtevaartuig op drie poten naast hem landde terwijl hij op zijn tractor aan het ploegen was. Hij vluchtte weg, eerst op zijn tractor, vervolgens lopend, waarna hij werd gegrepen door een groepje wezens in ruimtepakken van ongeveer 1,5 meter hoog. Na een voorspel, bestaande uit het nemen van een bloedmonster uit zijn kin, behandeld worden met gas en naakt ingesmeerd worden met een mysterieuze gel, volgde het hoogtepunt voor een jonge, ongetrouwde man: een vrijpartij met een blonde vrouwelijke alien met rood schaamjaar. Het voorval duurde volgens Vilas-Boas vier uur. Boas werd later advocaat. De man bleef zijn hele leven bij zijn verhaal. Dit verhaal werd gevolgd door een ware epidemie van buitenaardse ontvoeringen, waarbij zowel mannen als vrouwen onderworpen werden aan allerlei akelige experimenten en seksuele activiteiten, dikwijls geholpen dit te “herinneren” door een hypnosesessie. Volgens hardcore aanhangers van de alien abduction theorie bestaat er een soort buitenaards fokprogramma, waarbij de aliens proberen om zich te vermengen met de mensheid om zich hier te kunnen vestigen.
Aliendame verwent eenzame jonge man.
Kunnen buitenaardse wezens de aarde bereiken?
De mens heeft met vrij primitieve technologie de aarde reeds veertig jaar geleden verlaten. Anno 2014 is onze techniek ver genoeg om de mens naar Mars te brengen of verder in het zonnestelsel, al zullen de kosten astronomisch zijn. Reizen tussen de sterren ligt met de huidige technologie buiten ons bereik. Met zogeheten gravitational sling shots kunnen snelheden worden bereikt die hoog genoeg zijn om aan de zwaartekrachtsput van de Zon te ontsnappen, maar de reistijd zal naar de dichtstbijzijnde ster zal nog steeds tienduizenden aardse jaren zijn. Dit is onpraktisch.
Sinds Albert Einstein de Speciale Relativiteitstheorie publiceerde in 1920, zijn er geen verschijnselen aangetroffen die sneller dan de lichtsnelheid in vacuüm, c, reizen. Er zijn enkele natuurkundige fenomenen die sneller reizen dan c, zoals evanescerende golven, maar deze zijn niet in staat om informatie sneller dan c over te brengen, laat staan een mens of vergelijkbaar wezen sneller dan c te transporteren. Niettemin zijn er enkele manieren bedacht waarmee een vergevorderde beschaving sneller dan het licht zou kunnen reizen, zie dit artikel en dit artikel op Visionair. We kunnen de toekomstige stand van wetenschap en techniek, of de huidige stand van buitenaardse technologie, niet voorspellen: mogelijk is het voor technisch geavanceerdere beschavingen wel degelijk mogelijk.. Het is ook in theorie mogelijk dat aliens uit een parallelle dimensie komen; een nieuwe interpretatie van de kwantummechanica wijst in de richting van parallelle universa. Het antwoord is dus: ja, al zullen deze aliens hier tienduizenden jaren voor uit moeten trekken of technologie moeten ontwikkelen die veel verder gevorderd is dan die van de mens nu.
Waarom zouden buitenaardse wezens mensen willen ontvoeren?
Menselijke onderzoekers nemen geregeld monsters van wilde dieren of planten. Ook inheemse volkeren waren niet veilig voor de verzamelwoede van westerse onderzoekers en geregeld prijkte er een pygmee of bosjesman op een negentiende-eeuwse wereldtentoonstelling. Op zich zou het dus in theorie kunnen dat een buitenaards volk mensen ontvoert. De manier waarop ze te werk gaan is echter weinig professioneel. Het is niet erg slim om in zo ongeveer het meest ontwikkelde land ter wereld met schietgrage inwoners en een uiterst paranoïde leger als de VS, mensen te gaan ontvoeren en vervolgens weer los te laten. Een kluge alien zou wachten op een natuurramp (of, als ze weinig medelijden met mensen zouden hebben, er zelf een veroorzaken) en dan massaal mensen die anders toch zouden omkomen, ontvoeren. Om veel DNA te verzamelen is het niet nodig om mensen te ontvoeren. Een drone in de vorm van een mug, vleermuis of rat, om bloed of de vele huidschilfers die zich bijvoorbeeld in de Londense metro verzamelen te sampelen, is slimmer. Seks is lekker en na een tochtje van duizenden jaren door de ruimte is het voorstelbaar dat je als mens wel behoefte hebt aan wat vleselijke geneugten. Echter: aliens zijn geen mensen. De hoge menselijke seksdrift is uniek in het dierenrijk, alleen bonobo’s komen enigszins in de buurt. De kans is ook groot, dat een alien meer weg zal hebben van, pak hem beet, een kruising tussen een garnaal en een octopus dan van een rondborstige blonde dame. Gezien de vrij nauwe seksuele voorkeuren van de gemiddelde mens, en vermoedelijk ook aliens, zal dat de seksbehoefte behoorlijk verkleinen (al biedt seks met een intelligente octopus vermoedelijk ongekende erotische mogelijkheden). Op de vraag, of menselijk en buitenaards DNA compatibel zijn, is in een eerder artikel al ingegaan.
Conclusie
De aarde is de enige plek in het zonnestelsel waarvan we zeker weten dat er leven voorkomt. De rest van het zonnestelsel is zeer onherbergzaam voor hogere levensvormen. De enorme interstellaire afstanden maken een reis van en naar dit zonnestelsel moeilijk, maar niet onmogelijk. Er zijn enkele aanwijzingen (maar niet meer dan dat) dat er voor een technisch zeer ver gevorderde beschaving mogelijkheden zijn om te ontsnappen aan Einsteins verbod op sneller dan licht reizen. Hoewel buitenaardse onderzoekers zeker zouden proberen meer van mensen te weten te komen door bijvoorbeeld monsters te nemen, is het niet aannemelijk dat de verhalen die op dit moment de ronde doen over buitenaardse ontvoeringen, kloppen.
Volgens sommigen is de positie van de mens als enig denkend wezen in de natuur een bewijs van goddelijk ingrijpen. Anderen geloven, dat buitenaardse wezens uit apen mensen hebben gefokt. Is dit aantoonbare flauwekul of zit er een kern van waarheid in?
‘Mens knutselwerk van aliens’
Bijna elk volk kent legenden over goden, die de mens geschapen zouden hebben. De Zwitserse kroegbaas Von Däniken werkte de gedachte dat de goden buitenaardse kosmonauten waren, uit in een reeks bestsellers. De pseudowetenschapper Zekaria Sitchin beweert iets soortgelijks. Nu slaat Darryl Anka, met zijn “gechannelde” personage Bashar, toe. Hij beweert, in navolging van de stichter van de UFO-sekte Raël, Claude Vorilhon, dat de mensheid is geschapen door buitenaardse wezens (de Elohim volgens Raël). Kan wat hij zegt kloppen?
Is het mogelijk dat niet-menselijk DNA in de mens is ingebouwd?
DNA is de afkorting van desoxyribonucleïnezuur. DNA bestaat uit een spiraal, waarin steeds twee gepaarde ‘letters’, vier vrij eenvoudige moleculen, elkaar afwisselen. DNA codeert voor eiwitten. Elke combinatie van drie baseparen staat voor één aminozuur. Deze ’taal’ is universeel over het aardse levensdomein, hoewel kleine variaties bestaan. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om DNA voor insektendodende cry-eiwitten van de bacterie Bacillus thuringiensis in te bouwen in landbouwgewassen, wat vervolgens deze gewassen resistent maakt tegen bepaalde insekten. En vermoedelijk ook zeldzame vlinders doodt, maar dat even terzijde. Het is dus in principe zeker mogelijk om nieuwe genen in het menselijk genoom in te bouwen. Sterker nog: het gebeurt geregeld. Er zijn zogeheten retrovirussen, die in staat zijn zichzelf te verstoppen in het menselijk DNA. Gebeurt dat toevallig bij een kiemcel voor spermacellen of eicellen, dan wordt het virus doorgegeven aan de nakomelingen. In het menselijk DNA zijn meerdere ‘slapende’ retrovirussen aangetroffen.
Zou het ook met buitenaards DNA kunnen?
De vraag of dat met buitenaards DNA ook kan, is lastiger te beantwoorden. Ten eerste is het zeer de vraag of buitenaards leven wel DNA heeft. Het is heel goed mogelijk, dat buitenaards leven een ander type nucleïnezuur, of zelfs een heel verschillend opslagsysteem voor genetische informatie kent dan aards leven. De ‘keuze’ van het aardse leven voor de huidige code, waarin bijvoorbeeld de nucleotidereeks CCC voor het aminozuur proline staat, is ook arbitrair. Het zou wel erg toevallig zijn als de genetische code van buitenaards leven exact gelijk zou zijn aan die van aards leven, tenzij panspermie op is getreden. Alleen in dat laatste geval, waarin het leven ergens anders in het heelal is ontstaan, zich door het heelal heeft verspreid en zowel aardlingen als aliens voort heeft gebracht, is het überhaupt mogelijk om buitenaards DNA in de mens te implanteren.
Zijn er bewijzen voor buitenaards genetisch materiaal in de mens?
Vergeleken met de chimpansee en de bonobo, de twee soorten mensapen die het nauwst met de mens verwant zijn en die ongeveer 7 miljoen jaar geleden van de mens afsplitsten, wijkt het menselijk DNA met ongeveer 35 miljoen baseparen af, plm. 4%. Ongeveer 80 genen zijn in de mens verloren gegaan, waarvan meer dan de helft, 36, te maken hebben met de reukzin. Vooral genen die te maken hebben met het reageren op chemische stoffen of immuunsysteem lijken te zijn verdwenen.
Andere verdwenen of uitgeschakelde genen zijn onder meer het gen voor dik haar en kaakspieren. Door dat laatste ontstond mogelijk ruimte voor hersengroei. Twee nieuwe genen, HAR1F resp. HACNS1 leidden vermoedelijk tot hersengroei resp. de opponeerbare duim (waardoor de mens makkelijker gereedschap kan gebruiken).
Waren aliens onze voorvaderen? Aanhangers van ufosekten zoals de Raëliërs en sommige new agers geloven er heilig in.
Dit zijn genetisch gesproken niet heel spectaculaire veranderingen. Het is niet nodig, een buitenaards lab en verveelde aliens te verzinnen om deze veranderingen te verklaren. Ouderwetse darwinistische evolutie zoals we die al kennen, is voldoende.
Kortom: afgezien van gechannelde boodschappen van het buitenaardse wezen Bashar en Claude Vorilhon’s visioenen, is de bewijslast voor buitenaardse genetische manipulatie vrijwel afwezig. Er zijn daarentegen een aantal goede argumenten, die tegen buitenaards geknutsel aan mensapen pleiten.
Stel je voor, een wereld waarin het behang een beeldscherm is, je zonnecellen uit de printer haalt en je favoriete UFO-samenzwerings documentaire met buitenaardse reptielen achterop je T-shirt aan de wereld toont. Dit zal spoedig mogelijk worden, dankzij een door het Duitse Fraunhofer instituut ontwikkeld OLED printproces.
Wat zijn OLEDs?
OLED is de afkorting van Organic Light Emitting Diode, een organische vorm van LED dus. Net als normale LEDS werken OLEDs door het omzetten van elektriciteit in licht: als elektronen door een speciale diode stromen, verliezen ze energie en geven deze energie af als een foton (lichtdeeltje). Dit werkt als een radiobuis: de elektronen worden losgemaakt uit de zender en knallen tegen de collector op. Hierbij komt licht vrij. OLEDs werken met lichtgevende moleculen, die door elektrische stroom direct of indirect worden aangeslagen. Zodra een lichtgevend molecule terug springt naar de grondtoestand, komt energie vrij als licht. Omdat dit een moleculair proces is, kunnen OLEDs heel dun zijn, dunner dan een vel papier. Bijkomend voordeel van OLEDs is dat ze licht uitzenden, zodat niet zoals hij LCD schermen, achtergrondverlichting nodig is.
OLEDs, hier op een bushalte van de toekomst toegepast,zullen spoedig uitgeprint worden, waardoor ze veel goedkoper gaan worden.
In principe kunnen OLEDs ook geprint worden, wat een fabricage heel goedkoop zou maken. Dit is echter nog steeds heel lastig.
Doorbraak printen bij OLEDs
Dr. Armin Wedel, de leider van het onderzoeksteam van Fraunhofer Institute for Applied Polymer Research IAP in Potsdam-Golm, denkt dat logge televisie-apparaten hun langste tijd gehad hebben. Ook denkt hij, dat bewegende reclamedisplays echt overal in de omgeving zullen oprukken, omdat ze spotgoedkoop worden. De eerste gebogen OLED schermen werden al op de elektronicabeurs IFA in Berlijn getoond.
Moleculaire oplossingen als inkt
als Nolet op industriële schaal kunnen worden geprint, komen heel veel nieuwe toepassingen binnen bereik. Niet alleen tv schermen, maar ook bijvoorbeeld elektronische posters, advertenties, grotere beeld projecties,verkeersborden en systemen om het verkeer te regelen. De onderzoekers werkten samen met ingenieursbureau MBRAUN om een fabriek te bouwen die in staat is, om zowel OLEDs als organische zonnecellen op industriële schaal te produceren. Tot nu toe konden OLEDs alleen geproduceerd worden, door ze in een vacuüm op een plaat te dampen. Dit is een heel langzaam en ook kostbaar proces. Bij dit nieuwe proces worden de OLEDs en zonnecellen geprint met een soort inkjetprinter. Hierbij wordt bij OLEDs gebruikgemaakt van een mengsel van lichtgevende moleculen en bij zonnecellen van lichtabsorberende moleculen. Als deze techniek doorbreekt, betekent dat dat iedere gewenste oppervlakte in een beeldscherm kan worden omgezet. Je zou dan bij wijze van spreken een computer gewoon op kunnen rollen, of bewegende krantenadvertenties zien.
De BBC probeert Alex Jones van infowars in dit interview uit zijn tent te lokken maar Jones verteld gewoon even rustig waar het ook alweer om gaat. De globale elite (mooie infographic via GeenStijl) komt bij elkaar, maakt dealtjes met elkaar, wisselen wat tips uit hoe de belasting nog efficiënter te ontduiken en dat allemaal in het geheim achter gesloten deuren en op kosten van de middenklasse die wel gewoon haar belasting dient te betalen. Sterker nog zelfs de rekening van het hermetisch afschermen van deze elite en het weghouden van journalisten/media wordt neergelegd bij het gewone volk…
Hier een vermakelijk filmpje van Alex Jones over Bilderberg 2013.
En voorspelbaar genoeg zwijgt de NOS weer eens als het graf over de Bilderbergbijeenkomst ondanks dat publieke figuren als prinses Beatrix en minister president Rutte beide aanwezig zijn, en de kans groot is dat koning Willem Alexander ook een tijdje langskomt. (Deelnemerslijst Bilderberg 2013) Wat denken mensen hier over de Bilderberg bijeenkomsten?
De van belastinggeld betaalde politie houdt de journalisten weg die het volk willen informeren over wat de globale elite met elkaar bespreekt…
(Op het internet hebben de lezers de macht! Zij bepalen welke informatie de wereld rond gaat! U bent zich er misschien niet van bewust, maar als elke lezer een link stuurt (of twittert of op facebook zet) naar 3 geïnteresseerde personen, dan zijn er maar 20 stappen nodig om 3,486,784,401 mensen te bereiken! Wil je dat zien gebeuren? Gebruik je macht! Dit stuk mag dan ook vrij door iedereen overgenomen worden op websites, blogs, of om door te sturen aan familie, vrienden, kennissen, collega`s etc. graag zelfs hoe meer mensen dit weten en erover meediscussiëren hoe beter. Zet a.u.b. wel de bron erbij zodat mensen mee kunnen doen in de discussie hieronder als ze dat willen.)
In het kader van een mondiaal bewustwordingsproces richten we onze aandacht op de factor ‘geld’. De reden hiervoor is eenvoudig, als het gros van onze problemen gerelateerd zijn aan geld, dan betekent de neutralisatie hiervan een opening om andere visionaire plannen te laten doorstromen. Zoals altijd zullen de meningen hierover verdeeld zijn, om deze reden trachten we een aantal zaken op een totaal andere manier te belichten, in het beste geval leidt dit tot nieuwe inzichten en mogelijkheden die anders niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Dit alles kadert binnen een diepgaander studiewerk, systeemwetenschappen, integrale psychologie en procesfilosofie worden – in hoeverre ze geen correlaat vertonen – als wetenschappelijke grondslag in acht genomen. (zie ook ‘kruiskatalytische cycli’)
In dit artikel maken we u deelachtig in (1) een exploot van Fritjov Capra uit z’n werk ‘Eenheid van Leven’, vervolgens (2) maken we de proef op de som door ons te laten leiden door een citaat van Albert Einstein. Kunnen of mogen we een verband leggen en zo ja, welke mijlpalen of praktische bezwaren dienen we te trotseren om de voorgestelde theorie in de praktijk om te zetten? Zo neen, waarom niet? Welke het ook zij, we trachten zoveel mogelijk reacties te sprokkelen om ons te vergewissen van de praktische haalbaarheid, in het beste geval vinden we oprechte samenwerking om een vreedzaam transformatieplan op te stellen.
Exploot
Als het leven van een organisatie in haar praktijkgemeenschappen zetelt, en als creativiteit, leren, verandering en ontwikkeling inherent zijn aan alle levende systemen, kunnen we ons afvragen hoe deze processen zich feitelijk in de levende netwerken en gemeenschappen van de organisatie manifesteren. Om deze vraag te beantwoorden moeten we ons buigen over een sleutelkenmerk van leven … ‘het spontaan verschijnen of doorbreken van een nieuwe ordening’. Het verschijnsel ‘doorbreken’ voltrekt zich op kritische punten van instabiliteit, die het gevolg zijn van fluctuaties in de omgeving die door terugkoppelingslussen worden versterkt. Doorbreken leidt tot het ontstaan van een innovatie die vaak in kwalitatief opzicht verschilt van de verschijnselen waaruit zij is voortgekomen. Het continu genereren van innovaties – de ‘creatieve vooruitgang van de natuur’, zoals de filosoof Alfred North Whithead het noemde – is een sleuteleigenschap van alle levende systemen.
In een menselijke organisatie kan de gebeurtenis die de stoot geeft tot het op gang komen van het doorbraakproces bestaan uit een terloopse opmerking die misschien voor degene die haar maakt niet eens van betekenis is, maar wel voor sommige leden van een praktijkgemeenschap. Omdat de opmerking betekenisvol voor hen is, kiezen zij ervoor zich erdoor te laten storen en laten de informatie snel de ronde doen door de netwerken van de organisatie. Terwijl de informatie door de verschillende terugkoppelingslussen circuleert, kan zij worden versterkt en uitgebreid, zelfs in een dusdanige mate dat de organisatie die informatie niet langer in haar bestaande toestand kan absorberen. Als dat gebeurt, is het punt van instabiliteit bereikt. Het systeem kan de nieuwe informatie niet integreren in zijn bestaande ordening en is genoodzaakt iets van zijn structuren, gedragingen of overtuigingen overboord te zetten. Het gevolg is een toestand van chaotische verwarring, onzekerheid en twijfel, en hieruit vloeit een nieuwe ordeningsvorm voort, georganiseerd rondom nieuwe betekenis. De nieuwe ordening is door niemand ontworpen, maar breekt door als gevolg van de collectieve creativiteit van de organisatie.
Dit proces voltrekt zich via verscheidene duidelijk van elkaar te onderscheiden stadia. In het eerste stadium moet er een zekere ontvankelijkheid in de organisatie voorhanden zijn – een bereidheid om zich te laten ‘storen’, want alleen dan kan het proces op gang komen. Ook moet er een actief communicatienetwerk zijn, met tal van terugkoppelingslussen, ter versterking van de activerende gebeurtenis. Het volgende stadium is het instabiliteitspunt, dat als spanningen, chaos, onzekerheid of zelfs een crisis kan worden ervaren. In dit stadium kan het systeem of ineenstorten, of doorbreken naar een nieuwe ordeningstoestand, gekenmerkt door noviteit en berustend op een creativiteitservaring die soms bijna de indruk wekt dat er magie in het spel is. Laten we deze stadia nog wat nader bekijken.
De aanvankelijke ontvankelijkheid voor stoornissen vanuit de omgeving is een basiseigenschap van alle vormen van leven. Levende systemen moeten altijd openstaan voor een gestage stroom van hulpbronnen (energie en materie) om in leven te blijven, menselijke organisaties moeten altijd openstaan voor mentale hulpbronnen (informatie en ideeën), alsmede voor de stroom van energie, grondstoffen en materialen die nodig zijn voor het produceren van goederen en diensten. De ontvankelijkheid van een organisatie voor nieuwe begrippen, technologieën en kennis is een goede graadmeter voor haar levendigheid, soepelheid en leervermogen.
De ervaring van de kritische instabiliteit die tot doorbraken leidt, gaat meestal gepaard met hevige emoties, zoals angst, verwarring, zelftwijfel of verdriet, en kan zelfs het karakter krijgen van een existentiële crisis aannemen. Uiteraard hoeven niet alle crisis- en doorbraakervaringen extreem te worden ervaren. De hevigheid van de doorbraakervaring kent vele gradaties, van kleine, plotselinge inzichten tot pijnlijke en euforisch stemmende transformaties. Wat ze met elkaar gemeen hebben, is het gevoel van onzekerheid en verlies aan houvast dat op zijn minst onbehagen wekt. Creatieve mensen weten dat zij deze onzekerheid en dit verlies aan houvast moeten omarmen.
Na deze onderdompeling in onzekerheid, verwarring en twijfel wordt het plotseling verschijnen van een noviteit zelfs makkelijk ervaren als een magisch ogenblik. Zowel kunstenaars als wetenschappers hebben vaak zulke ogenblikken van ontzag en verwondering beschreven, waarin een verwarde, chaotische situatie zich op wonderbaarlijke manier uitkristalliseert tot een nieuw idee of oplossing voor een tot dan toe onoplosbaar probleem. Omdat het doorbraakproces door en door non-lineair is en zich via vele terugkoppelingslussen voltrekt, laat het zich niet ten volle analyseren door ons lineaire denken, zodat we geneigd zijn het als iets mysterieus te ervaren.
Proef op de som
Als resultaat van een aantal brainstormingsessies en geïnspireerd door een citaat van Albert Einstein, hebben we gekozen om de omgekeerde logica toe te passen. Deze werkwijze heeft ons geleid heeft tot een tabula rasa voor wat we het ‘schuldencomplex’ noemen, een maatschappijrelevant thema dat menig debat doorkruist. Uit respect voor de inspirator noemen we de theorie de ‘Financiële Relativiteitstheorie’. Zo beknopt mogelijk geven we u de naakte essentie en gevolgde denkpiste, ter dialoog :
Wanneer we op eenvoudige wijze het schuldencomplex willen duiden, kunnen we gebruik maken van de Fishervergelijking, een in de macro-economie gebruikte verkeersvergelijking :
waarin
M = geldhoeveelheid (money)
V = omloopsnelheid (velocity)
P = gemiddeld prijsniveau (price)
T = handelsvolume (trade volume)
Een economisch grondbeginsel stelt dat geld ‘neutraal’ is, we zonderen de geldhoeveelheid af :
We vereenvoudigen (PxT/V) tot het symbool Q :
De Fishervergelijking herbergt geen schulden of vorderingen, het saldo aan openstaande schulden (S) is ten allen tijde gelijk aan de vorderingen die de kapitaalbezitter (K) op z’n balans heeft staan :
Door de relationele verbondenheid kunnen we nu de situatie integraal voorstellen, ondanks het immens aantal transacties is dit een correcte weergave op een gegeven moment in de tijd :
waarin de symbolen staan voor :
M = geldhoeveelheid
Q = P x T / V
K = uitstaande leningen of kapitaal
S = uitstaande schulden of schuld
met als gelijkheden (te lezen in horizontale en verticale zin) :
M = Q (reële economie)
K = S (virtuele waarden)
Deze weergave weerspiegelt alle betrekkingen in het economische circuit, deze eenvoud wordt in de praktijk complexer gemaakt door toevoeging van bvb rente, het fractional reserve banking system en andere financiële transacties. Om de oefening transparant te houden laten we in eerste instantie deze elementen buiten beschouwing. Deze weergave vormt onze basis en faciliteert het vinden van een oplossing.
Theorie
Vanuit de reële economie (M=Q) kunnen we fysiek geld afzonderen, vanuit de virtuele gelijkheid (K=S) kunnen we dat niet, het is derhalve kunst om vanuit de reële economie een deel van de geldhoeveelheid af te zonderen, gelijk aan de schuld. De vingerwijzing van Einstein gebood ons de omgekeerde logica toe te passen, deze radicale wending leidt ons tot de tabula rasa. Hiervoor gebruiken we een conversiefactor die ons – ongeacht de waarden – met wiskundige precisie voldoende geld oplevert om de schulden af te lossen.
We hebben nu alle ingrediënten om de theorie in een beeld te vangen, bewust kiezen we om enkel de naakte essentie weer te geven. Dit laat ons toe om vooringenomenheid uit te sluiten, tegelijkertijd wil het zelfonderzoek inspireren. In abstractie :
Mogen we nu besluiten dat de stelling van Einstein waarachtig is? Door toepassing van de omgekeerde logica en vanuit een mondiaal perspectief kunnen alle schulden afgelost worden zonder impact op de reële economie, derhalve zonder traditionele besparingen zoals heden door media bericht. Waar of niet waar? In hoeverre mogen of kunnen we een overeenkomst zien met het exploot van Fritjov Capra over ‘het verschijnen van innovaties’?
Een aantal beroemde en minder bekende science fiction schrijvers deed in 1987 deze voorspellingen over 2012. Een aantal van hen, zoals Isaac Asimov, is overleden. Sommige voorspellingen zijn opmerkelijk profetisch, andere zaten er faliekant naast.
Science fictionschrijvers voorzagen niet dat de 2012 gekte veel erger zou zijn dan de 2000-gekte.
Isaac Asimov Ervan uitgaande dat we onszelf niet vernietigd hebben in een nucleaire oorlog, zullen er 8-10 miljard van ons zijn op deze planeet-en wijdverbreide honger. Deze problemen kunnen worden teruggevoerd op president Ronald Reagan, die teveel glimlachte en wuifde.
(De oude meester bleek hier te pessimistisch. Er zijn in 2012 iets meer dan zeven miljard mensen en in feite is nu wereldwijd overgewicht een veel groter probleem aan het worden dan hongersnood. We mogen ons als mensheid op de borst kloppen hiervoor, vooral de Indiërs en de landbouwwetenschappers onder ons, want het zag er uiterst beroerd uit, tientallen jaren geleden.)
Gregory Benford
De wereldbevolking bedraagt bijna 8 miljard (in feite in 2012 7 miljard).
De Dow-Jones Industrial Average staat op 8.400, maar de dollar is nauwelijks een derde waard van die van vandaag. (Deze voorspelling is opmerkelijk accuraat. In feite ligt de Dow in september 2012 rond de 13 000 en de Amerikaanse geldontwaarding was 50%.)
Olie raakt op, maar schalie-geëxtraheerde olie wordt steeds goedkoper. De echte schaarste in grote delen van de wereld is … water. (Inderdaad is peak oil nu steeds nijpender. Niet zo zeer de lagere kosten van schalie-olie maar de hogere olieprijs maken schalieolie interessant.)
De meeste Amerikanen zijn nauwelijks geletterd, denken in beelden in plaats van symbolen, en denk dat de toekomst is iets dat zal gebeuren met iemand anders … net als vandaag … (Klopt helaas, niet alleen voor de VS overigens).
Het naar buiten gerichte, sociale-issues bewustzijn van de Verenigde Staten, alleen ontluikend in 1987, zal zijn hoogtepunt heen is en loopt terug … leidt tot een nieuwe periode van intern gerichte waarden, misschien zelfs hedonisme … al zal er minder mogelijkheid om te genieten zijn. (De Occupy-beweging is in volle gang.)
De Fransen zullen nog steeds ‘vreemde’ Amerikanen zijn, niet geëerd in eigen land (zoals de komiek Jerry Lewis), en zal alleen een nieuwe gortdroge kritische theorie van de literatuur hebben geproduceerd. Hun voedsel zal nog steeds hetzelfde zijn. (Op de valreep: het Higgsdeeltje werd op Frans-Zwitsers grondgebied gedetecteerd. )
Berkeley, Californië zal een themapark hebben gewijd aan de topperiode-de jaren 1960. (Silicon Valley bloeit nog steeds).
Bases op de maan, een expeditie naar Mars … alles gebeurt. Maar het grote nieuws zullen sommige problematisch bewijs voor intelligent leven elders. (Op dit moment blijft het helaas bij plannen. De UFO-waarnemingen blijven nog steeds omstreden.)
In de wetenschap, zullen de kundes (natuurkunde, wiskunde) worden overschaduwd door de ologieën (biologie, psychologie, ecologie …). (Benford voorzag niet de ontwikkeling van nieuwe wetenschappen op het raakvlak van natuurkunde en – ologieën zoals quantumbiologie)
Er zullen belangrijkste “diebacks” zijn in overvolle Derde Wereld landen, in heel Zuid-Azië en in Afrika. Dit zal een grote invloed houden op het bereiken van 10 miljard. (Gelukkig is dit ons bespaard gebleven door succesvolle geboortebeperking en een sterke stijging van de voedselproductie).
De Crazy jaren rond de eeuwwisseling zullen zijn weggeëbd, millennial faiths worden weer saai, en de houding, uitgedrukt in deze verzameling van voorspellingen zal erg verouderd, “twintigste-eeuws” lijken. (We hebben nu de 2012 manie, die veel sterker is dan het millenniarisme ooit was.)
Ik zal wel oud zijn, maar niet dood. Kom langs om me te zien, en breng een fles drank mee. (inderdaad leeft Gregory Benford bij het schrijven van dit artikel nog steeds).
De mensheid wordt momenteel geconfronteerd met dezelfde problemen als aan het eind van de tweede industriële revolutie: dalende beursindexen, sterk oplopende werkloosheid, torenhoge schulden van bedrijven en overheden en de slechte financiële posities van banken. Iedere productiefase, of iedere maatschappij of ander menselijk verschijnsel, doorloopt een zogenaamd transformatieproces, een transitie.
In dit artikel wordt aan de hand van zo’n transitie aangegeven, waar we met onze huidige maatschappij staan.
Derde industriële revolutie
Kijkend naar de kenmerken van de fasen waarin maatschappelijke transformatieprocessen zich voltrekken, zou het heel goed kunnen, dat we nu aan het eind van de zogenaamde derde industriële revolutie zitten. Transities zijn doorgaans maatschappelijke transformatieprocessen, die tenminste één generatie beslaan. Transities hebben (Bron: Prof. dr. ir. Jan Rotmans) de volgende eigenschappen:
– het betreft een structurele verandering van de maatschappij, of een complex deelsysteem daarvan;
– er is sprake van op elkaar inwerkende en elkaar versterkende technologische, economische, ecologische, sociaal-culturele en institutionele ontwikkelingen op verschillende schaalniveaus;
– het is de resultante van langzame veranderingen (ontwikkelingen in voorraden) en snelle dynamiek (stromen).
Voorbeelden van historische transities zijn de demografische transitie, de verstedelijking en de overgang van kolen naar aardgas, die een transitie in de energiehuishouding impliceerde. Een transitie ligt niet bij voorbaat vast, omdat er gedurende een veranderingsproces altijd sprake is van aanpassen aan, leren van, en inspelen op nieuwe situaties door reagerende personen, groepen en instanties. Een transitie is dus geen wetmatigheid.
Vier transitiefasen
In het algemeen beschrijven transities de S-curve en zijn vier transitiefasen te onderscheiden:
1. een voorontwikkelingsfase van dynamisch evenwicht waarin de status-quo niet zichtbaar verandert;
2. een ‘take-off’-fase waarin het veranderingsproces op gang komt, doordat de toestand van het systeem begint te verschuiven;
3. een versnellingsfase waarin zichtbaar structurele veranderingen plaatsvinden door een cumulatie van op elkaar inspelende sociaal-culturele, economische, ecologische en institutionele veranderingen; in de versnellingsfase is sprake van collectieve leerprocessen, diffusie en processen van inbedding;
4. een stabilisatiefase waarin de snelheid van maatschappelijke verandering afneemt en al lerend een nieuw dynamisch evenwicht wordt bereikt.
Drie ingrijpende economische transities
Als we naar de rol van de factor bedrijfsorganisatie en productietechnologie in de economie van de laatste twee eeuwen kijken, hebben er drie ingrijpende transities plaatsgevonden:
1. De eerste industriële revolutie
De eerste industriële revolutie duurde van circa 1780 tot circa 1850. Kenmerkend was de overgang van kleinschalig handwerk naar gemechaniseerde productie in fabrieken. Grote aanjager in dit overgangsproces was de stoommachine, die door toepassingen in de spoorwegen (stoomtrein) en de scheepvaart (stoomschip) tevens zorgde voor een revolutie in het transportwezen. De eerste industriële revolutie concentreerde zich in de katoenindustrie. Omdat stoommachines op steenkool liepen en van ijzer werden gemaakt, kwamen ook de steenkoolmijnbouw, de ijzerindustrie en de machinebouw tot grote bloei.
Het begin van het einde van deze revolutie was 1845 toen Friedrich Engels, zoon van een Duitse textielbaron, de omstandigheden waarin de arbeiders van Engeland leefden en werkten, beschreef in ‘De toestand van de arbeidersklasse in Engeland’.
De allereerste benzineauto van Benz (hier een replica) had nog veel weg van een koets zonder paarden. De voortdurende doorontwikkeling op basis van de benzineauto qwas een van de pijlers van de Tweede Industriële Revolutie. Bron: Wikimedia Commons
2. De tweede industriële revolutie
De tweede industriële revolutie duurde van circa 1870 tot omstreeks 1930. Kenmerkend was de verdergaande mechanisatie door de invoering van de lopende band, de vervanging van ijzer door staal en de ontwikkeling van de chemische industrie. Daarnaast werden steenkool en water vervangen door olie en electriciteit en kwam de benzinemotor tot ontwikkeling. Terwijl de eerste industriële revolutie op gang werd gebracht door (soms toevallige) uitvindingen van amateurs, werd de tweede industriële revolutie juist op gang gebracht door ondernemingen die veel geld investeerden in professioneel onderzoek (‘research’) naar nieuwe producten en productiemethoden. Om over voldoende kapitaal te beschikken, fuseerden kleine bedrijven tot grootschalige ondernemingen, die werden geleid door professionele managers. Ook werden aandelen uitgegeven. Deze ontwikkelingen leidden tot de overgang van het traditionele familiebedrijf naar de naamloze vennootschappen en multinationals. De revolutie eindigde na de ‘roaring twenties’ in Amerika, met de beurskrach in New York in 1929.
3. De derde industriële revolutie
De derde industriële revolutie begon in circa 1940 en loopt nu op zijn einde. De Verenigde Staten en Japan hebben een leidende rol in de ontwikkeling van computers gespeeld. In de VS werd gedurende de Tweede Wereldoorlog koortsachtig gewerkt aan militaire toepassingen van computertechnologie. Na de oorlog breidde het Amerikaanse ruimtevaartprogramma het aantal toepassingen uit. Japan specialiseerde zich in de ontwikkeling van de industriële toepassing van de computer: de robot. Intussen speelt de computer- en de communicatietechnologie een onvervangbare rol in alle delen van de wereld. De versnellingsfase is omstreeks 1980 begonnen door de komst van de microprocessor.
Gevolgen van de drie industriële revoluties
De eerste (en de tweede revolutie) veranderde een agrarische samenleving naar een industriële samenleving, waarin de mechanisatie de mens (uiteindelijk) ontlastte van lichamelijke arbeid. De ambachtelijke nijverheid kon niet concurreren met de fabrieken die producten van dezelfde, of zelfs betere kwaliteit op de markt brachten tegen een lagere prijs. Het gevolg was dat veel ambachtelijke bedrijven failliet gingen en de voormalig werknemers in de industrie aan het werk gingen. De gevolgen van de industrialisatie waren te zien in het proces van de snelle urbanisatie van voorheen relatief kleine dorpen en stadjes waar de nieuwe fabrieken kwamen. Deze veranderden in een vuile en ongezonde industriesteden. Toch stroomden de mensen van het platteland er noodgedwongen massaal heen voor werk. Er ontstond daardoor een nieuwe sociale klasse: de arbeiders, oftewel het industriële proletariaat. Ze woonden in overbevolkte krottenwijken in slechte behuizing met nauwelijks sanitair. De gemiddelde levensverwachting was er laag, en de kindersterfte hoog. De elite accepteerde het vuil van de fabrieken als de onontkoombare prijs voor hun succes. De schoorstenen waren symbolen van economische macht, maar ook van maatschappelijke ongelijkheid. Deze maatschappelijke ongelijkheid zie je na elke revolutie terug. De kloof tussen de onderkant en de bovenkant van de samenleving wordt erg groot.
Uiteindelijk volgen er altijd tegenreacties om deze kloof weer kleiner te maken. Er kan worden gesteld dat de Industriële revoluties de voorwaarden hebben geschapen voor een maatschappij zonder of met weinig armoede.
De derde revolutie veranderde een industriële samenleving naar een dienstensamenleving. Waar de mechanisatie de mens ontlastte van lichamelijke arbeid, ontlastte de computer hem van geestelijke arbeid. Deze revolutie veroorzaakte het meer en meer overbodig worden van lagere functies in de industrie en het ontstaan van totaal nieuwe functies in de dienstensector.
Industriële revoluties en beursindexen
Halverwege de tweede Industriële revolutie, in 1896, werd de Dow Jones Industrial Average voor het eerst gepubliceerd. De Dow Jones Industrial Average (DJIA) index is de oudste aandelenindex van de Verenigde Staten. Dit was een rechtstreeks gemiddelde van de koersen van twaalf aandelen.
Een select clubje journalisten van The Wall Street Journal beslist welke bedrijven deel uitmaken van invloedrijkste beursindex ter wereld. Integenstelling tot de meeste andere indices is de Dow een prijsgewogen index. Dat betekent dat aandelen met een hoge absolute beurskoers een grote stempel drukken op de beweging van de index.
De S&P index is een naar marktwaarde gewogen index. De 500 grootste Amerikaanse bedrijven gemeten naar hun marktkapitalisatie zijn opgenomen in deze index, die samengesteld wordt door de kredietbeoordelaar Standard & Poor’s.
Wat zegt een beursindex zoals DJIA en S&P 50 eigenlijk?
In veel grafieken is de y-as een vaste eenheid, zoals kg, meter, liter of euro.
Bij deze index-grafieken lijkt dit ook zo, want op de y-as wordt de eenheid in punten gebruikt. Niets is echter minder waar! Een index-punt is namelijk geen vaste eenheid in de tijd en je mag er dan ook historisch gezien geen enkele betekenis aan hechten.
Een index wordt berekend aan de hand van een mandje aandelen. Bij elke index gebeurt dat volgens een bepaalde formule en de uitkomst van de formule levert een aantal punten op. Een grote fout die veel mensen maken is, dat er waarde gehecht wordt aan deze grafieken. Deze grafieken zijn echter erg bedriegelijk.
Mandje aandelen
Een index wordt berekend aan de hand van een mandje aandelen. Bij elke index gebeurt dat volgens een bepaalde formule en als uitkomst krijg je dan een aantal punten. Dat mandje van aandelen wordt bij elke index echter regelmatig veranderd. Voor de nieuwe periode wordt dus de waarde van een ander mandje aandelen gemeten. Het is natuurlijk vreemd dat je de verschillende mandjes als zelfde eenheid projecteert.
Na een periode van 25 jaar wordt de waarde van een mandje appels vergeleken met de waarde van een mandje peren. Er zitten momenteel nog maar zes van de 30 oorspronkelijke bedrijven in de Dow Jones in vergelijking met het tijdstip (1979) dat de versnellingsfase van de laatste revolutie begon.
Formule
Het wordt nog vreemder als bij elke overgang van mandjes ook nog eens de formule waarmee de index wordt berekend, verandert. Dit gebeurt omdat de index, de uitkomst van de twee formules van beide mandjes, op het moment van verandering dezelfde uitkomst moet opleveren. De index-grafiek van de twee tijdsperioden moet per slot van rekening wel op elkaar aansluiten. Bij de Dow Jones bijvoorbeeld, worden alle koersen van de dertig Dow-aandelen bij elkaar opgeteld en vervolgens door een getal gedeeld. Door wijzigingen in het mandje en door aandelensplitsingen wordt de deler telkens veranderd. De deler bedraagt momenteel 0,132319125, maar in 1985 was de deler nog meer dan een. Een indexpunt in de ene periode wordt dus op een hele andere manier berekend dan in een andere periode.
Dow1985 = (x1 + x2 + ……..+x30) / 1
Dow2009 = (x1 + x2 + …….. + x30) / 0,132319125
In de jaren 90 van de vorige eeuw zijn er veel aandelensplitsingen geweest. Om de breuk gelijk te houden is zowel de teller als de noemer van de breuk veranderd. Een koersstijging van een dollar van het mandje in 2012 levert dus de facto 7,5 meer indexpunten dan in 1985. Omdat er in de jaren 90 nogal wat aandelensplitsingen zijn geweest, is dit waarschijnlijk de oorzaak waarom de Dow Jones in deze periode bijna exponentieel is gestegen.
Momenteel staat de Dow op 13207. Bij het hanteren van de formule uit 1985 zou de index nu op 1760 staan.
Steeds wisselende samenstelling
Het meest vreemde is natuurlijk de steeds wijzigende samenstelling van het mandje. Over het algemeen is het zo dat bij het wijzigen van het mandje, bedrijven die in een stabilisatiefase of de aftakelingsfase van hun cyclus zitten, uit het mandje gehaald worden. Bedrijven die in de ‘take-off’-fase of versnellingsfase van hun cyclus zitten worden toegevoegd. De kans dat de index na de wijziging van het mandje en de formule stijgt, is dan natuurlijk vele malen groter dan dat de index gaat dalen. Daar hoef je geen kansberekening op los te laten, met name als deze methode wordt toegepast in de versnellingsfase van een transitie. Vanaf 1980 zijn zeven ICT-bedrijven ( 3M, AT&T, Cisco, H P, IBM, Intel, Microsoft), de motoren van de laaste revolutie toegevoegd aan de Dow Jones en vijf financiële instellingen, deze spelen een belangrijke rol bij elke transitie.
Piramidespel
In principe is er een piramidespel gecreëerd. De index evolueert positief zolang er bedrijven die in de ‘take-off’-fase of versnellingsfase van hun cyclus zitten, aan worden toegevoegd. Aan het eind van een transitie zullen dit er echter steeds minder worden. Dit betekent dat de mandjes steeds minder gereset zullen worden.
Zullen Beursindexen verder dalen?
Het bepalen van de beursindexwaarden en resets “van mandjes” zoals hierboven beschreven en de weergave van indexen in historische grafieken zijn bruikbare indicatoren om aan te geven in welke fase een industriële revolutie zich bevindt.
De indexen geven aan dat de derde industriële revolutie zich duidelijk in de verzadigings- en aftakelingsfase bevindt. Deze fase kenmerkt zich, doordat de markt verzadigd is en de concurrentie toeneemt. Alleen de sterkste bedrijven kunnen de concurrentie aan, of nemen de concurrentie over (denk aan de overnames die Oracle en Microsoft de laatste jaren hebben gedaan). Onder de motorkap is er in ICT-land relatief weinig technisch nieuws meer onder de zon, alhoewel de marketingmachines vanuit Amerika ons anders willen laten geloven.
In de voorontwikkelingsfase en take-off fase van een transitie ontstaan er veel nieuwe bedrijven. Het is een divergerend proces. Met name financiële instellingen spelen een belangrijke rol. Er is in deze fase per slot van rekening veel financiering nodig. De grafiek van de salariëring van de financiële sector vertoont dan ook dezelfde s-curve als van beide revoluties.
Beleggers worden euforisch bij het horen van fusies en overnames. In feite geven fusies en overnames de convergerende processen weer aan het einde van een transitie. Objectief gezien is elke fusie of overname een mogelijkheid extra efficiënt te produceren, maar ook een vermindering van economische activiteiten. Dit wordt pijnlijk duidelijk als we naar de werkloosheidscijfers van diverse samenlevingen kijken.
Nieuwe industriële revoluties ontstaan door nieuwe ideeën, uitvindingen en ontdekkingen, ofwel nieuwe kennis of inzichten. De vraag is of we ook hier als mensheid een verzadigingspunt hebben bereikt. Er zullen steeds minder bedrijven komen in de ‘take-off’-fase of versnellingsfase die de bedrijven in de stabilisatiefase of de aftakelingsfase in het indexenmandje kunnen vervangen.
Herhaalt de geschiedenis zich?
De mensheid wordt momenteel geconfronteerd met dezelfde problemen als aan het eind van de tweede industriële revolutie, zoals dalende beursindexen, sterk oplopende werkloosheid, torenhoge schulden van bedrijven en overheden en de slechte financiële posities van banken.
De historie heeft geleerd dat vijf pijlers voor een stabiele samenleving onontbeerlijk zijn: voedsel, veiligheid, gezondheid, welzijn en kennis.
Transities worden geïnitieerd door uitvindingen en ontdekkingen, dus nieuwe kennis van de mens. Nieuwe kennis heeft weer invloed op de vier andere componenten in een samenleving. Er worden momenteel weinig nieuwe uitvindingen of ontdekkingen gedaan. Dus de kans op korte termijn op een nieuwe industriële revolutie is niet erg groot.
Aan het eind van elke transitie komt de pijler welzijn in het gevaar. Dit hebben we na elke industriële revolutie kunnen constateren. De pijler welzijn van een samenleving dreigt ook nu weer om te vallen. De historie heeft geleerd dat het omvallen van de pijler welzijn altijd resulteert in revolutie. Door de grote werkloosheid na de tweede industriële revolutie is er door veel samenlevingen een nieuwe transitie geïnitieerd, namelijk het creëren van een oorlogseconomie. Deze economie bloeide met name in de periode 1940 – 1945. Samenlevingen zullen ook nu weer een keuze moeten maken welke transitie zal worden ingezet. Wie geen kennis heeft van het verleden, heeft geen toekomst.
De door Richard Dawkins gehate christelijke John Templeton Foundation keert een beurs van 5 miljoen dollar (iets meer dan 4 miljoen euro) uit om onsterfelijkheid te bestuderen. Filosoof John Fischer moet antwoord geven op de vraag die de mensheid al sinds haar ontstaan bezig houdt. Ook wordt gekeken naar de vraag of onsterfelijkheid nu te bereiken valt. Zal The Immortality Project ons eindelijk antwoord geven op deze nijpende vraag?
De John Templeton Foundation, opgericht door de in 2008 overleden zeer succesvolle belegger John Templeton, is niet erg populair bij mensen als Richard Dawkins en andere hard core atheïsten. De reden is dat deze stichting volgens hen probeert religie te legitimeren door het corrumperen van wetenschap. Aan de andere kant kan je ook zeggen dat clubs als de Templeton Foundation nieuwe gezichtspunten bieden, weg van het orthodoxe verlichtingsfundamentalisme. De toestroom van niet-westerse, Chinese en Indiase wetenschappers de laatste jaren heeft al tot de nodige interessante ontwikkelingen geleid, denk aan het onderzoeken van traditioneel-Chinese kruiden, nieuwe benaderingen in de natuurkunde en dergelijke. Zolang de principes van bona fide wetenschapsbeoefening maar niet worden geschonden, dus niet wordt gerommeld met onderzoeksresultaten of er sprake is van suggestieve onderzoeksvragen, zijn er m.i. meer voor- dan nadelen aan dit soort activiteiten. Zoals blijkt uit onderstaand stuk. Geen “serieuze wetenschapper” zou zich hiermee zonder prikkel durven bezig te houden.
Bestaan hemel en hel? Voor religieuze mensen vormt de onzichtbare, metafysische wereld een krachtige inspiratiebron waardoor ze soms ver boven hun beperkte zelf uit kunnen stijgen. (picturesofheaven.net)
Onderzoek naar onsterfelijkheid
De Templeton Foundation heeft nu een drie jaar durende onderzoeksbeurs van vijf miljoen dollar toegekend aan John Martin Fischer, hoogleraar Filosofie van de Californische universiteit Riverside om grondig onderzoek te doen naar een groot aantal vraagstukken op het gebied van onsterfelijkheid. “Mensen hebben nagedacht over onsterfelijkheid gedurende de gehele menselijke geschiedenis. We hebben een diepe menselijke behoefte om te weten te komen wat met ons gebeurt na de dood,” aldus onderzoeksleider Fischer. “Een deel [van deze nieuwsgierigheid] wordt opgewekt door het feit dat er nu vorderingen zijn in levensverlengingstechnieken, welke de vraag doen opkomen of onsterfelijkheid mogelijk is en of onsterfelijkheid wenselijk is.”
Fischer wijst op het werk van denkers als Ray Kurzweil, die voorspelt dat de mens en computers samen zullen worden gevoegd en Kenneth Hayworth, de man die zich bezig houdt met het mogelijk proberen te maken van mind uploading, het kopiëren van de menselijke geest in een computerbrein.
Bijna-dood ervaringen
Er zijn veel ooggetuigeverslagen van bijna-dood ervaringen, uittredingen en vorige levens, maar deze moeten om van wetenschappelijke waarde te zijn, worden onderworpen aan grondige analyse, aldus Fischer. Het Immortality Project zoekt onderzoeksvoorstellen van vooraanstaande wetenschappers, filosofen en theologen. Hun werk zal worden beoordeeld door goed aangeschreven collega’s in hun vakgebied en ook worden gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften en tijdschriften voor het algemene publiek. Het doel van Fischer en de zijnen is voor eens en voor altijd vast te stellen of de voortdurende stroom aan ervaringen het gevolg is van een biologisch proces of dat er werkelijk sprake is van een metafysische ervaring. “We zullen zeer zorgvuldig bijna-dood ervaringen en vergelijkbare fenomenen documenteren, waarbij we proberen vast te stellen of het om mogelijke glimpen van het hiernamaals gaat of door biologische processen opgewekte illusies,” belooft Fischer. “Onze aanpak zal compromisloos, rigoureus wetenschappelijk zijn.” Helaas voor UFO-liefhebbers komen buitenaardse ontvoeringen niet in aanmerking, aldus Fischer. Zijn groep wil vaststellen aan de hand van bijna-dood ervaringen welke veelbelovend zijn, welke nonsens zijn en welke door wetenschappelijk onderzoek gefalsificeerd zijn. Bestaat er een hiernamaals? Fischer en zijn groep hopen hier over een paar jaar meer over te kunnen zeggen.
Waarom zien Amerikanen tunnels en Japanners tuinen?
Een van de vragen die de onderzoekers hopen te beantwoorden is de culturele variatie in bijna-dood ervaringen. De miljoenen Amerikanen (en de Nederlanders) die een bijna-dood ervaring hebben doorgemaakt vertellen consistent over een tunnel met een helder licht aan het eind. Japanners die een bijna-dood ervaring hebben doorgemaakt, waren tijdens de ervaring meestal een tuin aan het verzorgen. Een onderzoeksvraag wordt dan ook, waardoor deze culturele verschillen worden veroorzaakt. Door neurologen is verondersteld dat verstikkingsprocessen in het afstervende brein de tunnelervaring opwekken. Klopt deze biologische verklaring, dan zouden ook de Japanners de tunnel moeten zien, wat, zo blijkt, dus niet het geval is. Hoe absoluut zijn onze culturele normen en waarden? Denken Japanners inderdaad fundamenteel anders dan westerlingen – iets wat veel Japanners graag geloven?
Is onsterfelijkheid de moeite waard?
Is een eindeloos, nooit eindigend leven een hemel of een hel? De meningen onder filosofen zijn verdeeld. De optimisten onder hen, waaronder Fischer zelf, denken dat een leven in een soort hemel voldoende boeiende elementen zal bevatten. De pessimisten denken dat de dood zin aan het leven geeft en de beperkte tijd die ons sterfelijke lichaam ons geeft, ons ertoe aanzet het beste uit het leven te halen. Een eeuwig durend leven lijkt hen een marteling omdat na verloop van heel veel tijd de verveling en een blasé gevoel toe zal slaan. Hoeveel is moed waard als je weet dat je toch niet zult sterven? Ook het geloof in hemel, hel en een leven na de dood die door veel mensen wordt gedeeld, zal logisch worden uitgeplozen. Wat zijn de logische en morele consequenties van een leven na de dood?
Religie en wetenschap
Vragen die ons kunnen helpen een nieuwe richting te vinden. Ook denk ik dat een belangrijke reden dat het Westen stagneert en wordt geplaagd door gevoelens van zinloosheid en doelloosheid, is dat metafysica is afgesneden van de wetenschap. Onze voorouders beschikten over een geïntegreerd wereldbeeld waarin wetenschap en godsdienst één geheel vormden. Er is veel aandacht geweest voor de nadelen hiervan. Denk aan de onzachte ervaringen van Galilei met de Kerk. Het had echter ook de nodige voordelen. Religie inspireert mensen en stelt ze gerust. Er was een duidelijk beeld van goed en kwaad, een duidelijke richting. Er was meer vertrouwen dan er nu is. Religie inspireert ons ook om verder te kijken dan onszelf en onze onmiddellijke behoeften. Dat er kwaadaardige religies en kwaadaardige elementen in overwegend goedaardige religies bestaan is helaas een feit. Maar moeten we het kind met het badwater weggooien?
