Een belangrijke oorzaak voor de dure Nederlandse gezondheidszorg is het grote aantal verpleegdagen. - Wikimedia Commons

Het visionaire alternatief: Volksgezondheid

De levensverwachting in Nederland behoorde begin deze eeuw tot de hoogste ter wereld, maar is nu relatief gezakt tot ergens laag in de top twintig. De volksgezondheid zakt dus relatief gesproken terug. Dit tegen steeds hogere kosten: meer dan 75 miljard euro, ongeveer een derde van wat de Nederlandse overheid jaarlijks uitgeeft. Waarom stijgen de kosten zo sterk en hoe kan de zorg beter, menselijker en goedkoper?

In feite zijn de kosten voor het op peil houden van de volksgezondheid nog hoger dan de hier genoemde 75 miljard euro, het overheidsdeel. Immers, elke Nederlander betaalt premie en eigen risico. Voor deze premie krijgen armlastige verzekerden dan weer een gedeeltelijke compensatie.

Japan: goede gezondheidszorg voor de helft van de Nederlandse kosten
In Japan worden mensen enkele jaren ouder dan hier. Dit terwijl de Japanse gezondheidszorg (6% BNP) aanmerkelijk goedkoper is dan die in Nederland (11% BNP). Wel blijken de ziekenhuizen in Japan zo afgeknepen te worden dat patiënten die het ziekenhuis verlies opleveren, vaak worden geweigerd.

In het Japanse model betaalt de patiënt een tiende tot een derde van de zorgkosten, tot een maximum. De rest betaalt de overheid. Japanners moeten voor het eigen risico verplicht een verzekering afsluiten. Ziekenhuizen en andere verpleeginstellingen kopen op nationaal niveau in, waardoor de nationale inkoper een enorm sterke machtspositie heeft ten opzichte van farmaceuten en lage prijzen voor inkoop van medicijnen en apparatuur kan bedingen. Ook worden in Japan in verhouding weinig -dure- chemokuren aan stadium IV kankerpatiënten gegeven,wat overigens de overleving wel drukt. Familie neemt veel verpleeghuiszorg op zich, waardoor er in Japan nauwelijks bejaardentehuizen bestaan. Nu de Japanse bevolking snel veroudert, wordt er in Japan veel onderzoek gedaan naar zorgrobots.

Het letterlijk overnemen van het Japanse model, waarin de patiënt 1/3 van de zorguitgaven zelf betaalt tot een bepaald maximum, zal gezien het grote cultuurverschil moeilijk gaan. Zo zijn Japanners zeer plichtsgetrouw (dus maken niet snel schulden) en sparen ze al voor de oude dag.

Wat zijn de problemen binnen de Nederlandse gezondheidszorg?
Binnen Europa staat de Nederlandse gezondheidszorg volgens het EHCI rapport uit 2014 op de eerste plaats. Ook internationaal scoort Nederland beter dan bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Dit wel ten koste van hoge uitgaven. Dit komt voornamelijk door dure bejaardentehuizen, verpleeghuizen voor psychiatrische patiënten en vaak onnodig verblijf in een ziekenhuis. Verpleegdagen zijn duur: per dag al gauw rond de 400 euro of meer.

Een belangrijke oorzaak voor de dure Nederlandse gezondheidszorg is het grote aantal verpleegdagen. - Wikimedia Commons
Een belangrijke oorzaak voor de dure Nederlandse gezondheidszorg is het grote aantal verpleegdagen. – Wikimedia Commons

Hoe kunnen deze problemen worden opgelost?
Er moet veel meer dan nu gebruik worden gemaakt van e-health sensoren, die op het lichaam van de patiënt worden aangebracht. Slaapapneu bijvoorbeeld, een sluipmoordenaar die hersenbeschadigingen, geheugenverlies en andere medische klachten zoals diabetes veroorzaakt, wordt nu vaak in een slaaplab vastgesteld. In veel ziekenhuizen krijgt de patiënt nu een meetkit mee, waarmee thuis de zuurstofverzadigingswaarde en ademstops worden vastgesteld. Daardoor is een duur verblijf in het ziekenhuis niet meer nodig.
Ook kunnen deze sensoren preventief werken. Open source komt er steeds meer beschikbaar. De Nederlandse overheid kan hier in samenwerking met andere landen onderzoekssubsidies voor ter beschikking stellen.

Het Japanse model van landelijke inkoop van medicijnen en medische apparatuur moet hier zo snel mogelijk worden ingevoerd. Hiermee zijn al vele procenten in inkoopkosten te besparen. Dan kunnen de apotheken meteen ook op worden geheven en vervangen worden door geautomatiseerde distributiepunten,  waar door middel van drones of menselijke koeriers de medicijnen snel ter plaatse zijn.

Het eigen risico zou niet volledig moeten zin, maar een percentage van de zorgkosten met een maximum tussen de honderd en tweehonderd euro, naar Japans model. Hierdoor bestaat er altijd een prikkel om de zorgkosten te minimaliseren, zonder dat patiënten zoals nu in één keer een harde financiële klap krijgen.

Tandheelkundige zorg moet binnen het basispakket worden gebracht. Onbehandelde infecties in de mondholte veroorzaken vaak hardnekkige infecties elders in het lichaam, diabetes en hartziekten. De preventieve werking van tandheelkundige zorg is zeer groot.

De effectiefste manier om de kosten van gezondheidszorg laag te houden is om veroudering te voorkomen. Middelen als rapamycine, metformine en dergelijke zijn nu in klinisch onderzoek in verband met hun levensverlengende effecten in muizen. Als door het slikken van een medicijncocktail het verouderingsproces met tien jaar of meer uitgesteld kan worden, betekent dit een grote verlenging van de ziektenvrije periode in het leven van mensen en, naast het voorkomen van erg veel leed, ook een fikse besparing op gezondheidszorg.

Deep learning systemen, zoals de IBM-computer Watson, zijn bij meerdere aandoeningen (huidkanker) nauwkeuriger in het stellen van een diagnose dan menselijke artsen.  Door deze systemen meer in te zetten, kunnen er veel nauwkeuriger diagnoses worden gesteld, waardoor patiënten sneller genezen en de kosten flink dalen. Dit is ook voor de volksgezondheid een grote vooruitgang.

5 gedachten over “Het visionaire alternatief: Volksgezondheid”

  1. Het zal wel heel puriteins overkomen, maar de dood bespreekbaar maken als iets vanzelfsprekends en iets onvermijdelijks vind ik dus heel visionair..
    ‘Als je niet dood kunt gaan, dan had je simpelweg niet bestaan. Dus laat het je leven niet bederven, en wees blij dat je straks mag sterven.’ (Klein Orkest)
    Geen woord over de dood in dit artikel. De dood is een verschrikking, maar een lang leven met zwaarwegende complicaties is dat ook! Het is feitelijk onnatuurlijk om zware patiënten maar zolang mogelijk in leven te laten en doodgaan onbespreekbaar te houden. Nu ook nieuwe medicijnen om bv. kanker te behandelen de zorg onbetaalbaar gaan maken zouden oncologen patiënten eerder als uitbehandeld moeten zien of patiënten kiezen er zelf voor om peperdure behandelingen uit te sluiten om net iets langer door te kunnen blijven leven.
    Dit is een algemeen verhaal over de dood en het persoonlijke verhaal zal nog wel een veel moeilijker hoofdstuk zijn, maar de dood zien als de oplossing voor het risico van het leven en als het onvermijdelijke waar zovelen een probleem mee hebben. Als we de dood zouden behandelen -en accepteren- als een volstrekt natuurlijk verschijnsel dan is er een wereld gewonnen..

    1. Kanker
      is
      een goede dood.

      Teplettervallen
      is
      een goede dood.

      Verdrinken
      is
      een goede dood.

      Zelfmoord
      is
      een goede dood.

      Elke dood
      is
      een goede dood.

      Maar
      de dood
      die je
      te wachten staat
      dat is
      een slechte dood.

      Altijd.

      (Jan Arends, Nagelaten gedichten. Pleegde zelfmoord vlak voordat hij een grote prijs zou krijgen)

      1. Bedankt voor het indringende gedicht, Germen.

        En mijn bijdrage zal ook best confronterend en fatalistisch overkomen. Ik wil best laten ontvallen dat ik ooit in mijn persoonlijke leven tijdens een diepe crisis heel dicht bij de dood ben geweest. Toen zag ik de dood als een oase van rust en het einde van mijn problemen. Daarom denk ik nog steeds vrij makkelijk over de dood (voor de patiënt). Dus voor de gezonde mens kan het leven niet lang genoeg duren, maar voor de lijdende mens kan de dood een uitweg zijn.
        Ik vergelijk het leven met een bloem: ontkiemen, groeien, bloeien, verwelken en dan gaat het dood. Het is een volstrekt natuurlijk gegeven. Maar veel mensen hebben een angst voor de dood die niet de mijne is. En als ik lees dat er heel dure medicijnen op de markt komen om kanker te behandelen (€100.000 per pers. per jaar) dan zou dit kunnen leiden tot het failliet van de gezondheidszorg.
        Derhalve: als bij mij ooit nog zo’n enge ziekte zal ontwikkelen dan zou ik het kostenplaatje willen weten en kiezen voor de gemakkelijker weg en dat is dan de dood. Want het licht gaat uit, meer is het volgens mij niet..

  2. Zag pas ergens anders iets staan zou voor vele mensen vermoed ik een waardige oplossing zijn met deze hypothetische pil zijn indien gewenst.

    https://nl.wikipedia.org/wiki/Pil_van_Drion

    Het geloof staat het tegen om Jaap H zijn motivatie wat meer onder de aandacht te brengen bij patient die vaak terminaal zijn is iets wat vele vaak weten behalve de patient.
    De geldfabriek moet blijven draaien het systeem met de zorg in de volksgezondheid is door en door rot.
    Maar goed wij worden allemaal vroeg of laat ziek korte of lange duur dus geen mens die er veel negatieven woorden over vuil wil maken van politiek tot burger.

  3. Zeker in preventie en anti-veroudering valt naar mijn idee een goede winst te halen. Mijn eigen ervaringen daarmee zijn erg positief: Ik had zelf misofonie (uitermate geïrriteerd raken van sommige geluiden) en renale glucoserie. Met beide aandoeningen is goed te leven hoewel misofonie wel vervelend is.
    Nadat iemand uit m`n omgeving erg opgeknapt is van een granenvrij dieet, lupus klachten verdwenen nagenoeg, geen last meer van de darmen ed. Ben ik dat uit nieuwsgierigheid ook gaan doen: de eerste dagen voelden als een opluchting. Alsof een mist wegtrok uit m`n hoofd. Later merkte ik dat m`n lichamelijke en cognitive conditie enorm vooruit ging. En na ongeveer twee weken, wat ik totaal niet verwacht had, verdween m`n misofonie en glucoserie. Om de proef op de som te nemen heb ik in overleg met de huisarts weer granen gegeten: de klachten kwamen weer terug en verdwenen toen ik weer stopte. Als bijwerking ongeveer 11kg (overtollig :-) ) buikvet verloren zonder dat ik minder callorieen gegeten had.
    Anderen uit mijn omgeving hadden vergelijkbare ervaringen hoewel de klachten heel divers zijn, bijvoorbeeld ‘ADHD kinderen’ die geen Ritalin nodig meer hebben.
    Nu weet ik dat dit geen ‘wetenschappelijk dubbelblind placebogecontroleerd’ onderzoek is echter bij mij lijkt het verband wel duidelijk. Met deze aanwijzingen is het interesant genoeg om breed onderzoek op te tuigen. Vooral omdat het een, relatief, eenvoudige en goedkope oplossing is. Zeker wanneer je dit vergelijkt met dure medicijnen curatief (proberen te) genezen.

Laat een antwoord achter aan Warthog Reactie annuleren