De Verenigde Staten van Europa invoeren is dé oplossing om de euro te redden, beweren sommigen.

Verenigde Staten van Europa: de oplossing van de financiële crisis?

Amerikaanse waarnemers waarschuwden al: de Europese plannen voor een eigen munt, de euro, konden alleen worden gerealiseerd als Europa ook in een land zou veranderen. Nadat frauderende Grieken en andere big spenders de euro op de rand van de afgrond brachten, vinden veel politici dat er centraal toezicht op de financiën van deelnemende landen in de eurozone moet komen. Met andere woorden: een Verenigde Staten van Europa…

De overhaaste invoering van de euro
Opeens was hij er: de euro. De voorstanders beloofden dat de euro een einde zou maken aan het eeuwige omwisselen van franken, kronen en guldens als je de grens overstak (en Europese landen zijn maar klein, dus je moet al gauw je munt omwisselen). Valutarisico’s waren verleden tijd. Zuidelijke  landen met een voortdurend kelderende munt zouden goedkoop kunnen lenen. Kortom, invoering van de euro zou de handel sterk stimuleren en veel geld besparen.De voorstanders vonden de voordelen van de euro zo groot, dat ze niet de moeite namen om referenda te houden in de landen waar de euro werd ingevoerd. Om de euro een zo groot mogelijke impact te geven, werden veel landen toegelaten waarvan het twijfelachtig was dat ze aan de strenge monetaire eisen konden voldoen (niet meer dan 3% begrotingstekort, lage staatsschuld en maximaal 1,5% meer inflatie dan de laagste drie inflatiecijfers). Griekenland huurde de louche Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs in om de slechte cijfers op te poetsen en trad toe, ondanks waarschuwingen over de ongeloofwaardig gunstige cijfers.

De kater van 2010
Dit ging een paar jaar goed: sterke EU-landen als Duitsland profiteerden van het verdwijnen van valutarisico’s en de zwakkere broeders zoals Griekenland profiteerden van de lage rente, waardoor ze veel geld konden lenen (vooral van banken uit rijke EU-landen) tegen lage rente.

De Verenigde Staten van Europa invoeren is dé oplossing om de euro te redden, beweren sommigen.
De Verenigde Staten van Europa invoeren is dé oplossing om de euro te redden, beweren sommigen.

De bomen leken tot in de hemel te groeien. De kater kwam met de instorting van de financiële sector. Het werd duidelijk dat de Ieren, Grieken, Portugezen en Spanjaarden op de pof hadden geleefd. De rentes voor nieuwe leningen schoten omhoog en alleen enorme reddingsoperaties voorkwamen dat de Griekse schulden waardeloos werden.

Dit bracht een fundamenteel probleem van de euro aan het licht: deelnemers aan de euro kunnen niet verplicht worden zich aan afspraken (zoals niet te veel schulden te maken) te houden. Het logische alternatief (landen als Griekenland failliet laten gaan of de Griekse schulden afwaarderen) vonden de eurocraten niet netjes (in politiek jargon: ondenkbaar). De inwoners van rijke EU-landen, vooral de Duitsers met hun traumatische herinneringen aan de hyperinflatie van de Weimarrepubliek, hebben begrijpelijkerwijs ook geen zin om ongedekte cheques uit te delen aan landen als Griekenland die bewezen hebben fraude niet te schuwen. Vandaar dat Nederland en Duitsland spijkerharde garanties eisen voor toekomstige leningen.

De Verenigde Staten van Europa als oplossing?
Griekenland is maar een klein land, maar ook grote landen als Spanje en Italië zitten diep in de schulden. Het vergt geen buitengewoon visionaire geest om aan te zien komen dat deze landen (en kleinere als België en Portugal) dit jaar net zo in de problemen kunnen gaan komen als Griekenland en Ierland eerder. Vandaar dat politici als Vendrik van Groen Links er voor pleiten om als oplossing de Verenigde Staten van Europa in te voeren. Alle begrotingen moeten worden goedgekeurd door een cvommissie van ambtenaren voordat ze aangenomen worden. Brussel zal op Europees niveau rechtstreeks belastingen gaan heffen van de burgers  en in een later stadium zelfs het binnenlands beleid nog sterker bepalen dan de VS dat van lidstaten doet. In feite is dat op sommige punten al het geval.

Superstaat geen oplossing, maar nog meer ellende
Zoals ex-Sovjetleider Gorbatsjov terecht opmerkte: de Europeanen zijn bezig de Sovjetunie weer opnieuw uit te vinden.
Het is een illusie te denken dat een grotere federale overheid voorkomt dat landen failliet gaan. Er is al een Verenigde Staten op het Amerikaanse continent en ook hier slagen sommige staten er in zichzelf financieel enorm in de nesten te werken. De Amerikaanse staten Californië en New Jersey zijn al zo ongeveer bankroet. Ze staan er nog beroerder voor dan zondaar Griekenland. Ook de Amerikaanse federale overheid is met meer dan dertien triljoen dollar, meer dan 93% van het Amerikaanse BNP in 2010, kampioen schulden maken. Ter vergelijking: de EU-norm is zestig procent.

De afstand tussen burger en politiek is nog nooit zo groot geweest als nu. Vervangen van een lokaal gezag door een heel Europa overspannende superstaat was in eerdere eeuwen reden voor fanatiek verzet. Nu zijn mensen veel minder volgzaam dan in die tijd, dus is het niet logisch dat dit verzet minder zal zijn, integendeel. Het gevolg is dat de EU de burgerlijke vrijheden in zal perken, lees: sluipenderwijs een politiestaat invoeren. Het is domweg de enige manier waarop een Frankenstein-staat als de VS van Europa kan overleven. Hier zijn  al diverse aanwijzingen voor, denk aan de identificatieplicht en het biometrische paspoort. De vraag is of we dit over moeten hebben voor een paar jaar uitstel van executie.

De CFA-frank bewijst dat een multinationale munt kan werken, als er maar stevige afspraken worden gemaakt.
De CFA-frank bewijst dat een multinationale munt kan werken, als er maar stevige afspraken worden gemaakt.

Wat wel werkt: de CFA-frank
Een groot aantal Franse ex-koloniën in West-Afrika, denk aan Senegal, Burkina Faso en Mali, heeft een gemeenschappelijke munt: de West-Afrikaanse CFA-frank (een aantal centraal-Afrikaanse landen heeft de vergelijkbare en ook 1:1 inwisselbare Centraal-Afrikaanse CFA). Op dit moment zijn deze munten gekoppeld aan de euro, de opvolger van de Franse franc. Er ontstaan geen problemen met staatsschulden in de CFA-zone doordat er een aantal afspraken zijn gemaakt. Landen mogen maximaal 20% van hun belastinginkomsten lenen van hun lokale centrale bank en betalen rente over dit bedrag (en ontvangen rente over het bedrag dat ze uitlenen aan de centrale bank). Ze kunnen geen geld lenen op de centrale geldmarkt. Hierdoor kunnen landen zich niet te hoog in de schulden steken. In feite stelt de CFA-franc slechts één eis aan deelnemende landen: niet meer geld uitgeven dan er is en blijft hun zelfstandigheid behouden. Een dergelijk systeem invoeren voor de euro zou het probleem van te hoge staatsschulden structureel oplossen.

Het Nieuwe Jeruzalem zoals beschreven in de Tenach en het Nieuwe Testament doet griezelig modern aan.

Extropisme – op weg naar het paradijs

Wat er ook gebeurt: de entropie, de wanorde, neemt toe al naar gelang de tijd verstrijkt. Dat is echter niet het hele verhaal. Wat ook toeneemt is extropie, stelt het extropisme. Door evolutie worden levende systemen steeds beter in wat ze doen. Zijn we onafwendbaar op weg naar Het Paradijs op aarde en in de kosmos?

Entropie
Het was genoeg om een gevoel van naderende ondergang over Duitsland en de rest van Europa te verspreiden: de ontdekking eind negentiende eeuw dat entropie altijd toeneemt. Entropie betekent: in elk gesloten systeem neemt de chaos toe, tot alles is veranderd in een enorme amorfe massa met overal dezelfde temperatuur. De chaos, de Oud-Griekse naam voor een dergelijke toestand ligt dus niet aan het begin, zoals de Grieken en andere oude volgen geloofden maar aan het einde der tijden. Met andere woorden: het heelal zal op het einde een warmtedood sterven. Nu denken we dat het heelal oneindig uit zal blijven zetten en daardoor nooit in een hittedood-stadium terecht zal komen, maar voor weinig vrolijke naturen als de warmteleer-grootheid Ludwig Boltzmann zal dit zeker als motivatie hebben meegespeeld toen hij op 62-jarige leeftijd zich het leven benam.

Wat is extropie?
Toch merken we al naar gelang de tijd verstrijkt  per saldo niet een achteruitgang maar juist een vooruitgang. Honderd miljoen jaar na de Big Bang waren er alleen protosterren. Bij haar ontstaan was de aarde een roodgloeiende bol lava, omringd door gassen (we weten dat sommige exoplaneten zoals Corot-7B, waarop het waarschijnlijk steentjes regent, er nog steeds zo uitzien).

Ondanks de toename van entropie is de aarde nu een stuk prettiger dan vier miljard jaar geleden. Dat is geen toeval, zeggen extropisten.
Ondanks de toename van entropie is de aarde nu een stuk prettiger dan vier miljard jaar geleden. Dat is geen toeval, zeggen extropisten.

Toen de aarde voldoende was afgekoeld, vormde zich leven. De eerste miljarden jaren eencellig, de laatste vijfhonderd miljoen jaar ging het snel tot we nu het voorlopige hoogtepunt hebben bereikt. Er hebben nooit slimmere of biologisch efficiëntere wezens op de aarde rondgelopen, gevlogen en gezwommen dan nu. Er moet dus een principe aan het werk zijn (evolutie) dat leidt tot een steeds grotere ordening en een steeds grotere informatieinhoud. Tom Bell verzon voor de steeds toenemende kwaliteit (het product van evolutie dus) het woord ‘extropie’, de mate van zinnige informatie. Max More werkte in 1988 en later het principe verder uit. De laatste versie is hier te vinden.

Door evolutie aangescherpte informatie op informatiedragers leiden tot meer kwaliteit. In levende wezens is dat de genetische informatie in RNA en DNA, in de mens en enkele andere soorten aangevuld met in hersenen vastgelegde culturele evolutie (sommige vogels wisselen melodieën uit en enkele mensapen leren van elkaar hoe je gereedschappen gebruikt). Uniek (voorzover we weten) aan de mens is onder meer dat de mens (als enig levend organisme op aarde) informatie op kan slaan in ‘dode’ materie, zoals geschreven tekst. Daardoor kan je nu de gedachten van al lang overleden genieën als Jezus, Mozart en Einstein nog steeds horen. Hiermee ontstond een nieuw extropisch domein. De culturele geschiedenis van de mens is een steeds sneller toenemen van de extropie. Culturele evolutie, vooral na de ontwikkeling van de wetenschappelijke methode, is ongehoord effectief. In een luttele vijfhonderd jaar hebben we de prestaties van vier miljard jaar evolutie geëvenaard.

Extropistische ethiek
Extropisten zijn onuitroeibare optimisten. Extropisten geloven dat de toekomst beter zal zijn dan het heden omdat er meer extropie is dan nu en menselijke beperkingen zullen verdwijnen. Hoe meer extropie, hoe beter de toekomst er uit zal zien. Daarom vinden extropisten dat de mens haar evolutie in eigen hand moet nemen en slecht werkende biologische systemen in het menselijk lichaam moet vervangen door betere ontworpen systemen. Ziekten zijn geen straf van God, maar ontwerpfouten, ontstaan in de tijd dat evolutie nog geen bewust proces was. Het uiteindelijke doel is lichamelijke onsterfelijkheid. Techniek moet zoveel overvloed creëren dat bezit geen rol meer speelt omdat iedereen heeft wat zijn of haar hart begeert.

Een gevolg hiervan is dat de natuurlijke leefomgeving van de mens moet worden uitgebreid. Op dit moment is alleen de aarde een groene, leefbare wereld. Extropisten vinden dat we het hele zonnestelsel, uiteindelijk zelfs het hele multiversum geschikt moeten maken voor bewoning door intelligente wezens. Omdat het menselijk lichaam vol gebreken is, betekent dat uiteindelijk dat de menselijke geest moet worden geüpload naar een duurzaam kunstmatig lichaam.

Christelijk extropisme en transhumanisme
Er bestaat een opmerkelijke overeenkomst van het extropisch ideaal met Jezus’ en Johannes’ visioenen van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waarop de wedergeboren christenen in het Koninkrijk der Hemelen een nieuw lichaam zouden krijgen.

Het Nieuwe Jeruzalem zoals beschreven in de Tenach en het Nieuwe Testament doet griezelig modern aan.
Het Nieuwe Jeruzalem zoals beschreven in de Tenach en het Nieuwe Testament, een kubus van meer dan duizend kilometer groot, doet griezelig modern aan.

Voor christelijk-extropisten is dit geen toeval, is het zeker geen toeval dat extropistische idealen zich in een christelijke beschaving ontwikkelen. Het is volgens christelijk-extropisten al die tijd Jezus’ bedoeling geweest dat christenen er naar streven om de extropistische visie werkelijkheid te laten worden en een nieuw Jeruzalem, een nieuwe hemel en aarde te creëren waarin onsterfelijke mensen zullen leven in een wereld van overvloed en universele liefde.

Het extropisch ideaal is alleen te bereiken door een haast religieuze zuiverheid van geest. Technieken ontwerpen is in laatste instantie een creatief proces. Alle technieken die worden ontworpen moeten zelfloos en zuiver zijn, dat wil zeggen democratisch en niet-vervuilend en niet geperverteerd kunnen werken. Ook de nadruk die het christendom legt op persoonlijke groei en het ontwikkelen van talenten komt sterk overeen met de extropistische idealen.  Zou dit het christendom in één klap nieuw leven inblazen en klaar maken voor de verre toekomst, voor zover het dat al niet is?

De volgende stap na Facebook / Twitter etc.

Na het zien van ‘The Social Network’ reist bij velen de vraag: geniaal idee, maar waarom heb ik dat destijds niet bedacht? Visionair als ik ben probeer ik na het stellen van die vraag, een vervolgvraag te stellen: na hypes als Facebook en Twitter, maar ook andere sites waar Jan met de pet voor reporter kan spelen (content kan genereren) zoals op NUfoto.nl… What’s next? Onderstaand artikel geeft een mogelijk antwoord op deze vraag. Ongetwijfeld niet realiseerbaar, dus graag zie feedback in de vorm van beren op de weg. Nog liever heb ik echter feedback in de vorm van het voorkomen van deze beren of juist de kleine zijweggetjes (iets aanpassen van het idee).

Een ongeluk trekt veel bijkijks

Het geniale aan Twitter is mijns inziens dat het juist een stapje terug doet: door een limiet op het aantal letters te zetten wordt het primitief, maar juist dat is de kracht in deze. Less is more! Hierdoor heeft Twitter tot dusdanige grote kunnen groeien, dat ik voor de meest betrouwbare informatie betreffende bijvoorbeeld grote storingen op het spoor (of weeralarmen) op Twitter kijk. Op deze manier kan ik zien hoe het er elders in het land aan toe gaat op DIT moment. Live.
In zekere zin geldt hetzelfde voor sites als NUfoto.nl. Mensen met een camera kunnen foto’s van evenementen of gebeurtenissen uploaden, waarna deze er dezelfde dag nog op staan. Niet heel erg live, maar zeker wel populair.
Uit vorige twee voorbeelden is niet zo moeilijk een volgende stap te voorspellen: live video. Anno 2011 loopt iedereen met een camera van sublieme kwaliteit (voor 1996-maatstaven) die nota bene ook nog eens direct met internet in verbinding staat. Hoe moeilijk kan het zijn om een app te schrijven zodanig dat als je je telefoon pakt, het binnen 2 seconde is opgestart, je camera actief heeft, is ingelogd op een internetaccount en klaar is om beelden te streamen?

Laatst had ik het hier met een vriend over. Hij gaf al meteen aan dat dit met oog op privacy waarschijnlijk onmogelijk zal zijn. Fair enough, maar ik denk dat dat wel los zal lopen. Mensen zijn meer en meer gewend aan minder privacy omwille van hun veiligheid. Ik denk dat we ten opzichte van 20 jaar geleden een stuk minder privacy hebben, en ik voorspel dat dit over 20 jaar nog een stuk minder zal zijn. George Orwell is wat overdreven, maar wel enigszins in die richting.
In Nederland is het – voor zover ik weet – zo dat je op straat ongestrafd foto’s van andere mensen mag maken zolang het niet voor commerciele doeleinden is. Of dit met film ook zo geregeld is weet ik niet, maar ik kan me zo voorstellen dat iets gelijks geldt.

Mensen willen graag op de hoogte zijn van het nieuws, wat tegenwoordig steeds sneller en informatiever kan. Na user generated content in de vorm van korte tekstberichten en foto’s, is film de volgende stap. Stel er gebeurt op een kruispunt in de buurt een groot ongeluk. Je hoort dit op de radio, ziet een traumahelicopter vliegen of leest het op twitter/facebook. Dan zou je het liefst toch zo spoedig mogelijk inloggen op een site waar je streaming  -Live!- de beelden geschoten door toevallige passanten kan bekijken? Mensen doen dit nu al met foto’s, want wij zijn nou eenmaal ramptoeristen. Zeg nou zelf: was jij niet ook nieuwsgierig naar hoe erg die branden in Moerdijk nou daadwerkelijk waren? Dat had je graag met ‘eigen ogen’ live gezien, toch?

Een zware EMP laat weinig heel van on beschermde elektronica. In één klap zijn we dan terug in de steentijd.

Elektromagnetische puls: hoe bescherm je jezelf tegen EMP?

Zowel zonnestormen als atoombommen die hoog in de atmosfeer ontploffen kunnen een EMP opwekken, een elektromagnetische puls met verwoestende werking op niet-beschermde elektronica. Wat kan je als particulier doen om je voor te bereiden?

Wat is EMP, de elektromagnetische puls?

Gewoonlijk bevinden elektronen zich netjes in een baan om de atoomkern. Soms worden elektronen massaal losgerukt van het atoom waar ze bijhoren, door een vloed radioactieve straling of golf kosmische deeltjes bijvoorbeeld. De elektronen nemen de bewegingsenergie van de deeltjes over en bewegen massaal in dezelfde richting. Samen wekken ze, mede in interactie met het aardmagnetisch veld, zo een snel veranderend magnetisch veld op, dat weer een sterk elektrisch veld opwekt. Deze effecten samen heten een elektromagnetische puls, EMP.

Gevolgen van een EMP

Lichamelijk merk je maar weinig van een EMP. De gevolgen voor je elektrische apparatuur zijn veel vervelender.

Een zware elektromagnetische puls laat weinig heel van onbeschermde elektronica. In één klap zijn we door de EMP dan mogelijk terug in de steentijd.
Een zware elektromagnetische puls laat weinig heel van onbeschermde elektronica. In één klap zijn we door de EMP dan mogelijk terug in de steentijd. Bron

Door de snel veranderende magnetische velden ontstaan grote inductiespanningen en dus enorme piekstromen in stroomdraden, die weinig heel laten van gevoelige elektronische onderdelen als transistoren en computerchips. EMP was al langer bekend bij een klein groepje natuurkundigen, maar werd in 1962 over de hele wereld bekend na een uit de hand gelopen kernproef.  Bij bovengrondse kernproeven boven de Stille Oceaan veroorzaakte een enkele kernontploffing het doorbranden van straatverlichting en elektronische apparatuur op Hawaii, vele honderden kilometers verderop. De Sovjets slaagden er met Project K zelfs in een ondergrondse stroomkabel in Kazachstan zulke hoge piekstromen op te wekken dat een naburige elektriciteitscentrale in de stad Karaganda in brand vloog. Op hogere breedtes is het magnetisch veld sterker en het EMP-effect veel groter. Vermoedelijk daarom zijn bovengrondse kernproeven sinds die tijd verboden.

EMP-wapens

Uiteraard is een wapen om in één klap de vijand totaal mee lam te leggen de droom van iedere generaal. Geen wonder dus dat beide nucleaire grootmachten sindsdien EMP-wapens hebben vervolmaakt en ook kleinere versies voor precisie-aanvallen hebben ontwikkeld. Zo kan je met een sterke EMP-puls de auto-elektronica van een wegvluchtende auto door laten branden. Een grote vloed gammastraling, afkomstig van de kernexplosie, ript zoveel elektronen los dat hierdoor een elektrisch veld van miljoenen volt per meter wordt opgewekt. De gevolgen hiervan zijn verwoestend: vergeet niet dat elektrische en magnetische velden elkaar beurtelings opwekken. Vaak blijft zoveel restlading achter dat ook dit restje alsnog in staat is ellende te veroorzaken.

Niet alleen kernexplosies, ook zeer zware zonnestormen hebben een dergelijk vernietigend effect. Als de zonnestorm van 1859 zich weer herhaalt, hebben we een serieus probleem.

Hoe voorkom je dat een elektromagnetische puls je elektrische apparatuur verwoest?

In principe brengt een kooi van Faraday, dat is een afgesloten en (uiterst belangrijk) geaarde (dat is: elektrisch met de aarde verbonden)  elektrisch geleidende kooi of doos. Kleinere voorwerpen hoeven  niet te worden geaard.Aardingskabels kunnen zelfs werken als antenne.

Metalen zijn zeer goede stroomgeleiders, die alles binnen de kooi beschermen. Dat is helaas niet het gehele verhaal. Een sterke stroom, zoals door de Kooi van Faraday, wekt op zijn beurt een magnetisch veld op. Ook binnen de kooi. Dat op zijn beurt wekt weer een elektrisch veld op, waardoor je kostbare chips alsnog doorbranden. Er is dus dubbele ‘shielding’ nodig. Voor echt zware EMP-aanvallen (de nieuwste EMP-wapens) moet zelfs een driedubbele laag aangebracht worden. De geleider mag uiteraard de elektronica niet raken. De elektronica moet geheel ingekapseld liggen in de geleider, elke opening biedt een plek waar de EMP-puls kan (en zal) toeslaan. De isolerende laag moet minimaal tweetiende millimeter dik zijn (zwaar plastic is in principe voldoende).

Een eenvoudiger oplossing: leg je telefoon en andere kleine elektronica in een magnetron: dit is een kooi van Faraday. Een magnetron is zo ontworpen dat deze radiostraling binnenhoudt. Om precies die reden houdt de metalen kooi van een magnetron radiostraling ook buiten.

Bron (onder meer): Future Science

Metaal is makkelijk te recyclen: sterke magneten en wisselende elektrische stromen vissen zo blikjes en ander metaal uit het afval.

Betaal voor vuilnis

Een groot deel van de afvalproblemen wordt veroorzaakt omdat afval een negatieve waarde heeft. Eigenlijk is dat onzin. Afval bevat meer waardevolle grondstoffen dan menig metaalerts.

Afvalprobleem
Voor de negentiende eeuw bestond er geen afvalprobleem. De meeste materialen waren bio-afbreekbaar of hadden geen milieuvervuilende effecten. Er was maar één kunstmatige stof: de diverse metalen die werden gekoesterd, want metaal produceren was lastig en duur. Ook breken metalen in de loop van duizenden jaren af in metaaloxiden, die in diverse mineralen van nature voorkomen.De scheikundige revolutie in de negentiende eeuw en twintigste eeuw heeft dat definitief veranderd. Voortaan konden moleculen, zoals de polymeren in plastics, worden ontwikkeld die niet van nature voorkomen. De gevolgen op onze omgeving zijn desastreus. Er bestaan geen bacteriën of andere organismen die in staat zijn deze moleculen af te breken.

Eigenlijk zijn grondstoffen veel te goedkoop. Het is goedkoper om een derde-wereldland grondig te verwoesten om de bodemschatten te plunderen, dan om afval slim te hergebruiken. Als gevolg  hiervan wordt afval als een kostenpost gezien (en ontstaan vele vuilstortplaatsen) terwijl afval in feite een waardevolle bron is van grondstoffen.

Betaal consumenten en bedrijven voor gescheiden afval
In feite hebben consumenten de atomen in producten alleen in bruikleen. Zodra de structuur waar de atomen in zetten haar functie verliest, verandert het product in afval. Op dit moment is afval iets met een negatieve waarde: het kost geld om er vanaf te komen. Het resultaat is dat afvalzakken op plekken zonder toezicht zoals bossen en dergelijke worden gedumpt. In feite zouden consumenten financieel moeten worden beloond voor het scheiden van afval.Zelfs de ergste sociopaat zal in dat geval – uit eigenbelang – afval recyclen.

Metaal is makkelijk te recyclen: sterke magneten en wisselende elektrische stromen vissen zo blikjes en ander metaal uit het afval.
Metaal is makkelijk te recyclen: sterke magneten en wisselende elektrische stromen vissen zo blikjes en ander metaal uit het afval.

Groenafval bijvoorbeeld is zeker wel meerdere centen per kilogram waard omdat het in waardevolle meststoffen en biogas kan worden omgezet. Het is dus slim om consumenten voor hun groene afval te betalen.

Hetzelfde geldt voor metaalafval. De productie van aluminium kost zeer veel energie, per kilogram wel dertien kilowattuur. Andere metalen (koper, maar ook ijzer steeds meer) worden als erts schaarser. Moeder Natuur heeft ons geholpen door metalen op bepaalde plaatsen sterk te concentreren: metaalerts. In principe zijn er grote voorraden van metalen maar deze zijn sterk verdund. Dit kost veel meer energie om te winnen: de mineralogische barrière. Het kost minder energie om metalen te winnen uit afval, dan om ze te winnen uit verarmd erts.

Sommige plasticsoorten (thermoplasten) zijn uitstekend om te smelten en zo, eventueel na een chemische behandeling om ze te opwaarderen, te hergebruiken. Thermoharders kunnen worden verbrand. Probleemplasticsoorten als het chloorhoudende PVC moeten worden verboden, zo ook moet de productie en invoer van PVC-houdende producten net zo illegaal zijn als asbest.

Producten moeten verplicht zo worden ontworpen dat ze gemakkelijk te recyclen zijn. Dat houdt in: makkelijk te scheiden in onderdelen (bijvoorbeeld metaal, glas en plastics) die elk een ander deel van de hergebruikscyclus in kunnen. Materialen voor eenmalig gebruik moeten verplicht biologisch afbreekbaar worden. Plastic boodschappentasjes vormen een enorm milieuprobleem.

Ruimteschip aarde
De aarde is eindig. Op dit moment belasten we de aarde en de aardse ecosystemen veel meer dan de aarde aankan. Als in Europees verband cradle-to-cradle verplicht wordt opgelegd, zal de industrie overal ter wereld gedwongen worden cradle-to-cradle te produceren. Met een consumentenmarkt die ruim een derde van de wereld vertegenwoordigt moeten we onze invloed niet onderschatten. Onze kleinkinderen zullen ons er dankbaar voor zijn.

Zie ook: Cradle-to-cradle of consuminderen?

In de Bollywood-blockbuster Koi... mil gaya geneest het buitenaardse wezen Jadoo de geestelijk gehandicapte Rohit Mehra en verandert hem in een genie.

Culturele agitprop: de voordelen

SF-schrijver Frank Herbert introduceerde in zijn Duin-cyclus het begrip panoplia prophetica: het verspreiden van mythes om hiermee voordelen te bereiken voor leden van de Bene Gesserit, een bepaalde politiek-religieuze orde. Wellicht kunnen we iets soortgelijks doen om er voor te zorgen dat objectief voor de mens goed uitpakkende normen en waarden worden verspreid over de wereld.

Objectief goede normen en waarden
Wij geloven dat alhoewel er enorme verschillen bestaan tussen diverse culturen, de mens als biologisch wezen niet wezenlijk verschilt, waar ter wereld hij of zij ook opgroeit. Genetica en DNA hebben weliswaar een enorme invloed op gedrag, maar de mensheid is genetisch extreem homogeen, veel homogener dan de meeste andere soorten. Het is dus redelijk om de mens als maat der dingen te stellen en alle culturele elementen die goed uitpakken voor de ontwikkeling van de mens en de mensheid (en de aardse ecosfeer waar deze deel van uitmaakt) op lange termijn, als superieur te beschouwen aan culturele elementen die dat niet doen.

Een voorbeeld van een dergelijke waarde is de Gulden Regel: behandel een ander zoals je zelf behandeld wilt worden. Als alle mensen in de hele wereld de Gulden Regel consequent zouden hanteren, zou hiermee een einde komen aan de meeste misdaad en menselijk leed. De misverstanden tussen mensen met verschillende persoonlijkheden, culturele misverstanden en mannen en vrouwen zouden uiteraard blijven bestaan. Dus vervelen zullen we ons nooit. Of een fundamenteel optimisme: er is altijd hoop op een beter leven, voor iedereen.

Geweld en fatalisme
Op dit moment zijn er twee grote filmindustrieën met een impact die ver buiten de landsgrenzen reikt: die in Hollywood en die in Bombay en Mumbai, “Bollywood”. In films van beide industrieën wordt geweld verheerlijkt als middel om problemen op te lossen en komt er ook steeds meer geweld voor. Dit grijpt terug op de Amerikaanse mythologie van de lone cowboy die het onrecht bestrijdt met grof geweld en de Hindoe-mythologie, waarin godinnen als Kali of Krishna met geweld ingrijpen om onrechtdoeners te bestrijden. Dergelijke films zijn populair, vooral in gewelddadige samenlevingen en subculturen. Ook hebben censors (zoals de Amerikaanse en de Indiase) minder problemen met gewelddadige films dan met films waarin seks voorkomt. Het gevolg is dat gewelddadige groepen zoals criminele bendes en terroristische groeperingen weinig moeite hebben om jongeren te vinden die zich bij hen aan willen sluiten.

In de Bollywood-blockbuster Koi... mil gaya geneest het buitenaardse wezen Jadoo de geestelijk gehandicapte Rohit Mehra en verandert hem in een genie.
In de Bollywood-blockbuster Koi... mil gaya geneest het buitenaardse wezen Jadoo de geestelijk gehandicapte Rohit Mehra en verandert hem in een genie.

Het is jammer dat er niet meer films komen waarin de held door slimheid of door creativiteit en samenwerking  in plaats van met grof geweld afrekent met criminelen of met misstanden.

Beide filmindustrieën maken films met een anti-fatalistische boodschap: de helden zijn vaak mensen die vechten tegen het noodlot en winnen. Ook schurken komen vaak vlak voor ze sterven tot inkeer. Dit is erg gewenst en je merkt ook dat hierdoor in fatalistische samenlevingen, zoals de islamitische en de oosterse, een sterke “undercurrent” ontstaat van de hoop op verandering. Een van de grootste Bollywood-blockbusters, Koi… mil gaya, had juist deze boodschap (een buitenaards wezen geneest een geestelijk gehandicapte jongen die verandert in een held) en werd juist daarom erg populair.

De laatste tien jaar zijn fatalistische films, waarin vampieren en andere duistere wezens de heldenrol spelen erg populair in Hollywood. Er lijkt een einde te komen aan het Amerikaanse optimisme, alleen de agressie blijft over. De kleine filmindustrie in Europa en (vooral) de islamitische wereld is al fatalistisch. Alleen films met een tragisch einde zijn namelijk populair in landen als Irak. Nu moet gezegd worden dat de geschiedenis hier ook wel aanleiding toe geeft.
Alleen Hongkong blijft over. Hopelijk wordt deze fatalistische trend omgekeerd, is het niet door de Amerikanen zelf, dan door anderen, de ondernemende Chinezen van Hongkong bijvoorbeeld.

Underground open-source film- en gameindustrie
Sociale activisten kunnen hun toevlucht zoeken tot open-source films. Per slot van rekening wordt computerapparatuur steeds beter en zijn er nu goede open-source game engines, die ook kunnen worden gebruikt om filmbeelden te genereren. In die films kunnen ideeën worden verspreid om mensen met meer warmte en respect voor elkaar om te laten gaan en om hoop te verspreiden. We moeten de wolk van doem en hopeloosheid die zich over de wereld verspreidt, stoppen.

Films zijn echter in veel opzichten ouderwets. Games zijn populairder dan films en trekken vooral veel jongeren aan. Wat let ons om games te ontwikkelen waarbij de spelers geen schurken, fantasiemonsters of aliens overhoop knallen, maar mensen helpen door creativiteit en de wetenschappelijke methode toe te passen?

Een grote meerderheid van de Egyptische islamieten wil stenigingen en tegelijkertijd meer democratie.

‘Democratie in Egypte leidt tot meer sharia’

Een opinieonderzoek, in mei 2010 verricht onder duizend Egyptische islamieten (plm. 80-90% van de bevolking)  door Pew Research had een aantal opmerkelijke uitkomsten. Een ruime meerderheid is voorstander van meer democratie,  tegelijkertijd is 82% van de Egyptische islamieten voorstander van islamitische lijfstraffen, zoals  stenigingen.

Dit onderzoek is uitgevoerd toen de regering-Moebarak nog stevig in het zadel zat. Uit dit onderzoek blijkt dat Egypte zich vermoedelijk zal ontwikkelen tot een democratie naar Iraans model, dat wil zeggen strenge islamitische wetten gecombineerd met een democratische regeringsvorm.

Een grote meerderheid van de Egyptische islamieten wil stenigingen en tegelijkertijd meer democratie.
Een grote meerderheid van de Egyptische islamieten wil stenigingen en tegelijkertijd meer democratie.

Moslimbroederschap en democratie
Dit verklaart ook de relatief gematigde wijze waarop de Egyptische tak van de extremistisch-soennitische  Moslimbroederschap zich heeft geprofileerd. Het is voor de Moslimbroederschap niet nodig overdreven nadruk te leggen op meer islam. De meeste Egyptenaren willen dit namelijk toch al. Hoe democratischer Egypte wordt, hoe meer de agenda van de Moslimbroederschap dus gerealiseerd zal worden. De Moslimbroederschap heeft geen principiële bezwaren tegen democratie, zolang dit maar een democratie is met een onaantastbare sharia zoals in Iran.

Resultaten van het onderzoek

Democratie

59%: ‘Democratie is beter dan andere vormen van bestuur’.

22%: ‘In sommige omstandigheden heeft een niet-democratisch systeem de voorkeur’

Islam in de politiek

95%: ‘Het is een goede zaak dat de islam een grote rol in de politiek speelt’

85%: ‘De invloed van de islam op politiek is goed’

48%: ‘De islam speelt op dit moment een grote rol in de Egyptische politiek’

Islamistisch extremisme

80%: ‘Zelfmoordaanslagen zijn zelden of nooit gerechtvaardigd’

20%: ‘Zelfmoordaanslagen zijn soms of vaak gerechtvaardigd’

70%: ‘Ik ben bezorgd of zeer bezorgd over islamitisch extremisme in de wereld’

61%: ‘Ik ben bezorgd of zeer bezorgd over islamitisch extremisme in Egypte’

Islamitische wetten

54%: ‘Mannen en vrouwen moeten van elkaar gescheiden worden op het werk’

82%: ‘Overspeligen moeten worden gestenigd’

84%: ‘Zij die de islam verlaten moeten de doodstraf krijgen’

77%: ‘Dieven moeten worden gegeseld of hun handen moeten worden geamputeerd.’

NB: het The Globe and Mail artikel stelt onterecht dat het hier om een dwarsdoorsnede van de gehele Egyptische bevolking gaat. Het gaat slechts om een dwarsdoorsnede van het islamitische deel. Over e methodologie van het onderzoek is weinig bekend. In een politiestaat als het Egypte van Moebarak is een opinieonderzoek niet altijd erg betrouwbaar. Mogelijk heeft er methodologische bias plaatsgevonden.

Implicaties
Het percentage islamieten en hun politieke macht is zo groot dat  het de toekomstige ontwikkelingen in Egypte geheel zal bepalen. Er zullen moeilijke tijden aanbreken voor seculiere islamieten, niet-islamieten zoals de kopten en vooral ex-islamieten. Als Egypte met andere islamitische landen een groot islamitisch rijk zal vormen – een duidelijke wens van de bevolking – zal dit enorme en vanuit Europees standpunt uiterst onaangename geopolitieke gevolgen hebben.

Bron: The Globe and Mail; Pew Research

In ons melkwegstelsel komen er ongeveer vijfhonderd miljoen planeten voor in de bewoonbare zone.

500 miljoen planeten in bewoonbare zone

In ons melkwegstelsel zijn er naar schatting vijftig miljard planeten. Daarvan bevinden zich er zeker vijfhonderd miljoen in de bewoonbare zone, het gebied rond sterren waar planeten ‘leefbare’ temperaturen kunnen hebben. De schatting is afkomstig van de leider van de onderzoeksgroep van de Kepler-missie, William Borucki.

In ons melkwegstelsel komen er ongeveer vijfhonderd miljoen planeten voor in de bewoonbare zone.
In ons melkwegstelsel komen er ongeveer vijfhonderd miljoen planeten voor in de bewoonbare zone.

De planeetzoekende satelliet Kepler heeft tot nu toe een vierhonderdste deel van de hemel gescand en hierbij 1235 exoplaneten gevonden. Hiervan bevonden zich naar schatting 53 in de bewoonbare zone van hun ster.

In onze melkweg bevinden zich rond de tweehonderd tot vierhonderd miljard sterren. Er zijn dan vier tot acht maal zoveel sterren als planeten. Dit lijkt laag: alleen onze zon heeft immers al acht planeten.

Het gaat hier echter om een ondergrens, gebaseerd op de gemeten planetendichtheid van onze kosmische omgeving. Omdat Kepler alleen planeten kan vinden die vanaf de aarde gezien voor de schijf van hun moederster voorbij trekken, is de schatting mogelijk aan de lage kant. De kans is immers vrij klein dat de omloopbaan van de planeet precies tussen de ster en de aarde ligt. Het kost meer tijd om exoplaneten te vinden die verder van hun ster afliggen omdat deze langzamer bewegen.

Volgens latere christelijke schrijvers waren de zondige Romeinse bacchanalia en orgieën de oorzaak van de ineenstorting van het Romeinse rijk.

Is de westerse wereld decadent?

Volgens conservatieve denkers gaat het van kwaad naar erger met de normen en waarden. Bestaat er inderdaad een culturele “halfwaardetijd” en heeft de ondergang van een cultuur te maken met culturele decadentie? Hebben we behoefte aan nieuwe idealen?

Enorme sociale veranderingen
De afgelopen halve eeuw heeft in Europa sociaal gezien grotere veranderingen laten zien dan de millennia er voor. Zo leefden de Europeanen tot voor kort in uitgebreide families met vaak drie generaties onder één dak. De mannen waren de kostwinners en waren de machtigste personen binnen het gezin. Ook buiten het gezin deelden oudere mannen de lakens uit. De afgelopen decennia is dat veranderd: gezinnen werden kleiner, er kwamen eenoudergezinnen, relaties en seks zonder huwelijk of seks met mensen van het eigen geslacht worden niet meer als sociaal afwijkend gezien. Ouderen die niet meer voor zichzelf kunnen zorgen, wonen niet meer bij kinderen in, maar worden in een verzorgingstehuis geplaatst. Ook de rol van de christelijke godsdienst is sterk afgenomen. Het grootste deel van de bevolking gaat niet meer naar de kerk. Steeds meer mensen geloven niet in een god.
Conservatieve denkers die de traditioneel-christelijke samenlevingsvorm als de beste beschouwen, zien dit als bewijs dat de westerse beschaving aan het aftakelen is. Zij denken ook dat de afnemende invloed van het westen in de wereld te wijten is aan het verdwijnen van de christelijke moraal.

Decadentie: mythe of feit?
Het Latijnse de-cadere betekent letterlijk neerdalen. Het uiteindelijke gevolg van decadentie is ondergang.

Volgens latere christelijke schrijvers waren de zondige Romeinse bacchanalia en orgieën de oorzaak van de ineenstorting van het Romeinse rijk.
Volgens latere christelijke schrijvers waren de "zondige" Romeinse bacchanalia en orgieën de oorzaak van de ineenstorting van het Romeinse rijk.

Voor de moderne beschaving, of cultuur, waren er duizenden andere samenlevingsvormen, waarvan er enkele nu nog steeds bestaan. Het restant is ten onder gegaan. Het ondergaan van beschavingen is dus geen uitzondering maar eerder de regel. Hier zijn enkele hoofdoorzaken voor: overweldiging en gedwongen assimilatie door een andere beschaving (zoals de westerse of islamitische), vreedzame culturele assimilatie (m.a.w. opslokking of bekering, wat met veel subculturen of kleine primitieve beschavingen aan de periferie gebeurt), migratie van groepen met een andere beschaving, natuurrampen en uitputting van de natuurlijke of menselijke hulpbronnen van de beschaving.

Volgens cultuurrelativisten is decadentie een mythe omdat er volgens hen geen universele meetlat is waarlangs je beschavingen of culturen kan leggen. De ene beschaving gaat volgens hen naadloos over in de andere. Die universele meetlat is er uiteraard wel: de mens en de vooruitzichten tot groei en ontwikkeling zijn onveranderlijk en objectief meetbaar. Er zullen weinig cultuurrelativisten zijn die graag in Noord-Korea of Saoedi-Arabië willen wonen. In sommige beschavingen (de Polynesische en de Westeuropese bijvoorbeeld) is het leven aanmerkelijk prettiger, en de ontplooiingsmogelijkheden voor de mens groter, dan het leven in andere beschavingen (zoals de soennitische of stalinistische). Als een maatschappij achteruitgaat op deze meetlatten (zoals in nazi-Duitsland bijvoorbeeld) kan je spreken van decadentie.

Is Europa decadent?
Het belang van Europa in de wereld is enorm afgenomen. Voor de Tweede Wereldoorlog beheersten Europese koloniale grootmachten (waaronder we ook de Sovjet-Unie met Siberië kunnen reken en) vrijwel de gehele wereld. Nu is de invloed van Europa beperkt tot het eigen grondgebied, wat eilanden en een afbrokkelende invloedssfeer in Afrika. In het koloniale tijdperk moeten grote aantallen goed opgeleide jonge mensen naar de koloniën worden gestuurd om daar de inheemse bevolking onder de duim te houden en grondstoffen te kunnen plunderen. Na de dekolonisatie, waardoor lokale elites het vuile werk opknapten, konden deze jongeren in eigen land blijven, waar ze hielpen het land op te bouwen. Dit – met overvloedige energie – leidde tot een enorm sterke economische groei. Het leven in Europa nu is daarom door het verlies van koloniën beter dan vijftig jaar geleden.

Door het verminderde belang van oorlog en militairen is de samenleving zachtaardiger geworden, vervrouwelijkt. Deze trend bereikte haar hoogtepunt in de jaren zeventig. Vlak na de tweede wereldoorlog werden Nederlandse smokkelaars door grenswachters doodgeschoten. Nu zou dat ondenkbaar zijn. Aan de andere kant is de economische druk door de liberalisering harder geworden. De geboortecijfers dalen omdat vrouwen werken en geen tijd hebben om voor kinderen te zorgen. Dit hoeft op zichzelf geen probleem te zijn: minder kinderen betekent minder uitgaven aan onderwijs en ook minder druk op de leefomgeving. Als Nederlandse vrouwen nu evenveel kinderen kregen als in de vijftiger jaren, was Nederland veranderd in een Bangladesh aan de Noordzee. Ook omdat de fossiele brandstoffen nu snel opraken geeft de lage bevolkingsgroei ons ademruimte.

Het verdwijnen van het christelijk geloof
Een echte existentiële bedreiging voor de Europese cultuur is het verdwijnen van het christelijk geloof en de komst van religies die met deze kernwaarden in strijd zijn. Door hindoes is beargumenteerd dat het hindoeïsme van nature pluriformer en democratischer is dan het christendom en als je het verderfelijke kastenstelsel buiten beschouwing laat (het moderne hindoeïsme verwerpt dit ook), is hier het nodige voor te zeggen. Niet voor niets zijn de twee hindoeïstische landen India en Nepal nu beide democratieën.

Het uit het hindoeïsme voortkomende boeddhisme kent geen kasten, maar is niet zo pluriform als het hindoeïsme. Het boeddhisme deelt echter met hindoeïsme, liberaal jodendom en christendom het westerse ideaal van ontwikkeling van de mens. In feite houden zowel hindoes als boeddhisten zich hier een groot deel van hun leven mee bezig in de vorm van meditatie. In feite zal het humanisme een sterke impuls krijgen van beide oosterse godsdiensten. De aanwezigheid van hindoes en de toegenomen populariteit van het boeddhisme in Europa is dus ook geen existentiële bedreiging voor de westerse beschaving, zelfs integendeel.

Symptomen van decadentie
Een belangrijk ziekteverschijnsel bij aftakelende beschavingen is fatalisme: het gevoel dat het lot niet in eigen hand is, maar in dat van anderen of een bovennatuurlijk wezen dat het niet altijd goed met het individu voor heeft. Dit is ook de reden dat fatalistische beschavingen een zieltogend bestaan leidden (zoals de Indiase), dan wel gevoed door het plunderen van omliggende landen of het exporteren van grondstoffen (Arabische landen). In beschavingen waar het fatalistische element uit verdwijnt, zoals in India en China, zie je een snelle ontwikkelingsspurt. Wat dat betreft is het toenemende fatalisme in Europa rampzalig en (zoals altijd) ook fundamenteel ongegrond. De techniek heeft er nog nooit zo goed voorgestaan als nu.

Een even ernstig symptoom is cultuurrelativisme. Delen mensen van een cultuur niet meer gemeenschappelijke idealen, dan verdwijnt de ziel uit een cultuur. De cultuur wordt een hol lijk, een fossiel dat weg zal worden gespoeld door de onverbiddelijke krachten van verandering. Het cultuurrelativisme is een speciaal in Nederland, maar ook in andere Europese landen  hardnekkige plaag. Het gevolg hiervan was het totaal uit de hand lopen van misdadig en voor medemensen schadelijk gedrag. Cultuurrelativisten zijn over het algemeen intellectuelen die niet gezegend zijn met ook maar enige kennis van de exacte wetenschappen. Ze beseffen niet dat ze vijftig procent kans hadden om als kind te overlijden aan een infectieziekte of ondervoeding, als de moderne natuurwetenschap dit niet had voorkomen. Ze ontzeggen zowel mensen het recht te streven naar een beter leven als aan een cultuur de mogelijkheden om zich te ontwikkelen en verbeteren.

Een Kardashev-1 beschaving kan in principe het weer controleren. Over twee eeuwen zijn er dus mogelijk nooit meer orkanen.

Kardashev – de vijf Trappen van Kardashev

De menselijke beschaving is nog steeds niet de wieg die de aarde is, ontgroeid. Dat heeft denkers als astrofysicus Nikolai Kardashev er niet van weerhouden om na te denken hoe onze beschaving zich in de verre toekomst zal ontwikkelen. Hij onderscheidde vijf Trappen van Kardashev. Zullen we de vijfde trap van Kardashev bereiken voor we onszelf vernietigen?

Alles is energie

Hoe een toekomstige beschaving er uit komt te zien, weten we niet. Zal er een manier gevonden worden om sneller dan het licht te reizen? Zullen we wonen in enorme zwevende ruimtekolonies zo groot als de maan? Of zal de mens worden vervangen door intelligente machines? Zal het toekomstige economische systeem nog steeds kapitalisme zijn of een volkomen nieuw systeem? Een ding is in ieder geval zeker: elke beschaving wordt gekenmerkt door de mate waarin deze energie gebruikt.

Meer dan tien keer zo veel energie als de oude Romeinen

We hebben onze welvaart bereikt omdat we veel meer energie kunnen gebruiken dan bijvoorbeeld de oude Romeinen. Pper persoon meer dan tweeduizend watt. Ter vergelijking: de Romeinen of de middeleeuwers, moeten het met minder dan honderd watt doen. Tweehonderd watt is de maximale arbeid die het menselijk lichaam gedurende langere tijd kan leveren. Economische groei is vrij nauw verbonden met de mate waarin we energie kunnen gebruiken. Zo lag door de economische recessie rond 1982 het wereldenergiegebruik lager dan twee jaar eerder. Er zal geen economische groei (of zelfs maar de huidige welvaart) zijn als we geen vervanger vinden voor de nu snel uitgeput rakende fossiele brandstoffen.

Als we het energieprobleem hebben opgelost is het daarom te verwachten  dat toekomstige beschavingen veel meer energie zullen gebruiken dan wijzelf. We kunnen zelfs vrij nauwkeurig voorspellen welke technologische doorbraken behaald kunnen worden aan de hand van de benodigde energie. Om die reden heeft Nikolai Kardashev zijn classificatiesysteem van beschavingen gebaseerd op energie. En wel door deze te rangschikken naar energieverbruik. Het heelal om ons heen beschikt over enkele duidelijke mijlpalen die hiervoor gebruikt kunnen worden. Dat zijn de beschikbare energie op de aarde, in het zonnestelsel, de melkweg en het universum.

De formule van Sagan
Astronoom Carl Sagan bedacht een vrij simpele formule om het Kardashevniveau van een beschaving te meten. Deze is afgeleid van het energieverbruik als volgt: [latex]K = \frac{\log_{10}{W}-6} {10}[/latex]. Dit benadert vrij mooi de opeenvolgende stappen in de Kardashev-schalen die rond de tien miljard, tien tot de macht tien, liggen.  De hele aarde (Kardashev-1) krijgt maar een tienmiljardste van de energie van de zon (Kardashev-2) etcetera. Daarom wordt gedeeld door tien: de logaritme van een getal geeft bij benadering het aantal nullen. Log duizend is drie, log miljoen is zes, log tien miljard is tien. Een megawatt, het vermogen van een kleine windmolen, is dus Kardashev-nul. De spierkracht van alle mensen samen heeft een vermogen van Kardashev 0,6. Het Romeinse Rijk met al zijn slaven haalde een schamele 0,4. Als we in deze formule het energieverbruik van de aarde in 2020 invullen, 15 terawatt (=1,5 x 1013 watt), scoren we nu dus 0,718.

Kardashev één: de wereld is niet genoeg

Onze beschaving verbruikt met vijftien terawatt veel energie. Maar deze energie vormt maar een kleine fractie van alle energie die op aarde beschikbaar is.

Kardashev
Een Kardashev-1 beschaving kan in principe het weer controleren. Over twee eeuwen zijn er dus mogelijk nooit meer orkanen.

We staan op de Kardashev-schaal dan ook nog maar rond de 0,7. Alle zonne-energie die op het aardopppervlak neerstraalt vertegenwoordigt 120.000 TW, achtduizend keer zoveel.

Hoe stompzinnig de mensheid bezig is wordt pas echt duidelijk als je je bedenkt dat we maar zeven procent van al ons energieverbruik uit directe en indirecte zonne-energie (waterkracht en wind) halen. De rest bestaat uit fossiele brandstoffen (85%)  en de enigszins duurzame kernenergie. Dat is zes procent, al moet dan wel worden overgeschakeld op kweekreactoren.

1% van het aardoppervlak bedekken met zonnepanelen is reeds voldoende om alle energie te leveren die de mens nu nodig heeft. Met een geschat groeipercentage van 3% per jaar duurt het bijna een eeuw voor de woestijnen vol staan.

Ondertussen zullen uiteraard al zwevende zonnecentrales actief zijn. De zon schijnt in de ruimte altijd en er is geen hinderlijke atmosfeer. Kortom: Kardashev-één ligt tussen de honderd en tweehonderd jaar na nu, als we huidige trends mogen doortrekken.

Kardashev twee: de zon melken

Hoewel de hoeveelheid zonlicht die op de aarde valt enorm is, is het maar een tien miljardste van alle energie die de zon uitstraalt: 3,8 * 1026 watt.

Wetenschapper Dyson bedacht een enorme schil die we om de zon kunnen bouwen om zo alle energie van de zon te benutten.
Wetenschapper Dyson bedacht een enorme schil die we om de zon kunnen bouwen om zo alle energie van de zon te benutten.

Een vergevorderde beschaving kan alle zonlicht dat nu de ruimte in straalt opvangen met zwevende zonnecentrales en verwerken tot bijvoorbeeld antimaterie of het gebruiken om sterrenschepen naar andere sterren te sturen.

Om voldoende zonnecentrales te bouwen zouden planeten als Mercurius en Venus uit elkaar gesloopt moeten worden. Of we moeten de benodigde constructiematerialen van de enorme gasreuzen Jupiter en Saturnus of de twee kleinere ijsreuzen Uranus en Neptunus halen. Een zinniger plan, want er zijn aanwijzingen dat Mercurius en Venus de omloopbaan van de aarde in evenwicht houden)

Kardashev drie: een heel melkwegstelsel aftappen

De gehele zon is nu omgeven door een donkere wolk van dof gloeiende energiecentrales, die een indrukwekkende bevolking (of gigantische machines) kunnen ondersteunen. Echter: de zon is maar een miezerig sterretje vergeleken met de energie die honderden miljard andere sterren uitstralen. Om het maar niet te hebben over de hoofdprijs. Namelijk het enorme zwarte gat in het centrum van het melkwegstelsel. Zwarte gaten kunnen, weten we uit astronomische waarnemingen van quasars, werkelijk ongehoord grote hoeveelheden energie kan opwekken, meer dan alle sterren bij elkaar.

Kortom: het volgende agendapunt voor onze verre nazaten is het ombouwen van het hele melkwegstelsel tot een enorme energiecentrale. Alle honderden miljarden sterren zullen voorzien worden van zwevende zonnepanelen. Het altijd hongerige zwarte gat in het centrum van de melkweg zal mogelijk een centrale worden waar waardeloze uitgebrande sterren heen gesleept worden om opgestookt te worden. Objecten die in zwarte gaten vallen, leveren namelijk tot tientallen procenten van hun massa op in energie. De donkere materie als energiebron aftappen – als dat zou lukken – zou nog veel meer energie opleveren. De totale hoeveelheid energie in het melkwegstelsel ligt vermoedelijk rond de 4 x 1037 W, honderd miljard maal meer dan die van de zon.

Kardashev Vier: het universum ombouwen

Ons melkwegstelsel is niet uniek, maar heeft biljoenen soortgenoten.  Een echt vergevorderde beschaving zou zijn begerige ogen laten gaan over de onafzienbare hoeveelheid andere melkwegstelsels. Afstanden worden nu een enorm probleem. Immers, zelfs het licht doet een miljoen lichtjaar over de reis naar onze buur, het Andromedastelsel. Maar een beschaving met voldoende hulpbronnen kan uiteraard zelfvermenigvuldigende ruimteschepen met snelheden in de buurt van de lichtsnelheid op weg sturen naar andere sterrenstelsels.

Sommige uitvinders geloven dat we de enorme nulpuntenergie kunnen aftappen.
Sommige uitvinders geloven dat we de enorme nulpuntenergie kunnen aftappen.

Volgens de laatste inzichten zet het heelal nu zo snel uit dat het niet zal lukken om de rest van het waarneembare heelal te bereiken. Dit betekent dat alleen de Lokale Groep en de Virgocluster, waar de Lokale groep deel van uitmaakt, in aanmerking komen.

Alle gas in melkwegstelsels is maar een deel van de totale hoeveelheid materie in het universum. Er is veel meer gas in de intergalactische ruimte, zij het zeer dun verspreid. Megalomane beschavingen zullen ook deze willen oogsten. Alle licht van de sterren in het zichtbare universum samen heeft een vermogen van 2 x 1049 W, een miljard maal meer dan die van het melkwegstelsel.

Mogelijk kunnen we ook de donkere energie temmen. Er is nog maar één natuurkundige constante die hier boven ligt: het Planck-vermogen van 3,63 x 1052 W, bijna tweeduizend keer zoveel. Is dit een maat voor de werkelijke hoeveelheid energie die ons universum verbruikt en die werd omgezet tijdens de Big Bang? Niemand weet het. We weten wel dat voor bepaalde kosmologische theorieën het erg makkelijk rekenen is met dit Vermogen van Planck.

 

Kardashev Vijf: parallelle heelallen aftappen

Tot voor kort was deze gedachte science fiction, maar uit de recente ontdekking van enorme ringen in de kosmische achtergrondstraling weten we dat er in het prille begin van het heelal waarschijnlijk andere heelallen met het onze zijn gebotst. De (overigens uiterst speculatieve) snaartheorie stelt dat er miljarden parallelle heelallen bestaan. Volgens de veel-werelden interpretatie van de kwantummechanica splitst ons heelal zich voortdurend in dochterheelallen.

Er zijn aanwijzingen gevonden dat ons heelal niet uniek is en in botsing is gekomen met andere heelallen.
Er zijn aanwijzingen gevonden dat ons heelal niet uniek is en in botsing is gekomen met andere heelallen.

Ons heelal zal na vele miljarden jaren uitgebrand zijn. Zelfs de allerzuinigste rode dwergen doven langzaam na duizend miljard jaar. Kortom het zou wel eens een erg verstandig idee kunnen zijn om te proberen op tijd weg te komen uit dit universum. Een verder gaand plan is zelf nieuwe universa uit het niets scheppen en de energie aftappen die vrij komt door met universums te spelen.

Misschien kunnen we de hoger dimensionale equivalent van ruimtetijd, zoiets als ylem, zo manipuleren dat hier onvoorstelbare hoeveelheden energie uit vrij komen. Er is geen religie, de hindoeïstische uitgezonderd, die aan deze mogelijkheid heeft durven denken. Hier begeven we ons op compleet onbekend terrein. Als wetenschappers een manier ontdekt om naar een ander universum te reizen, hebben we in één klap al Kardashev Vijf bereikt. De vermogens van de mens zullen dan ongekend zijn. Laten we hopen dat we tegen die tijd de ergste stommiteiten verleerd hebben.